بسم الله الرحمن الرحیم

روش تحقیق

فهرست علوم
متدلوژی-روش‌شناسي-منهجية
روش‌شناسی خاص علوم انسانی
روش‌شناسی خاص علوم تجربی
روش تحقیق
روش تحقیق کیفی
روش تحقیق کمّی
روش تحلیل سواتSWOT-تکافت-تحلیل رباعي









پژوهش
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از روش تحقیق)
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
این مقاله نیازمند ویکی‌سازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوه‌نامه، محتوای آن را بهبود بخشید.
«محقق» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها، محقق (ابهام‌زدایی) را مشاهده کنید.

پژوهش یا تحقیق یک روند هوشمندانه، هوشیارانه، خلاقانه و سامانمند برای یافت، بازگویی و بازنگری پدیده‌ها، رخدادها، رفتارها و انگاشته‌ها است. پژوهش همچنین برای استفاده از پدیده‌های موجود در جهت دست یافتن به راهکارهای عملی و فناوری‌ها به کار می‌رود. به‌طور معمول پژوهشگر نتایج پژوهش خود را در مجله‌های علمی ارائه می‌دهد. پژوهش در دو بعد، یکی «یافتن پرسش پژوهش» و دیگری «پاسخ دادن به آن» انجام می‌گیرد.
محتویات

۱ انواع پژوهش
۲ پژوهش پایه (بنیادی) و پژوهش کاربردی
۳ پژوهش‌های توصیفی و پژوهش‌های تحلیلی
۴ منابع

انواع پژوهش
پژوهش پایه (بنیادی) و پژوهش کاربردی

پژوهش پایه‌ای می‌تواند زمینهٔ «پژوهش کاربردی» را فراهم آورد، اما در وهلهٔ اول متوجه کاربرد آن در زندگی انسان‌ها نیست. در حالی که پژوهش‌های کاربردی دارای جنبهٔ عملی و مستقیماً متوجه حل مشکلات جامعه و بشریت می‌باشد. در ضرورت انجام این دو دسته از مطالعات شکی نیست. به عنوان مثال تصمیم گیرندگان سیاسی هر کشور به جهت کسب توانایی در ادارهٔ عملی جامعه، نیازمند پژوهش‌های کاربردی می‌باشند و این دسته از پژوهش‌ها خود متکی بر پژوهش‌های پایه‌ای هستند.

مطالعهٔ اکتشافی و مطالعهٔ تفصیلی (مطالعهٔ اصلی)

مطالعهٔ اکتشافی، مطالعه‌ای مقدماتی است؛ که بنا بر نوع تحقیق عمدتاً از طریق مطالعات کتابخانه‌ای، مشاهده، یا مصاحبه شکل می‌گیرد. علت انجام مطالعات اکتشافی عبارتند از:

۱- غنی کردن پرسش پژوهش خود.

از طریق مطالعات اکتشافی اهداف مطالعهٔ خود را بهتر شناخته و حوزهٔ معرفتی خود پیرامون موضوع مورد نظر را گسترش می‌دهیم. قابل توجه‌است که مطالعات اکتشافی به دنبال شناخت اجمالی و کلی از مسئله زوایای مختلف بحث و دیدگاه‌های مختلف در این زمینه می‌باشند.

۲- مطالعه و پرس و جو از اهل فن به جهت شناخت منابع و متون اصلی پژوهش. به عبارت دیگر امکانات مورد نیاز پژوهش و امکانات موجود خود را می‌شناسیم. (مصاحبه می‌تواند در مطالعات اجتماعی با نمونه‌ای از افرادی باشد که قرار است تا دربارهٔ موضوعی پیرامون ایشان به تحقیق بپردازیم) مطالعهٔ اکتشافی، کوشش پژوهشگر به جهت کسب آگاهی اجمالی از کاری است که درصدد انجام آن می‌باشد. مطالعهٔ اکتشافی شبیه مطالعهٔ اجمالی یک کتاب است که در آن با مروری اجمالی بر عنوان کتاب، فهرست مطالب آن و فصول مختلف آن آمادهٔ مطالعهٔ تفصیلی می‌گردیم. مطالعات اکتشافی پیش زمینهٔ مطالعات اصلی می‌باشند. بسیاری تصور می‌کنند که پژوهش یافتن پاسخ پرسش‌های آن است. در حالی که پژوهش در درجهٔ اول یافتن پرسشی اصیل و شایستهٔ پرسیدن و پژوهش کردن است. شخصیت علمی دانشجو در گرو استحکام رسالهٔ پژوهشی وی و شخصیت رسالهٔ پژوهشی وی در گرو پرسش‌های مندرج در آن است. از این رو هر چه پژوهش‌های اولیه جدی‌تر گرفته شوند، بر ارزش نهایی کار علمی شما افزوده می‌شود.
پژوهش‌های توصیفی و پژوهش‌های تحلیلی

پژوهش توصیفی دارای صورتی «گزارشی» بدون تأکید بر علت‌یابی مسئله می‌باشد. مانند: گزارش یک واقعه یا یک اندیشه که در آن تنها به آنچه موجود است [و نه چرایی امر موجود] توجه می‌شود. برخی از محققان، مطالعات توصیفی در حوزهٔ وقایع تاریخی (زمان گذشته و نه زمان کنونی) را تحت عنوان پژوهش‌های تاریخی جدا از پژوهش‌های توصیفی مورد مطالعه قرار می‌دهند. صرف نظر از جنبهٔ روش‌شناسی خاص مطالعات تاریخی، بسیاری از آن‌ها هم واجد ویژگی گزارشی بودن می‌باشند.

یکی از روش‌هایی که به تازگی مورد توجه محققان قرار گرفته‌است، پژوهش‌های آنلاین می‌باشد.

در این پژوهش‌ها توزیع پرسشنامه آنلاین محور پژوهش را تشکیل می‌دهد.

مهیا نمودن پرسشنامه آنلاین – چگونه یک تحقیق آنلاین را مدیریت کنیم؟

فرض کنید که تصمیم گرفته‌اید که یک پژوهش آنلاین انجام دهید. سؤالاتی در ذهنتان هست که مایلید پاسخ داده شوند در حالی که به دنبال راه سریع و ارزانی برای کسب اطلاعات از مشتریان، ارباب رجوع و غیره می‌باشید. اولین و مهم‌ترین چیزی که باید در مورد آن تصمیم بگیرید این است که هدف تحقیق چیست. مطمئن شوید که می‌توانید طی عباراتی این اهداف را به صورت سؤال و موارد قابل اندازه‌گیری بیان کنید. اگر نمی‌توانید این کار را انجام دهید، بهتر است که به دیگر ابزارهای جمع‌آوری داده‌ها نظیر گروه‌های تحت نظر و دیگر روش‌های کیفی رو آورید. تحقیقات آنلاین بیشتر بر روی جمع‌آوری داده‌های «کیفی» تمرکز دارند.

اهداف اساسی تحقیق را مرور کنید. به دنبال کشف چه چیزی هستید؟ به عنوان نتیجه تحقیق چه کاری می‌خواهید انجام دهید؟ تحقیقات آنلاین تنها یکی از راه‌های جمع‌آوری داده‌ها و کمی کردن چشم‌اندازها هست.
تمامی آیتم‌های اطلاعات مربوط را که می‌خواهید داشته باشید، تصور کنید. گزارش نهایی چگونه خواهد بود؟ چه نمودارها و اشکالی تهیه خواهند شد؟ چه اطلاعاتی برای اطمینان از اینکه عمل مورد نظر انجام شده نیاز دارید؟

۳- هر موضوعی در آیتم‌های ۱ و ۲ را بر اساس ارزش آن موضوع رتبه‌بندی کنید. آیتم‌های یک و دو را برای اطمینان از اینکه اهداف، موضوعات و اطلاعات مورد نیاز کامل هستند، دوباره ببینید. به خاطر داشته باشید که نمی‌توان با پرسیدن سؤالات نادرست، مشکل را حل کرد.

۴- سهولت یا سختی مهیا نمودن اطلاعات در هر کدام از موضوعات برای پاسخگو چگونه است؟ اگر سخت است، آیا راه دیگری برای کسب اطلاعات با پرسیدن سؤالات دیگر وجود دارد؟ شاید این مهم‌ترین قدم باشد. تحقیقات آنلاین بایستی دقیق، واضح و رک باشند. با توجه به ماهیت «وب» و نبود استحکام همراه با آن، اگر پرسشنامه شما هم بسیار پیچیده باشد و به راحتی قابل فهم نباشد، نرخ کسانی که کار را ول می‌کنند، بالا خواهد بود.

۵- دنبالهٔ مناسبی برای موضوعاتی که باید بدون جهت‌گیری باشند، خلق کنید. مطمئن شوید سؤالاتی که اول پرسیده می‌شوند، نتیجه سؤالی که بعداً پرسیده می‌شود را تحت تأثیر قرار ندهد. گاهی فراهم نمودن اطلاعات فراوان یا واضح نشان دادن هدف تحقیق، خود می‌تواند باعث جهت‌گیری شود. هنگامی که دنباله‌ای از موضوعات داشته باشید، می‌توانید برنامهٔ اولیه‌ای از یک تحقیق داشته باشید. اضافه کردن یک متن در مقدمه که به توضیح پروژه پرداخته و انتظارات مورد نظر از پاسخ دهنده را ذکر می‌کند، پسندیده‌است. داشتن عباراتی در پایان برای تشکر و نیز اطلاعاتی در مورد اینکه چگونه می‌توانند پس از انتشار از نتیجه تحقیق آگاه شوند، کاری حرفه‌ای است.

۶- نوع سؤالاتی که برای پاسخ‌دهی مناسبترین بوده و از قدرت کافی برای برآورده ساختن نیازهای تحلیلی برخوردارند را تعیین کنید. بدین معنی که آیا می‌خواهید از سؤالات متن باز، دوگزینه‌ای، چند گزینه‌ای، رتبه دهی، مقیاسی یا مجموع ادامه‌دار (مقیاس نرخی) استفاده کنید. در این‌جا خط درستی وجود دارد که بایستی از روی آن عبور کنید؛ عموماً پیش نیازهای تجزیه و تحلیل قوی به سمت طرح سؤال‌های پیچیده‌تر رهنمون می‌شوند. به هر حال چند ابزار وجود دارد که می‌تواند کار را راحت‌تر کند:

صفحات بخش‌بندی شده – از اینکه تحقیقات در یک صفحه گسترده که نیاز به پایین رفتن مداوم داشته باشد، پرهیز کنید. به عنوان یک ضرورت، صفحات بخش بخش شده ارائه کنید. در عین حال از اینکه تنها یک سؤال در هر صفحه داشته باشید نیز دوری کنید. زیرا این مورد باعث زیاد شدن مدت زمان مورد نیاز برای تکمیل تحقیق شده و احتمال ترک کردن تحقیق را بالا می‌برد.
پریدن منطقی – به منظور هوشمند کردن تحقیقتان از پریدن منطقی استفاده کنید. از جملاتی نظیر «اگر به سؤال اول پاسخ منفی دادید، آنگاه به سؤال چهارم جواب دهید» پرهیز کنید. این کار باعث دلزدگی پاسخ دهنده شده و نرخ ترک را بالا می‌برد. تحقیق را طوری طراحی کنید که از منطق صفحه استفاده می‌کند؛ بدین ترتیب، مسیر سؤالات درست به صورت خودکار بر اساس پاسخ‌های پیشین تعیین می‌شوند.

سؤالات را بنویسید. ممکن است که نیاز باشد برای هر موضوع چند سؤال نوشته شده و بهترین آن‌ها انتخاب شود. ممکن است که حتی بهتر باشد که تحقیق به چند بخش تقسیم شود.
توالی سؤالات را مشخص کنید تا بدون جهت‌گیری باشند.
تمامی مراحل فوق را تکرار کنید تا هر سوراخ بزرگی را پیدا کنید. آیا پرسش‌ها واقعاً پاسخ داده شده‌اند؟ آیا کسی آن‌ها را برایتان مرور کرده‌است؟
مدت تحقیق را زمان‌بندی کنید. یک تحقیق باید کمتر از پنج دقیقه طول بکشد. با سه تا چهار سؤال در دقیقه شما محدود به حدود پانزده سؤال می‌شوید. یک سؤال متنی باز، معادل سه سؤال چند گزینه‌ای است. اغلب نرم‌افزارهای آنلاین، مدت زمانی که پاسخگو صرف پاسخ دادن به پرسش‌ها صرف می‌کند را محاسبه می‌کنند.
تحقیق را بین بیست نفر یا بیشتر پیش آزمون کنید. بازخور آن‌ها را همراه با جزئیات بگیرید. آن‌ها در مورد کدام قسمت اطمینان نداشتند؟ آیا سؤالی در مورد آن داشتند؟ آیا آن‌ها نسبت به آنچه که شما خواسته بودید، بد فهمی داشتند؟ آیا دیدگاهی داشتند که در پرسش‌ها و پاسخ‌ها منعکس نشده بود؟

یک راه آسان برای این کار ایجاد یک بررسی دیگر با تعدادی سؤال پاسخ آزاد هم‌زمان با پروژه اصلیتان است که می‌توان آن را تحقیق بازخور نامید.
تحقیق اصلی را به گروه آزمایشی ایمیل کرده و پس از آن تحقیق بازخور را نیز برایشان بفرستید
با این روش، می‌توانید نظرات گروه آزمایشتان را در مورد چگونگی عمل و نیز کاربردی بودن تحقیق اصلیتان را با استفاده از تحقیق بازخورد کسب کنید.

بر اساس بازخوردهایی که می‌گیرید، در پرسشنامه آنلاینتان بازنگری کنید.
تحقیق را به همه پاسخ دهندگان بفرستید.

تحقیقات آنلاین یک گزینه فوق‌العاده در برابر تحقیقات گران پستی و تلفنی است. تنها چند هشدار در مورد این نوع از تحقیقات وجود دارد که به هر حال باید از آن‌ها آگاه باشید. اگر تلاش می‌کنید که تحقیقی را بر اساس نمونه‌ای که نماینده جامعه اصلی باشد، لطفاً این را در نظر داشته باشید که همه افراد آنلاین نیستند. همین‌طور تحقیقات آنلاین مورد قبول همه نیست. تحقیقات ما نشان داده‌است که بافت جمعیتی که به دعوتنامه‌های تحقیقات آنلاین پاسخ می‌دهند، تحت سوگیری افراد جوان‌تر است.
منابع
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به پژوهش در ویکی‌گفتاورد موجود است.

MacKenzie CPD 93, id. BSOAS XXXI 2 1968 252, Hübschmann PSt 41, Mayrhofer KEWA I ۴۰۰، id. EWA I ۵۵۱، Whitney Roots ۴۸.
[نهفتن]

نبو

مطالعات علم و فناوری
علم اقتصاد

Economics of science Economics of scientific knowledge

تاریخ

History and philosophy of science تاریخ دانش
and technology تاریخ فناوری

فلسفه

Antipositivism تجربه‌گرایی منطق فازی فلسفه علم Philosophy of social science Philosophy of technology اثبات‌گرایی Postpositivism برساخت‌گرایی (علوم اجتماعی) Social epistemology

جامعه‌شناسی

نظریه شبکه کنش Social
construction of technology shaping of technology جامعه‌شناسی معرفت
جامعه‌شناسی علم Sociology of scientific ignorance جامعه‌شناسی تاریخ علم Sociotechnology Strong programme

مطالعات علم

ضد علم کتاب‌سنجی Boundary-work Consilience Demarcation problem Double hermeneutic Mapping controversies تحول انگاره شبه‌علم Science
دانشوری شهروندی communication آموزش علوم normal post-normal rhetoric wars Scientific
روش علمی consensus controversy enterprise بدرفتاری علمی علم‌سنجی Team science Traditional knowledge
ecological Unity of science Women in science
STEM

فناوری
studies

Co-production انسان‌شناسی سایبورگ انسان‌شناسی دیجیتال Dematerialization Early adopter Hype cycle نوآوری
انتشار نوآوری نوآوری تحول آفرین linear model نظام نوآوری فناورانه user Leapfrogging Normalization process theory Reverse salient Skunkworks project سیستم اجتماعی تکنیکی Technical change Technoscience
feminist Technological
change فناوری همگرا جبرگرایی فناورانه انقلاب تکنولوژیک transitions Technology
and society criticism of dynamics theories of انتقال فناوری Engineering studies Women in engineering

خط‌مشی

شکاف دیجیتالی سیاست گذاری مبتنی بر شواهد Factor 10 سیاست علم
history of علم سیاست علمی سیاسی‌سازی علم Regulation of science پژوهش Socio-scientific issues Technology assessment سیاست فناوری Transition management

درگاه Portals
درگاه:دانش History of science درگاه:فناوری Sociology رده
Journals Scholars

رده‌ها:

مطالعات علم و فناوریانجمن‌های مطالعه علم و فناوریپژوهشروش‌های پژوهش










****************
ارسال شده توسط:
حسن خ
Saturday - 11/1/2025 - 13:51

انواع روش تحقیق از نظر روش جمع آوری اطلاعات

 

انواع روش تحقیق از نظر روش جمع آوری اطلاعات

 

الف-روش کتابخانه‌ای

 در تمام تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می گیرد و دربعضی از آنها موضوع تحقیق از نظر روش‌، از آغاز تا انتها متکی بر یافته‌های تحقیق کتابخانه ای است .

در تحقیقاتی که ماهیت کتابخانه‌ای ندارند نیز محققان ناگزیر از کاربرد روش کتابخانه‌ای در تحقیق خود هستند. در این گروه تحقیقات، محقق باید ادبیات و سوابق مساله و موضوع تحقیق را مطالعه کند. درنتیجه‌، باید از روش کتابخانه ای استفاده کند و نتایج مطالعات خود را در ابزار مناسب شامل فیش‌، جدول‌ و فرم ثبت و نگهداری و درپایان به طبقه بندی و بهره برداری از آن‌ها اقدام کند‌.

با توجه به نقش روش کتابخانه ای درتحقیقات علمی، لازم است محققان از این روش مطلع باشند. نخستین گام در مهارت تحقیق کتابخانه‌ای‌، آشنایی با نحوه استفاده از کتابخانه است‌، یعنی محققان باید از روش‌های کتابداری‌، نحوه استفاده از برگه دان و ثبت مشخصات منابع، نحوه جست‌و جو و سفارش کتاب آگاهی یابند.

کتابخانه‌ها از نظر دسترسی محقق به منابع به سه گروه تقسیم می شوند. نخست، «کتابخانه‌های باز» که درآن‌ها محقق می‌تواند آزادانه میان قفسه‌ها رفت وآمد کند، کتاب‌ها را مورد وارسی قرار دهد و کتاب مورد نظر خود را انتخاب کند. دوم‌، «کتابخانه های بسته» که درآن‌ها محقق امکان دسترسی مستقیم به منابع را ندارد و باید تمام تقاضا‌های خود را به کتابدار تحویل دهد. سوم‌، «کتابخانه‌های نیمه باز» که درآن‌ها بخشی از منابع به طور مستقیم در دسترس ‌محقق قرار دارد ‌و قسمتی دیگر در اختیار کتابداران است .

به عبارتی دیگر،منظور از مطالعات کتابخانه‌ای مطالعاتی است که موضوعات مورد مطالعه در اختیار و دسترس محقق قرار نداشته و غالباً مربوط به گذشته‌ای دور یا نزدیک می‌گردد. به همین دلیل غالباً اصطلاح مطالعات کتابخانه‌ای را مترادف با مطالعات تاریخی بکار می‌برند.


بعنوان مثال تحقیق در زمینه  طبقات اجتماعی یا سلسله مراتب اجتماعی عصر صفویه و یا تحقیق در باره سهم اقشار مختلف اجتماعی در انقلاب مشروطیت ایران را در ردیف مطالعات کتابخانه‌ای محسوب می‌نمائیم . در این روش منابع اصلی مورد استفاده , کتب و مدارک منثور و منظومی است که از آن دوره‌ها بجای مانده است .

ب-روش تحقیق میدانی

در این روش محقق مدتی در میان جامعه مورد تحقیق خود زندگی می‌کند و به تحقیق درباره موضوعی خاص در آن محیط می‌پردازد. محقق هیچگونه دستکاری در محیط انجام نمی‌دهد، بلکه بدون هیچ دخالتی در جریان طبیعی رویدادها تا آنجایی که می‌تواند اطلاعات جمع آوری می‌کند در این تحقیق میدانی ، مشاهده عنصر اصلی را تشکیل می‌دهد

به عبارتی،منظور از مطالعات میدانی تحقیقاتی است که موضوع مورد مطالعه در اختیار محقق قرار داشته باشد و یا به عبارت دیگر محقق را بدان دسترسی باشد بعنوان مثال وقتی محقق هدفش مطالعه در زندگی کشاورزان ساکن یک روستا و یا قشری از جامعه و یا گروهی از کارگران یک موسسه تولیدی و یا مردم عشایری باشد مطالعه, از نوع مطالعه میدانی است و اطلاق اصطلاح میدانی به مفهوم ارتباط مستقیم و رویاروی محقق با پدیده های مورد مطالعه است .

 

 

5.تحقیق همبستگی یاهمخوانی

دراین روش محقق دویاچنددسته از اطلاعات مختلف مربوط به یک گروه یا یک دسته از اطلاعات از دویا چند گروه رادراختیار قراردارد وتلاش دارد تامیزان تغییرات دریک یا چند عامل دراثرتغییرات یک یاچند عامل دیگر راموردبررسی قرار دهد.

هدف تحقیق همبستگی:

بررسی میزان تغییرات یک یاچندعامل دراثرتغییرات یک یاچندعامل دیگر از طریق به دست آوردن ضریب همبستگی

ویژگی های تحقیق همبستگی

1.معمولا دراین روش محقق درصدد پاسخگویی به سه سوال است:

اول،آیا رابطه ای بین این دودسته از اطلاعات وجود دارد یا نه؟

دوم،در صورت مثبت بودن جواب سوال بالا سوال دوم طرح می شود وآن اینکه،"آیا جهت همبستگی مثبت است یا منفی؟"

سوم،میزان همبستگی چقدراست؟

درحالت همبستگی مثبت،تغییرات درهردودسته اطلاعات دریک جهت است.

در حالت همبستگی منفی،تغییرات در هردودسته اطلاعات در جهت خلاف یکدیگر عمل می نمایند.

2.محقق برای محاسبات آماری حداقل به دو دسته اطلاعات نیاز دارد تابتواند پاسخ این سه سوال را بدهد.

3.این روش زمانی به کار می رود که تعداد متغیرهای بازیگر در موقعیت آزمایش زیاد باشد، به طوری که از طریق روش های دیگر قابل کنترل ودستکاری نباشد

4.این روش ،ارزیابی چند متغیر وروابط فیمابین آنها رادر لحظه ای ویژه ودر شرایط واقعی امکان دارد.

5.دراین روش صرفا در جات همبستگی وروابط بین متغیرها مورد پژوهش قرار می گیرد.

6.دراین پژوهش الزاما روبط علی ومعلولی شناسایی نمی شود بلکه صرفا مشخص می شود کدام متغیر باکدام متغیر به طورنسبی در جهت مثبت یا منفی همگام است.

7.دراین روش تحقیق به علت ضعف کنترل شدید متغیرهای مستق اثر عوامل خارج از حوزه تحقیق برنتایج زیاد است

نمونه هایی از روش تحقیق همبستگی وهمخوانی:

-بررسی رابطه شرکت در کلاس های آمادگی کنکور ورتبه کسب شده درآزمون سراسری دانشگاه ها در منطقه 2تهران

-بررسی میزان رابطه میان استفاده از روش فعال با میزان یادگیری دانش آموزان ابتدایی دختر یزد

-بررسی تاثیر میزان حضور دانشجویان رشته نقاشی در نمایشگاه های هنری در افزایش انگیزه تحصیلی آنان

 

6.تحقیق علی یا پس از وقوع

دراین روش تحقیق،محقق به دنبال کشف وبررسی روابط بین عوامل وشرایط خاص یانوعی رفتار که قبلا وجودداشته یا رخ داده ازطریق مطالعه نتایج حاصل از آن است

هدف تحقیق علی یا پس از وقوع:

بررسی امکان وجودروابط علت ومعلولی از طریق مشاهده ومطالع نتایج موجود وزمینه قبلی آنها به امید یافتن علت وقوع پدیده یا عمل است.

ویژگی های تحقیق علی:

1.هنگامی مفید است که کنترل تجربی متغیرها غیرعملی وپرخرج است.

2.ارائه اطلاعات مفید درمورد کیفیت پدیده ها یا وقایع

3.عدم دخالت محقق در وقوع واقع چون واقعه قبلا رخ داده ومحقق بعذ از آن بررسی می کند

4.عدم توانایی کنترل متغیرهای مستقل

5.عدم اطمینان محقق از شناسایی کامل تمام علل وقوع پدیده

6.چون یک پدیده از تعامل مجموعه از علل به وجود می آید محقق باید به این نکته توجه داشته باشد که علت ها به تنهایی معمولا باعث واقع یا پدیده ای نمی گردند.بلکه تعامل باعث وقوع پدیده است

7.محقق باید توانایی درک چگونگی علت وپدیده راباتوجه به گذشت زمان داشته باشد.

نمونه هایی از تحقیق علی

-بررسی علل وقوع انقلاب اسلامی ایران

-بررسی علل خودکشی جوانان ارومیه ای در 10سال اخیر

-بررسی علل ترک تحصیل دختران روستاهای شهرستان فریمان دردهه گذشته

-بررسی علل تجاوز عراق به ایران

-بررسی علل تصادفات منجربه مرگ در جاده چالوس در سال گذشته

-بررسی علل فرهنگی طلاق زنان مطلقه شهرستان سمیرم در 5سال گذشته

-بررسی علل معلولیت دانش آموزان استثنایی کاشان

 

7.تحقیق تجربی حقیقی

دراین روش،محقق شرایط محیطی خاصی را دستکاری می کند تا به تاثیراین تغییرات برگروه نمونه پی ببرد

هدف روش تحقیق تجربی حقیقی

این روش دوهدف دارد:اول،پیش بینی وقایع در شرایط تجربی است ودوم،تعمیم یافته ها از مطاله نونه ها به محیط های بزگتر خارج از آژمایشگاه

ویژگی های روش تحقیق تجربی:

1.دراین روش محقق مبادرت به تشکیل دوگروه می نماید:

-گروه تجربه(expermental group):این گروه تحت شرایط خاص مدنظر محقق قرار می گیرد

-گروه شاهد(control group):گروهی که تحت شرایط خاص محقق نبوده اند

2.محقق دراین روش باید از روش هایی برای کنترل متغیرهای ناخواسته یا نامربوط انجام دهد تا تحقیق ذریک محیط کاملا تجربی صورت گیرد.این کنترل به چند صورت می باشد:

-حذف کامل متغیرهای نامربوط از محیط تجربی مانند حذف عوامل حواس پرتی نمونه ها

-همانند کردن نمونه ها(matching cases)

-موازنه کردن نمونه ها(balancing cases)

-تجزیه وتحلیل کوواریانس (analysis of covariance)

-استفاده از روش اتفاقی یا تصادفی در انتخاب نمونه ها(randomizational method)

3 .کنترل شدید متغیرها از طریق کنترل مستقیم صورت می گیرد البته با روش تصادفی

4.محقق به دنبال کاهش تاثیر متغیرهای نامربوط وافزایش تاثیر متغیرهای مستقل مد نظرخود بوده وتلاش می کند تااشتباهات آماری رابه حداقل برساند

5.نتایج تحقیق باید پاسخگوی سوالات وفرضیه ها باشد

6.قابلیت تعمیم نتایج حایز اهمیت است

7.دراین روش تاثیرات متغیرهای مستقل وهمچنین میزان این تاثیر مورد بررسی قرار می گیرد

8.به خاطر سختی کنترل تمام متغیرها این روش جزء محدودترین روش ها می باشد.

 

نمونه هایی از روش تحقیق تجربی:

-بررسی روس تدریس سخنرانی وفعال برمیزان یادگیری درس فارسی

-بررسی استفاده از تمرینات ورزشی در میزان کاهش اضطراب دانش آموزان مدرسه تلاش

 

8.تحقیق تجربی نیمه حقیقی

دراین روش چون امکان کنترل تمام متغیرها وجود نداشته محقق فقط می تواند برخی از متغیرها را کنترل نماید ودرشرایط واقعی اجتماعی به کار می رود

هدف از روش تحقیق نیمه تجربی:

نزدیک شدن به تحقیق تجربی حقیقی است اما شرایط اجازه کنترل ودستکاری تمام متغیرها را نمی دهد.

ویژگی های تحقیق نیمه تجربی:

1.بیشتر مطالعاتی که درزمینه مشکلات ومسایل اجتماعی مانند جرم،آشوب،اعتیاد و...می باشد قابلیت استفاده از این روش رادارا می باشند.

2.مهم ترین وظیفه محقق،شناسایی عوامل عدم کنترل متغیرها وارزشیابی کیفی وکمی آنان است تا بتواند باارائه آنها تحقطق خودرامستندتر نماید

3.معمولا حتی مطالعات تجربی حقیقی درمورد انسان ،بیشتر نیمه تجربی می باشد

 

نمونه ای از روش تحقیق نیمه تجربی:

-بررسی تاثیر روتدریس اکتشافی درآموزش علوم دوره ابتدایی مدرسه ایمان

9.تحقیق عملی(ویژه محیط های آموزشی)

دراین روش محقق بایدیافته هایش راازنظر استفاده عملی در موقعیت محلی ومنطقه ای ارزشیابی کند نه درگستره کاربردهای کلی وعمومی

تحقیق عملی یا پژوهش حین عمل به عنوان یکی از ابزارهای بهبود آموزش و تدریس جایگاه خود را به‌سرعت در نظامهای آموزشی بازیافته است. از دلایل گسترش این اندیشه در نظام آموزشی، ناکارآمدی تحقیقات سنتی در پاسخگویی به سوالات اساسی آموزش و پرورش به‌ویژه در سطح کلاسهای درس است. مدتها است که فاصلة بین تحقیقات سنتی و نیازهای معلمان منشاء اعتراض و انتقاد از شیوه‌های موجود تحقیقات آموزشی گردیده است. گرچه باید سهم و نقش این‌گونه تحقیقات را در جای خود محفوظ و محترم شمرد؛ اما بخشی مهم از نیازهای معلمان، اصولاً با روشهای سنتی قابل پاسخگویی نیستند و معلمان باید خود فعالانه در تولید دانش بومی مورد نیاز عمل نمایند. دانشی که قابل کاربرد در موقعیتهای نامعین آموزشی و تدریس توسط آنها می‌باشد. بدیهی است این دسته از فعالیتهای پژوهشی نیز اعتبار مربوط به خود را دارا می‌باشند و نمی‌توان آنها را جایگزین بخش دیگری از تحقیقات نموده پیام اقدام‌پژوهی به پژوهشگران و کارورزان این است که آموزش و پرورش ماهیتی پیچیده و چند وجهی دارد که نمی‌توان نیازهای پژوهشی آن را صرفاً با تکیه بر چند روش ـ به‌ویژه سنتی ـ مرتفع نمود. باید برای بهبود آموزش و تدریس از همه ظرفیتهای پژوهشی از جمله پژوهش در عمل استفاده نمود

هدف روش تحقیق عملی:

هدف اساسی تحقیق عملی، شناسایی، بررسی، تبیین و حل مسأله و مشکل محیط کار و فعالیت‌ است (کلاس درس، مدرسه، ادارات آموزش و پرورش) و از نتایج آن برای حل مسائل خاص در موقعیت‌های معین استفاده می‌شود و پژوهشگر پژوهش خود را شخصاً به مرحله اجرا درمی‌آورد.معلمان و کارکنان علاقه‌مند می‌توانند با بهره‌گیری از این رویکرد به پژوهش بپردازند و به تدوین گزارش مربوط اقدام نمایند.

 

تفاوت های "تحقیق عملی" وپژوهش های مرسوم دانشگاهی

 

اقدام پژوهی

پژوهش مرسوم دانشگاهی

تغییر براساس شواهد کلاس درس ومدرسه

تغییر براساس فرضیه های پژوهشگران

نمونه واقعی مورد نظر است

نمونه انتخابی مدنظر است

پژوهش توسط خود معلمان درگیر صورت می گیرد وهدف حل مساله است

پژوهش توسط افراد بیرونی وناظر برمساله صورت می گیرد وهمیشه حل مساله مدنظر نیست

کاربست فوری نتایج پژوهش

عدم لزوم به کارگیری یافته های پژوهشگر

ارزشیابی از تحقیق ویافته ها را خود معلمان پس از اقدام به آن انجام می دهند

ارزشیابی از کار محققان رامعمولا افراد دیگر انجام می دهند

فاصله نظر وعمل کم است

فاصله نظر وعمل در بعضی موارد زیاداست

یافته ها الزاما قابل تعمیم نیستند

نتایج در اکثر موارد باید قابل تعمیم وتکرار پذیر باشد

عمل مقدم برنظر است

نظر برعمل مقدم است

مختصر،جزیی ودر مقیاس کوچک عملی است

پرحجم،کلی ودر مقیاس بزرگ واغلب انتزاعی ومجرد است

پژوهش مبتنی بر ارزش ها وعواطف وذهنیات معلم است

پژوهش تا حد بسیاری دور از ارزش ها وتعلقات خاطر پژوهش گر است

در مراحل وروش های تحقیق معلم مقید به مراعات شیوه ها وفنون آماری گوناگون وپیچیده نیست

پژوهشگر هر چه به شیوه ها وفنون آماری معتبر بپردازد نتایج کارش ارزشمند تر می شود

 

برای اجرای این روش الگوهای متفاوتی وجوددارد که برای نمونه فقط یک مورد از آن ذکر می شود.

 

الگوی 8مرحله روش تحقیق عملی(مایکل باسی:1998)

 

شامل 3پرسش و8مرحله

 

پرسش اول:در حال حاضر در مدرسه ما چه می گذرد؟

مرحله 1

تعریف پرسش ومساله،افراد مورد نظر،کجا وچه زمانی؟

مرحله2

توصیف موقعیت آموزشی،کار مورد انتظار،زیربنای فکری عمل ما

مرحله3

جمع آوری داده های ارزیاب،نظر مشارکت کنندگان در این وضعیت

داده هایی که می تواند در ارزیابی موثر باشد

مرحله4

بررسی ومرور داده ها،یافتن تناقض میا آنچه دلخواه ماست وآنچه به نظر می رسد اتفاق می افتد

 

پرسش دوم:چه تغییراتی به وجود بیاوریم؟

مرحله 5

ارایه تغییر واصلاحات پیشنهادی

 

پرسش سوم:وقتی تغییر به وجود می آید چه وضعیتی پیش خواهد آمد؟

مرحله6

نظارت برتغییر پیشنهادی،نظارت بر اعمال تغییر پیشنهادی

 

مرحله7

تحلیل داده های ارزیاب،شناخت تغییرات به وجود آمده در اثر تغییر پیشنهادی

مرحله8

مرور وبررسی تغییر،تصمیم گیری برای بعد از این،آیاتغییر ارزش داشت وکافی است یا چرخه دیگری از پژوهش باید صورت

گیرد،نتایج پژوهش راباید با چه معیاری سنجید وبا چه کسی درمیان گذاشت؟

 

 

 

روش تحقیق کتابخانه‌ای: غرق شدن در دریای دانش

تحقیق کتابخانه‌ای، دروازه‌ای به سوی گنجینه‌ای بی‌کران از دانش است. این روش، پژوهشگران را قادر می‌سازد تا با کاوش در میان انبوه کتاب‌ها، مقالات، گزارش‌ها و سایر منابع مکتوب، به اطلاعات و یافته‌های ارزشمندی دست یابند.

در این مقاله، سفری به دنیای روش تحقیق کتابخانه‌ای خواهیم داشت و گام‌های این مسیر پربار را با یکدیگر مرور می‌کنیم.

تعریف و اهمیت

تحقیق کتابخانه‌ای، فرآیندی نظام‌مند برای گردآوری اطلاعات از منابع مکتوب است. این روش، نقشی کلیدی در تحقیقات علمی، به‌ویژه در مراحل اولیه، ایفا می‌کند.

اهمیت تحقیق کتابخانه‌ای در موارد زیر خلاصه می‌شود:

  • دسترسی به اطلاعات: این روش، امکان دسترسی به حجم وسیعی از اطلاعات را در کوتاه‌ترین زمان ممکن فراهم می‌کند.
  • کاهش هزینه‌ها: در مقایسه با سایر روش‌های تحقیق، مانند تحقیق میدانی، انجام تحقیق کتابخانه‌ای به صرف هزینه کمتری نیاز دارد.
  • پایه تحقیقات: یافته‌های حاصل از تحقیق کتابخانه‌ای، می‌توانند به عنوان پایه‌ای برای انجام سایر تحقیقات، اعم از میدانی و تجربی، مورد استفاده قرار گیرند.
  • توسعه تفکر انتقادی: مطالعه و بررسی منابع مختلف، به تقویت مهارت تفکر انتقادی و قدرت تحلیل محقق کمک می‌کند.

مراحل انجام تحقیق کتابخانه‌ای

مسیر تحقیق کتابخانه‌ای، شامل مراحل زیر است:

  1. انتخاب موضوع: اولین قدم، انتخاب موضوعی است که برای شما جذابیت و اهمیت دارد و اطلاعات کافی در مورد آن وجود داشته باشد.
  2. مرور ادبیات: در این مرحله، باید به دنبال منابع مرتبط با موضوع تحقیق خود باشید. این کار می‌تواند از طریق جستجو در کتابخانه‌ها، پایگاه‌های اطلاعاتی آنلاین و موتورهای جستجو انجام شود.
  3. جمع‌آوری اطلاعات: پس از یافتن منابع مناسب، باید به طور دقیق و منظم، اطلاعات مورد نیاز خود را از آنها جمع‌آوری کنید.
  4. سازماندهی اطلاعات: در این مرحله، باید اطلاعات جمع‌آوری شده را به گونه‌ای سازماندهی کنید که به راحتی قابل استفاده و تحلیل باشند.
  5. تجزیه و تحلیل اطلاعات: پس از سازماندهی اطلاعات، باید آنها را به طور دقیق و عمیق تجزیه و تحلیل کنید تا به نتایج و یافته‌های مورد نظر خود دست یابید.
  6. نتیجه‌گیری و نگارش: در نهایت، باید یافته‌های خود را به صورت واضح و concise در قالب یک مقاله یا گزارش ارائه کنید.

منابع مورد استفاده در تحقیق کتابخانه‌ای

منابع مورد استفاده در تحقیق کتابخانه‌ای، بسیار متنوع هستند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

  • کتاب‌ها: کتاب‌ها، یکی از مهم‌ترین منابع مورد استفاده در تحقیق کتابخانه‌ای هستند.
  • مقالات علمی: مقالات علمی که در مجلات معتبر منتشر می‌شوند، می‌توانند منبع ارزشمندی برای اطلاعات به روز در زمینه‌های مختلف باشند.
  • گزارش‌های تحقیقاتی: گزارش‌های تحقیقاتی، حاوی یافته‌های پژوهش‌های علمی در زمینه‌های مختلف هستند.
  • پایگاه‌های اطلاعاتی: پایگاه‌های اطلاعاتی آنلاین، به شما امکان دسترسی به حجم وسیعی از مقالات، گزارش‌ها و سایر منابع علمی را می‌دهند.
  • منابع اینترنتی: وب‌سایت‌ها و منابع اینترنتی معتبر، می‌توانند منبع مفیدی برای اطلاعات در زمینه‌های مختلف باشند.

نکات کلیدی در انجام تحقیق کتابخانه‌ای

برای انجام یک تحقیق کتابخانه‌ای موفق، به نکات زیر توجه کنید:

  • هدف خود را مشخص کنید: قبل از شروع تحقیق، باید هدف خود را از انجام آن به طور واضح مشخص کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا منابع مناسب را انتخاب کرده و اطلاعات مورد نیاز خود را به طور دقیق جمع‌آوری کنید.
  • از منابع معتبر استفاده کنید: برای اطمینان از صحت و اعتبار اطلاعات، از منابع معتبر و شناخته شده استفاده کنید.
  • به طور دقیق یادداشت‌برداری کنید: هنگام مطالعه منابع، به طور دقیق و منظم یادداشت‌برداری کنید تا بعداً بتوانید به راحتی از آنها استفاده کنید.
  • اطلاعات را به طور متنی و تصویری ذخیره کنید: علاوه بر یادداشت‌برداری، می‌توانید اطلاعات را به صورت متنی یا تصویری در کامپیوتر خود ذخیره کنید.
  • از نرم‌افزارهای مدیریت اطلاعات استفاده کنید.

 

 

 

در هر پایان نامه، مقاله و یا هر پایاننامه تحقیقاتی، نویسنده باید با زبانی کاملا ساده و روان توضیح دهد که برای جمع‌آوری اطلاعات بیان شده در متن پایان نامه و مقاله از چه روش و شیوه‌ای استفاده کرده است تا هر پژوهشگر دیگری بتواند آن مطالعه را در فضای دلخواه خود تکرار کند. یکی از روش‌های رایج در انجام پژوهش و نگارش پایان نامه و مقاله، روش تحقیق کتابخانه ای است.

ما در این مطلب نحوه به کارگیری روش تحقیق کتابخانه ای و مزیت‌های این شیوه را مورد بررسی قرار داده‌ایم.

روش تحقیق کتابخانه‌ای چیست؟

روش کتابخانه ای، یک فرآیند گام به گام برای جمع‌آوری اطلاعات از منابع موجود است.

برای به کارگیری روش کتابخانه ای در یک تحقیق مراحل زیر را در نظر بگیرید:

1.      بررسی کلمات کلیدی و اصطلاحات تحقیق

بعد از این که ایده اصلی مقاله (Thesis statement) را مشخص کردید، روی کلمات کلیدی و اصطلاحات تخصصی به کار رفته در آن ایده متمرکز شوید. سپس رابطه بین این کلمات کلیدی را مشخص کنید.

2.      دانلود مقالات و پایان نامه‌های مرتبط با موضوع مقاله

برای دانلود مقالات علمی به صورت رایگان به صفحه “مقاله رایگان” و برای دانلود رایگان متن کامل پایان نامه به صفحه “دانلود متن کامل پایان نامه” مراجعه کنید. سپس مقالات و پایان نامه‌های مرتبط با کلید واژه‌ها را دانلود کنید. سعی کنید مقاله بیس‌هایی را انتخاب کنید که جدید بوده و حداقل دو کلید واژه شما را دربرداشته باشند. سپس این منابع اطلاعاتی را با دقت مطالعه کرده و نکات مهم آن را با ذکر منبع یادداشت کنید.

3.      یادداشت اطلاعات مربوط به مسئله تحقیق و سوال پژوهش

یکی از مشکلاتی که در روش تحقیق کتابخانه‌ای وجود دارد این است که پژوهشگر با خیل عظیمی از اطلاعات مواجه می‌شود. از این رو بسیار مهم است که او نخست منابع اطلاعاتی معتبر مانند مقالات علمی معتبر را انتخاب کند. سپس اطلاعاتی را که در راستای سوال پژوهش است باید برای نگارش پایاننامه خود به کار گیرد و از مطالب غیرمرتبط چشم پوشی کند.

4.      تجزیه و تحلیل اطلاعات

در این مرحله نویسنده باید داده‌های جمع‌آوری شده را با هم مقایسه و نتیجه‌گیری کند.

مزیت روش تحقیق کتابخانه ای

روش کتابخانه ای در قیاس یا سایر روش‌های تحقیق، روشی کم‌هزینه است که زیاد به تخصص آن‌چنانی نیاز ندارد؛ اما در به کارگیری سایر روش‌ها مانند روش میدانی، فرد باید دانش لازم در نحوه پیاده‌سازی روش تحقیق داشته باشد تا از اتلاف وقت و هزینه جلوگیری شود.

معمولاً در نگارش بیشتر تحقیقات از روش تحقیق کتابخانه‌ای در فاز اول استفاده شود. چراکه این روش، روشی سهل و ارزان بوده و می‌توان بیشتر اطلاعات اولیه را به راحتی با این روش جمع‌آوری کرد. از طرف دیگر برای نگارش بخش پیشینه تحقیق و چارچوب نظری در پایان نامه و مقاله باید دستاوردهای پژوهشگران دیگر را به‌طور خلاصه بیان کرد. از این رو روش تحقیق کتابخانه‌ای در همه مقالات و پایان نامه‌ها به کار گرفته می‌شود. بعضی تحقیقات هستند اغلب مبتنی بر روش کتابخانه‌ای هستند اما در برخی پژوهش‌ها علاوه بر روش کتابخانه‌ای باید از سایر روش‌های تحقیق هم استفاده کرد.

 

 

 

 

1- انتخاب موضوع: کلید طلایی تحقیق کتابخانه‌ای موفق

انتخاب موضوع مناسب، نخستین گام در مسیر هر تحقیق و نقطه عطفی در تحقیق کتابخانه‌ای است. موضوعی که شما انتخاب می‌کنید، جهت‌دهنده‌ی تمام مراحل تحقیق، از گردآوری اطلاعات تا نگارش یافته‌ها خواهد بود.

در این مقاله، به بررسی نکات کلیدی در انتخاب موضوع روش تحقیق کتابخانه‌ای می‌پردازیم و راهکارهایی برای یافتن موضوعی جذاب، قابل‌تحقیق و ارزشمند ارائه می‌کنیم.

چرا انتخاب موضوع اهمیت دارد؟

انتخاب موضوع مناسب، به دلایل متعددی از اهمیت بالایی برخوردار است:

  • تمرکز و انسجام: موضوعی که به درستی انتخاب شده باشد، به شما کمک می‌کند تا تحقیقتان را بر روی یک حوزه خاص متمرکز کرده و از پراکندگی اطلاعات جلوگیری کنید.
  • انگیزه و اشتیاق: انتخاب موضوعی که برای شما جذاب و مهم باشد، انگیزه و اشتیاق شما را برای انجام تحقیق افزایش می‌دهد و مسیر تحقیق را برایتان لذت‌بخش‌تر می‌کند.
  • قابلیت دسترسی به اطلاعات: موضوعی که شما انتخاب می‌کنید، باید به گونه‌ای باشد که اطلاعات کافی در مورد آن وجود داشته باشد.
  • قابلیت انجام تحقیق: موضوع تحقیق شما باید قابل‌تحقیق باشد، به این معنی که بتوانید با روش‌های تحقیق کتابخانه‌ای به اطلاعات مورد نظر خود دست پیدا کنید.
  • ارزش و اهمیت: موضوع تحقیق شما باید از نظر علمی، اجتماعی یا فرهنگی ارزشمند و دارای اهمیت باشد.

نکات کلیدی در انتخاب موضوع

برای انتخاب موضوع مناسب برای تحقیق کتابخانه‌ای، به نکات زیر توجه کنید:

  • علاقه و تخصص خود را در نظر بگیرید: به دنبال موضوعی باشید که برایتان جذاب باشد و در مورد آن اطلاعات و دانش کافی دارید.
  • به موضوعات روز و مسائل جاری توجه کنید: انتخاب موضوعی که با مسائل و چالش‌های روز جامعه مرتبط باشد، می‌تواند به تحقیق شما اهمیت و ارزش بیشتری ببخشد.
  • به منابع و اطلاعات موجود توجه کنید: قبل از انتخاب موضوع، اطمینان حاصل کنید که منابع و اطلاعات کافی در مورد آن وجود دارد.
  • محدوده‌ی موضوع را مشخص کنید: موضوع تحقیق خود را به گونه‌ای محدود کنید که بتوانید در چارچوب زمانی و با منابع موجود به آن بپردازید.
  • از اساتید و متخصصان مشورت بگیرید: می‌توانید برای انتخاب موضوع مناسب با اساتید، راهنمایان و متخصصان مربوطه مشورت کنید.

منابعی برای یافتن موضوع

منابع متعددی برای یافتن موضوع مناسب برای تحقیق کتابخانه‌ای وجود دارد، از جمله:

  • کتاب‌ها و مقالات: کتاب‌ها و مقالات علمی می‌توانند موضوعات جدید و ایده‌های جالبی برای تحقیق به شما ارائه دهند.
  • پایگاه‌های اطلاعاتی: پایگاه‌های اطلاعاتی مانند SID، Magiran و IranDoc مقالات و منابع علمی را در زمینه‌های مختلف ارائه می‌کنند.
  • کنفرانس‌ها و همایش‌ها: شرکت در کنفرانس‌ها و همایش‌های علمی می‌تواند شما را با موضوعات جدید و روزآمد در حوزه تخصصی‌تان آشنا کند.
  • رسانه‌ها: روزنامه‌ها، مجلات و برنامه‌های خبری می‌توانند موضوعات روز و مسائل جاری را به شما نشان دهند.
  • تجربیات و مشاهدات شخصی: می‌توانید از تجربیات و مشاهده‌های شخصی خود به عنوان منبعی برای انتخاب موضوع استفاده کنید.

جمع‌بندی

انتخاب موضوع مناسب، کلید طلایی تحقیق کتابخانه‌ای موفق است. با توجه به نکات کلیدی و استفاده از منابع مناسب، می‌توانید موضوعی جذاب، قابل‌تحقیق و ارزشمند برای تحقیق خود انتخاب کنید.

به یاد داشته باشید که موضوع تحقیق شما باید انگیزه‌ی شما را برای انجام تحقیق افزایش دهد و شما را به سمت کسب دانش و اطلاعات جدید رهنمون شود.

 

 

 

2- مرور ادبیات در تحقیق کتابخانه‌ای: گام دوم در مسیر دانش

مرور ادبیات، دومین گام در تحقیق کتابخانه‌ای و پلی است که شما را از دنیای ناآگاهی به قلمرو دانش رهنمون می‌کند. در این مرحله، با کاوش در میان انبوه منابع مکتوب، به دنبال پیشینه‌ی موضوع تحقیق خود، یافته‌های پژوهش‌های انجام شده و دیدگاه‌های صاحب‌نظران در این حوزه هستید.

هدف از مرور ادبیات، دستیابی به موارد زیر است:

  • آشنایی با پیشینه‌ی موضوع: مرور ادبیات به شما کمک می‌کند تا با پیشینه‌ی موضوع تحقیق خود، پژوهش‌های انجام شده و مهم‌ترین یافته‌ها در این حوزه آشنا شوید.
  • تعیین جایگاه تحقیق خود: با مرور ادبیات، می‌توانید جایگاه تحقیق خود را در میان سایر پژوهش‌های انجام شده مشخص کنید و بفهمید که تحقیق شما چه ارزشی را به دانش موجود در این حوزه اضافه می‌کند.
  • تبیین چارچوب نظری: مرور ادبیات به شما کمک می‌کند تا چارچوب نظری تحقیق خود را تبیین کنید و از نظریه‌ها و مدل‌های موجود در این حوزه برای تحلیل یافته‌های خود استفاده کنید.
  • شناسایی منابع: مرور ادبیات به شما کمک می‌کند تا منابع و اطلاعات مورد نیاز خود را برای انجام تحقیق شناسایی کنید.

مراحل مرور ادبیات

مرور ادبیات، فرآیندی نظام‌مند است که شامل مراحل زیر است:

  1. تعیین کلمات کلیدی: اولین قدم، تعیین کلمات کلیدی مربوط به موضوع تحقیق شما است. این کلمات به شما در جستجوی منابع مناسب کمک خواهند کرد.
  2. جستجوی منابع: با استفاده از کلمات کلیدی انتخاب شده، در منابع مختلف مانند کتابخانه‌ها، پایگاه‌های اطلاعاتی آنلاین و موتورهای جستجو به دنبال منابع مرتبط با موضوع تحقیق خود بگردید.
  3. انتخاب منابع: پس از یافتن منابع، باید آنها را به دقت ارزیابی کرده و منابع مناسب و معتبر را انتخاب کنید.
  4. مطالعه منابع: منابع انتخاب شده را به طور دقیق و عمیق مطالعه کنید و از مهم‌ترین یافته‌ها و نکات کلیدی آنها یادداشت‌برداری کنید.
  5. سازماندهی اطلاعات: اطلاعات جمع‌آوری شده را به گونه‌ای سازماندهی کنید که به راحتی قابل استفاده و تحلیل باشند.
  6. تجزیه و تحلیل اطلاعات: اطلاعات سازماندهی شده را به طور دقیق و عمیق تجزیه و تحلیل کنید تا به درک جامعی از موضوع تحقیق خود دست پیدا کنید.

منابع مورد استفاده در مرور ادبیات

منابع مورد استفاده در مرور ادبیات، بسیار متنوع هستند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

  • کتاب‌ها: کتاب‌ها، یکی از مهم‌ترین منابع مورد استفاده در مرور ادبیات هستند.
  • مقالات علمی: مقالات علمی که در مجلات معتبر منتشر می‌شوند، می‌توانند منبع ارزشمندی برای اطلاعات به روز در زمینه‌های مختلف باشند.
  • گزارش‌های تحقیقاتی: گزارش‌های تحقیقاتی، حاوی یافته‌های پژوهش‌های علمی در زمینه‌های مختلف هستند.
  • پایگاه‌های اطلاعاتی: پایگاه‌های اطلاعاتی آنلاین، به شما امکان دسترسی به حجم وسیعی از مقالات، گزارش‌ها و سایر منابع علمی را می‌دهند.
  • منابع اینترنتی: وب‌سایت‌ها و منابع اینترنتی معتبر، می‌توانند منبع مفیدی برای اطلاعات در زمینه‌های مختلف باشند.

نکات کلیدی در مرور ادبیات

برای انجام یک مرور ادبیات موفق، به نکات زیر توجه کنید:

  • از ابتدا شروع کنید: مرور ادبیات را به مراحل پایانی تحقیق خود موکول نکنید.
  • از منابع معتبر استفاده کنید: برای اطمینان از صحت و اعتبار اطلاعات، از منابع معتبر و شناخته شده استفاده کنید.
  • به طور دقیق یادداشت‌برداری کنید.

 

 

 

3- جمع‌آوری اطلاعات در تحقیق کتابخانه‌ای: گنج‌یابی در میان انبوه منابع

پس از گشت و گذار در دنیای ادبیات و آشنایی با پیشینه و چارچوب نظری موضوع تحقیق، نوبت به جمع‌آوری اطلاعات می‌رسد. در این مرحله، مانند یک گنج‌یاب ماهر، باید در میان انبوه منابع مکتوب به کاوش بپردازید و اطلاعات ارزشمند و مرتبط با موضوع تحقیق خود را استخراج کنید.

هدف از جمع‌آوری اطلاعات در تحقیق کتابخانه‌ای، دستیابی به موارد زیر است:

  • تکمیل اطلاعات: اطلاعات جمع‌آوری شده در این مرحله، باید اطلاعاتی را که در مرحله مرور ادبیات به دست آورده‌اید، تکمیل و به‌روزرسانی کند.
  • یافتن شواهد: شما باید در این مرحله شواهد و مدارکی را پیدا کنید که از فرضیه‌ها و استدلال‌های شما پشتیبانی می‌کنند.
  • پاسخ به پرسش‌های تحقیق: اطلاعات جمع‌آوری شده باید به شما کمک کند تا به پرسش‌های تحقیق خود پاسخ دهید.

روش‌های جمع‌آوری اطلاعات

روش‌های مختلفی برای جمع‌آوری اطلاعات در تحقیق کتابخانه‌ای وجود دارد، از جمله:

  • فیش‌برداری: فیش‌برداری، روشی سنتی برای جمع‌آوری اطلاعات است که در آن از برگه‌های کاغذی یا کارت‌های مخصوص برای یادداشت‌برداری از منابع استفاده می‌شود.
  • نرم‌افزارهای مدیریت اطلاعات: نرم‌افزارهای مدیریت اطلاعات، به شما کمک می‌کنند تا اطلاعات جمع‌آوری شده را به طور منظم سازماندهی و ذخیره کنید.
  • اسکن و ذخیره‌سازی الکترونیکی: می‌توانید صفحات مورد نظر از منابع را اسکن کرده و به صورت الکترونیکی ذخیره کنید.
  • کپی و پیست: در مواردی که محتوای منبع مورد نظر به صورت الکترونیکی موجود باشد، می‌توانید محتوای مورد نظر را کپی و پیست کنید.

منابع مورد استفاده در جمع‌آوری اطلاعات

منابع مورد استفاده در جمع‌آوری اطلاعات، همان منابعی هستند که در مرحله مرور ادبیات معرفی شدند.

با این تفاوت که در این مرحله، تمرکز شما بر روی جمع‌آوری اطلاعات مرتبط با موضوع تحقیق خود است.

نکات کلیدی در جمع‌آوری اطلاعات

برای جمع‌آوری اطلاعات موفق در تحقیق کتابخانه‌ای، به نکات زیر توجه کنید:

  • دقت و وسواس داشته باشید: اطلاعات را به طور دقیق و کامل یادداشت‌برداری کنید.
  • به منابع معتبر استناد کنید: از منابع معتبر و شناخته شده برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده کنید.
  • به سازماندهی اطلاعات توجه کنید: اطلاعات جمع‌آوری شده را به طور منظم سازماندهی کنید تا به راحتی قابل استفاده و تحلیل باشند.
  • از نرم‌افزارهای مناسب استفاده کنید: از نرم‌افزارهای مدیریت اطلاعات و منابع برای سازماندهی و ذخیره‌سازی اطلاعات استفاده کنید.
  • به حقوق مالکیت معنوی احترام بگذارید: در استفاده از منابع موجود، به حقوق مالکیت معنوی صاحبان آنها احترام بگذارید.

 

 

 

4- سازماندهی اطلاعات در تحقیق کتابخانه‌ای: نظم در میان انبوه داده‌ها

پس از جمع‌آوری انبوهی از اطلاعات از منابع مختلف، نوبت به سازماندهی آنها می‌رسد. در این مرحله، شما مانند یک کتابدار ماهر، باید اطلاعات جمع‌آوری شده را به گونه‌ای مرتب و منظم کنید که به راحتی قابل استفاده و تحلیل باشند.

هدف از سازماندهی اطلاعات در تحقیق کتابخانه‌ای، دستیابی به موارد زیر است:

  • سهولت دسترسی: با سازماندهی اطلاعات، می‌توانید به راحتی به اطلاعات مورد نیاز خود دسترسی پیدا کنید و از اتلاف وقت جلوگیری کنید.
  • بهبود تحلیل: سازماندهی اطلاعات، به شما کمک می‌کند تا اطلاعات را به طور دقیق و عمیق تجزیه و تحلیل کنید و به یافته‌های ارزشمندی دست پیدا کنید.
  • ارتقای اعتبار تحقیق: ارائه یک تحقیق منظم و مدیریت شده، اعتبار تحقیق شما را در نزد مخاطبان افزایش می‌دهد.

روش‌های سازماندهی اطلاعات

روش‌های مختلفی برای سازماندهی اطلاعات در تحقیق کتابخانه‌ای وجود دارد، از جمله:

  • دسته‌بندی: اطلاعات را بر اساس موضوع، نوع منبع، اهمیت یا معیارهای دیگر دسته‌بندی کنید.
  • کدگذاری: برای هر دسته از اطلاعات، یک کد منحصر به فرد تعیین کنید تا به راحتی قابل شناسایی و بازیابی باشند.
  • ایجاد فهرست: فهرستی از تمام اطلاعات جمع‌آوری شده، به همراه عنوان، نویسنده، تاریخ انتشار و سایر اطلاعات مرتبط تهیه کنید.
  • استفاده از نرم‌افزار: از نرم‌افزارهای مدیریت اطلاعات و منابع برای سازماندهی و ذخیره‌سازی اطلاعات استفاده کنید.

ابزارهای سازماندهی اطلاعات

ابزارهای مختلفی برای سازماندهی اطلاعات در تحقیق کتابخانه‌ای وجود دارد، از جمله:

  • کاغذ و قلم: ساده‌ترین ابزار برای سازماندهی اطلاعات، کاغذ و قلم است.
  • کارت‌های یادداشت: می‌توانید از کارت‌های یادداشت برای دسته‌بندی اطلاعات و نوشتن نکات کلیدی استفاده کنید.
  • نرم‌افزارهای مدیریت اطلاعات: نرم‌افزارهای مدیریت اطلاعات، امکانات گسترده‌ای برای سازماندهی، ذخیره‌سازی و جستجوی اطلاعات ارائه می‌دهند.
  • پایگاه‌های اطلاعات: پایگاه‌های اطلاعات، محلی برای ذخیره‌سازی منظم و ساختاریافته اطلاعات هستند.

 

 

 

5- تجزیه و تحلیل اطلاعات در تحقیق کتابخانه‌ای: رمزگشایی از داده‌ها

پس از جمع‌آوری و سازماندهی انبوهی از اطلاعات از منابع مختلف، نوبت به تجزیه و تحلیل آنها می‌رسد. در این مرحله، شما مانند یک کارآگاه ماهر، باید به کاوش در میان داده‌ها بپردازید، الگوها را کشف کنید، معنادارترین اطلاعات را استخراج کنید و به یافته‌های ارزشمندی دست پیدا کنید.

هدف از تجزیه و تحلیل اطلاعات در تحقیق کتابخانه‌ای، دستیابی به موارد زیر است:

  • استخراج یافته‌ها: تجزیه و تحلیل اطلاعات به شما کمک می‌کند تا یافته‌های جدید و ارزشمندی را از اطلاعات جمع‌آوری شده استخراج کنید.
  • پاسخ به پرسش‌های تحقیق: با تجزیه و تحلیل اطلاعات، می‌توانید به پرسش‌های تحقیق خود به طور دقیق و مستدل پاسخ دهید.
  • تبیین و تفسیر: تجزیه و تحلیل اطلاعات به شما کمک می‌کند تا یافته‌های خود را به طور روشن و واضح تبیین و تفسیر کنید.
  • ارائه شواهد: تجزیه و تحلیل اطلاعات به شما کمک می‌کند تا شواهد و مدارکی را برای اثبات فرضیه‌ها و استدلال‌های خود ارائه دهید.

روش‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات

روش‌های مختلفی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات در تحقیق کتابخانه‌ای وجود دارد، از جمله:

  • تجزیه و تحلیل محتوایی: این روش برای تجزیه و تحلیل متون، تصاویر و سایر اشکال محتوای کیفی استفاده می‌شود.
  • تحلیل آماری: این روش برای تجزیه و تحلیل داده‌های کمی استفاده می‌شود.
  • تحلیل تطبیقی: این روش برای مقایسه دو یا چند مورد با یکدیگر استفاده می‌شود.
  • تحلیل تاریخی: این روش برای بررسی رویدادها و روندها در طول زمان استفاده می‌شود.

ابزارهای تجزیه و تحلیل اطلاعات

ابزارهای مختلفی برای تجزیه و تحلیل اطلاعات در تحقیق کتابخانه‌ای وجود دارد، از جمله:

  • نرم‌افزارهای آماری: نرم‌افزارهای آماری مانند SPSS و R به شما امکان می‌دهند تا داده‌های خود را به طور دقیق و عمیق تجزیه و تحلیل کنید.
  • نرم‌افزارهای تحلیل محتوایی: نرم‌افزارهایی مانند Nvivo و Atlas.ti به شما امکان می‌دهند تا متون و سایر اشکال محتوای کیفی را به طور منظم و سیستماتیک تجزیه و تحلیل کنید.
  • منابع کتابخانه‌ای: کتاب‌ها و مقالات متعددی در مورد روش‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات در کتابخانه‌ها موجود است.

نکات کلیدی در تجزیه و تحلیل اطلاعات

برای تجزیه و تحلیل موفق اطلاعات در تحقیق کتابخانه‌ای، به نکات زیر توجه کنید:

  • از ابتدا شروع کنید: تجزیه و تحلیل اطلاعات را به مراحل پایانی تحقیق خود موکول نکنید.
  • هدف خود را مشخص کنید: قبل از شروع تجزیه و تحلیل، مشخص کنید که از این کار چه می‌خواهید به دست آورید.
  • از روش مناسب استفاده کنید: روش تجزیه و تحلیل را با توجه به نوع اطلاعات و هدف تحقیق خود انتخاب کنید.
  • از ابزارهای مناسب استفاده کنید: از نرم‌افزارها، منابع کتابخانه‌ای و سایر ابزارهای مناسب برای تجزیه و تحلیل اطلاعات خود استفاده کنید.
  • دقت و وسواس داشته باشید: اطلاعات را به طور دقیق و منظم تجزیه و تحلیل کنید.
  • نتایج را تفسیر کنید: یافته‌های خود را به طور روشن و واضح تفسیر کنید.

 

 

 

6- نتیجه‌گیری و نگارش در تحقیق کتابخانه‌ای: جمع‌بندی یافته‌ها و ارائه گزارشی ارزشمند

پس از طی مراحل جمع‌آوری، سازماندهی و تجزیه و تحلیل اطلاعات، نوبت به نتیجه‌گیری و نگارش یافته‌ها می‌رسد. در این مرحله، شما مانند یک نویسنده ماهر، باید یافته‌های خود را به طور روشن، منسجم و متقاعدکننده به خوانندگان ارائه دهید.

هدف از نتیجه‌گیری و نگارش در تحقیق کتابخانه‌ای، دستیابی به موارد زیر است:

  • ارائه یافته‌ها: در این بخش باید یافته‌های اصلی تحقیق خود را به طور خلاصه و روشن ارائه دهید.
  • پاسخ به پرسش‌های تحقیق: در این بخش باید نشان دهید که چگونه یافته‌های شما به پرسش‌های تحقیق پاسخ می‌دهند.
  • تفسیر یافته‌ها: در این بخش باید یافته‌های خود را به طور عمیق‌تر تفسیر کرده و معنای آنها را بیان کنید.
  • ارائه بحث: در این بخش باید یافته‌های خود را با یافته‌های سایر تحقیقات مرتبط مقایسه و متمایز کنید و محدودیت‌های تحقیق خود را بیان کنید.
  • ارائه پیشنهادات: در این بخش باید پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی در مورد موضوع مطرح شده در تحقیق خود ارائه دهید.

ساختار نگارش نتیجه‌گیری و گزارش

ساختار کلی نگارش نتیجه‌گیری و گزارش در تحقیق کتابخانه‌ای به شرح زیر است:

  • مقدمه: در این بخش باید به طور خلاصه به موضوع تحقیق، پرسش‌های تحقیق و روش تحقیق اشاره کنید.
  • یافته‌ها: در این بخش باید یافته‌های اصلی تحقیق خود را به طور خلاصه و روشن ارائه دهید.
  • بحث: در این بخش باید یافته‌های خود را با یافته‌های سایر تحقیقات مرتبط مقایسه و متمایز کنید و محدودیت‌های تحقیق خود را بیان کنید.
  • نتیجه‌گیری: در این بخش باید خلاصه‌ای از یافته‌ها و بحث خود را ارائه دهید و اهمیت تحقیق خود را بیان کنید.
  • پیشنهادات: در این بخش باید پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی در مورد موضوع مطرح شده در تحقیق خود ارائه دهید.

نکات کلیدی در نتیجه‌گیری و نگارش

برای نتیجه‌گیری و نگارش موفق در تحقیق کتابخانه‌ای، به نکات زیر توجه کنید:

  • وضوح و وضوح: یافته‌ها و بحث خود را به طور روشن و واضح ارائه دهید.
  • ایجاز: از به کار بردن کلمات و جملات غیرضروری خودداری کنید.
  • دقت: یافته‌ها و بحث خود را به طور دقیق و بی‌نقص ارائه دهید.
  • استدلال: یافته‌ها و بحث خود را با استدلال‌های منطقی پشتیبانی کنید.
  • امانتداری: از منابع مورد استفاده خود به طور صحیح استناد دهید.
  • رعایت فرمت: گزارش خود را مطابق با فرمت درخواستی دانشگاه یا مجله هدف تنظیم کنید.

 

پرسش و پاسخ درباره عبارت “روش تحقیق کتابخانه‌ای”

1. روش تحقیق کتابخانه‌ای چیست؟
روش تحقیق کتابخانه‌ای به روشی گفته می‌شود که در آن پژوهشگر برای جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های مورد نیاز تحقیق خود از منابع موجود در کتابخانه‌ها و آرشیوها استفاده می‌کند. این منابع می‌توانند شامل کتاب‌ها، مقالات علمی، پایان‌نامه‌ها، گزارش‌ها و سایر منابع چاپی یا الکترونیکی باشند.

2. تفاوت روش تحقیق کتابخانه‌ای با سایر روش‌های تحقیق چیست؟
در روش تحقیق کتابخانه‌ای، پژوهشگر به جای جمع‌آوری داده‌ها از منابع اولیه و میدانی (مانند مصاحبه‌ها یا آزمایش‌ها)، از منابع ثانویه مانند کتاب‌ها و مقالات علمی برای تجزیه و تحلیل و استنباط اطلاعات استفاده می‌کند. این روش معمولاً برای تحقیقاتی که نیاز به مطالعه و تحلیل منابع موجود دارند، کاربرد دارد.

3. چه منابعی در تحقیق کتابخانه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند؟
در این روش تحقیق، منابع مختلفی از جمله:

  • کتاب‌ها
  • مقالات علمی
  • پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها
  • گزارش‌های تحقیقاتی
  • داده‌های آرشیوی و منابع دیجیتال
  • نشریات تخصصی
    مورد استفاده قرار می‌گیرند.

4. چگونه می‌توان از روش تحقیق کتابخانه‌ای استفاده کرد؟
برای استفاده از این روش، ابتدا باید منابع علمی مرتبط با موضوع تحقیق شناسایی شوند. سپس، پژوهشگر به مطالعه این منابع پرداخته و اطلاعات لازم را استخراج می‌کند. این فرآیند شامل جمع‌آوری داده‌ها، ارزیابی منابع، و تجزیه و تحلیل آن‌ها است.

5. مزایای استفاده از روش تحقیق کتابخانه‌ای چیست؟

  • دسترسی به منابع معتبر و متنوع: پژوهشگر می‌تواند از منابع معتبر و به روز برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده کند.
  • صرفه‌جویی در زمان: به‌جای جمع‌آوری داده‌ها از افراد یا محیط‌های میدانی، اطلاعات مورد نیاز سریع‌تر از منابع موجود قابل دسترسی است.
  • امکان بررسی و تحلیل گسترده‌تر: استفاده از منابع متعدد به پژوهشگر این امکان را می‌دهد که از دیدگاه‌های مختلف به موضوع نگاه کند و آن را تحلیل نماید.

6. معایب روش تحقیق کتابخانه‌ای چیست؟

  • عدم وجود داده‌های اولیه: این روش نمی‌تواند اطلاعات جدید و اولیه را در اختیار پژوهشگر قرار دهد.
  • محدودیت در دسترسی به منابع: ممکن است برخی منابع برای پژوهشگر قابل دسترسی نباشند، به خصوص در مناطق دور از مراکز تحقیقاتی.
  • وابستگی به منابع موجود: پژوهشگر تنها قادر به تحلیل اطلاعات موجود در منابع است و نمی‌تواند فرضیات جدیدی را به طور تجربی آزمایش کند.

7. در چه نوع تحقیقاتی از روش کتابخانه‌ای استفاده می‌شود؟
این روش بیشتر در تحقیقات نظری، مروری و مطالعات بنیادی به کار می‌رود. برای موضوعاتی که به تجزیه و تحلیل نظریات مختلف نیاز دارند، روش تحقیق کتابخانه‌ای بهترین انتخاب است. همچنین در تحقیقات تاریخی، ادبیات و علوم اجتماعی نیز از این روش به وفور استفاده می‌شود.

8. چه تفاوتی بین روش تحقیق کتابخانه‌ای و تحقیق میدانی وجود دارد؟
در تحقیق میدانی، پژوهشگر برای جمع‌آوری داده‌ها از محیط‌های واقعی مانند مصاحبه با افراد یا انجام آزمایش‌های علمی استفاده می‌کند. در حالی که در تحقیق کتابخانه‌ای، داده‌ها از منابع موجود مانند کتاب‌ها، مقالات و پایان‌نامه‌ها استخراج می‌شود.

9. چه نکاتی را باید هنگام استفاده از روش تحقیق کتابخانه‌ای رعایت کرد؟

  • انتخاب منابع معتبر: برای صحت و دقت تحقیق، باید از منابع علمی معتبر و به روز استفاده شود.
  • تنوع در منابع: برای بررسی جامع‌تر، باید منابع مختلف و متنوع مورد استفاده قرار گیرد.
  • ارجاع دقیق: تمامی اطلاعات استخراج شده از منابع باید به‌درستی ارجاع داده شود تا از هرگونه سرقت علمی جلوگیری شود.

10. چگونه می‌توان منابع کتابخانه‌ای را به‌طور مؤثر جستجو کرد؟
برای جستجوی مؤثر منابع کتابخانه‌ای، ابتدا باید کلمات کلیدی مرتبط با موضوع تحقیق را شناسایی کرده و از پایگاه‌های داده آنلاین یا فهرست‌های کتابخانه‌ای برای پیدا کردن منابع استفاده کرد. همچنین می‌توان از سیستم‌های جستجوگر علمی مانند Google Scholar و PubMed برای یافتن مقالات علمی بهره برد.

11. آیا می‌توان در روش تحقیق کتابخانه‌ای از منابع آنلاین استفاده کرد؟
بله، بسیاری از منابع علمی به صورت آنلاین در دسترس هستند و می‌توان از پایگاه‌های داده دیجیتال، مقالات آنلاین و کتاب‌های الکترونیکی برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات استفاده کرد. این منابع می‌توانند به‌عنوان یک جایگزین یا تکمیل‌کننده منابع چاپی عمل کنند.

12. آیا در تحقیق کتابخانه‌ای نیازی به جمع‌آوری داده‌های اولیه وجود دارد؟
نه، در تحقیق کتابخانه‌ای نیازی به جمع‌آوری داده‌های اولیه نیست. تمامی اطلاعات از منابع موجود و منتشر شده استخراج می‌شود و تمرکز بیشتر بر تحلیل و تجزیه اطلاعات موجود است.

13. چگونه می‌توان اعتبار منابع کتابخانه‌ای را ارزیابی کرد؟
برای ارزیابی اعتبار منابع، باید به مواردی چون:

  • نام و شهرت نویسنده یا ناشر
  • تاریخ انتشار
  • مرجعیت علمی
  • ارجاعات و نقل‌قول‌ها
    توجه کرد تا از صحت و دقت اطلاعات اطمینان حاصل کرد.

14. آیا تحقیق کتابخانه‌ای می‌تواند به‌طور کامل جایگزین تحقیق میدانی شود؟
تحقیق کتابخانه‌ای نمی‌تواند به‌طور کامل جایگزین تحقیق میدانی شود، زیرا در تحقیق میدانی داده‌های جدید و اولیه از جامعه هدف جمع‌آوری می‌شود. اما در برخی موضوعات، تحقیق کتابخانه‌ای به‌عنوان یک گام مقدماتی برای جمع‌آوری اطلاعات و مرور ادبیات تحقیق می‌تواند مفید باشد.

15. چه مراحلی برای انجام تحقیق کتابخانه‌ای وجود دارد؟
مراحل انجام تحقیق کتابخانه‌ای عبارتند از:

  • انتخاب موضوع تحقیق
  • جستجو و شناسایی منابع مناسب
  • مطالعه و استخراج اطلاعات از منابع
  • تحلیل و ترکیب اطلاعات
  • نگارش نتایج و ارجاع به منابع
 

 

Library Research Methods

Library Research Methods

(Adapted from Thomas Mann, Library Research Models)

  1. Keyword searches. Search relevant keywords in catalogs, indexes, search engines, and full-text resources. Useful both to narrow a search to the specific subject heading and to find sources not captured under a relevant subject heading. To search a database effectively, start with a Keyword search, find relevant records, and then find relevant Subject Headings. In search engines, include many keywords to narrow the search and carefully evaluate what you find.

  1. Subject searches.  Subject Headings (sometimes called Descriptors) are specific terms or phrases used consistently by online or print indexes to describe what a book or journal article is about. This is true of the library’s Catalog as well as many other library databases. 

  2. Look for recent, scholarly books and articles. Within catalogs and databases, sort by the most recent date and look for books from scholarly presses and articles from scholarly journals. The more recent the source, the more up-to-date the references and citations.

  3. Citation searches in scholarly sources.  Track down references, footnotes, endnotes, citations, etc. within relevant readings. Search for specific books or journals in the library’s Catalog. This technique helps you become part of the scholarly conversation on a particular topic.

  4. Searches through published bibliographies (including sets of footnotes in relevant subject documents).  Published bibliographies on particular subjects (Shakespeare, alcoholism, etc.) often list sources missed through other kinds of searches. BIBLIOGRAPHY is a subject heading in the Catalog, so a Guided Search with BIBLIOGRAPHY as a Subject and your topic as a keyword will help you find these.

  5. Searches through people sources (whether by verbal contact, e-mail, etc.). People are often more willing to help than you might think. The people to start with are often professors with relevant knowledge or librarians.

  6. Systematic browsing, especially of full-text sources arranged in predictable subject groupings. Libraries organize books by subject, with similar books shelved together.  Browsing the stacks is a good way to find similar books; however, in large libraries, some books are not in the main stacks (e.g., they might be checked out or in ReCAP), so use the catalog as well.

The advantages of trying all these research methods are that:

  • Each of these ways of searching is applicable in any subject area

  • None of them is confined exclusively to English-language sources

  • Each has both strengths and weaknesses, advantages and disadvantages

  • The weaknesses within any one method are balanced by the strengths of the others

  • The strength of each is precisely that it is capable of turning up information or knowledge records that cannot be found efficiently—or often even at all—by any of the others

How to Gut a (Scholarly) Book in 5 Almost-easy Steps

 
From Karin Wulf, "Efficient Reading."
 
 
"My method for efficient reading is TICCN.  I’m referring here to reading a book, but I use the same basic method for an article.
 
T = Title and structure.
I = Introduction.
C = Conclusion.
C = Chapters.
N = Notes.
 
 
Title and structure may be self-evident, but I’m surprised how often or how quickly, as critical readers, we pass over a book’s title. And just as telling, sometimes more so, are the chapter (and section) titles and structure.   Reading an Introduction for the articulation of the thesis is pretty basic, but it’s worth noting that you need to do that intentionally. This is where the author wants you to know where her argument relates to other scholarship, how it contributes to and challenges work in the field. Which field or fields does she think her work is best speaking to or with? How is she positioning her work vis a vis established scholarship? Emerging scholarship?  Particular methods and theoretical positions? The conclusion is next for me because I want to know whether the author in fact ends where she meant to end up.
 
 
Reading the introduction and conclusion of each chapter, then, is the next step in assessing the argument’s development. It’s also a way to assess which chapters carry which burden of the argument. Sometimes it’s clear that particular chapters are more consequential than others in moving the argument ahead, and then it’s important to pay particular attention to the evidence that’s marshaled there. I try to skim the notes for each chapter to understand when the type or volume of evidence changes. This is not to suggest that more traditional, textual evidence is reflective of a chapter’s significance (either for the book, or more generally speaking). It might be that the most important argument of the book comes from a particularly revealing analysis of a single source– or interpretation of previous scholarship’s reliance on same. It is to note that attention to how an author marshals evidence can be, along with primary argument and scholarly positioning, the most important thing you take from an efficient reading."

Evaluating Sources

From Wayne C. Booth et al., The Craft of Research, 4th ed., pp.76-79

5.4 EVALUATING SOURCES FOR RELEVANCE AND RELIABILITY
When you start looking for sources, you’ll find more than you can use, so you must quickly evaluate their usefulness; use two criteria: relevance and reliability.

5.4.1 Evaluating Sources for Relevance

If your source is a book, do this:

  • Skim its index for your key words, then skim the pages on which those words occur.
  • Skim the first and last paragraphs in chapters that use a lot of your key words.
  • Skim prologues, introductions, summary chapters, and so on.
  • Skim the last chapter, especially the >rst and last two or three pages.
  • If the source is a collection of articles, skim the editor’s introduction.
  • Check the bibliography for titles relevant to your topic.

If your source is an article, do this:

  • Read the abstract, if it has one.
  • Skim the introduction and conclusion, or if they are not marked by headings, skim the first six or seven paragraphs and the last four or five.
  • Skim for section headings, and read the first and last paragraphs of those sections.
  • Check the bibliography for titles relevant to your topic.

If your source is online, do this:

  • If it looks like a printed article, follow the steps for a journal article.
  • Skim sections labeled “introduction,” “overview,” “summary,” or the like. If there are none, look for a link labeled “About the Site” or something similar.
  • If the site has a link labeled “Site Map” or “Index,” check it for your key words and skim the referenced pages.
  • If the site has a “search” resource, type in your key words.

This kind of speedy reading can guide your own writing and revision. If you do not structure your report so your readers can skim it quickly and see the outlines of your argument, your report has a problem, an issue we discuss in chapters 12 and 14.

5.4.2 Evaluating Sources for Reliability You can’t judge a source until you read it, but there are signs of its reliability:

1. Is the source published or posted online by a reputable press? Most university presses are reliable, especially if you recognize the name of the university. Some commercial presses are reliable in some fields, such as Norton in literature, Ablex in sciences, or West in law. Be skeptical of a commercial book that makes sensational claims, even if its author has a PhD after his name. Be especially careful about sources on hotly contested social issues such as stem-cell research, gun control, and global warming. Many books and articles are published by individuals or organizations driven by ideology. Libraries often include them for the sake of coverage, but don’t assume they are reliable.

2. Was the book or article peer-reviewed? Most reputable presses and journals ask experts to review a book or article before it is published; it is called “peer review.” Many essay collections, however, are reviewed only by the named editor(s). Few commercial magazines use peer review. If a publication hasn’t been peer-reviewed, be suspicious.

3. Is the author a reputable scholar? This is hard to answer if you are new to a field. Most publications cite an author’s academic credentials; you can find more with a search engine. Most established scholars are reliable, but be cautious if the topic is a contested social issue such as gun control or abortion. Even reputable scholars can have axes to grind, especially if their research is financially supported by a special interest group. Go online to check out anyone an author thanks for support, including foundations that supported her work.

4. If the source is available only online, is it sponsored by a reputable organization? A Web site is only as reliable as its sponsor. You can usually trust one sponsored and maintained by a reputable organization. But if the site has not been updated recently, it may have been abandoned and is no longer endorsed by its sponsor. Some sites supported by individuals are reliable; most are not. Do a Web search for the name of the sponsor to find out more about it.

5. Is the source current? You must use up-to-date sources, but what counts as current depends on the field. In computer science, a journal article can be out-of-date in months; in the social sciences, ten years pushes the limit. Publications have a longer life in the humanities: in philosophy, primary sources are current for centuries, secondary ones for decades. In general, a source that sets out a major position or theory that other researchers accept will stay current longer than those that respond to or develop it. Assume that most textbooks are not current (except, of course, this one).

If you don’t know how to gauge currency in your field, look at the dates of articles in the works cited of a new book or article: you can cite works as old as the older ones in that list (but perhaps not as old as the oldest). Try to find a standard edition of primary works such as novels, plays, letters, and so on (it is usually not the most recent). Be sure that you consult the most recent edition of a secondary or tertiary source (researchers often change their views, even rejecting ones they espoused in earlier editions).

6. If the source is a book, does it have a notes and a bibliography? If not, be suspicious, because you have no way to follow up on anything the source claims.

7. If the source is a Web site, does it include bibliographical data? You cannot know how to judge the reliability of a site that does not indicate who sponsors and maintains it, who wrote what’s posted there, and when it was posted or last updated.

8. If the source is a Web site, does it approach its topic judiciously? Your readers are unlikely to trust a site that engages in heated advocacy, attacks those who disagree, makes wild claims, uses abusive language, or makes errors of spelling, punctuation, and grammar.

The following criteria are particularly important for advanced students:

9. If the source is a book, has it been well reviewed? Many fields have indexes to published reviews that tell you how others evaluate a source.

10. Has the source been frequently cited by others? You can roughly estimate how influential a source is by how often others cite it. To determine that, consult a citation index.