بسم الله الرحمن الرحيم
فهرست ترتیبی مطالب جلسات مباحثه
---الفهرست العام
---فهرست جلسات مباحثات
جلسات مقدماتی تفسیر سوره قاف-حدیث کافی شریف-جلسه 0001-1390-kafi
بسم الله الرّحمن الرّحیم
وجوه شروع تفسیر از سورهی «ق»
تفسیر مجد البیان و مولّف آن
روایت اول تفسیر مجد البیان
منابع روایت
شِمای کلی روایت
رابطه قرآن و حدیث
نحوهی حجیت قرآن و رابطهی آن با روایات
شرح روایتِ دار الهدنة
جلسات مقدماتی تفسیر سوره قاف-حدیث کافی شریف-جلسه 0002-1390-kafi
بسم الله الرحمن الرحیم
مقام جمع الجمعی اهل بیت علیهم السلام
ادامهی بررسی روایت فضل القرآن
تفاوت هدنه و صلح
ارتباط دنیا و هدنه
استعمال لفظ در اکثر از معنا
شروط لزوم ارادهی معانی ممکنه از یک لفظ
هدنه به‌معنای خدعه
جمع معانی متضاد در کلام معصومین علیهم السلام
توضیحی پیرامون «آنِ» سیال
جلسات مقدماتی تفسیر سوره قاف-حدیث کافی شریف-جلسه 0003-1390-kafi
بسم الله الرحمن الرحیم
ادامهی بررسی روایت «دارالهدنه»
قرآن و امام علی علیه السلام دو پناهگاه در هنگام هجوم فتنهها
قرآن «شافع مشفع»
قرآنِ ماحل و قرآن مُصَدَّق
شرائط «علیکم بالقرآن»
قرآنِ قائد و سائق
عقل، صورت باطنیِ قرآن کریم
قرآن؛ راهنما به بهترین راه
بیان و تحصیل و تفصیل در قرآن
محوریت تعبیر«کذلک» در تفسیرِ قرآن به قرآن
معنای باطنی در راستای معنای ظاهری
معنای دوم برای تفصیل، بیان و تحصیل
ملاک تاویل
نظام محکمات قرآن
جلسات مقدماتی تفسیر سوره قاف-حدیث کافی شریف-جلسه 0004-1390-kafi
اختلاف نسخه در فقره «هو کتابُ تفصیلٍ و بیانُ تحصیلٍ»
رابطه حرف و عدد و تکوین
و هو الفصل لیس بالهزل
له ظهر و بطن
تطبیق مورد «ظاهره حکم و باطنه علم»؛ «لایسمه الا المطهرون»
وجه جمع حکم طهارت ظاهری و مسِّ معرفتی
قرآن صاعد
منطق استعمال خدا و اولیاءِ او و منطق فهم ما
منابع روایت «فیه تفصیل و توصیل و بیان الاسمین الاعلین»
علم امام در عوالم مستقله
فرق مقام احتجاج و مقام القاء معارف
جلسات مقدماتی تفسیر سوره قاف-حدیث کافی شریف-جلسه 0005-1390-kafi
تأویل
ملاک قبول تأویلات قرآنی؛ عدم مخالفت با محکمات و نظام فکری دین
چند مثال برای تأویل
ادامه روایت دار هدنه
معنای فصل و فصال
کتاب مشارق انوار الیقین فی اسرار أمیرالمؤمنین و بحث غلو
غلو در نگاه قدماء
از دست رفتن روایاتی که حتی داعی نقل نیز داشته است
ادامه روایت دارِ هدنه
معنای «یفجرونها تفجیرا»
لَهُ نُجُومٌ وَ عَلَى نُجُومِهِ نُجُومٌ
شواهد بر نسخه نجوم
لا تحصی عجائبه
و دلیلٌ عَلی المَعرِفَة لمن عرف الصفة
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0006-1390-qaaf
از کرامات الهی در حق امیرالمومنین ع
تثبیت روایت «نمتحن اولادنا بحب علی» در کتب عامه
انکار تثبیت گونه ذهبی در روایت «ما ابغضک احد قطّ . . »
روایت ثعلبی در فضیلت سوره قاف
موت و تعدد آن در آیات و روایت
حقیقت موت
بررسی اعتبار روایات فضائل السور
مراد از توکیل ملک الموت
معنای مغفرت و غفران
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0007-1390-qaaf
بررسی نقل روایات فضائل از ابیّ بن کعب
نقد ابن جوزی در موضوع دانستن روایت فضائل
تفاوت مئونه اثبات موضوعیت روایت و ضعف آن
تضعیف محتوایی و موضوع دانستن محتوا
جواب البانی به ابن تیمیه در خصوص تکذیب تعبیر «اللهم وال من والاه»
اهمیت واژه «قرأ» در روایات فضیلت
راه‌های مقابله با تضعیف محتوایی
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0008-1390-qaaf
تفسیر کنزالدقائق
فائده مدنی و مکی بودن سور، در تفسیر
ابی بن کعب در نزد شیعه
وضعی نبودن روایات فضیلت ابی بن کعب
روایت بعدی در فضیلت سوره قاف
بسم الله؛ آیه‌ای مستقل
شالوده فرهنگ اهل تسنن از بنی امیه
بیان خلاصه در ابتدا سور
دلیل روایی بر مبنای روح المعنا
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0009-1390-qaaf
مروری بر اتهام وضع فضائل از ابی بن کعب
«لقد کنت فی غفله» غرر آیات نزد صاحب المیزان
معنای غفلت
توجیه عرفی «لقد کنت فی غفله»
آیات و روایات مشعر به غفلت از آخرت
«صلی» از واژه های معارفی قرآن
معرفت؛ بذر مشاهده
اقوال در ترتیب سور
نظر صاحب المیزان در آیه تطهیر و الیوم
حروف مقطعه
حروف نورانی و ظلمانی
تعریف آیه
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0010-1390-qaaf
تسالم العلماء بر ترتیب سور
اشکالات به عبارت «لم یعد آیه»
نظر آقای خوبی در مورد ترتیب آیات در مصحف امیرالمؤمنین و مصحف عثمان
بحث های لغوی مرحوم طبرسی
مجد در کلام مقاییس اللغة
معنای لغوی عجیب
معنای مریج
حجیت مبنای فقه اللغه
روش طرح مباحث فقه اللغة
منابع معروف فقه اللغة
«عقل عن الله»، همان معرفة الله
رابطه کشف ذوقی و معانی نفس الامری
کشف معنای «شریف» از لغت «مجید» در کلام مرحوم طبرسی
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0011-1390-qaaf
شرح شعر «فالتمست به حشاها
معنای قرآنی «امرمریج»
ریشه روایات در قرآن کریم
اصطلاح قرآنی «امر»
جواب قسم «والقرآن المجید»
وجوه جواب قسم در سوره «ص»
اقوال در متعلق بسم الله
وجوه قاف
معانی قاف
استعمال لفظ در اکثر از معنا، مبنا تفسیرقرآن
منطق دو ارزشی در ثبوت و چند ارزشی در اثبات
اراده همه معنای حقه از الفاظ قرآن و روایات
بیان صاحب کفایه از بطون قرآن
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0012-1390-qaaf
احتمالات معنایی جبل المحیط
انواع تفسیر؛ آفاقی، انفسی، ربوبی
رابطه نطاق و حجاب
واژه حجاب
دنیا و آخرت
استعمال لفظ در اکثر از معنا و تفسیر آفاقی و انفسی و ربوبی
آراء اصولیون در استعمال لفظ در اکثر از معنا
عجائب دستگاه قوه باصرة در تک بینی
بطون قرآن و همان استعمال لفظ در اکثر از معنا
نزول قرآن به نحو طبیعی و استعمال آن به نحو فرد
معنی آفاق
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0013-1390-qaaf
جمع بندی نظر المیزان در روایات ق
رد تاویل « محیط بالأرض» به اتمسفر
منشاء و اعتبار اسرائیلیات
سه موطن تفسیری برای تمام آیات قرآن
استعمال لفظ در اکثر از معنا، مقدمه مواطن تفسیری آیات
مثال های کاربردی در وقوع استعمال لفظ در اکثر از معنا
فاعل بالعنایة مصحح اراده تمام معانی حق
قرآن تدوینِ تکوین
قرآن صاعد؛ مصحح فهم تمام مطالب حق
شواهد روایی اراده معانی حق از آیات قرآن
تواتر تاریخی خبر غیبی پیامبر در مورد عمار
واقعیت داشتن اعتباریات
مراد از اراده در مقدمات استعمال لفظ اکثر از معنا
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0014-1390-qaaf
امکان اراده معانی حق از کلام، ثبوتا
عدم بیان متکلم عالم، مصحح اراده معانی حق
عدم تنافی حجیت ظهور و اراده معانی حق
قرآن مظهر علم الهی
تفکیک نگاه منطقی در ثبوت و اثبات
نص و ظهور و تأویل حوزه ی فهم متن
هر آیه در سه موطن تفسیری عنصری دارد
آفاق شامل عالم فیزیکی و مثال منفصل
مقابله قرآن با مبانی بطلمیوسی
کمک نظریات فیزیکی جدید به فهم عالم فیزیک
نگاه راسل به عالم فزیکی
فرق کشف و تمثل
محدودیت مشاعر و مدرکات ظاهری
فرق مثال متصل و منفصل و کشف
شاهد روایی، قاف در عالم مثال منفصل
مرور روایت
ضعف بدنی همراهان امیرالمومنین در سیر به آسمان
«فَإِذَا نَحْنُ بِشَابٍّ فِي الْجَبَلِ يُصَلِّي بَيْنَ قَبْرَيْنِ»، فرقه مورد استشهاد
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0015-1390-qaaf
احاطه عالم مثال منفصل نظیر احاطه بدن مثالی
لزوم معدات برای سفر به عالم مثال منفصل
کلید تفسیر قرآن در تعبیرات صاحب المیزان
تنافی نظر علامه در بحث استعمال اکثر از معنا در حاشیه کفایة و المیزان
ادعیه ای در مورد قاف
ظهور کلمه «حجاب» در تفسیر انفسی و آفاقی
شاهد روایی بر تفسیر انفسی
ظهور « قُلُوبَ الْمُؤْمِنِينَ خَضِرَةٌ »، و معنای الحجاب
تأویل مرحوم مجلسی از « قُلُوبَ الْمُؤْمِنِينَ»
تأویل اعظم در هر آیه
« ذلِكَ الدِّينُ الْقَيِّم»؛ رهنمون به امامت قوام دین
ماهیت قرآن
قرآن لفظ است یا کتابت
شواهدی از آیات در لفظ بودن قرآن
آیه ای اعجاب آور در مورد سماء
آیه ای اعجاب آور در علم الهی به کتاب
علم الهی امام
اخبار غیبی امام صادق علیه السلام
تفسیر انفسی «الحجاب»
منشاء استظهار تفسیر انفسی از «الحجاب»
معنای «حجاب»، در محاوره عادی
عدم تنافی تعبیر «وراء ذلک»، با تفسیر انفسی «الحجاب»
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0016-1390-qaaf
رنگ «خضرة»
تأویل اعظم در هر آیه، حدّ آیه، مطلع حدّ
ابتلاء و اتمام کلمات ربّ
ماهیت حروف مقطعه
اقوال در حروف مقطعة
فخررازی و قابل فهم بودن حروف مقطعة
دسته های شیعة
تصحیف قیاسی «اوائل الکتاب»
حروف مقطعة؛ محکمات قرآن
لبّ قرآن حروف جدا جدا
ظهور حضرت حجة با ختم حروف مقطعة
تماثل حروف مقطعة در دو سوره؛ موجب وحدت مضامین
نظر رشاد خلیفه در مورد حروف مقطعه
حروف مقطعة از باب اشاره به معانی حقة نفس الامری محتملة
«ق»، اسمی بر طبیعت قاف
تصویر وجود خارجی و ذهنی قاف
ادلة طرفین در اصل قرآن برلفظ یا صوت بودن
حروف مقطعة اولین وحی نازل بر حضرت آدم
پیشینه تلاوت الفاظ قرآن از ملائکه
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0017-1390-qaaf
معنی قاف
«وفی الارض آیات...وفی انفسکم...»، مؤید تقسیم آیات به انفسی و آفاقی
«و فی الارض آیات... و...فی انفسکم»، دو موطن برای «آیاتنا»
روش تولید یک نظریة
قرائت؛ واژهی معارفی
مراتب ایمان و قرائت
معرفت؛ بذر مشاهده
ارتباط کسب معارف بین دنیا و آخرت؛ « من کان فی هذه اعمی...»
عدم تنافی کوری در دنیا و قرائت در موطنی از آن دنیا
احتمالات صحیح چراغ نفس در استظهار
مراتبی معنایی قرائت در فضاهای مختلف
«قرأ»؛ مزاج معنایی، روح معنایی
اثر نظام اصل موضوعی در معنای لغت
تلقی صحیح از آثار دنیوی قرائت سوره
قصیدة سید عبدالهادی شیرازی درفضائل امیرالمومنین
امیر المومنین ولید الکعبة، بنقل تواتر حاکم نیشابوری
فضائل امیرالمومنین
بالا ترین شهود قرآنی، «یفجرونها تفجیرا»
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0018-1390-qaaf
عدم تنافی احتمالات صحیح ثبوتی با تفسیر برأی
راهبرد تفسیری درکلام اهل البیت
حجیت ظهورات کتاب قبل از قرائن روایی
قرآن در مرحله سابق از ملک وحی
کتابت، اصل قرآن
صحف مکرمه؛ قلوب مومنین
شاهد روایی
اثر احتمال در یافتن شواهد
«ان القرآن ذلول» یعنی احتمال پذیر
روش اهل البیت در فهم از کتاب
عدم تخطئه احتمالات معنایی قرآن
فهم احتمالات صحیح از الفاظ غیر از فهم بر اساس مبانی عرفانی
اصل قرآن کتاب یا صوت
خدا مبدع حروف
عبدالله بن سبأ
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0019-1390-qaaf
روش بحث در نظریه پردازی علمی
اختلاف قرائت وجه کمال قرآن
تفسیر بهرأی در کلام مرحوم فیض
مقدمه خامس تفسیر صافی
تقسیم بندی چهار گانه آیات در نگاه شیخ طوسی
عدم تنافی روایات جواز فهم قرآن و روایات نهی
فهم صحیفه امیرالمومنین علیه السلام و راسخین فی العلم
معنی تفسیر بهرأی
تفسیر انفسی باطل
فارق تفسیر برأی حرام و بیان احتمالات
محتملات معانی « بِأَيْدي سَفَرَة كِرامٍ بَرَرَة»
طرح مسئلة در معنای قاف
تعبیر «أنه کان یقرأ»؛ بلوغ به مقام معرفتی
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0020-1390-qaaf
ادامه بررسی مفهوم قرائت
سبک مباحثه
بشارت به حروف مقطعه در کتب آسمانی
وجوه معنایی قاف
طبیعی ترین وجه معنایی قاف
عالم حروف؛ عناصر پایه ای و بسیط درتکوین
مقصود اصلی از بساطت حروف؛ عدم ترکیب
عنصر قاف در زبان های دیگر
رابطه عنصر بسیط حرف و عناصر در تکوین
رابطه ذاتی بین لفظ و معنا
حروف؛ اصل کل شئ
مورد استشهاد «الْحُرُوفُ لَا تَدُلُّ عَلَى غَيْرِ أَنْفُسِهَا»
حقیقت حرف نفس طبیعت آن
طائفه روایات «اول من خلق»
حضور اسماء و مسمی، نزد حضرت آدم
اسم اعظم؛ متشکل از 28 حرف بسیط یا صاحب حقیقتی دیگر
حقیقت ق، نفس قاف
معنی «لایجوز ذکرها اکثر مما ذکرناه»
مراتب طولی و عرضی حروف
رابطه ذاتی قاف با حقیقتش
لغت وقی و حرف قاف
حقیقت حروف
اندماج حقائق درحروف
باطن حروف
اسم مستأثر
ترکیب اسم مستأثر از 33 حرف
حدیث «شغلتنا حبّ الرئاسة...»
انحاء سلوک
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0021-1390-qaaf
تناسب طبیعی حرف و معنا
مواضعه حرف و معنا
حروف مقطعه در کلام مرحوم صدوق
ارزشگذاری وجوه در حروف مقطعة
طبیعی ترین وجه معنایی قاف
قاف یک حقیقت در مواطن مختلف
حروف نورانی و ظلمانی
بسائط اولیه در حروف
حروف اولیه در تکوین
تحلیل معانی به بسائط کلیه
معانی بسیط و ترکیب معانی
شواهد روایی حروف، بسائط عالَم
حقائق بسطیه عالَم 28 حرف یا بیشتر
اسم اعظم در امّ کتاب
حرف فاء و سورة حمد
73 حرف در روایات
ظهور روایت در طبیعت حروف
حروف در نگاه امام رضا علیه السلام
33 حرف در روایت
بررسی عبارت «لایجوز ذکرها اکثر مماذکرناه» در مورد حروف
حروف حقائق اولیه عالم
رابطه طبیعت حرف با لفظ و کتابت
بیان مرحوم مجلسی از نحوه انتقال تخت بلقیس
بیان انتقال تخت بلقیس با علم روز
تصویر قبل از حروف الفبا
نقش فینیقی ها در تکون الفباء
اسم گذاری بر حروف
اسم حرف قاف
تبدیل حرکات زبان عربی به حرف مصوت
حرکات مصوت در زبان عربی؛ نزول قرآن
نقش ارتکاز آگاهانه در فهم روایات
مراد از بساطت حرف
عدم ارتباط حروف و عقول عرضیه و طولیه فلاسفه
حقیقه الوجود، وجود مقابلی
نفس الامر اعم از وجود مقابلی
وحی ؛ پشتوانه لفظ و کتابت
رابطه طبیعی معنا و صوت
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0022-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0023-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0024-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0025-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0026-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0027-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0028-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0029-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0030-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0031-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0032-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0033-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0034-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0035-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0036-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0037-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0038-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0039-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0040-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0041-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0042-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0043-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0044-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0045-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0046-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0047-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0048-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0049-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0050-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0051-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0052-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0053-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0054-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0055-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0056-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0057-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0058-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0059-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0060-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0061-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0062-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0063-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0064-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0065-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0066-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0067-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0068-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0069-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0070-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0071-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0072-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0073-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0074-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0075-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0076-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0077-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0078-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0079-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0080-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0081-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0082-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0083-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0084-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0085-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0086-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0087-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0088-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0089-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0090-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0091-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0092-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0093-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0094-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0095-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0096-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0097-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0098-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0099-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0100-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0101-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0102-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0103-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0104-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0105-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0106-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0107-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0108-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0109-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0110-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0111-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0112-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0113-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0114-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0115-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0116-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0117-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0118-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0119-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0120-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0121-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0122-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0123-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0124-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0125-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0126-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0127-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0128-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0129-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0130-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0131-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0132-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0133-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0134-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0135-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0136-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0137-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0138-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0139-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0140-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۰-جلسه 0141-1390-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0142-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0143-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0144-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0145-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0146-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0147-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0148-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0149-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0150-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0151-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0152-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0153-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0154-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0155-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0156-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0157-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0158-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0159-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0160-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0161-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0162-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0163-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0164-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0165-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0166-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0167-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0168-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0169-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0170-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0171-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0172-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0173-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0174-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0175-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0176-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0177-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0178-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0179-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0180-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0181-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0182-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0183-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0184-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0185-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0186-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0187-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0188-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0189-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0190-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0191-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0192-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0193-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0194-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0195-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0196-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0197-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0198-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0199-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0200-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0201-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0202-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0203-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0204-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0205-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0206-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0207-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0208-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0209-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0210-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0211-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0212-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0213-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0214-1391-qaaf-nfsamr
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0215-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0216-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0217-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0218-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0219-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0220-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0221-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0222-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0223-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0224-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0225-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0226-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0227-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0228-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0229-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0230-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0231-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0232-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0233-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0234-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0235-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0236-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0237-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0238-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0239-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0240-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0241-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0242-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0243-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0244-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0245-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0246-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0247-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0248-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0249-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0250-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0251-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0252-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0253-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0254-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0255-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0256-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0257-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0258-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0259-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0260-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0261-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۱-جلسه 0262-1391-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0263-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0264-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0265-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0266-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0267-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0268-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0269-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0270-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0271-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0272-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0273-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0274-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0275-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0276-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0277-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0278-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0279-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0280-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0281-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0282-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0283-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0284-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0285-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0286-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0287-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0288-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0289-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0290-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0291-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0292-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0293-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0294-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0295-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0296-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0297-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0298-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0299-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0300-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0350-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0351-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0352-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0353-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0354-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0355-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0356-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0357-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0358-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0359-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0360-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۲-جلسه 0361-1392-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۳-جلسه 0390-1393-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۳-جلسه 0391-1393-qaaf
جلسات تفسیر سوره مباركة قاف-سال ۹۳-جلسه 0392-1393-qaaf
جلسات تفسیر-شروع بحث تعدد قراءات-تحریف-سال ۹۳-جلسه 0393-1393-qaaf-0401-qraat
تفسیر آیه 29 سوره ی مبارکه ی قاف
بررسی لغوی بَدَل
اختلاف در مصاحف و نقد توجیهات عامه
تحریف قرآن، بزرگترین حربه ی عامه علیه شیعه
گام اول؛ بحث در باب فضیلت و حقیقت قرآن
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0402-1393-qraat
بررسی روایت لایهاج القرآن الیوم و نقد منظر عامه
اولویت تقدم بحث در حقیقت قرآن
مراحل اِحکام و تفصیل آیات
قرآن کریم، تدوین تکوین
بررسی روایت خذ من القرآن ما شئت لما شئت
مثال‌هایی برای اصل کل شی فی کل شی
قرآن کریم، منظومۀ هندسی برخالی و شبه هولوگرام
مصاحف، مجالی قرآن
سیاق تعریضی تنزیل
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0403-1393-qraat
اهمیت و ضرورت پرداختن به مسئلۀ تحریف
حقیقت قرآن؛کیفیت وحی
امکان فهم حروف مقطعه
قرآن کریم؛ درون کشف و برون کشف
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0404-1393-qraat
منظومه ی تحریف ناپذیر کلام الهی
قرآن، منظومۀ برخالی چندمنظوره
گستره ی تکوینی قرآن کریم
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0405-1393-qraat
مثال‌هایی برای نشانه‌های چند منظوره
روایت ابو عمرو زاذان
وجود لفظی متصرّم قرآن و وجود قارّ مصاحف
امکان تموّج صوت از همه جهات بدون مبدأ مشخص
استعمال لفظ وحیانی در بیش از یک معنا
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0406-1393-qraat
تعارض بعض اخبار مصادر عامّه با عقاید ایشان
قرن چهارم قرن تغییرخط‌کشی فرهنگی اهل سنت
سنت الهی در دفاع از اولیاءش
نحوه ی تبلیغ برای عامّه
لزوم توجه به حساسیت‌های عوام عامه در مباحث
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0407-1393-qraat
لزوم مراقبت از تألیفات و سخنان در مقابل حربه ی مخالفین شیعه
عظمت شیخ مفید و موضع گیری علمی خاص ایشان در صدر غیبت کبری
لزوم تغییر رویکرد [منطق] دو ارزشی خروجی مباحث با عامه [به چند ارزشی]
ضرورت رویکرد موضوع محورانه در بررسی روایات
لزوم غلبه گفتمانی در فرآیند کلی مباحث با عامه
ترفند عامه؛ تقابل با روافض و ادعای عدم تقابل با اهل البیت
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0408-1393-qraat
شیخ مفید، پایه ریز اساس مذهب بر مسلمات
فهم واضحات و مشی بریقینیات پایه ادراک معارف
رشد بنیه معرفتی متناسب با زمان
بحثی درباره علم امام
معذوریت درتطبیق قصوری معارف برواقعیات براساس فهم رایج
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0409-1393-qraat
شیخ مفید ناجی شیعه از تفویض و تقصیر
لزوم اکتفاء به یقینیات
ادعای تناقض نزول در بیت المعمور
کلید حل تناقض؛ درنظر گرفتن عوالم دروجود امام
توقف معرفت جمعی بر بنیه علمی عصر
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0410-1393-qraat
واجدیت ملکات معصومین علیهم السلام به حیث عوالم
مسئلۀ لازمان؛ حجاب زمان مانع درک عوالم
عدم محجوبیت عوالم نزد وجود معصومین
مثالی برای درک شئون عوالم
افعال معصوم به حیث نظام عوالم
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0411-1393-qraat
ارواح و عوالم معصوم، شئونات مقام نورانیت ایشان
مقام نورانیت، باطن تمام شئونات
استقلال ارواح و شأنیت آنها برای امام ع
مثالی کلیدی برای حل بسیاری از مسائل
مثالی برای عدم محجوبیت بین شئون یا عوالم امام ع
بروز و ظهور احکام عوالم در امام ع
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0412-1393-qraat
مسئله لازمان مبنای حل تناقضات وارده ی شیخ مفید
ادارک مبادی و مبانی لازمه فهم معارف
جواب علامه مجلسی به شیخ مفید
سکوت عجیب مجلسی در باب رد اجماع دربارۀ علم غیب امام
اجماع میدانی شیعه بر علم غیب امام در عصر ما
کلید جمع تعارض بین رفتار و مقام معصوم در کلام خود حضرات
عجز برخی از درک شئونات طولیه مقامات معصوم
قولوا فینا ما شئتم به حیث درجات کمال
ساختار کلام معصوم واجد کلید های راه گشای معارف
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0413-1393-qraat
کیفیت شئونات دنیوی امام منقول در روایات
تهافت جمع بین دو امر:
1.غیر قابل انکار بودن مقامات معصومین
2. افعال امام به حیث شئون دنیوی
حالات نفس الامریِ جمع الجمع [و الفرقی] امام
دست نایافتنی و غیر قابل اداراک بودن مقامات معصوم
عوالم وجودی مستقل با هم مرتبط غیر متزاحم در احکام امام
مصادیقی از کیفیت تفکر امام در روایات
شیوه ی بیان مقامات امام برای عموم با امثله
مثالی قابل درک برای بذل مهجه با علم قبلی
روایاتی در باب حالات دنیوی و جسمانی امام
تقیه ی ائمه از شیعیان‌شان
حکومت عوالم بر یکدیگر در عین استقلال‌شان
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0414-1393-qraat
علم امام متناسب با شئونات و عوالم مختلف وجودی
واجدیت ملکات و مقامات به حیث مقام نورانیت
علم معصومین؛ ذاتی یا اکتسابی
علت جعل ارواح در ابدان
علم وابسته به مشیت و علم حضوری معصوم
علم معصوم به بداء
بداء و جهان های موازی
علم قابل تغییر
شواهد روایی از علم امام به بداء
حرف مستأثر؛ باطن مقام نورانیت
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0415-1393-qraat
ظهور وحی به لسان عربی
تناسب تام زبان عربی با اصل وحی
مسامع انبیاء در طول هم
انحرافات در فهم کیفیت وحی
اسرار و خصوصیات زبان عربی
احاطه امام بر تمام زبان‌ها و گویش ها
کیفیت انطباق عربی وحی با عربی عند العرف
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0416-1393-qraat
مروری بر مباحث گذشته
حروف مقطعه ام الکتاب اند
ابوفاخته؛ سعید بن علاقه
اقوال در محکم و متشابه
رد قول ابی فاخته در المیزان
رد اشکال علامه به قول ابی فاخته :
مثالی برای تقریب ذهن
ام الکتاب؛ اصل واحد لا یتکرر
حروف مقطعه متکرر؛ در حیثیات متفاوت
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0417-1393-qraat
علت فصاحت رسول در زبان عربی
مصحف؛ ظهور ام الکتاب بصورت متشابهات
محکمات؛ ام الکتاب عند الله
ذو وجوه بودن محکمات و متشابهات به حیث مراتب
تکرر حروف مقطعه
حروف مقطعه در ظاهر مثانی اند
کیفیت استخراج سور از فواتح سور
رویکرد عامه در قبال تفاوت قرائات
تفصیل و احکام قرآن به اعتبار مراتب خزائن
توضیح کلام ابوفاخته
حروف مقطعه؛ متشابه یا محکم؟
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0418-1393-qraat
احکام و تفصیل شجره طوبی
احتمالاتی در کیفیت استخراج قرآن از حروف مقطعه
حروف سوره ی مبارکه ی حمد
احتمال اطلاق متشابه به کل کتاب از باب تغلیب
معنای تقسیم طولی آیات
وجه تسمیه متشابهات
استعداد بررسی مباحث با علوم غریبه
توصیه‌ای برای ماه رجب المرجب
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0419-1393-qraat
رابطه تکوینی بین حروف و معانی
عربی بودن زبان وحی و تحلیل ماهیت آن
مکتوب یا ملفوظ بودن زبان وحی
زبان‌های اشتقاقی و زبان‌های ترکیبی
ذو وجوه بودن مکتوب در زبان عربی بخلاف انگلیسی
کیفیت صرف مصوّت ها در عربی وحی
تنقیص قرآن با التزام به وحدت قرائت
امکان تعدد قرائت مسموع وحی
احتمال ابلاغ رسول صلی‌الله‌علیه‌وآله با قرائت متعدد
تعدد قرائات نه ازباب تسهیل و اجزاء و ضرورت
تعدد قرائات با ضابطه نه دلبخواهی
تحقق صوت و لفظ و نقش درعالم مثال یا عوالم بالاتر؟
طبیعت و فرد
امکان وجود قرائتی ازقرآن ورای أنس عادی ما
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0420-1393-qraat
حجیت شرط صحت قرائات
عدم دلالت وجود اشتباه بر تحریف مصحف
اجماع مسملین بر تحریف معنوی قرآن
شناخت جوهره قرآن و رابطه آن با الفاظ و نقوش
احتمال وجود اشتباه درمقام اثبات
قرآن درمقام ثبوت؛
قرآن مدون واجد همه شوؤنات تکوینی
انعکاس کل مکنون در جزء منزل
قرآن تدوینِ تکوینِ شبه هلوگرامی
لزوم التزام به حجیت قرائات اثباتاً
جلوه های مختلف آیات
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0421-1393-qraat
گستردگی زبان عربی درموطن وحی
انعطاف زبان عربی با لحاظ اشتقاق کبیرو فارغ ازعلوم غریبه
کیفیت رد متشابهات بر محکمات
تأویل؛ ارجاع متشابه به محکم
راسخ در علم؛ استخراج کننده ی قرآن از محکمات
راسخ در علم؛ استخراج کننده ی قرآن از محکمات
تفاوت تعبیر با تأویل
نمونه رواییِ استخراج تفصیل قرآن از حروف مقطعه
تبلور کل قرآن در جزء آن ازحیث جوهره اش
مثالی برای درک اجمال و تفصیل آیات قرآن
مثال در باب مراتب تفصیل
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0422-1393-qraat
حشر معارف
تفصیل؛ دفعی یا تدریجی
تأثیر قوه حافظه
وجه روایت نسیان حافظ قرآن
حقائق؛ تذکیری یا تعلیمی
امکان اعتلای روح و ذهن از شرایط مزاج و دماغ
رحمت الهی در آخرت
تألیفات معاصر اهل‌سنت علیه شیعه
اتهام انتساب تحریف به شیعه توسط القفاری
ردّ اتهام القفاری در کتاب خطیب بغدادی
قدرت یافتن شیعه سبب واکنش اهل‌سنت در قرن چهارم
بررسی احتمال تشیع ابن شنبوذ از منظر عامه
تغییر رویکرد علمای عامه [ی بغداد] در قرن چهارم
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0423-1393-qraat
لزوم توجه مدام به اصل بودن شناخت جوهره‌ی قرآن
پدید آمدن قرائات سبعه توسط ابن مجاهد
تفاوت رویکرد ابن مجاهد و ابن شنبوذ
شواهد تاریخی بر ساختگی بودن اجماع ابن الانباری علیه ابن شنبوذ
فضای آرام و بازِ قبل از قرن چهارم
فرهنگ‌سازی هزار ساله برای توجیه عامه در احتجاج به منابع اولیه‌ی خوشان
[گفتمان توجیه تراش عامه در تثبیت مسیر فرهنگ اهل‌سنت بعد قرن چهارم]
عدم انگیزه شیعه برای تنقیح گفتمانی نسبت به منابع اولیه
وظیفه‌ی ما [در قبال تهاجمات فرهنگی عامه]؛
تحقیق تطبیقی بر روی منابع اولیه‌ی مشترک
لزوم شناخت جوهره‌ی قرآن و صیانت از آن
تقریب وجود کلّ حقیقت قرآن درجزء آن با مثالی ازثقل دیگر(اهل بیت علیهم السلام)
مصحف علی علیه‌السلام و ماجرای احراق مصاحف در منابع عامه
علت عدم پیجویی عثمان از مصحف علی علیه‌السلام
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0424-1393-qraat
سیر فرهنگ‌سازی هزار ساله عامه در باب تعدد قرائات
استدلال غزالی به فعل عثمان بر عدم مقبولیت قرائت شاذه
توجیه جوینی بر کسر اضلاع ابن مسعود توسط عثمان
نقل ابن جزری در تفاوت ابن شنبوذ و ابن مجاهد
کار فرهنگی هزار ساله برای اتهام تحریف باوری به شیعه
اتهام زمخشری به شیعه حاکی از کار فرهنگی هزار ساله عامه
توجیه کلاسیک دیگر [عامه]؛ ادعای نسخ تلاوت دون الحکم
تصریح صحیح مسلم بر عدم نسخ آیهی رضعات
اتهام تحریف باوری به شیعه؛ بالاترین حربه‌ی عامه
نقل زرکشی [و سرخسی]؛ فتوای ابوحنیفه مطابق قرائت ابن مسعود
ملاک افتاء؛ شهرت قرائت در زمان مفتی
اتهام بدرالدین عینی به شیعه حاکی از امتداد فرهنگ‌سازی عامه
اتهام تحریف باوری با استدلال به مصحف علی علیه‌السلام و جواب مرحوم خویی
فتوای شهید ثانی بر جواز تلاوت سوره بر چند قرائت در نماز
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0425-1393-qraat
متهم کردن شیعه به تحریف
مصون بودن قرآن از تحریف ؛مشترک بین شیعه و سنی
احراق مصاحف توسط عثمان مورد اتفاق مخالفین و موافقین او
مقاومت ابن مسعود مانع به ثمر رسیدن هدف عثمان
مثالی از تفاوت بین روات در شیوهی نقل روایت
لزوم بررسی تاریخی در باب اجماع ساختگی ابن مجاهد
تحکیم قرائات سبعه و به حاشیه رفتن قرائت ابن مسعود توسط ابن مجاهد
توجه [بعضی] علمای عامه به قرّاء عشره
[شروع کانالیزه کردن قرائات ازعثمان و تثبیت آن توسط ابن مجاهد]
جمع قرآن در زمان خلافت ابوبکر
نزاع در بغداد بر سر مصحف ابن مسعود در اواخر قرن چهارم
شاهد تاریخی مهم و عجیب در مورد مصحف ابن مسعود
تداول قرائت ابن مسعود [و مثل آن] بین عامه قبل از قرن چهارم
توجیه تراشی دیروز و امروز عامه برای مقاومت ابن مسعود
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0426-1393-qraat
ترفند ابن مجاهد برای پوشاندن مشترکات شیعه و عامه [در تعدد قرائات و مصونیت از تحریف]
پیجویی شواهد ترفند ابن مجاهد در منابع عامه
شاهدی از زبان خود ابن مجاهد نشانگر تدبیرمکّارانه او در تثبیت هفت قرائت
جمع کردن قرآن توسط زید بن ثابت در دوران ابوبکر
نقش زید بن ثابت در سقیفه
جایگاه زید نزد خلیفه‌ی دوم
جمع قرآن در زمان پیامبر از نظر شیعه و عامه
وحی قرآنی و وحی بیانی
جبهه گیری مرحوم کلینی مقابل جوّ ایجاد شده توسط ابن مجاهد
روایات « سبعة احرف» در منابع شیعه
قرائات متعدد از ناحیه‌ی وحی
خبر تغییر ترتیب آیات و اسقاط وحی بیانی از مصاحف در تشرف مازندرانی
قول مجلسی در تواتر اخبار تحریف
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0427-1393-qraat
نظر مرحوم فیض در باب اخبار تحریف
نظر علامه مجلسی در باب اخبار تحریف
بی جواب گذاشتن اشکال توسط مجلسی
خبر معلق جازم دال بر تحریف در صحیح بخاری
[فتوای بخاری بر صحیح بودن خبر حذف آیه رجم]
ادعای تواتر اخبار تحریف توسط مجلسی
قرآن بودن ما بین الدفتین
ادعای آحاد بودن اخبار تحریف توسط شیخ مفید
نفی استبعاد وحیانی بودن چند قرائت توسط شیخ مفید
روایات حرف واحد و وجوه معانی آن
بررسی احتمال تأویل روایات حرف واحد
روایت حرف واحد در مواجهه با تلقی اشتباه از سبعة احرف
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0428-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0429-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0430-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0431-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0432-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0433-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0434-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0435-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0436-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0437-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0438-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0439-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0440-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0441-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0442-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0443-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0444-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0445-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0446-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0447-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0448-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0449-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0450-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0451-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0452-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0453-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0454-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0455-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0456-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0457-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0458-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0459-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0460-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0461-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0462-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0463-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0464-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0465-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0466-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0467-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0468-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0469-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0470-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0471-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0472-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0473-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0474-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0475-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0476-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0477-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0478-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0479-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0480-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0481-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0482-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0483-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0484-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0485-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0486-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0487-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0488-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0489-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0490-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0491-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0492-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0493-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0494-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0495-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0496-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0497-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0498-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0499-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0500-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0501-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0502-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0503-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0504-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0505-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0506-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0507-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0508-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0509-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0510-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0511-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0512-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0513-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0514-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0515-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0516-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0517-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0518-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0519-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0520-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0521-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0522-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0523-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۳-جلسه 0524-1393-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0525-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0526-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0527-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0528-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0529-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0530-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0531-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0532-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0533-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0534-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0535-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0536-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0537-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0538-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0539-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0540-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0541-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0542-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0543-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0544-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0545-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0546-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0547-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0548-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0549-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0550-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0551-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0552-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0553-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0554-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0555-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0556-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0557-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0558-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0559-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۴-جلسه 0560-1394-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0561-1395-qraat
بسم الله الرحمن الرحیم
شیوهی درست مطرح شدن بحث تحریف در قرآن
دلیل ارائه نشدن مصحف خاص از طرف اهل‌بیت علیهم السلام
شاهدی بر عدم تحریف قرآن به روایت کتاب سلیم بن قیس
دیدگاه طبری در رابطه با سبعة أحرف و تحریف قرآن
نظرات مختلف اهل‌سنت در مورد سبعة أحرفی که در مورد قرآن گفته شده است
نتیجهی مباحث پیشگفته
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0562-1395-qraat
بسم الله الرحمن الرحم
پاسخ به پرسشی پیرامون جوهره‌ی قرآن و خزائن طولی
بیان اصل روش وحی در دین خاتم و ادیان ما قبل
تقسیم قرآن از یک حیث، بر چهار قسم محتوا
بهرۀ انبیای گذشته از حروف مقطّعهی قرآن کریم
بیان کیفیّت وحی در تمام ادوار و أزمنه
معنای "تألیف" در روایت مذکور
رمزگشایی از حروف مقطّعه در کلام ابن عباس
معنای چند کلمه در آیات شریفهی ابتدایی سورهی الرحمن
بازگشت به تفسیر «کذلک»
چگونگی تفصیل بعد از اجمال در حروف مقطّعه
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0563-1395-qraat
بسم اللّه الرحمن الرحیم
مقطع بودن روایت ابن عباس که در تفسیر حروف مقطّعه آمده بود
نوع نگاه به حروف در اشتقاق کبیر
توجیه روایت ابن عباس/ علت نام‌گذاری حروف به "هجاء"
علم جفر، یکی از مبدّلها و از علوم الهی
بیان یک خاطره شیرین از دوران آغاز طلبگی
مختصر توضیحاتی راجع به علم جفر برگرفته از کتاب الزام الناصب
مراد از تفصیلی که در آیهی «ثمّ فصّلت» بیان شد
ارتباط محصف حضرت فاطمه سلام الله علیها با وحی و قرآن
تبحّر شیخ بهایی رحمه‌الله در علم جفر
نظر آلوسی در مورد یادگیری شخص اعلم از عالم
احتمالات معنایی در تفصیل مستفاد از «ثم فصّلت»
معنای متشابه در آیهی شریفهی «اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُتَشَابِهًا»
نظر ملاصدرا در مورد حرف حرف دیدن کلمات قرآن توسط صاحبان مدارج معرفتی
اثر عمیق تربیتی مراجعه به کتب زندگی نامهي علماء
نتیجه‌گیری از مباحث پیشگفته
توضیحی در معنای چهار وجود لفظی و کتبی و عینی و ذهنی
حقیقت حروف مقطّعه در زمان وحی و نزول
حروف قرآن، نشانه‌ای برای بیان حقایق عالیه
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0564-1395-qraat
بسم الله الرحمن الرحیم
فرضیۀ ترکیب حروف مقطّعه به یکدیگر و کشف یک معنای جدید
مفهوم شناسی "زُبُر و بیّنات"
روایتی منسوب به امّام باقر علیه‌السلام در عظمت و پیچیدگی حروف مقطّعه
کلمات و بیانات معصومین علیهم‌السلام در بردارندۀ کلماتی پیچیده با ظاهری ساده و حاوی الفاظ عمیق اما به ظاهر ساده
حکایت حضرت عیسی علی‌نبینا و‌آله‌و علیه السلام با معلم خودش
رابطه مقام "کتاب مکنون" با آیهی شریفه "فِي صُحُف مُّكَرَّمَة"
تقدّم فهم شناخت جوهره‌ی قرآن کریم نسبت به فهم سایر معارف آن
خلاصهی سیر بحث سبعة أحرف در روایات معصومین علیهم‌السلام و تفسیر نادرست اهل‌سنت از آن
دو روایت از الدرّ المنثور در تطبیق آیه تبلیغ بر امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام
شاهدی دیگر بر اثبات ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام در روز غدیر در کلام اهل‌سنت
خیانت در حفظ امانت نسبت به نقل روایت در کتاب "الإستیعاب فیما نزل من الآیات"
پرده برداری میرحامد حسین از نظر سیوطی نسبت به دو حدیث فوق در "الدرّالمنثور"
فراوانی روایات ابنکثیر، در نگاشتههای تفسیریاش، از ابنمردویه
تفسیر کذب و غلط ابن جزری در موردی روایت "نَزَلَ القُرآنَ عَلَی سَبعَةِ أَحرُف"
تفسیر صحیح و مطابق مذهبه شیعه از روایات "نَزَلَ القرآنَ عَلَی سَبعَة أُحرُف"
علت تبدیل قرآن به یک حرف واحد در کلام طبری
بررسی کلام ابن مردویه، بعد از روشن شدن فضا در کلام طبری
جمعبندی بحث
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0565-1395-qraat
اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
مقدمهی بحث شناخت معنای حدیث سبعة أحرف و تفسیر آن نزد شیعه و اهل‌سنت
بررسی حدیث سبعة أحرف و معنای آن در کلام مرحوم عسکری
خصوصیات روایت «کُنّا نَقرَأ علی عهد رسول الله صلّی الله علیه و آله»
اقسام وحی
وحی قرآنی و ویژگی‌های آن
وحی بیانی و ویژگی‌های آن
دیدگاه شیخ صدوق در اعتقادات الإمامیّه در مورد تغییر در قرآن
حدیث قدسی و ویژگی‌های آن
دو احتمال معتنا به در ماهیّت روایت «کُنّا نَقرَأ علی عهد رسول الله صلی الله علیه و آله»
پاسخ‌های ساختگی اهل‌سنت و کلاسیک کردن آنها در پاسخ به این روایت
بررسی «نقرأ» موجود در روایت از حیث چگونگی خواندن
تکذیب اهل‌بیت علیهم‌السلام نسبت به تلقّی غلط افراد از سبعة أحرف
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0566-1395-qraat
بسم اللّه الرحمن الرحیم
نظریه "نسخ التلاوة"
رواج ایجاد نظریات ساختگی و حل مشکلات به واسطهی این نظریات
ورود شیعه به عرصهی ایجاد نظریات به جهت تسهیل ارتباط بین آیات و روایات
نظر بزرگان و علمای شیعه در مورد مسالهی سبعة أحرف
عجز نظریات اقراء و تعلیم و وحی بیانی در همگونی و سازگاری با تمامی موارد
مسالهی تعدّد قرائات و نحوهی مواجهه و پاسخگویی به آن بر اساس نظریات کلاسیک
بیان یک مطلب کذب از مفتی عربستان و راه فنی پاسخگویی به آن
ادامهی بحث نظریات و کلاسیک کردن آنها
ثمرهی بحث قرائات سبع
اثبات منشأ وحیانی برای قرائات سبع
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0567-1395-qraat
بررسی اجمالی اعتبار و ارزش تفسیر منسوب به امام عسکری علیه‌السلام
نکته‌ای جالب در خصوص آیۀ شریفۀ «فقلنا اضربوه ببعضها»
بررسی معنای آیۀ سی و سوم سورۀ بقره، بنا به دو روایت «غُلُف» و «غُلف»
نظم هندسی و ریاضی حاکم بر قرآن
حل اختلاف روایات در عبارت «ننشزها» با محاسبات ریاضی
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0568-1395-qraat
عدم امکان تحریف در قرآن
قرآن، نسخه ای متمایز از سایر کتب و برخوردار از خود ترمیمی در بحث تحریف
مهندسی اطلاعات و داده‌ها یک امر بسیار ضروری
بهترین راه مدیریّت اطلاعات
طریقۀ طبقه‌بندی و جمع‌آوری صحیح اطلاعات برای تحقیق در مورد تحریف در قرآن
وجود تفاوت بین وحدت در کثرت با کثرت در وحدت
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0569-1395-qraat
پاسخ به یک اشکال پیرامون قرائات سبعه
معنای سبعا من المثانی
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0570-1395-qraat
بررسی معنای السبع المثانی و وجوهی که در آن بیان شده است
سبعة أحرف نمایانگر وجوه تکوینی سبعة
پدیدۀ ارتعاش طبیعی یا رزونانس، شاهدی بر تحقق نظام آفرینش عالم براساس نظم ریاضی
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0571-1395-qraat
ارتباط تکوینی خوابی که در داستان سورۀ یوسف علیه‌السلام دیده شد با عالم
بررسی ارتباط برخی اعداد مطرح شده در آیات و روایات با نفس الامر
مقامات شیعیان در کلام امام حسن عسکری علیه‌السلام
وصول به خدای متعال تنها با امتطای لیل
نامۀ امام حسن عسکری علیه‌السلام برای شیعیان و موالیان برای دوران غیبت
معنای مثانی
بررسی هشت درب داشتن بهشت
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0572-1395-qraat
بررسی معنای "نزول قرآن علی سبعة أحرف"
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0573-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0574-1395-qraat
بررسی اثباتی حدیث سبعة أحرف
تعدد قرائت، نشانه ای برای ذو وجوه و ذو بطون بودن قرآن
خلاصه و جمعبندی فی الجمله بحث
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0575-1395-qraat
مراد معصومین علیهم‌السلام از سبعة أحرف
تفاوت فهم از کلام معصومین علیهم‌السلام در ظروف ذهنی مختلف
تأویل اعظم سبعة احرف
احتمالاتی که میشود از سبعة أحرف استفاده کرد
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0576-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0577-1395-qraat
بسم الله الرحمن الرحیم
بررسی نقل سفیان بن عُیینه
معرّفی چند کتاب در تبیین سبعة أحرف و تکذیب تعریف اهل‌سنت از سبعة أحرف
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0578-1395-qraat
بسم اللّه الرحمن الرحیم
برداشت‌های درست و نادرست از سبعة أحرف
قابل جمع بودن دو قرائت «یَطهُرنَ» و «یَطَّهرنَ»
بررسی اختلاف قرائت در مورد «مالِک» و «مَلِک»
دو شاهد برای برداشت نادرست از سبعة أحرف توسط شافعی
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0579-1395-qraat
بسم الله الرحمن الرحیم
ادامهی تبیین دو برداشت درست و نادرست از سبعة أحرف
موضعگیری معصومین علیهم‌السلام نسبت به ترادفسازی شخصی، نسبت به کلمات قرآن کریم
بیان شش دو راهی اصلی در تشکیل ساختار درختی برای روایات سبعة أحرف
جمعبندی مباحث پیشین
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0580-1395-qraat
بسم الله الرحمن الرحیم
برداشت ناصواب اهل‌سنت از روایات سبعه أحرف و تکذیب این برداشت از ناحیه‌ی معصومین علیهم‌السلام
تاریخچهی بناگذاری غلط اهل‌سنت، نسبت به‌معنای حدیث سبعة أحرف
رابطهی تدوین تکوین عالم و سبعة أحرف
قرآن صاعد و نازل
دیدگاه طبری در تفسیرش نسبت به روایات سبعة أحرف
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0581-1395-qraat
بسم الله الرحمن الرحیم
بررسی اجمالی کتاب "نزول القرآن علی سبعة أحرف" و نقدِ نظر مؤلف آن
مراد از کفر مماری
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0582-1395-qraat
بسم الله الرحمن الرحیم
مراد خلیل بن احمد فراهیدی از قرائات/حقیقت سبعة أحرف
شاهد مثال اول در بیان اینکه فهم از سبعة أحرف، صحیح نبوده است
شاهد مثال دوم بحث
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0583-1395-qraat
بسم الله الرحمن الرحیم
نظر محقق خویی و صاحب عروة رحمهما الله دربارهی اختلاف قرائات
تاریخچه و اساس تشکیک در قرائات سبع
راه مقابله با شبههی تشکیک در قرائات سبع
نادیده گرفتن مسلّمات موجود در کتب، راجع به حمزة الزیّات
تحقّقِ ضبط و انتقال قرائات، در یک فضای منضبط و محققانه
تناقض در تعابیر اهل سنّت نسبت به حفص در نقل قرآن و حدیث
نحوهی تعامل شیخ انصاری رحمه‌الله با اختلاف قرائات
مزاحمت و حجابآوری علوم، رهآوردِ توقف در علوم و کلاسیککردن آنها
راه اصولی و صحیح تحقیق در فنّ قرائت
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0584-1395-qraat
بسم اللّه الرحمن الرحیم
نقد دیدگاه محقق خویی پیرامون عدم اسناد قرائات سبعة
مجمع البیان، از مفاخر شیعه
بیان صاحب مجمع البیان در انحصار قرّاء قرآن در هفت نفر
مراد از قرائت هر یک از قرّاء سبع و مختار آنها
سماع و اجازه
منظور از قرائت مفرده و تفاوت بین راوی و قاری
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0585-1395-qraat
تاریخچهی عملکرد اهلسنّت در خصوص بحث قرائات
مثالی از واژگونهسازی حقایق توسط برخی علمای اهلسنّت
بیان قرائن برای کشف فضای ذهنی قرّاء و علت اختیار قرائت توسط بعضی از قرّاء
اصطلاحات معروف فن قرائت
تفاوت بین راوی و قاری در علوم قرآنی
معیار و ملاک قاری در انتخاب قرائت مختار
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0586-1395-qraat
بسم الله الرحمن الرحیم
جریان داشتن قرائتهای مختلف قرآن در لسان پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله
چگونگی صوت فرشتهی وحی
دیدگاه شیخ حرّ عاملی
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0587-1395-qraat
بسم اللّه الرحمن الرحیم
مقصود از قرائت مختار نسبت به معصوم علیه السلام
بیان تاریخچه‌ای نسبت به قرائات سبعة و عشرة
- ضرورت شناخت ذهنیّت قاریان، تا قبل از قرن پنجم
تعریف راوی و قاری و تفاوت این دو
علّت اختیار قرائت در قرّاء سبعه
بیان مثالی زیبا و امروزی، برای شناخت فضای قاری و راوی
بیان یک سؤال مهم
تفاوت قاری و مقری
مقصود از قرائت مختار منتسب به امام صادق علیه‌السلام
نقد دیدگاه زهری دربارهی نخستین کسی که «ملک یوم الدین» خوانده است
اهمیّت سبعة احرف در توحید شیخ صدوق
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0588-1395-qraat
بسم اللّه الرحمن الرحیم
نحوهی آمادگی پیدا کردن برای فهم و برداشت صحیح از سبعة احرف
یکی از حربههای مناظراتی اهلسنّت
بررسی صدور حروف سبعة از لسان شخص نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلّم
بیان شواهد موجود بر تفاوت حروف، از آیات قرآن
موارد کتابت، شاه کلید از بین برندهی شبهه فوق
تعریف تخریج
تعریف ترادف تسهیلی
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0589-1395-qraat
بسم اللّه الرحمن الرحیم
قرآن کریم و اثبات سبعة أحرف
روش قرآن در ارائهی مدالیل
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0590-1395-qraat
بسم اللّه الرحمن الرحیم
بیان نکاتی مهم برای فهم صحیح از سبعة احرف
تصریح شیخ مفید بر نزول تباینی وحی در المسائل السرویة
نکتهی سوم: مستفیض بودن مصحف ابن مسعود در دوران ابوحنیفه
معنای تباین تنزیلی قرآن و وجه اشتباه برداشت ابوحنیفه
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0591-1395-qraat
بسم اللّه الرحمن الرحیم
بررسی دیدگاه محقق خویی در الموسوعة
دروغگو شمردن راوی به دلیل محتوا، یکی از آفات علم رجال
قاعدهی اولیّه در موارد اختلاف قرائات از دیدگاه محقق خویی
قاعدهی ثانویه پیرامون قرائت اختلافی از دیدگاه محقق خویی
استظهار عدم قوّت روایات موجوده در تحقق قاعدهی ثانویه در مقام
حل مسألهی قرائت سُوَر مختلف القرائة در نماز، با اخذ به سیرهی مسلمین
تصریح امام علیه‌السلام بر تحفّظ بر قرائت اهل‌بیت علیهم‌السلام، دلالتی بر قرائت واحدة ندارد
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0592-1395-qraat
بسم اللّه الرحمن الرحیم
لزوم ورود درست به شناخت قرآن کریم
سبعة أحرف راه حل بسیاری از بنبستهای اهل‌سنت
بررسی معنای فرمایش امیرمومنان علی علیه السلام پیرامون «حروف التهجی»
تبیین صفوة القرآن بر اساس شواهد قرآنی
روایت امام رضا علیه السلام در تحف العقول
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0593-1395-qraat
بسم اللّه الرحمن الرحیم
ادامهی بررسی فرمایش امام رضا علیه السلام در کتاب تحف العقول
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0594-1395-qraat
بسم اللّه الرحمن الرحیم
جایگاه والای کتاب بصائر الدرجات
همخوانی روایت بصائر با نقل ابوفاخته از امیرمومنان علی علیه السلام
تناسب روایت با روایت گشوده شدن ابواب دانش برای امیرمومنان علی علیه السلام
سبعة أحرف تباینی تنزیلی، وجه جا افتاده در سبعة أحرف
منشا نادرستی برداشت در کتابهایی مثل فصل الخطاب
حکمت خداوند متعال در حفظ قرآن کریم با سبعة أحرف تنزیلی
روایت حبیب سجستانی از امام باقر علیه السلام
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0595-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0596-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0597-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0598-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0599-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0600-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0601-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0602-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0603-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0604-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0605-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0606-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0607-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0608-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0609-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0610-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0611-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0612-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0613-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0614-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0615-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0616-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0617-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0618-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0619-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0620-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0621-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0622-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0623-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0624-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0625-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0626-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0627-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0628-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0629-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0630-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0631-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0632-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0633-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0634-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0635-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0636-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0637-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0638-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0639-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0640-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0641-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0642-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0643-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0644-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0645-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0646-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۵-جلسه 0647-1395-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0648-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0649-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0650-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0651-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0652-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0653-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0654-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0655-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0656-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0657-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0658-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0659-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0660-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0661-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0662-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0663-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0664-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0665-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0666-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0667-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0668-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0669-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0670-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0671-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0672-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0673-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0674-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0675-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0676-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0677-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0678-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0679-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0680-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0681-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0682-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0683-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0684-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0685-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0686-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0687-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0688-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0689-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0690-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0691-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0692-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0693-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0694-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0695-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0696-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0697-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0698-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0699-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0700-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0701-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0702-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0703-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0704-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0705-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0706-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0707-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0708-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0709-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0710-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0711-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0712-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0713-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0714-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0715-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0716-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0717-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0718-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0719-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0720-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0721-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0722-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0723-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0724-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0725-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0726-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0727-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0728-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0729-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0730-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0731-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0732-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0733-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0734-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0735-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0736-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0737-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0738-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0739-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0740-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0741-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0742-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0743-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0744-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0745-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0746-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0747-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0748-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0749-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۶-جلسه 0750-1396-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0751-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0752-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0753-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0754-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0755-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0756-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0757-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0758-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0759-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0760-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0761-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0762-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0763-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0764-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0765-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0766-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0767-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0768-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0769-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0770-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0771-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0772-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0773-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0774-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0775-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0776-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0777-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0778-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0779-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0780-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0781-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0782-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0783-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0784-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0785-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0786-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0787-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0788-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0789-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0790-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0791-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0792-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0793-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0794-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0795-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0796-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0797-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0798-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0799-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0800-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0801-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0802-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0803-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0804-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0805-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0806-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0807-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0808-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0809-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0810-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0811-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0812-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0813-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0814-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0815-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0816-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0817-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0818-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0819-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0820-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0821-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0822-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0823-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0824-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0825-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0826-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0827-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0828-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0829-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0830-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0831-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0832-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0833-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0834-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0835-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0836-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0837-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0838-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0839-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۷-جلسه 0840-1397-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0841-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0842-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0843-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0844-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0845-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0846-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0847-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0848-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0849-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0850-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0851-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0852-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0853-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0854-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0855-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0856-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0857-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0858-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0859-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0860-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0861-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0862-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0863-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0864-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0865-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0866-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0867-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0868-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0869-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0870-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0871-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0872-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0873-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0874-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0875-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0876-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0877-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0878-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0879-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0880-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0881-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0882-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0883-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0884-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0885-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0886-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0887-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0888-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0889-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0890-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0891-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0892-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0893-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0894-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0895-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0896-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0897-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0898-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0899-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0900-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0901-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0902-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0903-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0904-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0905-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0906-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0907-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0908-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0909-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0910-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0911-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0912-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0913-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0914-1398-qraat
جلسات تفسیر-بحث تعدد قراءات-سال ۹۸-جلسه 0915-1398-qraat
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه ۱-جلسه 1001-1400-qraat-meftah
خلاصه‌ای از مطالب گذشته
متهم کردن شیعه به قول تحریف قرآن
لزوم بررسی تعدد قرائات در ذیل بحث از جوهره قرآن
رفتار عملی شیعه مفسر گفتار شیعه
شاهد مهم : زیارت آل یاسین و قراءت « الیاسین »
مخالفت علماء از قرن یازدهم با اجماع علماء سابق بر منشأ وحیانی قراءات
بحث از دو روایت مهم کافی: « نزل من عند واحد » و « نقرأ علی قرائة ابیّ»
تأثیر عدم شرکت در کلاس قرائت
کشف تلقی مرحوم کلینی از روایات « حرف واحد »
بررسی سیر تاریخی فهم مسلمین از روایات سبعة احرف؛ پیش زمینه فهم روایات کافی
قوس صعود فضای مسلمین تا سال 150 : جواز و رواج قراءت به معنا
فتوای ابوحنیفه : جواز قراءت فارسی قرآن در حال تمکن
شواهد دیگری از اقوال صحابه و علماء قرن اول و دوم
استدلال ابوحنیفه برای فارسی خواندن قرآن به سبعة احرف
کشف دیدگاه مرحوم کلینی در مورد حدیث «حرف واحد»
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه ۲-جلسه 1002-1400-qraat-meftah
خلاصه‌ای از تاریخچه مواجهه علماء با روایت « نزل علی حرف واحد»
نقل مهم ابن عبد البر از سفیان بن عیینه و ابن وهب
کلام روشن علامة طباطبایی در قبول تعدد ثبوتی قراءات
ملاحظه استاد نسبت به فرمایش علامه درباره تعدد واختلاف نزول سنوی
بررسی دیدگاه مرحوم کلینی پیرامون روایت «نزل علی حرف واحد»
رابطه تحریف و تعدد قراءات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1003-1401-qraat-meftah
اجمالی از سابقه مباحث
همراهی وحید بهبهانی با سید نعمة الله در رد تعدد قراءات
موضع گیری فقهاء بعد از وحید بهبانی در مورد تعدد قراءات
اشکال محدث نوری : یحیی بن وثاب مقریِ امام صادق ع!
پاسخ به اشکال محدث نوری و توضیح سهو ایشان در نقل
برگشت زرقانی بعد از اتساع افق اطلاعاتش از رد تواتر قراءات
نفی تواتر قرائات سبع توسط شیخ انصاری
مسامحه‌ای در کلام شیخ انصاری
روایت « عدد درجات الجنة » روایتی مناسب برای فهم جوهره قرآن
کلام مهم صاحب مفتاح الکرامه در تواتر نقل اجماع بر تواتر قراءات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1004-1401-qraat-meftah
كلام صاحب مفتاح الكرامه در تواتر قرائات سبع
استفاده از نتائج بحث ما برای مقابله با شبهه مصحف صنعا و شبهه ابوشامه
جوهره قرآن کریم و ارتباط آن با حروف مقطعة؛ اهمیت کلام ابوفاخته
ذهنیت علماء قبل از قرن یازدهم درباره تعدد قراءات و حدیث « حرف واحد»
اختلاف قرائات در تفسیر تبیان
لزوم تعلم علم نشانه شناسی
کلام صاحب وسائل الشیعه در مورد تواتر قرائات سبع
رسم و ضبط کلمات قرآن و نقش صنعت چاپ در آنها
اشتمال مصحف امیرالمؤمنین بر جمیع قراءات
قرائت ابن عیاش در تفسیر مجمع البیان
جواز قرائات متعدد در نماز
جزئیت بسم الله در سوره
سبعة احرف در قرآن و فتوای امام ع
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1005-1401-qraat-meftah
کتاب الغریه و کتاب الفوائد الغرویه
رسم و ضبط مصحف
سلسله سند قرائات نزد شیعه
اعتنای شهید ثانی و محقق ثانی به تبحر و علمیت شهید اول در قراءات
اسناد اشتباه به ابن جزری در کتاب التمهید
ابن جزری و تواتر قرائات عشر
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1006-1401-qraat-meftah
اثبات قرآن به خبر واحد
تواتر قرائات سبع نزد محقق اردبیلی
ضرورت بحث از تعدد قرائات
وجود قرائات متعدده و تواتر آنها در زمان امام رضا ع
تواتر قرائات امری مطرح بین علماء قدیم و جدید
مسلم بودن تواتر قرائات و اشکال به التمهید
امام علی ع اعلم به علم قرائات
تهافت بین کلمات صاحب جواهر در مورد تواتر قراءات
تفاوت فتوای مجتهدین و اختیار القرائه
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1007-1401-qraat-meftah
قرائت آیه انذار در کلام امام رضا ع
ریشه یابی و علل تألیف کتاب فصل الخطاب
ابن مجاهد و نقش او در تثبیت مصحف عثمان و طرد قراءات مخالف آن
روایت امام رضا ع؛ کاشف از ذهنیت مردم پیرامون قرائات مخالف مصحف عثمان
قراءت «و رهطک منهم المخلصین» در صحیحین
قرائت به قراءات مخالف مصحف عثمان توسط ابن شنبوذ و مقابله حکومت با او
رابطه «اختلاف بالزیادة و النقص » و تحریف قرآن
تقابل شیعه و سنی در بغداد پیرامون مصحف ابن مسعود در سال ٣٩٨
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1008-1401-qraat-meftah
آیه «و رهطک منهم المخلصین» و بطلان ادعای نسخ آن
قرائات رایج در عصر حاضر
عدم تنافی اختلاف قرائات با حرف واحد بودن آن
سخن نحاس شاهد تاریخی مهم برای نفی قاری محوری
انکار نقل تفرد حفص در قرائت«ضُعف » در کتاب التمهید
عدم هماهنگی بین دو کتاب التمهید و علوم قرآنی
توضیح قرائت «ضُعف» با توجه به معنای تجزی در قرائت
افراد القرائة بالروایة و تجزی در قرائت
به این خوب دقت کنید.
قرائت «ضُعف» ؛مبتنی بر تجزی حفص در قرائت
منحصر کردن قرائات متواتر در قرائات سبعه توسط ابن مجاهد
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1009-1401-qraat-meftah
بررسی حکم عدم جواز عمل به قرائات عشر
کلام شهید ثانی در وجود قرائت شاذ در طرق قراء سبعة
تغییر حرف در کلمه و اشراب معنایی خاص
علت نوشته شدن «سراط» با « ص» در مصحف عثمان
تلفیق و افراد قاری
رسم‌الخط مصحف عثمان و تفاوت آن با مصحف ابوبکر
ابان بن تغلب و قرائت مفرده او
بررسی ادعای انحصار تواتر در قرائات سبع توسط ابن مجاهد
معنای اختیار القرائه
وجه اختیار قرائت از بین قرائات متواتر
بیان چند حکم شرعی به وسیله تعدد قرائات ؛ مثال «یَطهُرنَ»
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1010-1401-qraat-meftah
لزوم جمع‌آوری مستندات بحث
امام نبودن ابن مجاهد
معنای قرائت شاذ و امکان اثبات تواتر قرائات شاذه
بررسی انتساب متواتر نبودن قرائات سبع به سید بن طاووس
سبعه احرف و حرف واحد بودن قرآن
بررسی تعبیر «انما الاختلاف یجیء من قبل الرواه»
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1011-1401-qraat-meftah
مراحل شناخت قرآن کریم
مرحله اول : شناخت جوهره قرآن با شناخت رمز تحدی
گام اول: هویت شخصیتی پسین قرآن و تدوین نگاشتی تکوین
گام دوم: حروف مقطعه و جهت کیفی تکوین
گام سوم: سبع المثانی و جهت کمّی تکوین
مرحله دوم؛ بازتاب جوهره قرآن و نازل ترین حقیقت قرآن
نافع ترین راه: بررسی تواتر قرآن در زمان خود پیامبر اسلام
انواع تواتر
نظام چند ارزشی تواتر و درجات تواتر
تفاوت مصحف ابن مسعود و مخالفت او با احراق مصاحف
وضوح وجود مصاحف متعدد و اختلاف بین آنها
مبتنی کردن تعدد قرائات بر تهوین و تخفیف؛ مانع بزرگ پیشرفت مباحث
اجازه نامه بحارالانوار و سلسله شیعی در نقل قرائات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1012-1401-qraat-meftah
تواتر قرائات سبع نزد سید بن طاووس
تواتر قرائات سبع نزد شیخ رضی
تواتر قرائات سبع نزد زمخشری
بررسی عبارت وافیه
علل بررسی تعدد قرائت با محوریت مستندات کتب عامه
استفاده از کتب اهل‌سنت توسط علامه مجلسی در تعدد قرائات
مقدمه نافع مرحوم آقای شعرانی بر منهج الصادقین
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1013-1401-qraat-meftah
بررسی عبارت وافیة الاصول در تواتر قرائات
بررسی عبارات شارح کافیه پیرامون تواتر القرائات
بیان علامه شعرانی پیرامون تعدد قرائات در زمان رسول الله
تواتر قرائات سبع و وجود طرق شاذ در بیان علامه حسن زاده آملی
تواتر القرائه در غیر قرائات سبع و عشر
شروع ارزش تواتر از صفر
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1014-1401-qraat-meftah
نقد قول مرحوم شعرانی در عدم انتساب قرائات به ملک وحی
بررسی عبارت وافیه الاصول در تواتر قرائات
نقد انتساب عدم تواتر قرائات به زمخشری
الف) بیان زمخشری ذیل آیه «و ما هو علی الغیب بظنین»
ب) قول زمخشری ذیل آیه «حتی یطهرن»
رد انتساب قول عدم تواتر جمیع قرائات به شیخ رضی
فضای محکم مقرین
نقل ناقص عبارت ابن جزری عامل اشتباه صاحب التمهید
عدم وجود اجماع در لزوم موافقت با رسم مصحف عثمان
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1015-1401-qraat-meftah
تواترنقل اجماع بر تواتر در قرائات سبع
انعکاس قاری نبودن زمخشری و طحاوی در آثارشان
احتمال مقری نبودن طبری
نظام استاد و شاگردی سخت گیرانه قراء
انواع روش تحصیل تواتر
الف) تواتر قهقرائی
ب) تواتر استقبالی
تواتر استقبالی در جنگ جمل
تواتر استقبالی در شهادت عمار
محوریت کیفیت در تواتر و عاملیت کمیت برای آن
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1016-1401-qraat-meftah
نقش کلیدی عامل صامت در تواتر استقبالی
تفاوت خبر متواتر با خبر موثوق الصدور
توجه به مخبرهای صامت در بدو وقوع واقعه
اسناد و شرائط اجازه قرائت
تصویر تواتر استقبالی در زمان نزول وحی و در زمان قراء
معنای اختیار قرائت و انواع آن
تفاوت قرینه با مخبر صامت؛ عملکرد جبهه موجی تواتر استقبالی
نقد اعتبار تواتر نقل در جمیع طبقات
فلسفی نبودن قضایای علم اصول
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1017-1401-qraat-meftah
تواتر نقل اجماع بر قرائات
مرور اجمالی ده مقام در کتاب مفتاح الکرامه
معنای محوری سبعة احرف : تدوین تکوین سبع گانه
تواتر استقبالی شیوه ورود به بحث تعدد قرائات در کتاب مفتاح الکرامه و کتاب القرائات القرآنیه
دو اشکال در کتاب القرائات القرآنیه
الف) نگاه مثبت کتاب به روش مرسوم و کلاسیک در تعدد قرائات
ب) عدم اشاره به ادله مخالفین تواتر قرائات
عامل صامت یا همخوان در تواتر استقبالی
تواتر استقبالی و خبر موثوق الصدور
تقسیم سه گانه تواتر؛ لفظی، معنوی، استقبالی
فناء لفظ در معنا عاملی در شکل‌گیری تواتر معنوی
شرائط بیرونی عامل شکل‌گیری تواتر لفظی
تواتر استقبالی و نمود آن در قرآن
کثرت کتب قرائات در قرون نخستین، نشانه تواتر استقبالی قرآن
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1018-1401-qraat-meftah
لزوم اتساع اطلاعات برای فهم فضای قرائات در قرون اولیه
صحابی قاری اصطلاحی بعد از شهادت پامبر ص
مقام بلند بالای مصعب بن عمیر، اولین مقری در مدینه
امتناع ابن مسعود از قرائت مدنیین و مذمت شدنش توسط امام ع
اسهلیت در لهجه معیاری برای قرائت مختار
بدون نقطه بودن و اختلاف مصاحف دو ویژگی مصاحف عثمان
تاریخچه نقط الاعراب و نقط الاعجام در قرآن کریم
علت بی نقطه بودن قرآن؛ کشش رسم‌الخط در تحمل قرائات امصار
اصطلاح مصحفی در تحمل قرائات
عدم پذیرش قول مصحفی در قرآن
برخی از کتب طبقات القراء
تأثیر عدم نقطه گذاری در اختلاف قرائات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1019-1401-qraat-meftah
برخی از صحابی های مقری
توحید مصاحف توسط عثمان، عملی برنامه‌ریزی شده
نحوه مواجهه شارع با توحدگرایی ذهن بشر در معنا و افراد گرایی آن در قرائت
روایت « علی نجومه نجوم » و ارتباط آن با آیه « لا اقسم بمواقع النجوم»
اصطلاح قاری و مقری
کثرت قرّاء و گستردگی نظام اقراء و شواهد آن
ضرورت تمرکز بر مهندسی اطلاعات
بررسی برخی شواهد علیه تعدد قرائات
الف) قرائت «جَبریل» توسط ابن کثیر و دفع اشکال
ب) قرائت « فَيَوْمَئِذٍ لا يُسْئَلُ عَنْ ذَنْبِهِ–منکم- إِنْسٌ وَ لا جَان» و پاسخ به اشکال
ج) آیه «و إذ أخذ الله ميثاق -أمم- النبيين ..» و پاسخ به اشکال
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1020-1401-qraat-meftah
وجود دو قاری به نام عاصم
مقری بودن ابو موسی اشعری
شانزده مرحله تاریخی در قرائات از منظر شیخ هادی فضلی
قراء الامصار در سال دویست
تسبیع ابن مجاهد در سال سیصد
تعیین چهارده روایت توسط دانی و مکی بن ابی طالب و شاطبی
مدیریت شارع برای حفظ قرائات و تواتر آن ها
شاهد الف) وجود بحث از قرائات در هر کتاب تفسیری
شاهد ب) شعار نشدن قرائت « سلام علی آل یاسین » در میان شیعیان، نشانه اعتبار و تواتر قرائات
شاهد ج ) ترجیح قرائت « ملک» نزد شیعه و شعار نشدن آن
مخالفت با عثمان در احراق مصاحف
مدیریت ذهن توحد گرای بشر و پخش قرائات در امصار
مدیریت قرائات در رسم قرآن
کار کلاسیک و اجماع سازی برای جاانداختن مصحف عثمان
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1021-1401-qraat-meftah
برخی از تذکرات
ترجیح قرائت «ملک یوم الدین» توسط برخی از فقهای شیعه
نوشته شدن«ملک یوم الدین» در همه مصاحف
مصاحف قیاسی و تخلف از رسم الخط مصحف عثمانی
«سلام علی آل یاسین» در رسم الخط و قرائت دیگر آن
معنای سنت بودن قرائت نافع
تحلیل و علت حجّت آوردن قراء برای قرائات
معنای استحباب قرائت نافع و مدنیین
اذعان ابو شامه به تواتر قرائت « ملک » و «مالک» در سوره حمد
امام در قرائت بودن ابن شهر آشوب
برگشت قرائات سبع به قرائت امیرالمؤمنین ع در کلام ابن شهر آشوب
قابلیت تعدد قرائات در رسم‌الخط قرآن
معنای استحباب قرائت با توجه به اشدیت تواتر
بیان وجه نحوی قرائات در کتب احتجاج قرائت
اعجاز الهی در مدیریت قرائات؛عامل حفظ قرائات قرآن کریم از تحریف و تبدیل
تصویر استحباب قرائت بر پایه رجحان نفس الامری آن
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1022-1401-qraat-meftah
نقل ابن حجر از قرائت امام صادق ع در آیه « و اجعلنا للمتقین اماما»
کلام سید رضی در تعدد قرائات ذیل آیه «والراسخون فی العلم»
موافقت شهید با اکثر علماء در انتساب قرائات سبع به وحی
اشتباه کتاب التمهید در نسبت انفراد به شهید ثانی
جمع شدن روایت حرف واحد با روایت سبعة احرف در ذهن علماء شیعه
تواتر قرائات سبع در کلام صاحب مفاتیح الاصول
توجیه تهوین و تخفیف از ناحیه ابن قتیبه سد راه پیشرفت بحث تعدد قرائات
عدم تناسب توجیه تخفیف و تهوین با نزول قرآن توسط ملک وحی
تفاوت «اَقرِئه علی سبعة احرف» و « نزل علی سبعة احرف»
نظارت روایات «هوّن علی امتی» بر تسهیل در تلاوت قرآن
اشاره به دو روایت سبعة احرف در منابع شیعه
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1023-1401-qraat-meftah
ریشه صعوبت پذیرش تواتر میان متاخرین از فقهاء
نسبت تناقض به عبارت شهید و پاسخ آن
شاهدی از تفسیر تبیان در دفاع از شهید
تحلیل فرمایش شهید ثانی در انحصار قرائت متواتر در قرائات سبع
امکان تحصیل تواتر قرائات با امکانات امروز در زمان حاضر
عدم تطابق وجه «تهوین و تخفیف» با قرائات متفاوت المعنی
افراد القرائه عاصم بر حفص
بررسی سند دو روایت «نزل علی سبعة احرف» در منابع شیعه
ملاک های تقطیع آیات قرآن و استفاده معنای مستقل در تفسیر
شواذ السبعه ابو طاهر و شواذ القرائات ابن جنی
وثاقت حفص و ریشه تضعیف او توسط عامه
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1024-1401-qraat-meftah
اتحاد محمد بن یحیی اخو المغلس الخثعمی و محمد بن یحیی الصیرفی
بررسی روایت «يأمرك أن تقرأ القرآن على حرف واحد»
الف) بررسی سندی
ب) فقه الحدیث روایت «يأمرك أن تقرأ القرآن على حرف واحد»
بررسی تعبیر «هوّن»، «خفّف» و «وسّع»
اهمیت شناخت حیثیات دخیل در موضوع
ارتباط تعابیر مختلف روایت با علوم قرآنی و علم فقه و کلام
ولایت تشریعی پیامبر ص در اقراء
وجوه حمل کلمه « هون علی امتی » در روایات سبعة احرف
حمل کلمه «وسّع» بر توسعه ظرفیت ظهور حقیقت قرآن
رجوع کل قرآن کریم به بسائط حروف مقطعه به وزان تکوین
انعکاس «وسّع علی امتی» در وسعت تعدد قرائات
ضابطه مندی فضای اقراء و قرائات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1025-1401-qraat-meftah
روایت «وسّع علی امتی» با نگاه فقهی
انواع تدوین در قرآن کریم
الف) تدوین معنایی
ب) تدوین نگاشتی
ج) تدوین عددی و ریاضی
تفاوت «سبعة احرف» در نزول و در قرائت
قانون فشرده‌سازی در اشتقاق کبیر و تطبیق آن بر کلمه «حرف»
انعطاف کلمه «حرف» در معانی مختلف
استفاده از معنای «حرف» برای تبیین روایت « ان تقرأ علی حرف واحد»
عدم اختلاف قراء در آیات قابل اختلاف، دلیلی بر سماع و تحفظ قراء
احتمال دوم در «ان تقرأ » فرض السنة در اقراء حضرت رسول ص
نحوه نزول قرائات مختلف
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1026-1401-qraat-meftah
بررسی رجالی عیسی بن عبدالله الهاشمی
خصوصیات اقراء سنت و عدم ملازمه آن با تحدی
تشخص و دارا بودن مختصات زمانی و مکانی ملاکی برای جزئیت
آیات قرآن کریم؛ نه جزئی و نه کلّی
هویت شخصیتی پسین آیات و شأن جزئی آن ها
اقراء سنت و عدم ملازمه آن با تدوین تکوین
صوت تلفظ شده آیات، اولین لایه قوس صعود
هویت شخصیتی پسین و قوس صعود قرآن
قوام تحدی به تدوین تکوین نه صرفه
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1027-1401-qraat-meftah
استظهار فقهی، کلامی، اصولی از روایت «وسع علی امتی»
الف) استظهار فقهی
ب)استظهار کلامی؛ اقراء سنت
ج) استظهار علوم قرآنی؛ بسط موسع جوهره قرآن کریم
توسعه در جواز قرائت برای لاهج و ناسی و ساهی و لاحن
مرحله اصلی تحدی قرآن، تحدی به هویت
گام اول) هویت شخص و هویت شخصیتی
گام دوم) هویت شخصیتی پسین و پیشین
نحوه ادراک هویت شخصیتی توسط ذهن
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1028-1401-qraat-meftah
ابتناء پذیرش وقف و ابتدا در قرآن بر سماع
روش اثبات سماع در قرائت در مقابل اجتهاد در قرائت
وجود چهار روایت «سبعه احرف» در منابع روائی شیعی
اختلاف نقل نعمانی از صفار با کتاب بصائر
عدم اشاره کلینی به حدیث «سبعة احرف» در کافی
تبیین وجه تعدد قرائات با تنظیر به استعمال کلام واحد در اکثر از معنی
استفاده تفسیری از قرائات متعدد
تمایز طبیعت شخصی و طبیعت کلی و طبیعت شخصیتی
طبیعت شخصی پسین و پیشین و رابطه آن با طبیعت شخصیتی
تفاوت طبیعت شخصیتی قرآن و طبیعت شخصیتی شعر انشاء شده توسط مخلوق
مراد از علوم قرآنی در محل بحث
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1029-1401-qraat-meftah
تأخر نام گذاری وقف المعانقة از واقعیت مبتنی بر سماع آن میان قراء
معرفی ونقد مقاله «بررسی تطبیقی استناد اختلاف قرائات به اجتهاد یا سنت»
معرفی کتاب «حمزه و سبک او در قرائت قرآن»
حدیث حماد با اشاره به تأویل اعظم حدیث سبعة احرف؛ افتخاری برای شیعه
تدوین تکوین؛ تاویل اعظم «حدیث سبعة احرف»
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1030-1401-qraat-meftah
دقتی در سؤال و جواب در روایت حماد
اشاره به تأویل اعظم سبعة احرف در حدیث حماد
دلیل عدم التفات مفسرین به روایت ابوفاخته
تدوین جهانِ مبتنی بر عدد در قرآن
کتاب الحجه ابن خالویه؛ نمونه ای از گستره بحث قرائات در قرن چهارم
نقلی مبنی بر حروف مقطعه بودن حقیقت آیات
وجه تعدد قرائات و دلالت « علی مکث » بر ترجیح افراد القرائة
بررسی سندی روایت حماد
عدم اتحاد محمد بن یحیی الخثعمی و محمد بن یحیی الخزاز
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1031-1401-qraat-meftah
وقف المعانقه و تفاوت آن با تفسیر های مختلف قطعه های آیه
ادعای اتحاد محمد بن یحیی الخزاز، صیرفی و خثعمی توسط مرحوم بروجردی
هشت مورد نقل صاحب مفتاح الکرامة از بزرگان در نفی از سبعة احرف
بررسی دلالت عبارت شیخ طوسی و شیخ طبرسی بر نفی سبعة احرف
قبول وجود روایت سبعة احرف در شیعه توسط شیخ الطائفة
انواع هفت گانه اختلاف قرائت؛ اصلح معانی «سبعه احرف» نزد شیخ الطائفه
برداشت مرحوم طبرسی از کلام شیخ در مقدمه تبیان
اجماع امامیه بر جواز عمل به قرائات و تفسیر روایت «سبعه احرف»
روایت « فسیجیء من یعلمکم» و جمع آن با تعدد قرائات
حرف واحد در مقابل قرائت به مترادف و سبعه احرف به‌معنای انواع تعدد قرائات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1032-1401-qraat-meftah
عامل برداشت نادرست از کلام شیخ طوسی
نسبت نادرست «انکار تواتر» به شیخ طوسی اول بار توسط صاحب حدائق
انعکاس نسبت نادرست صاحب حدائق به شیخ در مستمسک عروه
تعدد قرائات در المیزان
پاسخ صاحب وسائل به صاحب حدائق در برداشت اشتباه از عبارت شیخ
اشاره شیخ طوسی به سه دسته روایات شیعه در سبعة احرف
لزوم توجه به دو نکته در رابطه با غدیر
الف) منافات تعبیر «اللهم عاد من عاداه» با فرهنگ فکری اهل سنت
ب) توجه به حدیث منزلت به عنوان پشتوانه حدیث غدیر
معنای روایت «حرف واحد»
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1033-1401-qraat-meftah
علل اکتفاء علماء به محکیات و نقل قول ها
اشاره به نکته ای
وجود تعدد قرائات در زمان رسول الله در نظر شیخ طوسی
رغبت به فن قرائت در زمان شیخ و قبل از او در میان علماء شیعه
لزوم تحقیق در صد سال بعد از ابن مجاهد
علت سوء برداشت از عبارت شیخ در تبیان
بررسی و نقد حمل تعبیر «غیر انهم اجمعوا» بر مماشات با اهل تسنن
نقوض مرحوم نوری به محل ابتلا بودن تعدد قرائات؛ مستمسکی بر علیه خودشان
طرح سه دسته روایات شیعه راجع به قرائات در مقدمه تبیان
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1034-1401-qraat-meftah
مسئله اول : ذهنیت علماء قبل از قرن یازدهم
مسئله دوم: علت عدم انتساب مخالفت با اجماع به شیخ طوسی قبل از صاحب حدائق
ثبوت تواتر عشر نزد شیخ بهائی
قدما و عدم احتساب شیخ به‌عنوان مخالف اجماع بر تواتر قرائات
امتیاز فرمایش شیخ طوسی در ذیل آیه « لوجدوا فیه اختلافا کثیرا»
نکاتی نسبت به چاپ جدید تفسیر تبیان
پاسخی به اشکال محدث نوری
بررسی عبارت شیخ در مقدمه تبیان
دو اجماع شیعه مهم در قرائات و بازتاب آن در عبارت شیخ
ترادف واژه تفسیر و تاویل در زمان شیخ
تعلیل مرحوم شیخ طوسی در ترجیح قول ابن قتیبه؛ رکن مهم استدلال
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1035-1401-qraat-meftah
مرور مجدد عبارت شیخ طوسی در مقدمه تبیان راجع به قرائات
شواهد مراجعه و اعتنای فقهاء به کتاب تبیان شیخ طوسی
رد و نقد نسبت تناقض در عبارت شهید ثانی
نقد برداشت صاحب حدائق از عبارت شیخ در تبیان
ناسازگاری عبارات علماء معاصر مرحوم طبرسی با تقیه ای بودن اجماع شیعه
انعکاس قول مشهور راجع به تواتر قرائات در کلام شیخ انصاری
برخی از عبارات تبیان در تأیید تواتر قرائات
ذکر شواهد دیگری برای اتکاء قرائت قرّاء به روایت و سماع
تبیینی برای نسبت لحن و خطأ به بعضی قرائات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1036-1401-qraat-meftah
تحلیل برداشت صاحب حدائق از مقدمه تبیان
نسبت قاطعانه اجماع به امامیه توسط قدما و علماء قبل از قرن یازدهم
تفاوت عبارت مقدمه تبیان و مجمع البیان
معنای عبارت «ان الشیعة اختاروا» در عبارت مرحوم طبرسی
تقابل تعبیر «اختاروا» در عبارت مجمع با اختیار القرائه اهل سنت
وضوح و قطعیت اجماع بر جواز قرائت مطابق قرائات سبع در صلاة
ذهنیت شیخ طوسی نسبت به تواتر اصول القرائات و انعکاس آن در پذیرش یا رد قرائتی خاص
بررسی انتساب بدعت به قرائت حمزه
قالب عبارتی برداشت مرحوم طبرسی از عبارت شیخ طوسی
تلائم روایت حرف واحد و سبعة احرف در فضای مقرین و انعکاس آن در مقدمه تبیان
مقایسه فضای قراء مدنی با قراء عراقی
رد وجود تناقض در عبارت شیخ با عنایت به فضای حرف واحد دانستن قرائات سبع
اضطراب کلمات طبری در بحث قرائات و سبعة احرف
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1037-1401-qraat-meftah
تعبیر به حق بودن قرائات در کلمات چهار نفر از علماء شیعه
جمع بین روایت حرف واحد و روایت سبعه احرف با استفاده از روایت الغارات
تصویر واحد غیر عددی در ریاضیات و انحصار واحد عددی خاص در خداوند متعال
احتمال معنای غیر عددی سبع در روایت «اجری جمیع الاشیاء علی سبعة»
قدمت کتاب الغارات منبع حدیث « اجری جمیع الاشیاء علی سبعة»
عدم آشنایی زرکشی با فن قرائت و نفی تواتر قرائات الی رسول الله ص توسط او
عدم آشنایی فخر رازی با فن قرائت و نفی تواتر قرائات الی رسول الله ص توسط او
پاسخ مفتاح الکرامه به فخر رازی
عدم توجه به کلام فخر رازی توسط اهل فن
نفی تواتر قرائات توسط زمخشری و عدم وجود این انتساب در کتب او
جواب شهید ثانی به فخر رازی
رد وجود تناقض در کلام شهید ثانی
ترجیح القرائه در المیزان
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1038-1401-qraat-meftah
توضیحی راجع به مراد شیخ طوسی از « هذا الخبر عندنا و ان کان خبرا واحداً»
لزوم توجه به قوت و ضعف دلالت در بحث تواتر قرائات
طرح بحث تعدد قرائات با نگاه برون دینی با توجه به تدوین تکوین بودن قرآن
علم نشانه شناسی و رابطه آن با حروف مقطعه
تعدد قرائات در اداء و ارتباط آن با معانی مختلفه
تکون مرکبات از بسائط در عالم و تدوین نگاشتی آن در قرآن
اثر اتساع اطلاع در بحث قرائات :جواب داشتن در مقابل شبهات منکرین قرآن
تحریف ناپذیری قرآن و رابطه آن با حروف مقطعه و تدوین تکوین
توجه به عدم اختلاف قراء در نحوه قرائت حروف مقطعه
زبر و بینات اسماء حروف
نقصان و لزوم عدم توجه به مباحث عددی قرآن
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1039-1401-qraat-meftah
فضیلت جابر بن عبد الله در روایت «بلغ من إيمان جابر أنه كان يقرأ هذه الآية»
اشکال نقل واحد از واحد توسط زرکشی بر تواتر قرائات
سیوطی و انتساب نقل واحد از واحد در قرائت ابن کثیر به جهت سند بدون واسطه
اصرار و التزام بر افراد القرائه تا قرن پنجم
ابن مسعود و روش او در قرائت
قرائت اهل مکه و مدنیین و … و بازتاب آن در قرائت قراء؛ بطلان ادعای نقل واحد از واحد
گستردگی انواع علم قرائت در کلام سیوطی
لزوم توجه به تاریخ علم در بحث های علمی
لزوم مراجعه متمکنین به منابع اصلی
اهمیت معنای قرائت مجاز در عبارت تبیان و افتادن آن در نقل صاحب حدائق
لزوم قرائت طبق قرائت جایزة در صورت تعیین در مهر
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1040-1401-qraat-meftah
دو اشتباه زرکشی در فضای قرائات
الف) اشکال به تواتر قرائات
ب) تفاوت حقیقت قرآن و قرائات
اختلاف فخر رازی و ابوشامه منشأ اشتباه زرکشی
لزوم توجه به معنای قرائت مجاز در بیان شیخ و ذهنیت علماء قبل از قرن یازده
قرائت مجاز درعبارت شیخ الطائفه
عدم جواز به معنای جواز تکلیفی است یا وضعی؟!
تواتر قرائات و قرآنیت قطعی آنها در ذهن علماء؛ مبین معنای قرائت بالمجاز و متداول
الف) محقق اردبیلی
ب) علامه حلی
هم معنا بودن تعبیر قرائت متداول با تواتر؛ شاهدی بر اعتقاد بی نظیر تشیّع در تواتر قرآن
شواهدی بر ذهنیت علماء در تواتر قرائات و قرآنیت آنها
الف) المسائل السرویه شیخ مفید
ب) عبارت شیخ در خلاف
ج)عبارت شیخ در مبسوط
د) عبارت صاحب شرائع
ه) عبارت علامه حلی
ه)عبارت جامع المقاصد
و) عبارت مسالک
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1041-1401-qraat-meftah
تقیه ای نبودن اجماع منقول از شیخ بر تواتر قرائات
وصل و فصل آیات در علم قرائات
دو دیدگاه نسبت به عبارت شیخ طوسی در مقدمه تبیان
برخورد شیخ طوسی در مواجهه با قرائت متعدد آیه، شاهدی بر قبول قرائات
الف) بیان شیخ ذیل آیه «فاغسلوا وجوهکم»
ب) بیان شیخ ذیل آیه «و علی ابصارهم غشاوه»
دو مورد دیگر از تفسیر تبیان
تأثیر فضای بعد از قرن یازدهم در فقه شیعی
دو شاهد مهم بر تواتر بلدی قرائات
جمع بین روایت حرف واحد و سبعة احرف در مقدمه تبیان با توجه به قرائن منفصل و متصل
جزئیت بسم الله برای سوره های قرآن
امکان استفاده از آیات قرآن برای اثبات ولایت امیر المومنین ع
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1042-1401-qraat-meftah
تصحیف «فصل القرآن» به «فضل القرآن» در روایت «ان کان ابن مسعودلا یقرأ علی قرائتنا»
ترادف کلمه حرف و قرائت
معنا و مصادیق «حروفه من معانیه»
واضح شدن تعبیر «حرف مکان حرف» با توجه به کاربرد واژه حرف
بطلان ادعای عدم دسترسی به قرائات زمان پیامبر با بررسی تعدد قرائت در «ملک» و «مالک»
دیدگاه یکپارچه و بدون اختلاف در مورد قرائات سبع قبل از قرن یازدهم
ضعف مردم و ذهن توحد گرای آن ها؛ عامل افراد القرائة و بیان تدریجی تعدد قرائات
عدم تعجب شیعیان از قرائت ملک و مالک امام
عدم قرائت بعضی قرائات توسط ابن مسعود و تعبیر «فهو ضال» در مورد او
پذیرش قرائات سبع توسط محقق اردبیلی و دقت ایشان در انتساب قرائت به آنها
سند علامه حلی به کتاب السبعه ابن مجاهد
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1043-1401-qraat-meftah
لزوم علم به صحت انتساب قرائت در کلام محقق اردبیلی
تفاوت فضای قرائت قبل و بعد از قرن یازدهم
تمجید و نقد مقاله « تفسیر المیزان و قرائات غیر متداول»
قرائت ملحون و قابلیت صدق طبیعت بر فرد ناقص
عدم سؤال شیعه از امام در تعیین حرف واحد شاهدی بر علیه منکرین تواتر قرائات
دو شاهد از فقه الرضا و تفسیر الامام برای نشان دادن ذهنیت شیعه در قرن سوم
معنای حدیث حرف واحد : رد قول رائج اهل تسنن مبنی بر جواز قرائت بالمعنی
انعکاس برداشت نادرست از روایت حرف واحد درکتاب تفسیر صافی و مفاتیح فیض
مراتب آیات شریفه قرآن ممهد امکان صدق آن ها بر قرائت ملحون
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1044-1401-qraat-meftah
احتمال قرائت به معنا در نقل ابن عبدالبر از ابی بن کعب
عبارات فیض کاشانی در نقد الاصول؛ نفی تواتر قرآن در موارد اختلافی قراء
قرائات سبع بازتاب قرائت قراء امصار در کتاب السبعة ابن مجاهد
دو کتاب در شواذ قرائات سبع ومعنای صحیح انتساب شاذ به قراء سبع
تواتر قرائات سبع
اصطلاح قرائت، روایت و طریق درعلوم قرآنی
عشر صغری برگرفته از همان بیست‌ویک طریق در سبع صغری
عشر کبری تعدی از بیست‌ویک طریق به هشتاد طریق
وجه القرائه
پنج نوع قرائت
1و2) متواتر و مشهور
3و4و5) قرائت آحاد و شاذ و موضوع
تصویر سبع وسطی و کبری
اعتبار قرائت مشهور با سند صحیح نزد ابن جزری
اشتباه در انتساب نفی تواتر به فخر رازی
قرائات مشهوره در ورای عشره
تصویر تواتر در بیست‌ویک طریق چهارده روایت
اهمیت آشنایی با علوم در طفولیت
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1045-1401-qraat-meftah
اصطلاح قاری، راوی و طریق
زمان صبغه کلاسیک اقراء و زمان مردمی بودن اقراء
دو راوی مشترک بین دو قاری
روات و طرق دانی در التیسیر
تفاوت طریق های تیسیر و شاطبیه
اهمیت کتاب شاطبیه
روات و طرق در شاطبیه و الدره
طرق ابن جزری در النشر
مشهور بودن راوی دلیل عدم ذکر روات قبل از او
تفاوت کتاب دره و شاطبیه
معیار اختیار قرائت توسط قراء
بیان دانی در مقدمه جامع البیان در تواتر قرائات و استفاده نادرست از آن
وجه ترجیح یک قرائت بر دیگر قرائات
صحت اختیار قراء و ترکیب آنها قابل بحث است
آگاهی به سند معیاری از شرائط امام در قرائت بودن
توجه شیخ طوسی به تفکیک بین طریق و روایت در تفسیر تبیان
ادعای انحصار قرائت صحیح در قرائت ابی توسط فیض کاشانی
اجماع عملی شیعه بر جواز همه قرائات دلیلی بر بطلان ادعای فیض
بررسی تهافت کلام فیض در مفاتیح با مبنای ایشان درمورد قرائات
بررسی مبنای انحصار قرائت صحیح در «ما اجتمع علیه القراء»
کلام نادرست زهری در قرائت «ملک»
مبنای حجیت قرائت واحده در قرن یازدهم
وجهی در روایت «ان کان ابن مسعود لا یقراء علی قرائتنا فهو ضال»
وضوح جواز قرائت ملک و مالک
قرائت کربلائی کاظم
نسبت غلط تحریف قرآن به شیعه شمشیر تیز وهابیت
اعتبار کتاب تفسیر امام حسن عسگری و فقه الرضا
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1046-1401-qraat-meftah
طریق محقق ثانی به کتاب شاطبیه و النشر
اعتبار تفسیر الامام و ذکر سند روایتی از آن در بحارالانوار
تجلیل از مقدمه منهج الصادقین نوشته علامه شعرانی
تلاوت و سماع قوام قرآنیت قرآن
تواتر قرآن در کلام علامه شعرانی و تعریض به ابن جزری در پذیرش خبر واحد
بررسی کلام ابن جزری در النشر
وجود تواتر مستلزم عدم نیاز به دو شرط موافقت با مصحف عثمانی و قواعد عربی
پاسخ قراء به کلام ابن جزری؛ تواتر شرط مکمل آن دو است
بحث تاریخ معیار های قرائت در کتاب آقای هادی فضلی
عدم تفکیک بین ثبوت قرآن و اثبات آن در کلام علامه حلی و علامه شعرانی
تواتر در چه دوره‌ای معیار است؟
تواتر نزد چه کسانی معیار است ؟ مردم عادی امروز یا متخصص علوم قرآنی؟
تواتر قرائات قرآن و اسباب تحصیل تواتر در زمان های مختلف
عدم تنافی تعدد قرائات با حکمت خدای متعال
قابلیت اثبات تواتر در سده های نخستین اسلامی برای قرائات خبر واحد
جایگاه و مصلحت اعتبار تواتر برای اثبات قرآنیت
توسعه ابن جزری در دو شرط موافقت با مصحف و عربیت
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1047-1401-qraat-meftah
تبیین قول ابن جزری در اعتبار خبر واحد در اثبات قرآن
عناصر سه گانه تواتر و استفاده از آن برای تصویرصحیح لزوم تواتر در قرآن
تواتر قرائت ابن مسعود نزد ابوحنیفه
امکان قطع تام بر وجود ثبوتی تواتر در ازمنه سابق
تجلیل از کتاب الدره النجفیه، عروة الوثقی و مجد البیان و پیشنهاد اتمام آن ها
سؤال مهم : چرا با وجود اینکه مذهب حرف واحد بوده، شیعه همه قرائات را می خوانند؟
کلمات مهم علامه حلی و شرطیت تواتر در اثبات قرآن نزد شیعه
احب القرائات نزد علامه حلی
شاهدی مهم برای معنای روایت حرف واحد در کلام علامه حلی
عدم تفسیر روایت حرف واحد در کلام علماء شیعه قبل از قرن یازدهم
عدم ورود نهی از قرائت به قرائات مختلف دلیل بر پذیرش تعدد قرائات
فتوای اهل‌سنت در جواز قرائت به «ملک» و «مالک» در یک رکعت
هم زمانی صدور روایت حرف واحد و تلاوت به مترادف
استدلال عامه بر جواز تلاوت به معنا
جمعبندی بحث در رابطه با روایت حرف واحد و کلام علامه حلی
تواتر القرائات در زمان حضرت رسول ص
وجود آیات مخالف مرام سقیفه، عامل دستور به توحید مصاحف
شرط موافقت با مصحف عثمان راهکاری برای حذف آیات فضیلت اهل البیت
مفاسد رجوع به مدعیان ابطال سحر
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1048-1401-qraat-meftah
انعکاس مبنای حرف واحد و نزول واحد در کتاب پژوهشی در رسم المصحف
عدم صحت مبنای ریشه داشتن اختلاف قرائات در ضعف خط
سه قدم در رفع استنکار تعدد قرائات
الف) شاهدیت رسم « صراط » بر وجود دو قرائت و تحفظ مسلمین بر قرائات
ب) تعدد قرائات؛ منتسب به ملک وحی و نشانه کمال و علو قرآن
ج)پذیرش تعدد قرائات قبل از قرن یازدهم توسط علماء شیعه و عدم اعتراض به تعدد آنها
اجماع علماء امامیه مبنی بر تواتر قرائات از منشأ وحی
نقد انتساب رد تواتر به زرکشی
پذیرش تواتر برخی از قرائات توسط فخر رازی
اشاره فخر رازی به تواتر قرائات در مواضع متعددی از تفسیرش
تواتر قرائات مخالف مصحف عثمان تا قرن دوم
لزوم بررسی فقه الحدیث روایت احتجاج
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1049-1401-qraat-meftah
عدم مخالفت فخر رازی با تواتر قرائات
الف) اشکال علمی و فرضی او به تواتر و پاسخ خود او
ب) شرطیت تواتر برای قرآن در مفاتیح الغیب
«فتامل» صاحب مفتاح الکرامه
فراموشی فضای علم القرائه بعد از قرن یازدهم و انعکاس آن در بیان صاحب جواهر
بررسی کلام شیخ انصاری در رد قرائت حمزه
استشهاد نحات به قرائات شاهدی بر استناد قرائات به ملک وحی
استفاده ای مهم از تاریخ نگارش کتب الحجة للقرائات
نقدی بر کتاب «پژوهشی در رسم المصحف»
انعکاس مبنای وحدت قرائت صحیح در کتاب پژوهشی در رسم المصحف
تهافتی در کتاب التمهید
کتاب مناسب برای تدریس در بحث قرائات و علوم قرآنی
مسأله سماع در روایت و قرآن
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1050-1401-qraat-meftah
انتساب رد قرائات به زمخشری توسط صاحب حدائق و عدم دستیابی ما به منبع آن
عدم صحت انتساب انکار تواترقرائات به شیخ الطائفه
اذعان به تعدد قرائت «ضنین» شاهدی بر قبول قرائات توسط زمخشری
قوامیت قرآن به سماع و رد منشأیت ضعف رسم‌الخط در اختلاف قرائات
قرائت «مالک یوم الدین» و «ملک الناس» ردی بر منشأیت رسم‌الخط در اختلاف قرائات
شرط موافقت با مصحف عثمان در قرائت و استدراک ابن جزری
شواهد مقومیت سماع در قرآن
دلالت عبارت شیخ مفید بر پذیرش تعدد قرائات
شاهد دوم بر پذیرش قرائات توسط زمخشری
کلام غیر تخصصی زرکشی در انتساب قرائات به اصحاب قرائات
انس و عدم انس با قرائات از طفولیت عاملی در پذیرش و رد آن توسط علما
رابطه بین قبول یا عدم قبول تعدد قرائات با اجزاء قرائت در نماز
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1051-1401-qraat-meftah
مقدمه
معنای باب نوادر در کتب حدیثی
بررسی عبارات سؤال از شیخ مفید و تبیین قرائن شیعه بودن سائل
توثیق روایت فضیل بن یسار؛ «کذبوا اعداء الله»
توثیق روایت زراره و رد تضعیف معلی بن محمد؛ «لَكِنَّ الِاخْتِلَافَ يَجِي‌ءُ مِنْ قِبَلِ الرُّوَاةِ»
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1052-1401-qraat-meftah
توثیق معلی بن محمد
صاحب وسائل، اولین ارائه دهنده راهکار جمع بین روایت حرف واحد و سبعة احرف
انکار تواتر قرائات الی الرسول ص با توجه به مفاد روایت فضیل و زراره
وثوق به صدور روایت زراره :«انما الاختلاف یجیء من قبل الرواة»
روایت فضیل و زراره پشتوانه ای برای رد قرائات بعد از قرن یازدهم
قوت احتمال اطلاع شیخ طوسی و شیخ مفید از شرائط دو قرن اول و معنای حدیث حرف واحد
روایت فضیل و زرارة ناظر به قرائت به مرادف و عدم تنافی آن دو با تعدد قرائات
لحاظ مذمت اختلاف روات در روایت فضیل در کنار مدح تعدد قرائات توسط مفسرین شیعه
معنای « الاختلاف یجیء من قبل الرواة»
«ان القرآن کان مکتوبا فی الجرید» شاهدی بر عدم تنافی روایت زرارة با قرائات متواتره
محو اختلاف رواة در کلام طبری
ممدوح بودن اختلاف قرائات و اعتبار آنها نزد بزرگان امامیه
تصریح به اینکه قرائات سبع حرف واحد است توسط قرطبی و طبری
حرف واحد و سبعة احرف در تفسیر مجمع و تبیان
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1053-1401-qraat-meftah
فقه الحدیث روایت«ان کان ابن مسعود لایقرأ علی قرائتنا فهو ضال»
عدم بازتاب سه روایت معلی، فضیل و زراره قبل از قرن یازدهم در کتب فقهی
طرح روایات حرف واحد و استفاده از آن برای رد قرائات
صد سال پر رنگ شدن روایات حرف واحد و تأثیر آن در کلمات وحید بهبهانی
تداوم یافتن فضای روایت حرف واحد بعد از وحید بهبهانی
لزوم بررسی علل طرح نشدن روایات حرف واحد قبل از قرن یازدهم
شاهدی مهم از کلام علامه حلی برای معنای صحیح حرف واحد
تفسیر حرف واحد به قرائت واحده و رد عملی آن توسط فقها و مفسرین
اذعان قرطبی به حرف واحد بودن قرائات مسند
نقدی بر کتاب «نزول قرآن و رؤیای هفت حرف»
تفسیر نادرست تواتر در کلام نویسنده کتاب « نزول قرآن و رؤیای هفت حرف»
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1054-1401-qraat-meftah
تأثیر فضای اخباریین و برداشت آنها از روایت حرف واحد بر ذهن وحید بهبهانی
جواب وحید بهبهانی در حاشیه مدارک به فرمایش شهید ثانی
تصویری درست از فضای قرائات در کتاب مصابیح الظلام وحید بهبهانی
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1055-1401-qraat-meftah
بررسی سند روایت «اقْرَأْ كَمَا يَقْرَأُ النَّاسُ حتی یَقومَ القائِم»
منع از قرائتی خلاف قرائات رائج در روایت سالم ابی سلمه
پاسخ مرحوم حکیم به برداشت عدم اعتبار قرائات از روایت سالم ابی سلمه
هفت مقدمه وحید بهبهانی در اثبات تعدد و تواتر قرائات در کتاب مصابیح الظلام
تصحیح کلمه «ضُعف» توسط علامه شعرانی و منشأ اشتباه صاحب التمهید
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1056-1401-qraat-meftah
استبعاد صاحب مفتاح الکرامة نسبت به تقیه ای بودن اجماع شیعه بر جواز قرائات
وجوه استبعاد تقیه ای بودن اجماع اصحاب بر جواز قرائات
الف) کلام وحید بهبهانی در رواج قرائات در عصر معصومین و تقریر ایشان
ب) روایت زراره و فضیل
ج) روایت «نحن نقرأ علی قرائه ابی»
د) مثال نقض بسمله
ه)مثال نقض «سلام علی آل یاسین»
پر رنگ شدن روایت حرف واحد در قرن یازدهم
مدح اختلاف قرائات توسط شیخ طوسی؛ ناسازگار با اجماع تقیه ای
تحلیل و بررسی تاریخی کاربرد تعبیر روات در عصر صدور روایت زرارة
دو گام در فقه الحدیث روایت زرارة
توجیه اهل‌سنت پیرامون احراق مصاحف توسط عثمان
اذعان طبری به از بین رفتن موارد قرائت به معنا و قرائت از روی مساهله
در دسترس بودن کثیری از قرائات در معاجم قرائات قرآن
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1057-1401-qraat-meftah
شواهد مبعِّد تقیه ای بودن اجماع علماء شیعه بر جواز قرائات
تصریح شیخ طوسی و شیخ طبرسی بر حق بودن وجوه قرائات
شعار شدن جهر به بسم الله الرحمن الرحیم
یک سوره دانستن «ضحی » و « الم نشرح»
پیروی علماء شیعه از کار ابن مجاهد و ترویج قرائات سبع متواتر
کراهت اصحاب و علماء شیعه از تجرید قرائت مفردة
عدم تعیین یکی از قرائات « ملک » و « مالک» در سوره حمد
به کار رفتن تعبیر «قال الله » را بر دو قرائت متفاوت در روایات شیعه
تعبیر « کلا القرائتین حق » در تفسیر امام حسن عسکری علیه السلام
واضح بودن تعدد قرائات در میان صحابه و تابعین و قرون اولیه اسلامی
ملازمه بین تقیهای بودن اجماع اصحاب و حمل تواتر به تواتر تا اصحاب قرائات
اجماع فقهاء شیعه بر تواتر قرائات الی رسول الله ص تا قبل از قرن یازده
استفاده از عدم آگاهی قراء از قرائت قاری دیگر برای رد تواتر الی الشارع
حل اشکال با توجه به معنای اختیار القرائة و منشأ تواتری اختیارات قراء
نسبت دادن قرائات به اختیار اجتهادی قراء در جواهر
وجود مختار های متعدد قراء در بدنه اجتماع
اهمیت افراد القرائة و التزام برآن نزد قرّاء
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1058-1401-qraat-meftah
دو نکته از نسخه برداری
تاریخ اجمالی افراد القرائة و اهمیت آن
اعتذاری به محضر صاحب جواهر
برداشت صاحب حدائق و صاحب مدارک از اجماع اصحاب : تواتر الی رسول الله ص
نقد برداشت صاحب حدائق از عبارت شهید ثانی
اشکالات صاحب حدائق به تواتر قرائات
روش پسندیده محقق ثانی و شهید ثانی در مواجهه با ادعای تواتر قرائات عشر شهید اول
بررسی کلام شهید ثانی در المقاصد العلیة
اشکال مستند نبودن قرائات و جواب آن
بازتاب و تثبیت سه اشتباه صاحب حدائق در کتب بعدی
دو شاهد مهم برای تواتر قرائات متواتره الی رسول الله ص
قرائت «ملک/مالک»
قرائت «آل یاسین/ال یاسین»
ترتیب سور و آیات در قرآن
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1059-1401-qraat-meftah
اطوار شهرت قرائات در دوره‌های مختلف
نمود تعدد قرائات منزله در روایات ذیل آیه«سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ»
لزوم تدریس کتاب شاطبیه و علم رسم المصحف در حوزه
تفاوت رفتار قراء مدنی و اندلسی با قراء عراقی در رابطه با احتجاج بر قرائات
وجود خطی دیگر غیر از خط مصحف عثمان در همان زمان کتابت مصحف
التزام رعایت رسم المصحف عثمانی در مغرب عالم اسلام
شواهد وجود دو خط در زمان عثمان و رد نظریه ضعف خط عثمانی
تحمل قرائات مختلفه، علت انتخاب خط مصحف عثمان
شاهد اول: «سلام علی آل یاسین»
شاهد دوم: «اهدنا الصراط المستقیم»
شاهد سوم: «رحمت الله» و «بقیت الله»
مواظبت بر رسم المصحف در مغاربه و عدم پایبندی به آن در مشارقه
فوائد رسم المصحف عثمانی در کتاب « پژوهشی در رسم المصحف»
رسم کلمه « موسی »
قول اهل سنت در تفاوت مصحف ابوبکر و عمر با مصحف عثمان
تأثیر رسم المصحف در اقراء قرائات مختلفه تسوط نافع
تراثی عظیم در قرائات ورای سبع و عشر
عدم تبعیت قرآن از قواعد کتابت عربی
رسم المصحف و علم اعداد
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1060-1401-qraat-meftah
کتاب شجره طیبه
فراموشی فضای قرائات بعد از قرن دهم و سنگین شدن بحث
عبارت جالب آیت الله اراکی در وضوح و صحت قرائت سوره حمد
نقش مطالعه تاریخ علم قرائات در ترسیم فضای قراء
سه اشکال مهم صاحب حدائق بر تعدد قرائات و تأثیر آن بر کتب بعدی
الف) روایات حرف واحد
ب) انکار تواتر قرائات توسط شیخ طوسی در تبیان
ج) اذعان متخصصین فن قرائت به وجود شاذ در قرائات سبع
پیشنهاد مقاله
مقدمه مقاله؛ منظور از تواتر، تواتر الی رسول الله است
بررسی عبارت صاحب حدائق
تقابل کلام علماء در تواتر قرائات و روایات معصومین در بیان صاحب حدائق
طرح اخبار حرف واحد توسط مجلسی اول و عدم تفسیر این خبر به قرائت واحد در منابع قبل از ایشان
انتساب تواتر قرائات به عامه توسط صاحب حدائق برای رد تواتر
جواب به صاحب حدائق و پذیرش تواتر
الف) تواتر امری عقلانی است و شیعه و سنی نمی شناسد
ب) وجود ادعای اجماع و تواتر در میان شیعه
استدلال و استناد نادرست صاحب حدائق با استفاده از کلام فخر رازی
پر رنگ بودن نقش سند و طریق در حجیت قرائات
رسم‌الخط تعبیر «سلام علی الیاسین» در خط مرحوم مصباح زاده
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1061-1401-qraat-meftah
عدم خصوصیت «هفت» در مبنای جواز قرائت به مرادف
یک دلیل بر تواتر قرائات
دلیل اول) بهترین دلیل بر تواتر قرائات
مقابله اهل البیت با تلاوت به معنا در روایات حرف واحد
نقش پر رنگ قاعده ارتکازی اشتغال در بهترین دلیل
دلیل دوم) معروف‌ترین دلیل؛ توحید مصاحف عثمان
دلیل سوم) حاضرترین دلیل؛ مصیطرون و یبصط
دلیل چهارم) واضح‌ترین دلیل؛ فکله حقٌّ و صوابٌ
دلیل پنجم) متقن ترین دلیل؛ بیان مرحوم وحید بهبهانی
دلیل ششم) قانع‌کننده ترین دلیل؛ کتابت «ملک» و تفاوت قرائت آن
تأیید این ادله توسط شواهد مختلفه
لزوم توجه به اجماعات منقول بر تواتر قرائات و سند‌های علماء در قرائات
تضعیف هدفمند قرائی مانند حفص و کسائی
پذیرش تعدد قرائات در بین اهل سنت معاصر
معنای قرائت مفرده
عدم نظارت کلام شهید ثانی بر اشکال فخر رازی
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1062-1401-qraat-meftah
بررسی قول اشتیاق شیعه به قرائت ابن شعبه، به‌دلیل قرائت جر در «ارجلِکم»
توضیحی در باره نحوه افراد القرائه
عبارت تبیان شیخ طوسی و جامع البیان دانی در « و ارجلکم»
عدم تهافت در عبارت المقاصد العلیه و توضیح آن طبق شاهد«ارجلِکم»
شکستن هیمنه قول به اجتهاد قراء در قرائات در کتاب «علم قرائت»
بررسی کلام کربلایی کاظم در اعطاء قرآن رایج به ایشان
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1063-1401-qraat-meftah
توضیح انفراد حفص در قرائت «کُفُواً» و کلام سید در عروة
عدم شذوذ قرائت حفص در «کفوا» با وجود منفرد بودن او در این قرائت
موضوع بودن قرائت «كُفْواً» به‌خاطر نداشتن سند
تواتر قرائت «کُفُواً» و عدم تفرد حفص در آن طبق طرق جامع البیان
تاریخ انضباط بخشی به طرق قرائات سبع و قرائات عشر
قرائت کربلایی کاظم در «و اللیل اذا ادبر» مطابق مصحف حمص
نحوه اعطاء قرآن به کربلائی کاظم؛ یک قرائت؟ یا تمام قرائات؟
وجود قرائات مخالف مصحف از قراء سبعه
موافقت مصحف با قواعد عربی و اشکال به آن
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1064-1401-qraat-meftah
تفرد حفص در «کفُواً» و تواتر آن
عدم ملازمه بین انکار تواتر و انکار تعدد نزول
نقد استدلال صاحب حدائق به قول زمخشری در نفی تعدد قرائات
گوشه ای از تحلیل موضوع اندماجی تواتر قرآن و قرائات
حرف واحد و سبعه احرف در مقدمه تبیان
علت عدم ذکر قول ابن قتیبه در معنای سبعة احرف توسط دانی
مقارنه‌ی کلام ابوالفضل رازی در وسعت قرائات با کلام شهید ثانی
لزوم استفاده از هوش مصنوعی برای ارائه همه قرائات
توضیح قول ابن قتیبه نسبت به زمان نزول وحی
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1065-1401-qraat-meftah
حرف واحد و سبعه احرف در بیان طبری و ابن قتیبه
ترجیح بیان ابن قتیبه در کلام شیخ الطائفه
تدوین تکوین در قرآن معنای کامل از سبعه احرف
بررسی قرائات «هئت لك » در کتاب های تیسیر و شاطبیه و النشر
فضای نقل قرائات عشر و سند آنها در مقدمه النشر
امکان بررسی ادعای تواتر قرائات عشر در بیان شهید اول به کمک امکانات امروزی
تاریخ پیدایش اصطلاح قرائات سبع
اصطلاح «وهم» و «غلط» و کاربرد آن در بیان متخصصین علم قرائت
تحلیل کلام ابو شامه در مورد شرط اعتبار فرد فرد قرائات
اشکال صاحب مدارک به فرمایش شهید در وجود شاذ در بین قراء سبع
سه قول در تفسیر «تبیانا لکل شیء»
نقد بیان علامه طباطبایی در تفسیر آیات متشابه و تقویت فواتح السور به‌عنوان محکمات
امکان فهم امور غیبی از کتاب الله برای مؤمنین
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1066-1401-qraat-meftah
تعجب صاحب مدارک و صاحب ذخیره نسبت به فرمایش شهید ثانی در وجود شاذ در میان سبعه
بررسی عبارت صاحب حدائق
تبیین جمله « ان ورشا لما تعمق فی النحو اتخذ لنفسه مقرا»
«یجیء من اختلاف الرواة» ناظر به اختلاف قبیح نه اختلاف قرائات حسن
بیان صاحب حدائق درتقیه ای بودن اجماع بر جواز قرائات و نقد آن
انتساب مخالفت شیخ الطائفه با اجماع اصحاب توسط صاحب حدائق
استناد اشتباه صاحب حدائق به قول ابن جزری در وجود شاذ در سبع و تبیعت محقق خوئی از ایشان
استناد صاحب حدائق به دو دسته از روایات در رد تواتر قرائات
تشابه عملکرد صاحب حدائق و علامه مجلسی درمساله تحریف
بررسی روایت «كف عن هذه القراءة اقرأ كما يقرأ الناس حتى يقوم القائم»
قاعده «لو کان لبان» و اجماع عملی شیعه در قرائات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1067-1401-qraat-meftah
عدم ملازمه تفرد راوی با شذوذ قرائت
نفی تعدد قرائات در بیان صاحب حدائق
الف) روایاتی که به تغییر آیات اشاره می کنند
ب) روایاتی که به حذف آیه یا سوره اشاره می کنند
توقف مرحوم مجلسی در جواب از اشکال فیض کاشانی به تحریف قرآن
اصلح الوجوه در معنای سبعة احرف، جواب روایات دال بر تغییر
جوهره تکوینی قرآن و پاسخ به نقص و حذف برخی از آیات و سور
اشکال علامه طباطبایی به قول ابوفاخته در تفسیر آیات محکم و متشابه و جواب از آن
کلام ابوفاخته گویای تدوین تکوین و شبه هلوگرام بودن قرآن
بررسی آیه «وَ لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللّهُ بِبَدْرٍوَأَنْتُمْ أَذِلَّةٌ»
کتاب ناصر قفاری و استفاده از تحریف قرآن بر علیه شیعه
مذهب تسنن ابن شنبوذ و قرائت قرائات مخالف مصحف عثمان
علم جفر اهل البیت ع
قرائت میرزا هاشم آملی در نماز
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1068-1401-qraat-meftah
فطرت توحد گرای ذهن انسان و مسأله تعدد قرائات
عدول حاج شیخ از قرائت «ملک» و «مالک» در نماز
بررسی انتساب نفی قرائات به زمخشری توسط صاحب حدائق در ذیل آیه «زین لکثیر من المشرکین»
تعدد قرائات و رابطه آن با جوهره قرآن
کلام صاحب حدائق در نفی تعدد قرائات
بررسی آیه «وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ إِلَى الْكَعْبَيْنِ»
اشاره به قرائت «سلام على آل ياسين»
خلط دو اصطلاح تفرد و شاذ در عبارت صاحب مفتاح الکرامة
وجه فقهی عدم جواز قرائت «ملک» و «مالک» در رکعت واحده در ذهنیت آیت الله خوانساری
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1069-1402-qraat-meftah
تحلیلی از عبارت صاحب مفتاح الکرامه
اختیار القرائه در کتاب مفتاح الکرامه
تواتر سبع صغری حتی در قرائات متفرده
لزوم بررسی انتساب قول به تواتر عشر به نهایه علامه در کتاب مفاتیح الاصول
احتمالی دیگر در عبارت علامه؛ «احب القرائات عندی…»
اختلاف روایت حفص و ابوبکر در موارد مبتلا به، دلیلی بر تعدد قرائات
فضای تلاوت به مرادف و تأثیر آن در ابوعمر بصری
دفاع محکم مرحوم طبرسی از ابوعمرو در قرائت «ان هذین لساحران»
توقیفی بودن ترتیب سور و آیات
وقف توقیفی در قرائت قرآن
تأثیر معنایی اصول القرائه در لایه‌های بالای زبان
رمز تحدی و ارتباط آن با تعدد قراءات-جلسه گروه قرآنی-۲۷ اردیبهشت-جلسه 1070-1402-qraat-2-27
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1070-1402-qraat-meftah
تتمه بحث در رابطه با عبارت علامه « احبها الی قرائة عاصم»
انتقاد تند بعضی از علماء قرائات نسبت به جمع القرائة
در دسترس بودن صوت و تصویر قرائت های مختلف در عصر حاضر
اشاره ای فقهی به حکم جمع القرائة
وضوح تواتر قرائات سبع الی النبی ص نزد علامه حلی
عنایت به مباحث کتب مشهوره قرائت و رسم المصحف رافع شبهات و اشکالات بر قرائات قرآن
ترتیب تعلیم و تعلم کتب در فن قرائات و رسم المصحف
اشکال مستند دانستن قرائات به ضعف خط و جواب آن با استفاده از مباحث رسم المصحف
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1071-1402-qraat-meftah
رابطه «تِبْياناً لِكُلِّ شَيْء» و « لِتُبَيِّنَ لَهُمُ الَّذِي اخْتَلَفُوا فيه»
انزال و تنزیل
رعایت وقف و ابتدا آیات توسط قرّاء
صد سال تفسیر روایت «سبعه احرف» به تلاوت به معنا و توجیه ابن مجاهد به قرائات سبع
اجتهادی بودن برخی از قرائات و وقفها
رفتار شناسی علماء بغداد از جمله طبری دراعتراض به قرائات قرآن
کمبود اطلاعات دلیل نفی قرائات
اختلاف مصاحف امصار دلیلی بر تعدد قرائات و عدم ارتباط آن با خطای کاتب
اذعان شهید ثانی و محقق ثانی دومتخصص علم قرائات به اعلم بودن شهید اول و علامه در علم قرائات
استحکام مبانی علوم قرآنی
نقد توجیه کلام صاحب مفتاح الکرامه از زمخشری در انکار تواتر قرائات
اهمیت کتاب «دراساتٌ لاسلوب القرآن الکریم» در تعدد قرائات
کتاب «معجم المسائل النحويه والصرفيه الوارده في القران الكريم»
قرائت «إلیاسین» در قرائت حفص و «آل یاسین» در روایت ابن باذش از امیرالمومنین شاهدی بر بازگشت تمام قرائات به قرائت امیرالمؤمنین ع
قرائت به جر حمزه در «وَالْأَرْحَامِ»و تأیید موافقت آن با عربیت توسط امام صادق علیه‌السلام
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1072-1402-qraat-meftah
تواتر قرائات تا اصحاب آن در کلام صاحب مفتاح الکرامه و نقد آن
تفاوت برخورد شیعه در بسمه با قرائت ملک/مالک
نهی از بسمله توسط عامه، وجه سؤال از حکم بسمله
کلام امام رضا علیه‌السلام در قرائات
الف) «أنذر عشیرتک الأقربین»
ب) «یوم نحشر المتقین»
مراد از قرائت اهل البیت
ج) «سلام علی آل یاسین»
احتجاج امام رضا ع به قرائت «آل یاسین» در جمع مخالفین و عدم اعتراض آنها
شهرت قرائت «آل یاسین» در مدینه و بصره و مطابقت نسخه قرآن امیرالمؤمنین ع با آن
موافقت قرائت «آل یاسین» با مبانی شیعه و عدم رواج آن، دلیلی بر پذیرش تعدد قرائات
اعتراضات بیجای طبری به قرائات
اشکال عدم مطابقت ضمیر مفرد در «انّه من عبادنا…» با قرائت « آل یاسین»
خود متناقض بودن استدلال صاحب مفتاح الکرامه بر تأیید تواتر الی اصحاب القرائة
اتحاد رسم المصاحف در منفصل نوشتن «سلام علی إل یاسین»
موردی از خطأ المصحف با وجود وحدت قرائت قراء طبق رسم خطا
احاطه عالم آخرت بر دنیا و برزخ و مسأله تجسم اعمال
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1073-1402-qraat-meftah
انتساب مخالفت با اجماع بر تواتر قرائات به تبیان و مجمع البیان، اولین بار در حدائق
نکات مهم از مقدمه مجمع البیان برای حل برداشت های ناصواب از تبیان در رد اجماع
الف) علم القرآن اشرف علوم
ب) تعظیم تفسیر تبیان در کلام طبرسی؛ قدوة مرحوم طبرسی
ج) اشاره به نواقص تفسیر تبیان
د) شروع نوشتن تفسیر مجمع بعد از شصت سالگی و در سن پختگی علمی
ه) اشاره به قرائات مشهوره امصار در فن ثانی از مقدمه مجمع
الف- نمایندگی و حکایت قرائت قراء امصار از قرائت رایج و متواتر منطقه‌شان
ب- وإذا اجتمع أهل مكة والمدينة قيل حجازي
ز) رابطه اختلاف مصاحف بلاد با اختلاف قرائت بلاد
ی) استفاده از مقدمه به‌عنوان زمینه طرح عبارت تبیان در مجمع البیان
انتساب مخالفت با اجماع بر تواتر قرائات به تبیان و مجمع البیان، اولین بار در حدائق
نکات مهم از مقدمه مجمع البیان برای حل برداشت های ناصواب از تبیان در رد اجماع
الف) علم القرآن اشرف علوم
ب) تعظیم تفسیر تبیان در کلام طبرسی؛ قدوة مرحوم طبرسی
ج) اشاره به نواقص تفسیر تبیان
د) شروع نوشتن تفسیر مجمع بعد از شصت سالگی و در سن پختگی علمی
ه) اشاره به قرائات مشهوره امصار در فن ثانی از مقدمه مجمع
الف- نمایندگی و حکایت قرائت قراء امصار از قرائت رایج و متواتر منطقه‌شان
ب- وإذا اجتمع أهل مكة والمدينة قيل حجازي
ز) رابطه اختلاف مصاحف بلاد با اختلاف قرائت بلاد
ی) استفاده از مقدمه به‌عنوان زمینه طرح عبارت تبیان در مجمع البیان
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1074-1402-qraat-meftah
تحریر مجمع البیان از مقدمه تبیان در اثبات تعدد قرائات
نکته اول: ترتیب و نظم جدید در مجمع
نکته دوم: استناد قرائات به اهل امصار
نکته سوم: استناد دو قرائت به امیرالمؤمنین ع
نکته چهارم: استناد قرائات به قاری به جهت مسند کردن قرائات و تجرد آنها در قرائات
نکته پنجم: ترتیب ذکر اجماع در قرائات و سپس ذکر حدیث حرف واحد
نکته ششم: ترتیب ذکر اقوال موافق با ظاهر حدیث «سبعة احرف» و سپس ذکر قول خلاف ظاهر آن
نکته هفتم: اکتفاء به ذکر دو قول موافق با ظاهر حدیث «سبعة احرف»
ترتیب نامناسب عبارت تبیان، دلیل برداشت نادرست صاحب حدائق در انتساب خرق اجماع به شیخ
تقابل حدیث حرف واحد در شیعه با برداشت نادرست قاطبه اهل سنت از حدیث «سبعة احرف»، در عبارت مجمع
دو مثال شیخ در اختلاف زیاده و نقیصه به دو قرائت از قرائات امصار
معرفی مصحف «ده قرائت از طریق شاطبیه، الدره، طیبة النشر»
رسم افراد القرائه در تاریخ قرائات
تحریر صاحبمجمع البیاناز مقدمه تبیان در اثبات تعدد قرائات
نکته اول: ترتیب و نظم جدید در مجمع
نکته دوم: استناد قرائات به اهل امصار
نکته سوم: استناد دو قرائت به امیرالمؤمنین ع
نکته چهارم: بیان علت نسبت دادن قرائات به قراء
نکته پنجم: ترتیب ذکر اجماع در قرائات و سپس ذکر حدیث حرف واحد
نکته ششم: مقدم کردن قول موافق ظاهر حدیث «سبعة احرف» بر قول خلاف ظاهر
نکته هفتم: اهمیتدو دسته کردن اقوال موافق با ظاهر حدیث
ترتیب نامناسب عبارت تبیان، دلیل برداشت نادرست صاحب حدائق در انتساب خرق اجماع به شیخ
مناسبت یکی از دو قول موافق ظاهر حدیث سبعة احرف با معالم اهل بیت علیهم السلام
دو مثالمهم شیخطوسی در اختلاف زیاده و نقیصه
معرفی دو مصحف جدید چاپ شده
رسم افراد القرائه در تاریخ قرائات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1075-1402-qraat-meftah
تعبیر «کانوا مخیرین فی اول الاسلام» و برداشت تلاوت به مرادف از آن و مقابله روایت حرف واحد با آن، در مقدمه تبیان و مجمع البیان
انعکاس روایت «سبعة احرف» در منابع شیعه و برخورد شیخ طوسی و مرحوم طبرسی با آن
نقش پر رنگ صاحب حدائق در تغییر فضای کلاسیک از تواتر قرائات به تک قرائتی
عدم نقل روایت «غُلف» و «غلُف» در تعدد قرائات توسط صاحب حدائق با وجود قبول تفسیر الامام ع توسط ایشان
اختلاف فقها در اعتبار تفسیر منسوب به امام حسن عسگری ع
اختصاصیات تفسیر الامام ع
پذیرش تعدد قرائت در آیه «قالوا قلوبنا غلف» در روایت امام حسن عسگری ع
تعبیر «کانوا مخیرین فی اول الاسلام» و برداشت تلاوت به مرادف از آن
تقابل روشنگر روایت حرف واحد با «کانوا مخیرین فی ...»در مقدمه مجمع البیان
وجودروایت «سبعة احرف» در منابع شیعه و مواجهه شیخ طوسی و طبرسی با آن
نقش پر رنگ صاحب حدائق در تغییر فضای کلاسیک از قبولقرائات به قول به قرائت واحده
عدم نقل روایت «غُلف» و «غلُف» در تعدد قرائات توسط صاحب حدائق با وجود قبول تفسیر الامام ع توسط ایشان
اختلاف فقها در اعتبار تفسیر منسوب به امام حسن عسگری ع
اختصاصیات تفسیر الامامالعسکری ع
پذیرش تعدد قرائت در آیه «قالوا قلوبنا غلف» در روایت امام حسن عسگری ع
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1076-1402-qraat-meftah
اهمیت رسم المصحف در اثبات قرائات به پیامبر ص دون جبرئیل
قدرت ارجاع و اثبات قرائات، در رسم المصحف (کم قار)
لزوم تفکیک سه بحث مصاحف الصحابه، مصاحف الامصار و خطای کاتب
عدم اعتناء اهل فن قرائات به مسأله خطأ الکاتب
عدم طرح مسأله خطأ الکاتب در تصنیفات ابتدائی در قرائات
عدم توجه به مطلب مسلم و جا افتاده «تواتر قرائات» در کتاب حقائق الهامة
تهافت در پذیرش رسم یا قرائات در کتاب التمهید
مبدائیت مغاربه در حفاظ بر رسم المصحف به‌خاطر فتوای مالک
سه احتمال در رسم المصحف؛ توقیفی بودن، لزوم تکلیفی تبعیت از آن، جواز خط املائی
الف) توقیفی بودن رسم المصحف
ب) وجوب تکلیفی در رسم المصحف
ورود رسم المصحف عثمانی از مغاربه به مشارقه عالم اسلام توسط شخصی مصری در صد سال اخیر
ج) وجوب خط املائی بخاطر سهولت فهم الفاظ قرآن
نقد استدلال مقابله‌ای قائلین به جواز رسم املائی، به تعاضد قرائات و رسم المصحف
قول چهارم در رسم المصحف؛ نه توقیفی است و نه وجوب تکلیفی دارد و نه وجوب املائی، بلکه رسم عثمانی برای تحمل قرائات بود؛ تعاضد قرائات و رسم المصحف
وجود خط بریدی در زمان نزول قرآن و تفاوت تعمدی رسم المصحف با آن
وجود نقطه در زمان نزول قرآن در الفاظ عربی
تهافت کتاب غانم قدوری در نفی قرائات و پذیرش تعدد رسم المصحف
عدم نقط قرآن به جهت تحمل قرائات و احتیاج مردم به قاری
موافقت طبع خط و فطرت بشر با وجود نقطه در آن
اذعان کلبی به نقطه گذاری در خط عربی قبل از اسلام
وجود نقطه در مصحف ابوبکر و عدم آن در مصحف عثمانی به جهت تحمل قرائات
اهمیت رسم المصحف در اثبات استناد قرائات تا حضرت رسول ص
قدرت ارجاع و اثبات قرائات، در رسم المصحف (کم قار)
لزوم تفکیک سه بحث مصاحف الصحابه، مصاحف الامصار و خطای کاتب
عدم اعتناء اهل فن قرائات به مسأله خطأ الکاتب
عدم طرح مسأله خطأ الکاتب در تصانیف اولیه پیرامون مصاحف
عدم توجه به مطلب مسلم و جا افتاده «تواتر قرائات» در کتاب حقائق الهامة
تهافتی در کتاب التمهید
مبدأیت مغاربه در تحفظ بر رسم المصحف به‌خاطر فتوای مالک
سه احتمال در رسم المصحف؛ توقیفی بودن، لزوم تکلیفی تبعیت از آن، جواز خط املائی
الف) توقیفی بودن رسم المصحف
ب) وجوبتکلیفی در تحفظ بر رسم المصحف عثمانی
ورود رسم المصحف عثمانی از مغاربه به مشارقه عالم اسلام توسط شخصی مصری در صد سال اخیر
ج) وجوب خط املائی بخاطر سهولت فهم الفاظ قرآن
نقد استدلال قائلین به جواز رسم املائی
قول مختار:رسم عثمانی نه وجوب تکلیفی دارد و نه وجوب املائی
تعمد ناسخین در نحوه رسم قرآن برای حفظ قراءات
وجود خط بریدی در زمان نزول قرآن و تعمد در عدم استفاده از آن برای رسم المصحف
وجود نقطه در زمان نزول قرآن در خط رایج
تهافت کتاب غانم قدوری در نفی قرائات و پذیرش اختلافات مصاحف امصار
عدم نقط قرآن به جهت وابسته شدن رسم المصحف به قاری
موافقت طبع خط و فطرت بشر با وجود نقطه در آن
اذعان کلبی به نقطه گذاری در خط عربی قبل از اسلام
وجود نقطه در مصحف ابوبکر و عدم آن در مصحف عثمانی به جهت تحمل قرائات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1077-1402-qraat-meftah
تعمد نساخ عثمان در رسم المصحف نسبت به تحمل قرائات یا تحمل تنها یک قرائت؟
اتحاد رسم المصحف با خط بریدی یا تفاوت آنها؟
تحمل تنها یک قرائت در رسم المصحف در بیان غانم قدوری
تهافت گویی در معنای «سبعة احرف»
بیان مکی بن ابیطالب در تعدد قرائات و تعمد نساخ در تحمل یک قرائت در رسم المصحف عثمانی و علّت اختلاف رسم المصاحف
نقد بیان مکی در تک قرائتی بودن رسم المصحف؛ عدم شاهد تاریخی بر نفی قرائات مخالف رسم المصحفِ تک قرائتی
مصحف صحابه و مخالفت با مصحف عثمان در تاریخ
طبری و اختیار مسلمین در انتخاب قرائات!
نفی از بین رفتن قرائات و نفی تحمل همه قرائات در رسم مصحف عثمانی در کلام ابن جزری و مکی
رسم افراد القرائة و شکل‌گیری تواتر بخشی از قرائات در بلدی دون بلد آخر
دلیل وجود چند اختیار القرائه در یک بلد
اصطلاح «ترک الاخذ به» در فن قرائت؛ اختیار القرائة
تبلیغ قرائت بلد خود، توسط فاتحین بلاد
شروع ارزشگذاری در تحصیل تواتر از نقطه صفر
اصطلاح «قرأ بها العامة» در فن قرائات؛ اهل مدینه و عراق
تأیید قرائات اهل بلد توسط قراء و تذکر برخی از نکات
جواز و عدم جواز جمع القرائات در مقابل افراد القرائات
دقتی در معنای اختیار القرائة؛ تعلیم قرائات و اختیار از آنها و تأیید قرائات اهل بلد
سؤال اول : آیا عثمان فقط می خواست یک قرائت را بنویسد ؟
سؤال دوم : مطابقت خط مصحف عثمان با خط رایج آن زمان یا تفاوت آن ها؟
غانم قدوری : غرض کاتب مصحف تنها نوشتن یک قرائت بود
تهافتهایی در تفسیرروایت «سبعة احرف»
بیان مکی بن ابیطالب در قصد ناسخعثمانبرای ثبت قرائت واحده
نقد بیان مکی با التفات به عدم بازتاب قصد عثمان در عالم اسلام
مصاحف صحابه و مخالفت با مصحف عثمان در تاریخ
قول طبری در حذف شش حرف از سبعة احرف توسط مسلمین
نفی قول طبری و نفی اشتمال مصحف بر همه قراءات در کلام ابن جزری و مکی
تعمد شارع نسبت به افراد القرائةبرای عدم رواج چند قرائت در بلد واحد
معنای عبارت ابوعلی فارسی نسبت به قرائت حمزه« الراجح ترک الاخذ به»
تبلیغ قرائت بلد خود، توسط فاتحین بلاد
شروع ارزشگذاری در تحصیل تواتر قرائات از نقطه صفر
اصطلاح «قرأ بها العامة» در فن قرائات؛ اهل مدینه و عراق
بیش از سه هزار اختلاف قرائت ورش و قالون دو راوی نافع و وجه آن
جواز و عدم جواز جمع القرائات در مقابل افراد القرائات
دقتی در معنای اختیار القرائة؛ جمعبین اختیار القرائة و تأیید قرائات اهل بلد
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1078-1402-qraat-meftah
عدم موافقت اهل فن قرائات با برداشت مکی بن ابیطالب از تک قرائتی بودن مصحف عثمان
انگیزه توحید مصاحف توسط عثمان
نسخ قرآن به اجماع امت و اعتراض ابن شنبوذ
افتراء ناصر قفاری به شیعه در تحریف قرآن
تحمل قرائات امصار تاحد ممکن در رسم‌الخط مصحف عثمان؛ و تنها بودن مکی در ادعای در تک قرائتی بودن رسم المصحف
کلام حسن بصری در عدم نقط قرآن به‌خاطر تحمل قرائات و نقش سماع در اقراء
ترویج قرائات در بلاد توسط صحابه، قبل از توحید مصاحف
آیات ولایت دلیل تکفیر اهل شام و اهل کوفه یکدیگر را
مقابله با برخی از قرائات ابن مسعود و زندانی شدن او، شاهدی بر این مدعا
آیه ابلاغ در قرائت ابن مسعود در نقل سیوطی از ابن مردویه
نظر مکی بن ابیطالب بر تک قرائتی بودن مصحف عثمان و عدم موافقت اهل فن با آن
انگیزه توحید مصاحف توسط عثمان
کنار گذاشتن و نسخ برخی قراءات به اجماع امت و مخالفت ابن شنبوذ
افتراء ناصر قفاری به شیعه در تحریف قرآن
تحمل قرائات امصار تاحد ممکن در رسم‌الخط مصحف عثمان؛ و تنها بودن مکی در ادعای در تک قرائتی بودن رسم المصحف
پرهیز دادن حسن بصری از نقط قرآن به‌خاطر تحمل قرائات و وابستگی آن به سماع و اقراء
ترویج و استقرار قرائات در بلاد توسط صحابه، قبل از توحید مصاحف
آیات ولایت دلیل تکفیر اهل شام و اهل کوفه یکدیگر را
مقابله با برخی از قرائات ابن مسعود و زندانی شدن او، شاهدی بر این مدعا
آیه ابلاغ در قرائت ابن مسعود اتمام حجت الهی در قرن پانزدهم
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1079-1402-qraat-meftah
تنها بودن مکی بن ابی طالب در ادعای تک قرائتی بودن مصاحف عثمانی
عدم توجه به رسم المصحف در مشارقه بلاد اسلامی و رسم املائی در آنها
رسم املائی مصحف ابن بواب در قرن چهارم و انعکاس قرائت «ملک» در سوره حمد
ادعای انتساب قرائات به قرّاء توسط صاحب جواهر و رد آن در کتاب «اختلاف مصاحف الامصار» ابن عامر
برخورد تند دانی با ادعای انحصار تبعیت قرّاء در قرائت از رسم المصحف
نقد رسم المصحف در کتاب «نقد النصوص فی علوم القرآن» و عدم توافق آن با مبانی رسم المصحف
تایید ریشه اختلاف مصاحف در تعدد قرائات توسط دکتر غانم قدوری و تهافت این سخن با نفی تعدد قرائات در رسم المصحف توسط ایشان
رسم المصحف در « لَأَاْذۡبَحَنَّهُۥ» و ادعای استناد اختلاف رسم المصحف به کاتبین
اختلاف رسم در «بصطة» و «بسطة» و عدم تصحیح آن در تاریخ قرائات، شاهدی بر بطلان انتساب اختلاف قرائات به کاتبین مصحف
فتوای حنفی و شافعی بر وجوب تصحیح غلط در مصحف، شاهدی بر بطلان انتساب اختلاف قرائات به کاتبین
لزوم بررسی اختلاف رسم مصاحف عثمانی با مصاحف غیر عثمانی
تاثیر رسم المصحف در روایات و علم اعداد و جفر، شاهدی بر بطلان ادعای انتساب اختلاف قرائات به کاتبین
نقد ادعای کتاب «پژوهشی در رسم المصحف» در عدم وجود خط املائی و بریدی در زمان نزول قرآن
ادعای تک قرائتی بودن مصحف عثمان توسط مکی و رد آن توسط دانی
عدم توجه به رسم المصحف در مشارقه بلاد اسلامی و رسم املائی در آنها
نمونه رسم قرائت «ملک یوم الدین» در رسم املائی مصحف ابن بواب
ادعای انتساب قرائات به اجتهاد قرّاء توسط صاحب جواهر و نقد آن با استشهاد به کتاب«اختلاف مصاحف الامصار» ابن عامر
اختلاف قرائات قراء ناشی از اختلاف رسم یا اختلاف قرائت مشایخ؟
عدم توافق تعابیر تند کتاب «نقد النصوص فی علوم القرآن» با مبانی رسم المصحف
تایید ریشه اختلاف مصاحف در تعدد قرائات توسط دکتر غانم قدوری و تهافت این سخن با نفی تعدد قرائات در مصحف عثمان توسط ایشان
رسم المصحف در « لَأَاْذۡبَحَنَّهُۥ» و ادعای اشتباه بودن نوشتار آن
اختلاف رسم در مثل «بصطة» و «بسطة» و عدم تصحیح آن در تاریخ قرائات، شاهدی بر بطلان انتساب اختلاف قرائات به کاتبین مصحف
لزوم بررسی اختلاف رسم مصاحف قدیمی
قول به توقیفی بودن رسم المصحف و اَسرار آن برای توضیح رسم « لا اذبحنه»
حدیثی از توحید صدوق مرتبط با اسرار رسم حروف
توجه ویژه به رسم المصحف در میان مغاربه
طرح ادعای کتاب «پژوهشی در رسم المصحف» در عدم وجود دو روش کتابت در زمان نوشتن مصحف عثمان
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1079-1402-qraat-meftah
نقدی بر کتاب «نشوء القرائات»
نقش صاحب حدائق در تثبیت فضای تک قرائتی
لزوم فعال بودن عبارات کلیدی و اقناع کننده در ذهن برای پاسخ به فضای تک قرائتی
سؤال: دلیل انحصار قرائت حفص از عاصم، نقل او از امیرالمؤمنین است
جواز تلاوت به مرادف توسط ابوحنیفه، پاسخی فعال به روایت «کذبوا اعداء الله»
«تلائم فی الحسن» پاسخی فعال به روایت «انما الاختلاف یجی من قبل الرواة»
تفاوت حفص و شعبه دو راوی عاصم در قرائت «ارجلکم»، پاسخی به انحصار قرآن در قرائت حفص به‌خاطر نقل از امیرالمومنین
نحوه علمکرد شیخ طوسی و علامه مجلسی ذیل قرائت «ارجلکم»
قول علامه طباطبایی و صاحب روضات الجناب در تواتر قرائات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1080-1402-qraat-meftah
نقدی بر کتاب «نشوء القرائات»
نقش صاحب حدائق در تثبیت فضای تک قرائتی
لزوم فعال بودن عبارات کلیدی و اقناع کننده در ذهن برای پاسخ به فضای تک قرائتی
سؤال: دلیل انحصار قرائت حفص از عاصم، نقل او از امیرالمؤمنین است
جواز تلاوت به مرادف توسط ابوحنیفه، پاسخی فعال به روایت «کذبوا اعداء الله»
«تلائم فی الحسن» پاسخی فعال به روایت «انما الاختلاف یجی من قبل الرواة»
تفاوت حفص و شعبه دو راوی عاصم در قرائت «ارجلکم»، پاسخی به انحصار قرآن در قرائت حفص به‌خاطر نقل از امیرالمومنین
نحوه علمکرد شیخ طوسی و علامه مجلسی ذیل قرائت «ارجلکم»
قول علامه طباطبایی و صاحب روضات الجناب در تواتر قرائات
نقدی بر کتاب «نشوء القرائات»
نقش صاحب حدائق در تثبیت فضای تک قرائتی
لزوم فعال بودن عبارات کلیدی و اقناع کننده در ذهن برای پاسخ به فضای تک قرائتی
سؤال: دلیل انحصار قرائت در حفص از عاصم، نقل او از امیرالمؤمنین است
قول ابو حنیفه به جواز قرائت به ترجمه در نماز، پاسخ فعالِ روایت «کذبوا اعداء الله»
«تلائم فی الحسن و کلها حق و صواب» پاسخی فعال به روایت «انما الاختلاف یجی من قبل الرواة»
تفاوت حفص و شعبه دو راوی عاصم در قرائت «ارجلکم»، پاسخی به انحصار قرآن در قرائت عاصم به‌خاطر نقل از امیرالمومنین
نحوه علمکرد شیخ طوسی و علامه مجلسی ذیل قرائت «ارجلکم»
قبول تواتر قرائات توسط عبدالهادی فضلی، علامه طباطبایی و صاحب روضات الجنات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1081-1402-qraat-meftah
معرفی چاپ باغچه سرا
چرایی بحث از کتاب «پژوهشی در رسم مصحف»
منشأ تفاوت رسم مصحف عثمانی و سؤال از تعدد خط و وجود نقط در زمان ناسخ عثمان
الف) استناد اختلاف مصاحف عثمانی به ضعف خط و نفی تعمد در کتاب پژوهشی در رسم مصحف
ب) فتوای مالک بر عدم جواز احداث هجاء در رسم مصحف
قول اول در تفسیر فتوای مالک؛ ضعف خط در ابتدا و تکامل آن در زمان مالک، دلیل استفتاء از مالک
دلیل اول) اگر دو خط رواج داشت، سؤال از ابتدا مطرح می‌شد نه در زمان مالک
پاسخ به‌دلیل اول
پاسخ اول؛ استفتاء از الف و واو، دلیلی بر امتیاز مصحف عثمانی بر خط رایج آن زمان، نه تکامل خط
پاسخ دوم؛ کتب اختلاف رسم مصاحف در صدر اول، شاهدی بر وجود امتیاز رسم مصحف با خط رایج آن زمان
الف) کتاب «اختلاف مصاحف الامصار» ابن عامر
ب) کتاب «القطع و الوصل» یحیی بن یعمر
دو مثال «لَأَاْذبَحَنَّهُ» و «وَ لَأَوضَعُواْ»
احتمالات مطرح در معنای «احدثه الناس من الهجاء»
احتمال اول؛ احداث خط عروض
احتمال دوم) احداث خط قیاسی
احتمال سوم؛ نقط الاعجام و الاعراب
احتمال چهارم؛ تبدیل خط حجازی به کوفی متاخر
احتمال پنجم؛ تبدیل خط کوفی به خط نسخ
نفی احتمال خلط کردن رسم رایج در مصاحف
توجیه غانم قدوری در رسم «لااذبحنه»
مزیت چاپ باغچه سرای قرآن
چرایی بحث از کتاب «پژوهشی در رسم مصحف»
سؤال از تعدد خط و وجود نقط در زمان ناسخ عثمان و نظر کتاب پژوهشی در رسم المصحف
بررسی فتوای مالک بر « اکتبوا علی الکتبة‌الاولی »
بررسی ریشه داشتن استفتاء از مالک در ضعف خط در ابتدا و تکامل آن در زمان مالک
دلیل اول اگر دو خط رواج داشت، سؤال از ابتدا مطرح می‌شد نه در زمان مالک
پاسخ به استدلال؛ استفتاء از وجود الف و واو، دلیلی بر امتیاز مصحف عثمانی بر خط رایج آن زمان، نه تکامل خط
پاسخ دوم؛شاهد امتیاز رسم مصحف نسبت به رسم رایج: کتب اختلاف رسم مصاحف در صدر اول و بیان قطع و وصل
الف) کتاب «اختلاف مصاحف الامصار» ابن عامر
ب) کتاب «القطع و الوصل» یحیی بن یعمر
دو مثال «لَأَاْذبَحَنَّهُ» و «وَ لَأَوضَعُواْ»
احتمالات مطرح در معنای «احدثه الناس من الهجاء»
اظهر احتمالات؛ حروف الفبا
احتمال اول؛احداث خط عروض
احتمال دوم؛ احداث خط قیاسی
احتمال سوم؛ نقط الاعجام و الاعراب
احتمال چهارم؛ تبدیل خط حجازی به خط کوفی متاخر
احتمال پنجم؛ تبدیل خط کوفی به خط نسخ
رد احتمال ادخال الف بنابر رسم رایج در مصاحف
نقد توجیه غانم قدوری در رسم «لااذبحنه»
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1082-1402-qraat-meftah
نفی وجود دو خط در زمان توحید مصاحف در کتاب پژوهشی در رسم مصحف
احتمال تعدد خط و اختصاص خط ویژه برای تحمل قرائات در زمان توحید مصاحف
نقد این احتمال در کتاب پژوهشی در رسم مصحف
اختلاف مصاحف عثمانی در «وَلَا يَخَافُ عُقبَهَا»، شاهدی بر اختلاف آنها برای تحمل قرائات
کلام شیخ در اختلاف قرائت «فلا» و «ولا»
کلام طبرسی در اختلاف قرائت «فلا» و «ولا»
کلام طبری در اختلاف قرائت «فلا» و «ولا»
ترجیح قرائت «ولا» توسط فرّاء، به جهت مناسبت معنا
اعتراض نحاس به فراء در ترجیح
وجود قرائات مختلف در بلاد مختلف
سنت افراد القرائة و عدم قابلیت مردم در اخذ قرائات مختلف
کلام علامه طباطبایی در تعدد مصاحف صحابه
فتوای بن باز در عدم جمع بین قرائات در رکعت واحده
اختلاف مصاحف امصار با قرائت قاری امصار
عدم موافقت قرائت حفص در «ما عملته ایدهم» با قرائت کوفه
عدم آگاهی از فضای قرائات و نفی قرائت اهل عراق توسط اهل مدینه در آیه «فلا یخاف عقباها»
قرائت «ولایخاف» در مصحف جد مالک، شاهدی علیه عوام اهل مدینه
کتاب «هجاء السنه» غازی بن قیس، دال بر امتیاز رسم مصحف عثمانی
نفی وجود دو خط در زمان توحید مصاحف در کتاب پژوهشی در رسم مصحف
احتمال تعدد خط و اختصاص خط ویژه برای تحمل قرائات در زمان توحید مصاحف
نقد این احتمال در کتاب پژوهشی در رسم مصحف
«ملک و مالک » و اختلاف مصاحف امصار شاهدی بر علیه ادعای کتاب پژوهشی در رسم المصحف
اختلاف مصاحف عثمانی در «وَلَا يَخَافُ عُقبَهَا»، شاهدی بر اختلاف آنها برای تحمل قرائات
کلام شیخ طوسی و مرحوم طبرسی در اختلاف مصاحف «فلا» و «ولا»
کلام طبری در اختلاف قرائت «فلا» و «ولا»
ترجیح قرائت «ولا» توسط فرّاء، به جهت مناسبت معنا
اعتراض نحاس به فراء در ترجیح قرائت واو بر فاء در « ولا یخاف عقباها»
وجود قرائات مختلف در مدینه در عصر نزول و بعد از آن
فتوای بن باز در عدم جمع بین قرائات در رکعت واحده
تحلیل تفاوت برخی از قرائات قراء‌با مصحف منطقه‌شان
عدم موافقت قرائت حفص در «ما عملته ایدهم» با مصحف کوفه
عدم آگاهی قتیبة‌بن سعید از فضای قرائات در بیان ذهنیت اهل مدینه از قرائت اهل عراق
قرائت «ولایخاف» در مصحف جد مالک و عدم تنافی آن با قول مالک « السنة‌قرائة‌نافع»
کتاب «هجاء السنه» غازی بن قیس، دال بر امتیاز رسم مصحف عثمانی
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1083-1402-qraat-meftah
نقل مدون قرائات از امام صادق علیه‌السلام با وجود موافقت آن با قرائت اهل مدینه
تفاوت فضای قرائات میان مدنیین و عراقیین
قرائت اهل البیت؛ قرائتی مدون و اختصاصی ایشان و متفاوت با قرائت میدانی
عدم تنافی استناد قرائتی به امام علی علیه‌السلام با بقیه قرائات
قضیه قرائت «یوم یحشر المتقون» از قبر مطهر امام رضا علیه‌السلام در عیون اخبار الرضا
مصحف فاطمه س و عدم مخالفت آن با قرآن
تعدد قرائات و عدم امتیاز شیعه به یک قرائت، مفاد روایت «اقرئوا کما یقرأ الناس»
روایت حرف واحد، مبنای محدث نوری در «فصل الخطاب» و علامه عسگری در «القرآن الکریم و روایات المدرستین»
بررسی رویکرد علامه عسگری در قرائت «فلا یخاف عقبها»
اشتباه علامه عسگری در یکی دانستن مصاحف الصاحبه و مصاحف الامصار
بازگشت قرائات به امیرالمؤمنین ع
نقل مدون قرائات مختلف با وجود اشتهار و وضوح قرائت اهل بلاد
تفاوت سبک قدیمی مدنیین و عراقیین
قرائت اهل البیت و قرائات النبی، قراءات دارای نقل مدون و روایت خاص به ایشان
عدم تنافی استناد قرائتی به امام علی علیه‌السلام با بقیه قرائات
قضیه قرائت «یوم یحشر المتقون» از قبر مطهر امام رضا علیه‌السلام در عیون اخبار الرضا
مصحف فاطمه س شعبه ای از علوم قرآن
قبول تعدد قرائات و جلوگیری از امتیاز شیعه به یک قرائت، مفاد روایت «اقرئوا کما یقرأ الناس»
مبنای محدث نوری در «فصل الخطاب» و علامه عسگری در «القرآن الکریم و روایات المدرستین»
نقد بیان علامه عسگری در قرائت «فلا یخاف عقبها» با استناد به قرائت مغاربه
اشتباه علامه عسگری در یکی دانستن مصاحف الصاحبه و مصاحف الامصار
بازگشت قرائات به امیرالمؤمنین ع
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1084-1402-qraat-meftah
منظومه شاطبی
اذعان دانی به تحمل قرائات مختلف در رسم مصحف
«ضُعف» لغت قریش
فضیلت حدیث کساء
نگاه نادرست ابن خلدون به تطور خط و ضعف ابتدائی آن
نقطه دار بودن خط ابتدائی در الواح کشف شده
مقابله ابن مسعود با فیلتر کردن قرائات در توحید مصاحف
معیار عثمان در انتخاب قرائات در توحید مصاحف
الهام قرائات رایج به کربلایی کاظم
اعجاز بقاء قرائاتی غیر از قرائات مصحف عثمانی
چهار قاعده رسم المصحف و تعاضد آن با قرائات
قاعده تعدد رسم
قاعده اضافه
قاعده بدل
استخراج سبعة احرف از حروف مقطعه در کلام ابوفاخته
انعکاس قرائت ابن مسعود در آیه تبلیغ، نمونه ای از اعجاز حفظ قرآن
تعدد قرائات، پاسخی به مساوی انگاری بین اختلاف قرائات و تحریف قرآن
دو منظومه مهم شاطبی
منشأ وحیانی داشتن اختلاف رسم مصاحف امصار
«ضُعف» لغت قریش
فضیلت حدیث کساء
نقش لغت قریش در رسم مصحف عثمانی
نگاه نادرست ابن خلدون به تطور خط و ضعف ابتدائی آن
نقطه دار بودن خط ابتدائی در الواح کشف شده؛ شاهدی مهم در رد قول ضعف خط عربی
تعسر جمع قرائات مختلف در مصحف واحد علت اختلاف رسم مصاحف
مواجهه امیرالمؤنین علیه السلام و ابن مسعود با احراق و توحید مصاحف
معیار عثمان در انتخاب قرائات در توحید مصاحف
الهام قرائات رایج به کربلایی کاظم
کار حکومتی عثمان در حذف بقیه قراءات و عنایت الهی در بقاء آن ها در مصادر علمی اسلامی
چهار قاعده رسم المصحف و تعاضد آن با قرائات
قاعده تعدد رسم
قاعده اضافه و قاعده فصل و وصل
قاعده بدل
سؤال از استخراج رسم مصحف یا قرائات آن از حروف مقطعه بنابر کلام ابوفاخته
انعکاس قرائت ابن مسعود در آیه تبلیغ، نمونه ای از اعجاز حفظ قراءات دیگر قرآن
تعدد قرائات و سبعة احرف، پاسخی به مساوی انگاری بین اختلاف قرائات و تحریف قرآن
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1085-1402-qraat-meftah
حرف واحد و وجوب احداث خداوند تمام قراءات را دفعة یا تدریجاً، در کلام سید مرتضی در طرابلسیات
الف) معرفی کتاب طرابلسیات و نسخههای آن
ب) اذعان به وجود قرائات و اعتراض به عثمان در توحید مصاحف، توسط سید مرتضی در کتاب شافی
ج) دو احتمال در مصلحت تعدد قرائات در کلام سید مرتضی در طرابلسیات
د) احداث دفعی یا تدریجی قرائات توسط خداوند، در کلام سید مرتضی در طرابلسیات
ه) حقیقت صوتی یا کتبی قرآن کریم
و) جواز استعمال لفظ در اکثر از یک معنا در کلام سید مرتضی در طرابلسیات
حرف واحد و تعدد قراءات در کلام سید مرتضی در طرابلسیات
الف) معرفی کتاب مسائل طرابلسیات و نسخههای آن
ب)شواهد واضح تعدد قرائات و اعتراض به عثمان در توحید مصاحف، توسط سید مرتضی در کتاب شافی
تواتر احراق مصاحف و قدح عثمان بواسطه آن
توحید مصاحف در تنافی با اقراء قراءات متعدد توسط حضرت رسول ص و اجازه ایشان به امت در قرائت آنها
اشکال بر ترجیح قراءات مصحف زید بر قراءات حذف شده مصاحف سائر صحابه
ج) دو احتمال در مصلحت ثبوتی تعدد قرائات در کلام سید مرتضی در طرابلسیات
د) ضرورت انتساب قراءات به انزال توسط خداوند ، در کلام سید مرتضی در طرابلسیات
حقیقت صوتی یا کتبی قرآن کریم
جواز استعمال لفظ در اکثر از یک معنا در کلام سید مرتضی
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1086-1402-qraat-meftah
اختلاف مصاحف الامصار، دلیلی بر عدم تواتر قرائات الی اصحابها
اختلاف مصاحف الامصار، دریچه ای به سایر قرائات
آیات ولایت
مصحف حضرت فاطمه به حروف مقطعه
قرائت اهل البیت علیهم السلام
تاملی بر کتاب «پژوهشی در تاریخ قرآن کریم»
تجلیل از پژوهشگران مصحف رضوی
ضیق شدن دایره خطأ الکاتب به وسیله سیره مسلمین در صیانت از قرآن
ارجاع مجمع البیان به کتاب طرابلسیات سید مرتضی در تبیین عدم نقص و زیادة در قرآن
تأثیر پذیری مجمع البیان در ترتیب السور از کتاب طرابلسیات سید مرتضی
اذعان سید مرتضی به حجیت قرائات به سماع از استاد در کتاب «الذخیره»
ایجاد دفعی قرائات در بیان سید مرتضی و نقد آن طبق روایت سعید بن علاقه
مرتبه «الکتاب» قرآن کریم و روایت علم الالفاظ و الحرکات
امکان استخراج رسم المصحف از حروف مقطعه
اختلاف مصاحف الامصار، شاهدی مهم بر رد انتهاء تواتر قراءات به اصحاب قراءات
اختلاف مصاحف الامصار مشمول وجه اختلاف به زیاده و نقصان از وجوه سبعة احرف
آیات ولایت
درج آیات قرآن در مصحف حضرت فاطمه به حروف مقطعه
قرائت مخصوص اهل البیت علیهم السلام و نظر محدث نوری
تمسک به قاعده اشتغال برای احتیاط در «قرائت مالک یوم الدین» در کتاب «پژوهشی در تاریخ قرآن کریم»
تجلیل از مصحف رضوی و پژوهشگر آن
ضیق شدن دایره خطأ الکاتب به وسیله سیره مسلمین در صیانت از قرآن
ارجاع مجمع البیان به کتاب طرابلسیات سید مرتضی در تبیین عدم تحریف در قرآن
تأثیر پذیری نظم ساختاری تفسیر مجمع البیان از کتاب طرابلسیات سید مرتضی
شواهد تواتر قراءات و اهمیت سماع از استاد در قراءات در کلام سید مرتضی
ایجاد دفعی قرائات توسط خداوند و کیفیت نزول آنها در بیان سید مرتضی و نقد آن طبق روایت سعید بن علاقه
امکان استخراج کتابت مصحف از حروف مقطعه بنا بر قول ابوفاخته
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1087-1402-qraat-meftah
خلاصه
ادعای مشکل ثبوتی فهم تعدد قرائات در بیان مرحوم جعفر مرتضی
مبادی فهم ثبوتی تعدد قرائات
الف) «ام الکتاب فواتح السور» در کلام ابوفاخته
ب) تدوین تکوین و جامعیت قرآن کریم؛ «تبیانا لکل شیء»
معنای متشابه و محکم در آیات و نقدی بر بیان علامه در المیزان
امّ بودن حروف مقطعه و استخراج مختلف از آن
استخراج و بسط علم اعداد، معنا و نگاشت از حروف مقطعه
تدوین نگاشتی و تدوین معنایی
تدوین نگاشتی؛ طبایع به عنوان نمادی برای بسائط اولیه
انأ النقطة تحت الباء
ج) تساوق سبعة احرف قرآنی با سبعة تکوینی عالم»؛ روایت لیلة القدر در الغارات
سبع المثانی و حروف مقطعه
عدم قوام حروف مقطعه منقوط به نقطه
سیر بحث های انجام شده
مشکل ثبوتی فهم تعدد قرائات در بیان مرحوم جعفر مرتضی
مبادی فهم ثبوتی صحیح تعدد قرائات
الف) کلام ابوفاخته «ام الکتاب فواتح السور»
ب) تدوین تکوین و فوق حداکثری بودن قرآن کریم؛ «تبیانا لکل شیء»
نهی قرآن از اتباع متشابه در کلام صاحب المیزان و نقد آن
معنای امّ بودن حروف مقطعه و استخراج علم جفر و اعداد از آن
تدوین نگاشتی و تدوین معنایی
مراد از « کلمة» و «کلمات » در قرآن کریم
شروع تدوین نگاشتی از بسائط؛ طبایع حروف مجلایی از ظهور بسائط اولیه
انأ النقطة تحت الباء
مبدأ سوم : تساوق سبعة احرف قرآنی با خلق عالم بر سبعة»؛ روایت لیلة القدر در الغارات
سبع المثانی و حروف مقطعه
عدم نیاز حروف مقطعه منقوط به نقطه
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1088-1402-qraat-meftah
اختلاف مصاحف امصار شاهدی بر رد تواتر قرائات به اصحاب آن
تعجب علامه جعفر مرتضی از ادعای انعکاس قرائات در مصاحف عثمان
عدم قلّت قائلین و اذعان بزرگان فن قرائت به تحمل قرائات در مصاحف عثمانی
اذعان شهید اول، شهید ثانی و محقق ثانی
اذعان ابن شهر آشوب در مناقب
اذعان عبدالجلیل قزوینی رازی
اشکالات علامه جعفر مرتضی بر ادعای تحمل قرائات در مصاحف عثمان
الف) اعتراف عثمان بر وجود لحن و خطا در مصاحف
پاسخ: لحن در اختیار القرائة، نه لحن و خطأ الکاتب
ب) نفی اختلاف قرائات توسط امت اسلامی
پاسخ: شواهد کثیره بر عدم اعتبار ادعای نفی اختلاف قرائات توسط امت
ج) اختلاف رسم مصحف در کلمه واحده
پاسخ: موافقت رسم المصحف با اختلاف قرائات
طبیعت کتابی ظهور ابتدائی قرآن کریم و امّ بودن حروف مقطعه
گام اول) سبعة احرف و تدوین تکوین در قرآن کریم؛ روایت ابوفاخته
گام دوم) ترجیح حقیقت کتابتی قرآن بر حقیقت لفظی آن
گام سوم) إحکام و بساطت حقیقت کتبی حروف مقطعه و مبدایت آنها در تفصیل
خلق اسما بالحروف غير متصوت
اختلاف مصاحف امصار شاهدی بر علیه منکرین تواتر قراءات الی النبی ص
تعجب آقای سید جعفر مرتضی از ادعای انعکاس قرائات در مصاحف عثمان
عدم قلّت قائلین و اذعان بزرگان فن قرائت به تحمل قرائات در مصاحف عثمانی
اذعان شهید اول، شهید ثانی و محقق ثانی
اذعان ابن شهر آشوب در مناقب
نقد آقای سید جعفر مرتضی بر مطالب آقای عبدالهادی الفضلی
اشکالات آقای سید جعفر مرتضی بر ادعای حفظ و بازتاب قراءات در رسم مصحف عثمانی
الف) اعتراف عثمان بر وجود لحن و خطا در مصاحف
پاسخ: مراد از لحن خطأ در اختیار القرائة، نه لحن و خطأ در انتقال قرائت
ب) نفی اختلاف قرائات توسط امت اسلامی
پاسخ: شواهد کثیره بر وجود مصاحف مختلف و اعتبار آن ها نزد امت اسلامیه
ج) اختلاف رسم مصحف در کلمه واحده
پاسخ: حل مشکل رسم المصحف با دید درست به اختلاف قراءات
ادامه بررسی کلام سید مرتضی با اشاره به مبانی راجع به حروف مقطعه
گام اول) تحلیل صحیح سبعة احرف با استفاده از روایت الغارات ثقفی
گام دوم) ترجیح حقیقت کتابتی قرآن بر حقیقت لفظی آن
ظهور اولیه کتابتی قرآن کریم چگونه بوده است ؟
کتاب سابق و لاحق بر وجود انسان
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1089-1402-qraat-meftah
ادعای خام بودن رسم المصحف در کتاب التمهید
ادعای فقدان نقطه و اعجام در زمان نزول قرآن در کتاب التمهید
اتفاق مصاحف امصار، عنصر مهم کلاسیک در اثبات تعدد قرائات
اتفاق مصاحف امصار در «سلام علی ال یاسین» و اثبات تعدد نزول در آن
نظریه علامه طباطبایی در تقطیع آیات، راه‌حل مشکل سیاق آیات در «سلام علی آل یاسین»
نظریه تقطیع آیات و تأثیر آن در عد الآی
کمال علمی و عملی علامه طباطبایی و جلوه بخشی از آن در المیزان
ادعای عجیب صاحب التمهید مبنی بر خام بودن و پر غلط بودن رسم المصحف
نقد ادعای التمهید مبنی بر فقدان نقطه و اعجام در زمان نسخ قرآن
اتفاق مصاحف امصار، عنصر مهم کلاسیک در اثبات تعدد قرائات
اتفاق مصاحف امصار در «سلام علی ال یاسین» و اثبات تعدد نزول در آن
اتفاق بر انفصال «آل یاسین»با وجود قرائت مخالف، نشانه ای برای تعمد حکیمانه در رسم المصحف
نظریه علامه طباطبایی در قطعه بندی آیات، راه‌حل مشکل مرجع ضمیر « انه من عبادنا المؤمنین»
نظریه قطعه بندی مختلف آیات قرآن کریم و توقیفی بودن آن
عدم بازتاب بسیاری از کمالات علمی علامه طباطبایی در المیزان
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1090-1403-qraat-meftah
نفی ادعای تواتر قرائات به ارباب قرائات
الف) مصاحف الصحابه
ب) مصاحف الامصار
تفاوت خطأ الکاتب با اختلاف القرائات
«خطأ الکاتب» به‌معنای خطا در ترجیح قرائت، نه به‌معنای اشتباه
مصحف آستان رضوی به خط امیرالمؤمنین ع و کافی بودن مصحاف عثمانی
اهمیت بررسی اشکالات تواتر سبع و عشر
رد احتمال اشتباه نساخ در قرآن کریم
بررسی اشکال فخر رازی به تواتر قرائات
الف) عدم انعکاس پاسخ فخر رازی به اشکال خود در کتاب حدائق
تأثیر اشکال فخر رازی بر تنویع قرائات در الاتقان سیوطی
ج) تدقیق در پاسخ فخر رازی و اشاره به مساله طرق آحاد از یک قاری در عین وجود طرق متواتر
نفی ادعای تواتر قرائات به ارباب قرائات با استفاده از بحث اختلاف مصاحف الامصار
تفاوت خطأ الکاتب با اختلاف مصاحف و تعدد قراءات
اشاره به بعضی موارد ادعائی«خطأ الکاتب»
بخشی از موارد خطأ الکاتب مربوط به وقف و ابتدا
کافی و شافی بودن مصحف عثمانی
خطأ الکاتب به معنای خطای در اختیار قرائت بهتر نه به معنای اشتباه
اهمیت بررسی اشکالات تواتر سبع و عشر
رد تمسک به خطأ الکاتب برای اشتباه نساخ در رسم قرآن
بررسی اشکال فخر رازی به تواتر قرائات
الف) عدم انعکاس پاسخ فخر رازی به اشکال خود در کتاب حدائق
ب)تأثیر اشکال فخر رازی بر تنویع قرائات در الاتقان سیوطی
ج) تدقیق در پاسخ فخر رازی و اشاره به مساله طرق آحاد از یک قاری در عین وجود طرق متواتر
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1091-1403-qraat-meftah
عدم خطأ در کتابت نون تأکید خفیفه در آیات «… لَنَسفَعَا بِٱلنَّاصِيَةِ» و «وَلَيَكُونا مِّنَ ٱلصَّـغِرِينَ»
معلوم بودن تاریخ «ضبط المصحف»
تفاوت سبع صغری و سبع کبری از حفص در «لَّستَ عَلَيهِم بِمُصَيطِرٍ»
اصطلاح سبع صغری و کبری
خروج یقینی «فصل و وصل» از خطأ الکاتب
اشاره‌ای به تاریخ خط
قطع به وجود نقطه در زمان نزول قرآن
سنت عدم التزام به یک قرائت در کلام شیخ بهائی
تفکیک اختیار القرائه با حذف تحریفی قرائت
وجه عدم کتابت نون تأکید خفیفه در آیات «… لَنَسفَعَا بِٱلنَّاصِيَةِ» و «وَلَيَكُونا مِّنَ ٱلصَّـغِرِينَ»
معلوم بودن تاریخ «ضبط المصحف»
تفاوت سبع صغری و سبع کبری از حفص در «لَّستَ عَلَيهِم بِمُصَيطِرٍ»
اصطلاح سبع صغری و کبری
خروج یقینی موارد «فصل و وصل» از خطأ الکاتب
اشاره‌ای به تاریخ خط
احتمال تفاوت رسم الخط رایج در زمان نزول وحی با رسم مصحف عثمانی
تفاوت خط کوفی و حجازی
قطع به وجود نقطه در زمان نزول قرآن
کلام جالب شیخ بهائی در سنت بودن عدم التزام به یک قرائت
اختیار القرائة، وجه صحیح روایات نقیصه دار بودن قرآن
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1092-1403-qraat-meftah
تهافتی در کتاب «نصوص فی علوم القرآن»
بررسی ادعای تواتر قرائات به اصحاب قرائات
الف) تنافی بطلان نماز در ترک بسم الله و تواتر قرائات بدون بسم الله در مفتاح الکرامه
ب) تنافی بطلان نماز در ترک بسم الله و تواتر قرائات بدون بسم الله در جواهر
ج) پاسخ شیخ بهائی به تنافی بطلان صلات در ترک بسمله و تواتر قرائات بدون بسمله
د) تفصیل پاسخ شیخ بهائی در کتاب تواتر القرائات صاحب وسائل
صدور روایت «عمدوا الی اعظم آیة فی کتاب الله» در مورد ناهین از بسمله
تأثیر مشایخ ثلاث در شکل‌گیری اجماع شیعه بر وجوب بسمله در نماز
انواع جزئیت و تأثیر آن در اثبات جزئیت بسمله در تمام قرائات
دقیق بودن علوم قرآنی هفته قبل آخر مباحثه یک عبارتی را از مرحوم شیخ بهائی خواندم. عبارت مهمی است. من از کتاب «نصوص فی علوم القرآن» خواندم. نمی‌دانم جلد یازدهمش آمده یا نه. ده جلدش را لطف فرموده بودید و به من داده بودید. جلد نهم آن مربوط به «تواتر القرائات و عدمه» است.
تهافتی در کتاب «نصوص فی علوم القرآن»
بررسی شبهه تهافت وجوب بسملة با تواتر ترک آن توسط قراء و تنافی آن با تواتر الی النبی(ص)
الف) کلام صاحب مفتاح الکرامه
ب) کلام صاحب جواهر
ج) پاسخ شیخ بهائی به تنافی بطلان صلات در ترک بسمله و تواتر قرائات بدون بسمله
د) تواتر ترک بسملة مربوط به موارد غیر صلاة؛ راهکار جمع صاحب وسائل
ه) صدور روایت «عمدوا الی اعظم آیة فی کتاب الله» در مورد ناهین از قرائت بسمله
تحقق شهرت وجوب بسمله بعد از مشایخ ثلاث
ریشه یابی حکم اهل بیت علیهم السلام بر وجوب قرائت بسملة
انواع جزئیت و تأثیر آن در اثبات جزئیت بسمله در تمام قرائات
احتمال وجود حکم تخییر نسبت به بسملة نظیر حکم نماز جمعه
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1093-1403-qraat-meftah
جزئیت بسم الله در فتاوا و روایات
تقابل اجماع اصحاب بر جزئیت بسمله با روایات جواز ترک آن
فهم انواع جزئیت راه‌حلی برای جمع بین روایات و اجماع
جزئیت وضعی غیر مکملی و غیر عزیمتی بسم الله در قرائات
جزئیت غیر مکملی و غیر عزیمتی آیات در سور قرآن
انضمام طبایع و تشکیل طبیعت ثالثه در نظام طبایع
چند حصه از طبیعت واحده بسم الله در سور مختلف
حصص طبیعت واحده در اختلاف بالزیاده و النقصان در قرائات با حفظ وحدت سوره
تاملی فقهی در وجوب بسم الله در نماز
جزئیت بسم الله در فتاوا و روایات
تقابل اجماع اصحاب بر جزئیت بسمله با روایات جواز ترک آن
فهم انواع جزئیت راه‌حلی برای جمع بین روایات و اجماع
گستردگی بحث بسمله در النشر ابن جزری، نشانگر عظمت و دقت و انضباط علوم قرآنی
انواع جزئیت و تبیین جزء مکمل
تصویر جزئیت وضعی فوق مکملی و غیر عزیمتی بسملة
جزئیت غیر مکملی و غیر عزیمتی آیات در سور قرآن
انضمام طبایع و تشکیل طبیعت ثالثه در نظام طبایع
وحدت طبیعت اصلی بسمله و تحقق حصه‌های آن در سوره های مختلف
حصص طبیعت واحده سوره در موارد اختلاف بالزیاده و النقصان و شباهت بسمله به آن
حکم وجوب بسم الله در نماز بنا بر اجماع امامیه
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1094-1403-qraat-meftah
رفع تقیه در جزئیت بسمله و بقاء آن در «ملک و مالک»، تهافتی در کلام صاحب حدائق
نقل اجماع بر جواز قرائات سبع در کلام علامه مجلسی
تاریخ برداشت نادرست از روایت حرف واحد در کلام فقهای شیعه
الف) اولین برداشت نادرست از روایت حرف واحد توسط مجلسی اول و تبعیت فیض از ایشان
ب) نقل اقوال مخالف با اجماع اصحاب بر تواتر قرائات، توسط سید نعمت الله جزائری
ج) نقش صاحب حدائق در بازتاب معنای نادرست از روایت حرف واحد در اصحاب
حروف مقطعه و اصلح الوجوه، پاسخی متقن به تحریف قرآن
جزئیت غیر مقومی و غیر مکملی بسمله در سوره
تنظیر جزئیت بسمله به جزئیت چشم در بدن
تخییر در فصل با بسمله در دو سوره «والضحی» و «الم نشرح»
کلام مهم شیخ انصاری در جزئیت بسمله
نقش مسأله هویت شخصیتی پسین قرآن در تصور نحوه جزئیت بسمله
رفع تقیه در جزئیت بسمله و بقاء آن در «ملک و مالک»، تهافتی در کلام صاحب حدائق
نقل اجماع بر جواز قرائات سبع در کلام علامه مجلسی
( ۱۱:۳۵)اجماع علماء شیعه بر قرائات- حرف واحد- برداشت نادرست از روایت حرف واحد- نفی تواتر قرائات – نقش صاحب حدائق در نسبت غلط به شیخ طوسی- شیخ طوسی و تواتر قرائات – صاحب حدائق و تواتر قرائات – مبدأ شروع نفی تواتر قرائات- منشأ نفی تواتر قرائات
تاریخ برداشت نادرست از روایت حرف واحد
الف) اولین برداشت نادرست از روایت حرف واحد توسط مجلسی اول و تبعیت فیض از ایشان
عدم اراده «صحت یکی از قرائات سبعه » توسط علامه مجلسی و تابعینشان
نقل اقوال مخالف با اجماع اصحاب بر تواتر قرائات، توسط سید نعمت الله جزائری
نقش صاحب حدائق در بازتاب معنای نادرست از روایت حرف واحد در اصحاب
استخراج قرآن از حروف مقطعه و اصلح الوجوه شیخ طوسی، پاسخی متقن به تحریف قرآن
جزئیت غیر مقومی و غیر مکملی بسمله در سوره
تنظیر جزئیت بسمله به جزئیت چشم در بدن
کلام مهم علامه مجلسی در جزئیت بسمله
نقش مسأله هویت شخصیتی پسین قرآن در نحوه صدق سوره بر قرائت بخشی از آن
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1095-1403-qraat-meftah
نکاتی پیرامون کتاب « رسم المصحف و مصحف نگاری»
نقد مدعای نویسنده «رسم المصحف و مصحف نگاری» در معنای «سبعة احرف»
دستور حضرت رسول (ص)به معاویه درباره نقطه گذاری، شاهدی بر وجود نقطه در زمان نزول قرآن
تهافت نویسنده « رسم المصحف و مصحف نگاری» در دو مدعای دقت قراء و انحصار قرآن در قرائت حفص
عبارت جواهر خلاصه مباحثه ده ساله ؛أن المتواترة لا تنحصر في السبع
فتوای ابوحنیفه در تتابع صوم کفاره یمین مستند به مصحف ابن مسعود؛ نمونه‌ای از روش احیاء‌قرائات متواتر
مصاحف قرن پنجم، شاهدی بر فضای حاکم آن دوره و مویدی بر کلام شیخ طوسی در حرف واحد بودن قرائات
تاملی در برخی مطالب کتاب «رسم المصحف و مصحف نگاری»
الف) نقد مدعای نویسنده در معنای «سبعة احرف»
ب)دستور معاویه به نقط نوشته، شاهدی بر وجود نقطه و عدم نقط قرآن به جهت تحمل قرائت
ج) تهافت نویسنده در دو مدعای دقت قراء و انحصار قرآن در قرائت حفص
معرفی عبارتی از جواهر به‌عنوان خلاصه مباحثه ده ساله
أن المتواترة لا تنحصر في السبع، بل ولا في العشر
وجه انحصار تواتر در سبع نزد علامه
پررنگ بودن السبع ابن مجاهد در زمان علامه و کلاسیک شدن شاطبیه در زمان شهید
امکان احیاء قرائات متواتره در ازمنه سابق
فتوای ابوحنیفه در تتابع صوم کفاره یمین
مصاحف قرن پنجم، شاهدی بر فضای حاکم آن دوره و مویدی بر کلام شیخ طوسی حرف واحد بودن قرائات
نکاتی پیرامون کتاب « رسم المصحف و مصحف نگاری»
نقد مدعای نویسنده «رسم المصحف و مصحف نگاری» در معنای «سبعة احرف»
دستور حضرت رسول (ص)به معاویه درباره نقطه گذاری، شاهدی بر وجود نقطه در زمان نزول قرآن
تهافت نویسنده « رسم المصحف و مصحف نگاری» در دو مدعای دقت قراء و انحصار قرآن در قرائت حفص
عبارت جواهر خلاصه مباحثه ده ساله ؛أن المتواترة لا تنحصر في السبع
فتوای ابوحنیفه در تتابع صوم کفاره یمین مستند به مصحف ابن مسعود؛ نمونه‌ای از روش احیاء‌قرائات متواتر
مصاحف قرن پنجم، شاهدی بر فضای حاکم آن دوره و مویدی بر کلام شیخ طوسی در حرف واحد بودن قرائات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1096-1403-qraat-meftah
طرح بحث تعاضد الرسم و القرائات
سرگذشت روایت حرف واحد در نظرگاه علمای شیعه
برداشت صدوق از روایت حرف واحد در کتاب اعتقادات الامامیة
خلاصه مباحث تعدد قرائات در شش سؤال و جواب
اهمیت محور قرار دادن مستندات بحث تعدد قرائات از عبارات علما و فقها
جهت کیفی و کمی تحدی قرآن
تواتر اصول القرائة الی رسول الله ص
تفرد ابن حاجب در قول به عدم تواتر
تایید تواتر با هفت مقدمه وحید بهبهانی
کلام ابوعلی فارسی در ممنوع بودن اماله الف « مالک»
تراث عظیم در قرائات و برگشت زرقانی از خطای خود بعد از اتساع افق اطلاعاتش
انقلاب زبان شناسی در قرن بیستم و تأثیر آن در سائر علوم
بازتاب تفاوت دو علم فونوتیک و فونولوژی در قرائات
چهار اصطلاح صویت، لفیظ، کلیم و رقیم
تعاضد الرسم و القرائات
سرگذشت روایت حرف واحد در تحقیق
برداشت صدوق از روایت حرف واحد؛ قرائات ما بین الدفتین
خلاصه مباحث تعدد قرائات در شش سؤال و جواب
جهت کیفی و کمی تحدی قرآن؛ «فواتح السور» و «فأجرى جميع الأشياء على سبعة»
تواتر اصول القرائة الی رسول الله ص
اعتراض ابن جزری به ابن حاجب و هفت مقدمه وحید بهبهانی
عدم وجود قرائت اماله «مالک» و منع از اماله آن با وجود موافقت آن با عربیت
تراث عظیم در قرائات و استدراک زرقانی در تواتر عشر
انقلاب زبان شناسی در قرن بیستم و تأثیر آن در سائر علوم
بازتاب تفاوت دو علم فونوتیک و فونولوژی در قرائات
چهار اصطلاح صویت، لفیظ، کلیم و رقیم
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1097-1403-qraat-meftah
تعدد قرائات؛ جلسه 97 3/7/1403
اهمیت اصول القرائات و کاشفیت آن از بی انتها بودن عجائب قرآن کریم
تراث عظیم اسلامی در اصول القرائة
تفاوت بین علم فونوتیک و فونولوژی در کلام ابن جزری
اشکال به کلام ابن جزری در ادراج اصول القرائات در قسم اول سبعة احرف
بیان کلمات فقهاء حول قرائات در مجامع علمی؛ راهکار گسترش قبول قرائات، میان دانشوران
نقص علمی طلبه در عدم شناخت اصطلاحات زبان شناسی
اصطلاح واج و تقسیم هایش
تعدد واج «و» در لهجه عربی و انگلیسی برخلاف فارسی
شروع شناخت واج از صوت و تلفظ نه نقش
طبیعی صوت و لفظ، خصوصیت دوم اصطلاح واج
ص، س، ث، یک واج در فارسی و سه واج در عربی
تعدد قرائات؛ جلسه 97 3/7/1403
اعجاز تعاضد الرسم و القرائة
عدم انعکاس اصول القرائات در تفاسیر مجمع و تبیان
تراث عظیم اسلامی در اصول القرائة
تفاوت بین علم فونوتیک و فونولوژی در کلام ابن جزری
اشکال؛ تفاوت جوهری اصول القرائات با قسم اول سبعة احرف در النشر
ضرورت بیان کلمات فقهاء حول قرائات در مجامع علمی
نقص علمی طلبه در عدم شناخت اصطلاحات زبان شناسی
فواید زبان شناسی در اصول القرائة
اصطلاح واج
تعدد واج «و» در لهجه عربی دون فارسی
صوت و لفظ (نه نقش)، خصوصیت اول واج
طبیعی صوت و لفظ، خصوصیت دوم واج
اصطلاح « Utterance» صوت خارج شده از دهان، نه طبیعت
ص، س، ث، یک واج در فارسی و سه واج در عربی
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1098-1403-qraat-meftah
نامتناهی بودن علوم قرآن کریم
تفاوت فونوتیک و فونولوژی در کلام ابن جزری
محوریت صوت دون النقش در واج
رابطه وضعی لفظ و معناو ویژگی خطی صوت، دو اصل محوری زبان شناسی دوسوسور
تعریف صوت در شرح امثله
کلام سید مرتضی در ویژگی خطی زبان
خصوصیات ممیزه در فون و شانیت تشکیل واج در زبان
نمود واج های دیگر در روایت اسم اعظم آصف بن برخیا « كان يوحى إليه حرف واحد ألف أو واو »
جزء لایتجزای صوت و تمایز فونوتیک و فونولوژی
نامتناهی بودن علوم قرآن کریم
تفاوت فونوتیک و فونولوژی در کلام ابن جزری
محوریت صوت دون النقش در واج
رابطه وضعی لفظ و معنا، و صورت خطی زبان، دو اصل محوری زبان شناسی دوسوسور
تعریف صوت در شرح امثله
کلام سید مرتضی در ویژگی خطی زبان
خصوصیات ممیزه در فون و شانیت تشکیل واج در زبان
امکان ارتباط حرف واحد «الف او واو» نزد آصف بن برخیا با فونولوژی
تمایز فونوتیک و فونولوژی
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1099-1403-qraat-meftah
تراث عظیم اصول القرائات و نقش مهم آن در آینده
سه خصوصیت اصلی واج؛ صرف صوت، طبیعت و بی معنایی با شأنیت تغییر معنا
توضیح اصطلاح واجگونه
تکواژ؛ جزء لایتجزای حامل معنا
واج واحد با نویسه های مختلف در زبان فارسی
پنج حرف اضافه بر حروف عربی در بیان علامه مجلسی
افتراق واج فتحه کشیده با الف
تراث عظیم اصول القرائات و نقش مهم آن در آینده
سه محور اصلی واج؛ صرف صوت، طبیعت و شأنیت تغییر معنا
واج گونه؛ صرف صوت، طبیعت، عدم توانایی تغییر معنا
تکواژ؛ جزء لایتجزای حامل معنا
تکواژ تهی؛ مثل ضمیر مستتر
واج واحد با نویسه های مختلف در زبان فارسی
پنج حرف اضافه بر حروف عربی در بیان علامه مجلسی
دو واج الف و فتحه
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1100-1403-qraat-meftah
خلاصه مطالب گذشته
تفاوت گزاره و جمله
تبیین اصطلاحات واج و واجگونه
معرفی تکواژگونه
تنافی کلام صاحب جواهر با نظم و دقت تراث ضوابط قرائات
عدم تلازم بین شذوذ قرائت و وضع قرائت
انتقاد شیخ انصاری به كلام صاحب جواهر در نقد قرائات
خلاصه مطالب گذشته
تفاوت گزاره و جمله
معرفی کتاب «توصیف ساختمان دستوری زبان فارسی»
معرفی واج و واجگونه
معرفی تکواژگونه
تنافی کلام صاحب جواهر با نظم و دقت تراث اصول القرائات
عدم تلازم بین قرائت شاذ و قرائت موضوع
انتقاد شیخ انصاری به رویکرد صاحب جواهر در اصول القرائات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1101-1403-qraat-meftah
اهمیت کار تطبیقی قرائات و زبان شناسی
تعدد قرائات ثبوتی قرآن کریم، عنصر هم‌زمانی زبان
جهت ثبوتی تعدد قرائات و حکمت آن
اهمیت طرح جهت ثبوتی
اهمیت کلام ابوفاخته پیرامون حروف مقطعه، در پشتوانه ثبوتی قرائات
نحوه امومت حروف مقطعه؛ مصدر قرآن
طرق مختلف استخراج از حروف مقطعه
زبان و تبادل معنا، تنها یکی از امور استخراج شده از مقطعه
قابلیت نامتناهی بودن متن در بازتاب معنا و عدم تناهی قرآن
یک ملیون و دویست و شصت هزار احتمال در آیه صد و دوم سوره بقره
پیوند واج و نویسه در حروف مقطعه
معنای لغوی ام
اعجاز عددی قرآن کریم
بحث تطبیقی قرائات و زبان شناسی
محور هم‌زمانی در قرائات
جهت ثبوتی قرائات و حکمت قرائات
اهمیت کلام ابوفاخته پیرامون حروف مقطعه، در پشتوانه ثبوتی قرائات
نحوه امومت حروف مقطعه؛ مصدر قرآن
طرق مختلف استخراج از حروف مقطعه
زبان و تبادل معنا، بخشی از حروف مقطعه
«ٱللَّهُ نَزَّلَ أَحسَنَ ٱلحَدِيثِ كِتَبا مُّتَشَبِها»
قابلیت نامتناهی بودن متن در بازتاب معنا و نامتناهی بودن قرآن
احتمال معنایی بالای آیه صد و دوم سوره بقره در المیزان
پیوند واج و نویسه در حروف مقطعه
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1102-1403-qraat-meftah
محوریت صوت در قرآن و تعاضد آن با رسم
جهات ثبوتی تعدد قرائات؛ تدوین تکوین در قرآن کریم
مقارنه بساطت حروف مقطعه و بساطت واج برای صوت
اهمیت اطلاع رسانی مستندات در قرائت «سلام علی آل یاسین»
تلاوت قرائت «سلام علی آل یاسین» توسط قرّاء مشهور
محور همنشینی و جانشینی در کلام خلیل بن احمد
رابطه طبعی حروف و معانی
محوریت صوت در قرآن و تعاضد آن با رسم
جهات ثبوتی و پشتوانه قرائات؛ امّ الکتاب، تدوین تکوین، لیلة القدر
بساطت حروف مقطعه و بساطت صوتی واج
تفکیک بین ترفند تبلیغاتی و بین جمع‌آوری مستندات قرائات؛ تطبیق آن در قرائت «سلام علی آل یاسین»
سند زیارت «آل یاسین»
تلاوت قرائت «سلام علی آل یاسین» توسط قرّاء مشهور
محور همنشینی و جانشینی در کلام خلیل بن احمد
«نحو» اصطلاح محور همنشینی و «محور متداعی» اصطلاح محور جانشینی در زبانشناسی
اشتراک واج ها در فطری بودن رابطه معنایی در فارسی و عربی و…
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1103-1403-qraat-meftah
قرائات سبع و عشر صغری و کبری
تفاوت طرق سبع صغری و کبری به حفص در آیه «لَّسۡتَ عَلَيۡهِم بِمُصَيۡطِرٍ»
رواج قرائات مختلف و استناد به نماز های سعید بن جبیر با قرائات مختلف
مقام علمی محدث قمی
نحوه مستند سازی قرائات برای پذیرش؛ تطبیق بر آیه مبارکه«سلام علی آل یاسین»
ممنوعیت ورود مصحف حفص به الجزائر
رمز تفاوت روش مغاربه و مشارقه بلاد اسلامی در قرائات
پایبندی بعضی قراء به قرائت قرائات با اجازه و ممنوع بودن قرائت بدون اجازه نزد آنها
قرائات سبع و عشر صغری و کبری
تفاوت طرق سبع صغری و کبری به حفص در آیه «لَّسۡتَ عَلَيۡهِم بِمُصَيۡطِرٍ»
جلالت سعید بن جبیر
مقام علمی محدث قمی
نحوه مستند سازی قرائات برای پذیرش؛ تطبیق بر آیه مبارکه«سلام علی آل یاسین»
تصویب قانون منع ورود مصحف حفص به الجزائر
رمز تفاوت روش مغاربه و مشارقه بلاد اسلامی در قرائات
سنت اجازه مقری به قاری در آفریقا و مصر
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1104-1403-qraat-meftah
تصحیفی در سند زیارت آل یاسین
تطبیق کلام ابوفاخته بر امّ الکتاب در آیات سوره مبارکه شوری و زخرف
زبان الفبایی و زبان ابجدی
محور همنشینی و جانشینی در زبان و استفاده از محور همنشینی برای محور جانشینی
شکل‌گیری زبان قیاسی با تعاضد نقش ابجدی و مصوت‌ها
بررسی سند زیارت آل یاسین
استظهار کلام ابوفاخته در امّ الکتاب در آیات سوره مبارکه شوری و زخرف
روح، اسمی از اسماء قرآن کریم
اهمیت تراث اصول القرائات و اشکال ابن جزری به ابن حاجب
زبان الفبایی و ابجدی
محور همنشینی و جانشینی در زبان
تبدیل محور جانشینی به محور همنشینی در زبان
شکل‌گیری زبان قیاسی با تعاضد نقش ابجدی و مصوت‌ها
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1105-1403-qraat-meftah
نمونه‌ای از جهت عددی قرآن کریم
رسیدن به بسائط قرآن کریم از مسیر بسائط صوت
بیست و هشت حرف در زبان عربی
استفاده از لغات دایرة المعارفی زبان شناسی
ممنوعیت بحث از منشاء زبان در اروپا
ضرورت آگاهی از فضای علم قرائات برای تصدیق تواتر قرائات
اجازه عشر صغری به قاری ایرانی
اهمیت انتشار اجازات علماء شیعه در قرائات
اجازات متعدد آیت الله مرعشی در قرائات
دو دلیل مهم در پذیرش قرائات قراء در مجمع البیان
وجه انتساب خطا به قراء توسط ابن مجاهد
سبعة احرف در آیینه صوت و واج و بررسی قول تعاضد رسم و قرائات
اتساع افق اطلاعات با تحقیق در مباحث قرائات
اعجاز عددی قرآن
بسائط حروف مقطعه از منظر واج
بیست و هشت حرف در زبان عربی
اصطلاحات دایرة المعارفی زبان شناسی
ممنوعیت بحث منشاء زبان در اروپا
انبیاء الهی و منشأ زبان و علوم
ضرورت آگاهی از فضای علم قرائات
اجازه عشر صغری به قاری ایرانی
اجازه نامه مرحوم آیت‌الله مرعشی در قرائات
دو دلیل مهم در پذیرش قرائات قراء در مجمع البیان
وجه انتساب خطا به قراء توسط ابن مجاهد
سبعة احرف در آیینه صوت و واج
تعاضد قرائات و رسم المصحف
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1106-1403-qraat-meftah
موافقت کلام ابوالفضل رازی با قاعده زبان شناسی و تفاوت آن با بیان ابن جزری
تفكيك صوت از نقش بر اساس قواعد زبانشاسی
معنای اصول و فرش الحروف
رسم المصحف و «الوقف علی المفصول بالرسم»؛ «قالوا ما ل هذا الرسول»
شهرت قرائات عشر و عدم مقبولیت السبة ابن مجاهد بین اهل فن قرائت
لزوم بررسی بازتاب قرائات عشر در تبیان و مجمع
اهمیت توجه به قرائات مشهوره یازده‌گانه مذکور در مقدمه مجمع البیان
لزوم کتاب شناسی طرق قرائت در مجمع البیان
فاصله گرفتن مجمع البیان از طرق ابن مجاهد
بازتاب فوق عشری قرائات نزد شیعه؛ طرق شناسی تبیان و مجمع
موافقت کلام ابوالفضل رازی با قاعده زبان شناسی و تفاوت آن با بیان ابن جزری
تعاضد رسم و قرائات در کلام ابن جزری
اصول القرائات محل تبلور محوریت تلاوت
معنای اصول و فرش الحروف
تعاضد رسم و قرائت در انواع وقف
رسم المصحف و «الوقف علی المفصول بالرسم»؛ «قالوا ما ل هذا الرسول»، «سلام علی آل یاسین»
شهرت قرائات عشر عاملی در عدم تثبیت السبع ابن مجاهد
لزوم بررسی بازتاب قرائات عشر در تبیان و مجمع
قراء و روات مشهور مذکور در مقدمه مجمع، نقشه طرق شیخ در تبیان
لزوم کتاب شناسی طرق قرائت در مجمع البیان
فاصله گرفتن مجمع البیان از طرق ابن مجاهد
بازتاب فوق عشری قرائات نزد شیعه؛ طرق شناسی تبیان و مجمع
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1107-1403-qraat-meftah
اختلاف ابن جزری و ابوالفضل رازی در تحلیل سبعة احرف و تطبیق آن بر مباحث زبانشناسی
سبعة احرف از تأویل تا استخراج
تاویل اعظم «سبعة احرف» در روایت الغارات؛ اجری جمیع الاشیاء علی سبعة
انواع استخراج در «سبعة احرف»؛ روایت ابوفاخته در «امّ الکتاب»
قرآن لفظی، جفر، مصحف فاطمه س، تدوین نگاشتی و …
«سبعة احرف» در استخراج زبانی
«سبعه احرف» در واج
شناسه زنی حروف، کلمات و قرائات قرآن با انواع شناسه
محوریت سور قرآن در شناسه زنی
اهمیت سماع در قرائات و مصداق واج گونه در عبارت مجمع البیان؛ « قرأ حمزة بإشمام الصاد الزاي إلا العجلي»
تواتر قرائات به رسول الله ص؛ کلام شهید و شیخ انصاری
کلام ابن جزری و ابوالفضل رازی در زبان شناسی ساختاری، زایشی و گفتمانی
«سبعة احرف» از تاویل تا تطبیق
تاویل اعظم «سبعة احرف» در روایت الغارات؛ اجری جمیع الاشیاء علی سبعة
انواع استخراج در «سبعة احرف»؛ روایت ابوفاخته در «امّ الکتاب»
انواع مستخرج از «سبعة احرف»؛ قرآن لفظی، جفر، مصحف فاطمه س، تدوین نگاشتی و …
«سبعة احرف» در قرآن لفظی
«سبعه احرف» در واج
شناسه زنی حروف، کلمات و قرائات قرآن با انواع شناسه
محوریت سور قرآن در شناسه زنی
اهمیت سماع در قرائات و جلوه واج گونه در عبارت مجمع البیان؛ « قرأ حمزة بإشمام الصاد الزاي إلا العجلي»
تواتر قرائات به رسول الله ص؛ کلام شهید و شیخ انصاری
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1108-1403-qraat-meftah
خلاصه‌ای از سیر بحث تواتر قرائات در فقه
یک سؤال و چند جواب در تواتر قرائات
الف) موضوع قرائت نماز، قرائات قرآن است، نه قرائات جایزه در زمان معصومین
ب) بررسی مسیر فتوای آقای خویی قده در اکتفاء به یک قرائت در نماز
ج) وحدت مقصود شهید اول و شهید ثانی در قول به تواتر قرائات
خلاصه‌ای از سیر بحث تواتر قرائات در فقه
یک سؤال و چند جواب در تواتر قرائات
الف) موضوع قرائت نماز، قرائات قرآن است، نه قرائات جایزه در زمان معصومین
ب) لزوم بررسی مسیر فتوای برخی از متاخرین به جواز قرائات در نماز
ج) لزوم فهم فضای شهید اول و شهید ثانی در قرائات
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1109-1403-qraat-meftah
نظریه قرائات ، نظریه اجماعی علماء‌شیعه تا قبل از قرن یازدهم
تراث عظیم علمی در تفسیر تبیان و مجمع البیان
تواتر قرائات الی اصحاب قرائات یا الی رسول الله ص؟
دو پهلو بودن کلام شهید اول؛ استظهار اولی
استظهار تواتر به زمان وحی در کلام محقق اول؛ «المتلقی عن صاحب الشرع»
توضیح صاحب مدارک ذیل کلام محقق اول در شرایع؛ «لأن القراءة سنة متبعة»
دو وجهی بودن عبارت شهید اول بدون لحاظ قرائن
تراث عظیم از قرائات غیر سبع در تبیان و مجمع البیان
وجود قرائات مختلف در بدنه بلاد قبل از توحید مصاحف
نظر حاج شیخ عبدالکریم حائری در قرائات و استدلال درست مرحوم اراکی در نادرست بودن قرائت ملک یوم الدین
استظهار آسید احمد خوانساری؛ «فلا مجال لدعوى التواتر و كون القرآن المنزل على أنحاء مختلفة»
پذیرش تواتر قرائات توسط شیخ الطائفه قبل از تبیان
جمع بین حرف واحد و سبعة احرف در مقدمه تبیان
تفاوت بین اقراء و کتابت مصحف و تسهیل در تلاوت
مقدمه
تراث عظیم علمی در تفسیر تبیان و مجمع البیان
تواتر قرائات الی اصحاب قرائات یا الی رسول الله ص؟
الف) دو پهلو بودن کلام شهید اول؛ استظهار اولی
ب) استظهار تواتر به زمان وحی در کلام محقق اول؛ «المتلقی عن صاحب الشرع»
ج) توضیح صاحب مدارک ذیل کلام محقق اول در شرایع؛ «لأن القراءة سنة متبعة»
د) کلام شهید در ذکری؛ «أنه لا يكون قرآنا بغير هذه العبارة»
ه) تراث عظیم قرائات در تبیان و مجمع البیان
تاریخ قرائات قبل از قراء سبع و عشر
و) استدلال درست مرحوم اراکی در غیر موجه بودن تعیین قرائت در سوره حمد
ز) استظهار آسید احمد خوانساری؛ «فلا مجال لدعوى التواتر و كون القرآن المنزل على أنحاء مختلفة»
ح) پذیرش قرائات توسط شیخ الطائفه قبل از تبیان
ط) جمع بین حرف واحد و سبعة احرف در مقدمه تبیان
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1110-1403-qraat-meftah
ضرورت بحث از قرائات
معرفی نرم‌افزار «المسوعة القرآنیة» و «مصحف دولة الکویت»
روایات مشتمل بر ذکر چند قرائت؛ قرائت «وَ أَرْجُلُكُمْ»
روایت فتح و کسر «وَ أَرْجُلكُمْ» از عاصم و عدم سؤال شیعه از تعیین قرائت صحیح
نقل مهم از زر بن حبیش مبنی بر قرائتش در محضر امیرالمؤمنین علیه السلام
ضرورت بحث از قرائات
معرفی نرم‌افزار «المسوعة القرآنیة» و «مصحف دولة الکویت»
روایات مشتمل بر ذکر چند قرائت؛ قرائت «وَ أَرْجُلُكُمْ»
روایت فتح و کسر «وَ أَرْجُلكُمْ» از عاصم و عدم سؤال شیعه از آن
بازگشت دو روایت عاصم به امیرالمؤمنین ع
رد ادعای نفی قرائات به شیخ با ترسیم فضای علم قرائات در زمان شیخ؛ «وَ أَرْجُلكُمْ»
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1111-1403-qraat-meftah
تبیین ذهنیت شیخ نسبت به قرائات با استفاده از کلامشان« القرائة متبوعة یؤخذ بالمجموع علیه »
گام اول استدلال شیخ در تهذیب؛ نهی وارده از قرائت «ارجلَکم» و عدم مجموع علیه بودن آن
عدم ورود ایراد علامه مجلسی بر شیخ طوسی در قرائت «و ارجلَکم»
گام دوم استدلال شیخ؛ فرض تساوی دو قرائت و احتمال حمل نصب بر مسح
تعاضد رسم و قرائات در «خِتَمُهُۥ مِسك»
پاسخ فراء به عدم قبول قرائت کسائی در «خِتَمُهُۥ مِسك»
تعبیر «یکره» ابوعبید و بیات محاجه‌ای شیخ طوسی در برابر منکرین مسح رجلین
ضرورت اشتهار قرائت برای جواز اقراء در سنت مقرین
تبیین وجه احتجاج شیخ در قرائت «و ارجلَکم» در تهذیب
ضابطه پذیرش قرائت، قرائت مجموع علیه
گام اول استدلال شیخ؛ نهی وارده از قرائت «ارجلَکم» و عدم مجموع علیه بودن آن
عدم ورود ایراد علامه مجلسی بر شیخ طوسی در قرائت «و ارجلَکم»
گام دوم استدلال شیخ؛ تساوی القرائتان و حمل روایت ناهیه بر اختیار القرائه و عدم انحصار قرائت نصب بر غسل
تعاضد رسم و قرائات در «خِتَمُهُۥ مِسك»
پاسخ فراء به عدم قبول قرائت کسائی در «خِتَمُهُۥ مِسك»
توجیه اشکال قراء به قراء دیگر و عدم نفی تواتر قرائات
تعبیر «یکره» و مساله اختیار القرائه
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1112-1403-qraat-meftah
بررسی عبارت شیخ در تهذیب ذیل آیه «و ارجلکم»
تلازم انگاری شیخ بین قاعده مجموع علیه در قرائات و فقه در مقام احتجاج
گستره مقبولیت قرائات در فضای فکری دوران شیخ طوسی ؛ذهنیت شیخ طوسی در باب قرائات
مبطل بودن غسل رجلین در وضو عامل بحث فقهی سنگین در کتب فقهی از جمله تهذیب
تعبیر «سلّمنا تساوی القرائتین» شیخ طوسی
اختیار جر توسط امام معصوم علیه السلام و اعتقاد مسلم شیعه در مسح پا، دو مبنای مهم در استدلال شیخ طوسی
تعدد قرائات و مسأله هویت شخصیتی پسین در قرآن
خاطر جمع کردن شیعیان در فضای فقه با اختیار قرائت جر
بررسی عبارت شیخ در تهذیب ذیل آیه «و ارجلکم»
تأیید قرائات در فضای فکری دوران شیخ طوسی و قبل از ایشان
تایید دو قرائت «یطهرن» در تهذیب توسط شیخ طوسی
عقبه بحث از آیه وضو قبل از شیخ طوسی در کتب شیعه و سنی
انکار برخی از متواترات توسط مقرین قبل از شیخ طوسی؛ عدم وجود فضای حصول تواتر و شهرت نزد مقری
تعبیر «سلّمنا تساوی القرائتین» شیخ طوسی
تشابه عملکرد شیخ با علکرد سید بن طاووس در محاجه با جبائی
تعدد قرائات و مسأله هویت شخصیتی پسین در قرآن
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1113-1403-qraat-meftah
حالات مختلف اشخاص نسبت به قرائات با لحاظ رسم مصحف
حالت استنکار قرائات در کسانی که با قرائات انس کم داشته اند
نمونه‌ای از ضابطه مندی فضای مقرین؛ مقری آفریقایی در تجربه جناب شاهدی
عدم تعدد قرائات در موارد دیگر «یضاعف »، شاهدی بر تحفظ قراء بر نقل و سماع قرائت و عدم دست‌بردن در آن
کتاب «المقنع فی رسم المصاحف» دانی و «مختصر التبیین لهجاء التنزیل» سلیمان بن نجاح
انکار محاجه ای قرائت نصب در «ارجلَکم» توسط شیخ طوسی در تهذیب
شاهد مهم در گام دوم محاجه: لحن بیان شیخ در تعبیر «لو سلمنا أن القراءة بالجر مساوية للقراءة بالنصب»، با فرض وضوح تساوی قرائتین
بیان احتجاجی شیخ دلیلی بر عدم ایراد اشکال علامه مجلسی بر شیخ در نفی قرائت متواتره به خبر واحد
استنکار اولی نفی قرائات درمواجه با رسم مصحف
نمونه‌ای از فضای مقرین؛ مقری آفریقایی در تجربه جناب شاهدی
کتاب «المقنع فی رسم المصاحف» دانی و «مختصر التبیین لهجاء التنزیل» سلیمان بن نجاح
انکار محاجه ای قرائت نصب در «ارجلَکم» توسط شیخ طوسی در تهذیب
شاهد اول در گام دوم محاجه: لحن بیان شیخ در تعبیر «لو سلمنا أن القراءة بالجر مساوية للقراءة بالنصب»، با فرض وضوح تساوی قرائتین
ب) شاهد دوم: تعبیر «ان القرائة بالجر»
بیان احتجاجی شیخ دلیلی بر عدم ایراد اشکال علامه مجلسی بر شیخ در نفی قرائت متواتره به خبر واحد
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1114-1403-qraat-meftah
تذکر نکته‌ای در قرائت «فيُضَاعِفَهُ»
عدم ورود اشکال علامه مجلسی بر محاجه شیخ در قرائت نصب «و ارجلکم»
معرفی کتاب «منهج الشیخ ابی جعفر الطوسی فی تفسیر القرآن الکریم»
صدور کلام از کارخانه زبان؛ کلام مصداق زبان نیست بلکه تولید شده از کارخانه زبان است
هویت شخصی و هویت شخصیتی پسین و پیشین
هویت شخصیتی پسین کلام
لزوم توجه به انواع هویات شخصیتی پسین؛ تطبیق بر کلمه «مالک» در آیه «مالک یوم الدین»
هویت متعاضد قرآن کریم به لفظ و رسم و تطبیق آن در « الم »
لزوم بررسی بهترین شناسه برای عناصر مختلف رسم و قرائت قرآن کریم
سؤال؛ هویت پسینی یا پشینی واج؟
تذکر نکته‌ای در قرائت «فيُضَاعِفَهُ»
عدم اشکال علامه مجلسی بر محاجه شیخ در قرائت نصب «و ارجلکم» در تهذیب
معرفی کتاب «منهج الشیخ ابی جعفر الطوسی فی تفسیر القرآن الکریم»
صدور کلام از کارخانه معنوی زبان
هویت شخصی و هویت شخصیتی پسین و پیشین
هویت شخصیتی پسین کلام
لزوم توجه به انواع هویات شخصیتی پسین؛ تطبیق بر کلمه «مالک» در آیه «مالک یوم الدین»
هویت متعاضد قرآن کریم به لفظ و رسم
لزوم بررسی بهترین شناسه برای عناصر قرآن کریم
سؤال؛ هویت پسینی یا پشینی واج؟
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1115-1404-qraat-meftah
تفکیک فضای قرائات و فقه در بیان شیخ الطائفه در جزئیت بسمله
تفکیک فضای قرائات و فقه در کلام ابن جزری
جزیئت بسمله سوره حمد در نزد قراء
عدم جزئیت بسمله در برخی قرائات و رابطه آن با حکم فقهی قرائت در نماز
حکم قرائت به قرائات شاذه در نماز و غیر آن
ابن شنبوذ و عدم ناسخ بودن اجماع امت نسبت به قرائات قرآن کریم
برخورد تند اهل البیت علیهم السلام با حذف بسمله در نماز
مؤیداتی برای انفکاک فضای قرائت و سماع از حکم فقهی و از رسم المصحف
تفکیک فضای قرائات و فقه در بیان شیخ الطائفه در جزئیت بسمله
تفکیک فضای قرائات و فقه در کلام ابن جزری
جزیئت بسمله در سوره حمد
برخورد با ابن شنبوذ
برخورد تند اهل البیت با حذف بسمله در نماز
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1116-1404-qraat-meftah
ضرورت ارائه معارف علوم قرآنی به نحو برون دینی
تحلیل چگونگی هدایت قرآن نسبت به متقین و خسارت بودن آن برای ظالمین
تعاضد رسم و قرائت و اشاره‌ای به اهمیت بحث از اصول القرائات
خصوصیت واج؛ طبیعتی با قابلیت تغییر معنا
بررسی هویت شخصیتی پیشین حروف و واج ها
پیشینی بودن واج در عین پسینی بودن آن در لایه زیرین؛ بازگشت واج گونه به واج
تبیین واج گونه دردو زبان و واجگونه در یک زبان
فهم عمومی برون دینی در انحصار قرآن کریم در اصول القرائه
بازگشت واج‌های اصول قرائات به واج در قرآن کریم
خلاصه‌ای از مراحل هویت شخصیتی پسین و پیشین در مثل قصیده حافظ و کلمات آن
تفسیر « علمه البیان » ؛ اهمیت معرفت معانی و بیان
دخالت اجتناب‌ناپذیر وقایع و روابط صوتی در ایجاد طبیعت پسینی زبان
وجود ابزار ارائه معارف دینی به نحو برون دینی
نحوه هدایت و ضلالت مسلمان و کافر به وسیله قرآن
خصوصیت واج؛ طبیعتی با قابلیت تغییر معنا
هویت شخصیتی پیشین حروف و واج ها
مثال نقض پیشین بودن واج؛ نقش انسان در تشکیل طیف طبیعت واج در بستر یک زبان به واسطه واج گونه‌ها
پیشینی بودن واج در ورای پسینی بودن آن در یک زبان؛ بازگشت واج گونه به واج
تصویر واج گونه در یک زبان
فهم عمومی برون دینی در انحصار قرآن کریم در اصول القرائه
منقلب شدن اصول القرائه به واج در قرآن کریم
خلاصه‌ای از مراحل هویت شخصیتی پسین و پیشین در کلام، کلمه و حرف
اهمیت کلمه «بیان» در روایات
دخالت اجتناب‌ناپذیر وقایع و تراکیب در زبان و طبیعت پسینی زبان
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1117-1404-qraat-meftah
مقدمه : مروری بر سیر بحث از رسم المصحف تا اصول القرائات
جایگاه اصول قرائات و قابلیت واج‌گونه‌ها برای ایجاد تکواژگونه با عدم تغییر در معنا
تأثیر زبرزنجیری اصول القرائة
نغمه کلام؛ تأثیر در معنا بدون تغییر قاموسی در لفظ
تدوین نگاشتی قرآن در بازگشت واج گونه‌ها به واج و تکواژگونه‌ها به تکواژ
نقدی بر کتاب «از آل یاسین تا ال یاسین»
تأثیر خصوصیت زبرزنجیری در مدلول تصدیقی
نگاه قدسی به اصول القرائه در تراث اسلامی
اصول القرائه و تبدیل تکواژ به تکواژگونه
تأثیر زبرزنجیری اصول القرائة
مبادی زبرزنجیری در محور همنشینی
زنجیره اصوات، نقوش و بسائط در قرآن
تدوین نگاشتی قرآن در تبدیل واج گونه به واج
نقدی بر کتاب «از آل یاسین تا ال یاسین»
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1118-1404-qraat-meftah
مؤلفه هویت شخصیتی و شخصی
جلالت علمی آقا علی مدرس
ارتباط تنگاتنگ هویت شخصیتی پسین قرآن با هویت پیشینی آن؛ تدوین نگاشتی
تدوین تکوین، رمز اعجاز قرآن
تکامل زبان نشانه ی هویت پسینی زبان
قرآن صاعد و هویت آن
رمز تحدی قرآن و انواع اعجاز
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1119-1404-qraat-meftah
تعاضد رسم و قرائات پاسخی به ادعای «تواترها الی اصحابها»
تحدی قرآن به هویت آن؛ «القرآن»
مسأله صرف و آزمون پذیری اعجاز قرآن
جاذبیت قرآن وجه تحدی قرآن نزد آیت‌الله بهجت
تصدیق ابر هوش مصنوعی به اعجاز قرآن؛ «بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا»
فصاحت شأنی از شئونات هویت قرآن؛ اعجاز ادبی قرآن
مجالی مختلف حروف مقطعه؛ تمثیل به گیت‌های فرودگاه
شروع تکوین عالم از بسائط و طبیعی ترین معنا برای حروف مقطعه
فهم تشکیکی فصاحت قرآن در بستر حیثیات لایتناهی؛ تمثیل به انواع ترازو
حیثیات نامتناهی قرآن و معنای «آیاتٌ بیّنات»
هویت شخصیتی پسین در روایت «کِتَابُ اللَّهِ بَیْنَ أَظْهُرِکُمْ نَاطِقٌ»
یک مفهوم در دو آیه و افصحیت هر کدام در بافت خود
تعدد قراءات-مباحثه مفتاح الکرامة-تواتر نقل اجماع-جلسه 1120-1404-qraat-meftah
فصاحت و بلاغت قرآن در بافت هر سوره
تدوین نگاشتی قرآن و جایگاه تعدد قرائات
اختصاصیات قرآن؛ حروف مقطعه
اختصاصیات قرآن؛ اصول القرائات
بحث از قرائات در مجمع البیان، پاسخی به «من مارس کلماتهم علم…» صاحب جواهر
اجزاء فرایند اصوات در زنجیره صوتی؛ واج، هجا، کلمه و جمله
ابدال، فرایندی در بستر همنشینی زنجیره
تدوین قرائت امصار توسط قراء و دفع اشکال عامی بودن قراء
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-ادامه در سال ۱۳۹۶-جلسه اول-جلسه 101
بسم الله الرحمن الرحيم
ادامهی شرح حدیث بیست و ششم
انعکاس روایت بیست و ششم توحید صدوق در دو موضع از کتاب بحارالانوار
تفاوت نسخهی توحید و عیون اخبار الرضا علیه السلام
تصحیح قیاسی در نسخهی توحید صدوق و اضافه شدن «علمه» به آن
بهمریختگی سیاق روایت در تصحیح قیاسی
معنای عبارت با وجود قید «علمه»؛ نفی علم حصولی از خداوند
اهتمام مرحوم مجلسی در ذکر اختلاف نسخ در بحارالانوار
تفسیر عبارت خطبه در بحارالانوار بدون در نظر گرفتن قید «علمه»
عدم غیبوبت خداوند از مخلوقات، مانعی بر مکانی یا زمانی دانستن او
تناقضانگاری بین غیب الغیوب بودن خداوند و علم مخلوقات به او، عامل تصحیح قیاسی و اضافه شدن قید «علمه» به روایت
دو شاهد از روایات در مورد علم مخلوقات به خداوند و نفی نسخهی تصحیح شده
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۶-جلسه 102
بسم الله الرحمن الرحيم
بینونت خداوند متعال با صفات مخلوقین
رابطهی نفی صفات از خداوند و عینیت صفات با ذات او
ینبوعیت ذات در صفات یا عینیت ذات با صفات؟
عینیت یک طرفهی صفات با ذات در یک مرتبه و نفی صفات از مقام ذات، در مرتبه بالاتر
مسبوقیت خداوند بر خزائن؛ «و إن من شیء الا عندنا خزائنه»
عدم تلازم نفی صفات از خداوند با تعطیلی معرفت؛ اشتراک در معنا و تعطیلی در کیفیت
شیوهی تجرید خداوند از صفات کمالیهی مخلوقین و تثبیت آنها به‌صورت سلبی
رتبه‌بندی روایات در تبیین رابطهی صفات و ذات
اشتراک صفات خالق با صفات مخلوق در خروجی صفات نه کیفیت آنها
صفات مخلوقین پُلی برای درک صفات خالق
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۶-جلسه 103
بسم الله الرحمن الرحيم
شرح فقرهی «وممتنع عن الادراك بما ابتدع من تصريف الذوات»
تجزیه و ترکیب عبارت
«ممتنع» از ریشه «مَنُع» به‌معنای مناعت طبع، معنای غیر مطاوعی باب افتعال
«ادراک» به‌معنای نیل و رسیدن
«ابتدع» به‌معنای آفرینش بدون الگو
«تصریف» به‌معنای تغییر از حالی به حالی
«ذات» به‌معنای صاحب و ماهیت
نقش محوری حرف «باء» در در استظهار از «ممتنع عن الادراک بما ابتدع ...»
دو احتمال در متعلق «باء» در بیان علامهی مجلسی؛ متعلق به «امتناع» یا متعلق به «ادراک»
وجود دو معنای استعانت و سببیت در «باء» در برهان إنّی در تعبیر «ممتنع عن الادراك بما ابتدع»
عدم وضوح ملازمه میان امتناع ادراک و تصریف ذوات در بیان علامهی مجلسی
وجه اول در بیان ملازمهی امتناع ادراک خداوند با تصریف ذوات
تفسیر باء به سببیت ثبوتی و تکوینی؛ سیال بودن مخلوقات سبب عدم ادراک ذات ثابت خداوند
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۶-جلسه 104
بسم الله الرحمن الرحيم
ادامهی شرح فقرهی «ممتنع عن الادراك بما ابتدع من تصريف الذوات»
متعلق «بما ابتدع» به «ممتنع» از سیاق عبارت
دو معنا در «تصریف»
وجه اول در تلازم میان امتناع ادراک خداوند و تصریف ذوات
امتناع ادراک خداوند در مشاعر متصرف و امکان ادراک خداوند به وسیلهی معارف عقلانی
تحقق هر شناختی در بستر ثبات
ادراک مشاعری در بستر سیلان
سنخیت بین مُدرِک و مُدرَک در ادراک سیالات و ادراک ثابتات
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۶-جلسه 105
بسم الله الرحمن الرحيم
دو متعلق برای «باء» در «بما ابتدع»
دو معنا در «تصریف الذوات»
الف) تغییر حال
ب) تنوع
تبیین ملازمهی تنوع ذوات با عدم ادراک خداوند
وجه اول) کثرت حجاب وحدت
وجه دوم) تقابل، خاستگاه مفاهیم؛ عدم تقابل در خداوند متعال
نفی توصیف از ذات خداوند متعال و مبدائیت مطلقهی او
مسبوقیت خداوند متعال به استحالهی اجتماع نقیضین
مسبوقیت وجود امکانی نسبت به ماهیت
ذاتی نبودن موطن علم الهی
تجرید کلمهی «جعل» از کُن ایجادی، مقدمهی استعمال آن در ماهیات
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۶-جلسه 106
بسم الله الرحمن الرحيم
شرح فقرهی «وممتنع عن الادراك بما ابتدع من تصريف الذوات وخارج بالكبرياء والعظمة من جميع تصرف الحالات»
«ادراک» متعلق «بما ابتدع» در بیان مرحوم قاضی سعید قمی
«ممتنع» متعلق «بما ابتدع» در بیان علامهی مجلسی
وخارج بالكبرياء والعظمة من جميع تصرف الحالات
الف) استقرار، معنای کبریاء و عظمت در مقابل تصرف حالات و زوال
ب) احاطه، معنای کبریا و عظمت
احاطه، مفاد فقرهی «بعظمتک التّی ملأت کل شیء»
عدم تغیر در ذات الهی؛ اراده، صفت فعل
مبادی ضروری در مباحث معارفی: صفت ذات، صفت فعل، نظام احسن، نظام ذاتی، موطن قابلیات
انس با روایات اهل البیت علیهم السلام و فهم مبادی مباحث معارفی
انس با روایات اهل البیت علیهم‌السلام و حل مسألهی جبر و اختیار
القای کُرنش و خضوع به وسیلهی تعابیر «عظمت» و «کبریا» به خلاف «استقرار» و «احاطه»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۶-جلسه 107
بسم الله الرحمن الرحيم
محرم على بوارع ثاقبات الفطن تحديده
مقدمه
نفوذ کلام شیخ جعفر شوشتری در منبر اصفهان
حرمت تکوینی تحدید خداوند
بدع، بدء، برع، برء، ذرء به معنای خلق
سرعت و ظرافت درک، دو محور در معنای «فطنة»
«ثقب» شکاف ظریف، «نقب» شکاف وسیع
تناسب و ترجیح معنایی با نسخهی «ناقبات الفکر» و «ثاقبات الفطن»
برداشت و اصطلاح خاص در واژهی «فطنة» در کلام اهل البیت علیهم‌السلام
اضافه صفت به موصوف در تعبیر «محرم علی بوارع ثاقبات الفطن»
تناسب «فطن» با معنای معرفت در «تحدید» و لازمهی محدودیت در آن
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۶-جلسه 108
بسم الله الرحمن الرحيم
شرح فقرهی «محرم على بوارع ثاقبات الفطن … سابحات الفطر تصويرة»
ترجیح نسخهی «نظر» به جای «فطر»
عوامق جمع عمیقه
فَطَر، به‌معنای شکافتن و شکفتن
ترجیح معنایی نسخهی «نظر» نسبت به نسخهی «فطر»
«سابحات نظر»؛ فکر شناگر
اضافهی موصوف به صفت و جمع بودن «نظر»
ترتب ثبوتی تکییف بر تحدید و تصویر بر تکییف
تحدید الفطن، فرض فضا برای خداوند
توصیف، معنای عرفی تکییف و کیفیت
وجود خداوند فوق کیفیت است؛ خالق کیفیت است
تجرید خداوند از وصف عدم تناهی و رفع تناقض در آن
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 109
بسم الله الرحمن الرحيم
ادامهی شرح فقرهی «محرم على بوارع ثاقبات الفطن تحديده ... وعلى غوائص سابحات الفطر تصويرة»
دو احتمال در معنای «محرم تحدیده و …»
الف) ترتب ثبوتی تحدید عقلی، تکییف وهمی و تصویر خیالی
ب) نفی تحدید خداوند و اولیت نفی در وهم و خیال
وجود خداوند فوق ما لایتناهی بما لا یتناهی است
متعلق «باء»، کلمهی فوق یا لایتناهی است؟
تناقضانگاری بین لایتناهی بودن خداوند و قید زدن او به لایتناهی
تفاوت بحث لایتناهی با بحث اطلاق مقسمی و قسمی
نقطهی انطلاق و بستر مالایتناهی افراد است، نه طبایع و نه خداوند متعال!
طریق معرفت خداوند، عجز از معرفت او است!
«کمال الاخلاص نفی الصفات عنه» و جواز توصیفاتِ در مسیر توحید قبل از رسیدن به کمال
قطع عارف به وصول نهایی، شروع کار او!
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 110
وجودات امکانی، نقطهی انطلاق تجرید تحدید از خداوند متعال
منتهای استدلالات کلاسیک اثبات وجود منبسط و فیض مقدس است
نفی و اثبات اعیان ثابته در دو موضع از اسفار
لزوم بررسی موطن متقابلات
امکان تصویر ثانی در موطن تناقض
لا تحويه الأماكن لعظمته ، ولا تذرعه المقادير لجلاله ، ولا تقطعه المقائيس لكبريائه
تفاوت معنایی «عظمت» و «عِظَم»
مثال‌هایی برای تمثیل احاطهی خداوند بدون حلول یافتن در اجسام
تناسب تعبیر «تذرعه» با «مقادیر» و «تقطعه» با «مقاییس»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 111
بسم الله الرحمن الرحيم
امکان عطف توضیحی در عبارات معصوم علیه السلام
استعمال لفظ در اکثر از یک معنا و مراعات نظر جلیل عرفی و مراعات نظر دقیق در لغات توسط معصوم علیه السلام
تفاوت واژه‌های «فهم»، «وهم» و «ذهن»
سه روش در دستیابی به‌معنای لغوی مراد معصوم علیه السلام
الف) به‌دست‌آوردن تعابیر کلیدی در سایر روایات
ب) بررسی تناسب حکم و موضوع در کلمات معصومین علیهم السلام
رفع اشکال نقل به معنا و تصحیفات نُسخ در طول تحقیق
معنای تعبیر «اکتنه»
تفاوت نسخه در تعبیر «تستغرقه»
معنای تعبیر «تستغرقه»
عدم تفاوت معصوم علیه السلام با مردم در استحالهی درک خداوند در علم حصولی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 112
بسم الله الرحمن الرحيم
شرح فقرهی « قد يئست من استنباط الإحاطة به طوامح العقول، ونضبت عن الإشارة إليه بالاكتناه بحار العلوم، ورجعت بالصغر عن السمو إلى وصف قدرته لطائف الخصوم»مقدمه
«کنه» به‌معنای غایت و جوهر شیء
میزان عقل، میزان مراتب بهشت در بیان آشیخ غلامرضای یزدی
بررسی احتمالات در معنای «لطائف الخصوم»
الف) خصوم به‌معنای اوهام
ب)خصوم به‌معنای افکار قوی
ج) خصوم به‌معنای مناظرات علمی مخالفین
د) خصوم به‌معنای بیانات
«ذهن» به‌معنای فهم تیز و دقیق
«تمثل» به‌معنای تبلور
دو وجه در «رجع بالصِغَر» و «رجع بالصُغر»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 113
بسم الله الرحمن الرحيم
خلاصهی معارف در سه تعبیر معصوم علیه السلام
غرر روایات در ابتدا و انتهای برخی از کتب روایی
معرفت توحید، اولین علامت شیعه نزد اهل البیت علیهم‌السلام
نفی توصیف، تخاطب خداوند متعال و بعد توصیف مخلصین
سیر تبیین واحدیت خدای متعال در کلاس
فراتربودنِ معنای واحدیت خداوند متعال در روایات، از معنای کلاسی
وحدت غیر عددی متناسب با خداوند متعال و تصویر وحدت غیر عددی در بسیاری از امور
وحدت غیر عددی طبایع صرفه
وحدت غیر عددی اعداد
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 114
بسم الله الرحمن الرحيم
ادامهی شرح فقرهی «واحد لا من عدد ، ودائم لا بأمد ، وقائم لا بعمد»دو تفسیر مرحوم علامهی مجلسی در «واحد لا من عدد»
تباین و محدودیت، قوام عدد؛ محدود نبودن خداوند متعال و فراتر بودن او از عدّ
طبایع صرف، مثل اعلی برای واحدیت غیر عددی خداوند متعال
بینونت صفتی خالق و مخلوق
تصویر صرف الطبیعه و تباین طبایع
نقد قاعده بسیط الحقیقه
الف) عدم محدودیت، قوام قاعدهی «بسیط الحقیقه، کل الاشیاء» در فلسفه
تقدم خداوند متعال بر عدم تناهی و تناهی
قوام عدّ بر محدودیت و تفسیر «وَلَا خَمْسَةٍ إِلَّا هُوَ سَادِسُهُمْ»
جمعبندی
دو بیان در تفسیر «واحد لا بالعدد»؛ انعزال و محدودیت قوام عدّ، مسانخت قوام عدّ
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 115
بسم اللّه الرحمن الرحيم
ورجعت بالصغر عن السمو إلى وصف قدرته لطائف الخصوم
خصوم، به معنای بیانات علمی
واحد لا من عدد
الف) لاثانی له من جنسه، بیان علامه مجلسی
ب) کفایت تمایز در عملیة العدّ و عدم نیاز به وحدت
د) تفاوت قاعدهی «صرف الشیء لایتثی» و تعبیر «صرف الشیء لاثانی له»
ه) نقدی بر قاعدهی «بسیط الحقیقة کل الاشیاء»
و) محدودیت، قوام عدّ
ز) محدودهی لا یتثنی بودن صرف الطبیعة و معدود بودن آن، نسبت به بیرون خود
ح) مسبوقیت ذات الهی نسبت به اشیاء، حتی استحالهی اجتماع نقیضین
تعبیر اعجازی امیرالمؤمنین علیه السلام در «کُلُّ مُسَمًّی بِالْوَحْدَهِ غَیْرَهُ قَلِیلٌ»
عدم تبیین استحالهی تناقض، در قاعدهی بسیط الحقیقة کل الاشیاء
مسبوقیت ذات الهی نسبت به حیثیت تشأن
ورجعت بالصغر عن السمو إلى وصف قدرته لطائف الخصوم
خصوم، به معنای بیانات علمی
واحد لا من عدد
الف) لاثانی له من جنسه، بیان علامه مجلسی
ب) کفایت تمایز در عملیة العدّ و عدم نیاز به وحدت
ج) محو طرحی و عدم قابلیت طرح اشیاء در هویت غیبی الهی و نفی وحدت عددی از خداوند
د) تفاوت قاعده «صرف الشیء لایتثی» و تعبیر «صرف الشیء لاثانی له»
ه) نقدی بر قاعده «بسیط الحقیقه کل الاشیاء»
و) محدودیت، قوام عدّ
ز) محدوده لایتثنی بودن صرف الطبیعه و معدود بودن آن نسبت به بیرون خود
ح) مسبوقیت ذات الهی نسبت به اشیاء حتی استحاله اجتماع نقیضین
تعبیر اعجازی امیرالمؤمنین ع در «کُلُّ مُسَمًّی بِالْوَحْدَهِ غَیْرَهُ قَلِیلٌ»
عدم تبیین استحاله تناقض در قاعده بسیط الحقیقه کل الاشیاء
مسبوقیت ذات الهی نسبت به حیثیت تشأن
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 116
بسم اللّه الرحمن الرحيم
بررسی دو تعبیر «واحد لا من عدد» و «لک یا الهی وحدانیة العدد»
معنای سید علی خان از «لک یا الهی وحدانیة العدد»؛ نفی تکثر از ذات در مقابل تکثر مخلوقات
قول ملاصدرا در عبارت «لک یا الهی وحدانیه العدد»؛ الواحد یفعل بتکرره العدد
معنای ملاصالح مازندرانی از «لک یا الهی وحدانیة العدد»؛ «لام ملکیت»
معنای علامهی شعرانی از تعبیر «لک یا الهی وحدانیة العدد»؛ لام ملکیت و سکوت کیفیت وحدت ذات الهی
معنای مختار در تعبیر «لک یا الهی وحدانیة العدد»؛ لام ملکیت و نفی وحدت عددی از ذات به جهت سبقت ذات بر آن
سبقت ذات الهی بر طبایع، وجود و حتی استحالهی تناقض
کَمَالُ الإِخلَاصِ لَهُ نفَی ُ الصّفَاتِ عَنهُ
سبقت ذات از اسم عزیز؛ «و كان عزيزا ولا عزّ لأنّه كان قبل عزّه»
معارف روایی، منبعی برای رد آتئیستها
بررسی احتمال کلمهی «عُدَد» در تعبیر «لک یا الهی وحدانیه العُدد»
بررسی دو تعبیر «واحد لا من عدد» و «لک یا الهی وحدانیة العدد»
معنای سید علی خان از «لک یا الهی وحدانیه العدد»؛ نفی تکثر از ذات در مقابل تکثر مخلوقات
قول صدرا در عبارت «لک یا الهی وحدانیه العدد»؛ الواحد یفعل بتکرره العدد
معنای ملاصالح مازندرانی از «لک یا الهی وحدانیه العدد»؛ لام ملکیت
معنای علامه شعرانی از تعبیر «لک یا الهی وحدانیه العدد»؛ لام ملکیت و سکوت کیفیت وحدت ذات الهی
معنای مختار در تعبیر «لک یا الهی وحدانیه العدد»؛ لام ملکیت و نفی وحدت عددی از ذات به جهت سبقت ذات بر آن
سبقت ذات الهی بر طبایع، وجود و حتی استحاله تناقض
کَمَالُ الإِخلَاصِ لَهُ نفَی ُ الصّفَاتِ عَنهُ
سبقت ذات از اسم عزیز؛ «و كان عزيزا ولا عز لأنه كان قبل عزه»
معارف روائی منبعی برای رد آتئیست ها
بررسی احتمال کلمه «عُدَد» در تعبیر «لک یا الهی وحدانیه العُدد»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 117
بسم الله الرحمن الرحيم
احتمال قرائت «عُدد» در تعبیر «لک یا الهی وحدانیة العدد» در دعای صحیفهی سجادیه
«ودائم لا بأمد»
دو معنای «أمد» در کلام علامهی مجلسی؛ غایت، فرا زمانی
استعمال «أمد» در معنای فاصلهی زمانی
تصرم زمانی مغایر با دوام الهی
ازلیت الهی مغایر با محدودیت و بینونت
«و قائم لا بعمد»
«رَفَعَ ٱلسَّمَوَتِ بِغَيرِ عَمَد تَرَونَهَا»؛ ستون غیر مرئی یا آسمانی بیستون؟
احتمال تطبیق آیهی «فِي عَمَد مُّمَدَّدَةِ» بر عمر انسان
«وَإِذَا ٱلأَرضُ مُدَّت»؛ امتداد زمین در قیامت از اول خلقت تا آخر
اشتراک معنایی «عَمَد» و «أمد» در اشتقاق کبیر
«ع» معنای شدیدتر همزه
«أمد» امتداد زمانی متصرم و سست، «عمد» امتداد مستحکم
نفی دوام زمانی و قیام زمانی در فقرهی «دائم لا بامد و قائم لا بعمد»
ثبات زمان، عامل جلوه قیامتی زمان در «عمد»
سرمدیت خداوند متعال
کتاب «الفین» علامهی حلی
احتمال کلمه «عُدد» در تعبیر «لک یا الهی وحدانیة العدد» در دعای صحیفه سجادیه
«ودائم لا بأمد»
دو معنای «امد» در کلام علامه مجلسی؛ غایت، فرا زمانی
استعمال «امد» در معنای فاصله زمانی
تصرم زمانی مغایر با دوام الهی
ازلیت الهی مغایر با محدودیت و بینونت
«و قائم لا بعمد»
«رَفَعَ ٱلسَّمَوَتِ بِغَيرِ عَمَد تَرَونَهَا»؛ ستون غیر مرئی یا آسمانی بی ستون؟
احتمال تطبیق آیه «فِي عَمَد مُّمَدَّدَةِ» بر عمر انسان
«وَإِذَا ٱلأَرضُ مُدَّت»؛ امتداد زمین در قیامت از اول خلقت تا آخر
اشتراک معنایی «عَمَد» و «أمد» در اشتقاق کبیر
«ع» معنای شدیدتر همزه
«أمد» امتداد زمانی متصرم و سست، «عمد» امتداد مستحکم
نفی دوام زمانی و قیام زمانی در فقره «دائم لابامد و قائم لابعمد»
ثبات زمان، عامل جلوه قیامتی زمان در «عمد»
سرمدیت خداوند متعال
کتاب الفین علامه حلی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 118
بسم اللّه الرحمن الرحيم
مسبوقیت ذات الهی نسبت به تجرد عقلی، تجرد مثالی و عالم ماده
احتمال مرجوح در معنای فقره؛
نفی فردِ جنس بودن از خداوند متعال
معنای راجح؛ نفی جنس از خداوند متعال
سه عالم تجرد عقلی، تجرد مثالی و ماده
شدت معنای عین از همزه در مادهی لغوی واحدة
شدت شباهت در حرف «حاء» نسبت به «هاء» در مادهی «شبح» و «شبه»
تناسب معنای جنس منطقی با جنس لغوی
«جنس» به‌معنای مشابهت و «نوع» به‌معنای مباینت
علو خداوند متعال از مجردات عقلیه، مجردات برزخیه و ماده
«ایّن الاینونیة»
ليس بجنس فتعادله الأجناس ، ولا بشبح فتضارعه الأشباح ، ولا كالأشياء فتقع عليه الصفات
مسبوقیت ذات الهی نسبت به تجرد عقلی، تجرد مثالی و عالم ماده
احتمال مرجوح در معنای فقره؛ نفی فردِ جنس بودن از خداوند
معنای راجح؛ نفی جنس از خداوند
سه عالم تجرد عقلی، تجرد مثالی و ماده
شدت معنای عین از همزه در ماده لغوی واحده
شدت شباهت در حرف حاء نسبت به هاء در ماده «شبح» و «شبه»
تناسب معنای جنس منطقی با جنس لغوی
«جنس» به‌معنای مشابهت و «نوع» به‌معنای مباینت
علو خداوند از مجردات عقلیه، مجردات برزخیه و ماده
«ایّن الاینونیة»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 119
بسم الله الرحمن الرحیم
«لیس بجنس أی ذا جنس» در کلام علامهی مجلسی
نقد استظهار علامهی مجلسی رحمه الله
«فَطَرَ أَجْناسَ البَدائِعِ» در دعای عرفه
ظهور مسبوق به سابقه و عدم آن، تفاوت مادهی «بدأ» و «بدع»
انعکاس ثلث مصادر بحارالانوار در بحار
نفی نظام معرفتی حکمی فلسفی از ذات الهی در سه فقره خطبه
ادبیات خاص اهل البیت علیهم السلام در سبقت ذات الهی بر همهی امور
لزوم بازنویسی قواعد کلاسی و بازتاب معارف روایی
تنافی فقرهی «بتجهیره الجواهر» با قاعدهی «ذاتی الشیء لایعلل»
معرفت به خداوند متعال، علت علم حضوری به نفس؛
«تعرفه وتعلم علمه وتعرف نفسك به»
سه مؤلفهی «عادل، معادل و ما عُدل به» در کلمهی «عادل»
واژگان «مضارعة»، «شبح» و «عادل» از دیدگاه فقه اللغة
ليس بجنس فتعادله الأجناس ولا بشبح فتضارعه الأشباح ، ولا كالأشياء فتقع عليه الصفات
«لیس بجنس ای ذا جنس» در کلام علامه مجلسی
نقد استظهار علامه مجلسی
«فَطَرَ أَجْناسَ البَدائِعِ» در دعای عرفه
ظهور مسبوق به سابقه و عدم آن، تفاوت ماده «بدأ» و «بدع»
انعکاس ثلث مصادر بحارالانوار در بحار
نفی نظام معرفتی حکمی فلسفی از ذات الهی در سه فقره خطبه
ادبیات خاص اهل البیت ع در سبقت ذات الهی بر همه امور
لزوم بازنویسی قواعد کلاسی و بازتاب معارف روائی
تنافی فقره «بتجهیره الجواهر» با قاعده «ذاتی الشیء لایعلل»
معرفت به خدا علت علم حضوری به نفس؛ «تعرفه وتعلم علمه وتعرف نفسك به»
سه مؤلفه «عادل، معادل و ما عُدل به» در کلمه «عادل»
فقه اللغه کلمات «مضارعه»، «شبح» و «عادل»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 120
بسم الله الرحمن الرحیم
منبر اجباری ابوبکر در روز اول خلافت!
مسبوقیت ذات الهی از عوالم تجرد و ماده؛
«ليس بجنس فتعادله الأجناس ...»
«قد ضلّت العقول في أمواج تيار إدراكه …»
وجه تغییر فقرات سهگانه خطبه، به فقرات چهارگانه
الفاظ مستعمل در تفکر پیرامون خداوند متعال
تعطیلی عقل در کشتی چهارموجه و ظهور ادراک حضوری خداوند متعال
تأثیر بالاتر نماز در ادراک حضوری خداوند متعال، نسبت به کشتی چهارموجه
اذعان حضوری پیرمرد کمونیست به وجود خداوند متعال
عدم انعکاس واژهی قلب در فلسفه
تفاوت سنخ ادراکات حضوری قلب و ادراکات عقل
عدم تزاحم حیثیات متعددهی نفس الامریه با وجود واحد
ظهور قلب مدرک در قلب صنوبری
بیان علامهی طباطبایی پیرامون کلمهی «قلب»
منبر اجباری ابوبکر در روز اول خلافت!
مسبوقیت ذات الهی از عوالم تجرد و ماده؛ «ليس بجنس فتعادله الأجناس..»
«قد ضلت العقول في أمواج تيار إدراكه…»
وجه تغییر فقرات سه گانه خطبه به فقرات چهارگانه
الفاظ مستعمل در تفکر پیرامون خداوند
تعطیلی عقل در کشتی چهارموجه و ظهور ادراک حضوری خداوند
تأثیر بالاتر نماز در ادراک حضوری خداوند نسبت به کشتی چهارموجه
اذعان حضوری پیرمرد کمونیست به وجود خداوند
عدم انعکاس واژه قلب در فلسفه
تفاوت سنخ ادراکات حضوری قلب و ادراکات عقل
عدم تزاحم حیثیات متعدده نفس الامریه با وجود واحد
ظهور قلب مدرک در قلب صنوبری
بیان علامه طباطبایی پیرامون کلمه «قلب»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 121
بررسی لغوی واژهی «تیار»
سیر تطور دانش لغتشناسی با نگاه به روش کار چند تن از علمای لغتشناس
کتاب المقاییس و وجه امتیاز آن نسبت به برخی کتابهای دیگر
تثبیت مادهی سه حرفی، نقص کار ابنجنی در اشتقاق کبیر
کتاب دراسات فی فقه اللغة تالیف صبحی صالح
معرفی کتاب المعجم الاشتقاقی الموصل
بررسی شیوهی کاری آقای حسن جبل در کتاب المعجم الاشتقاقی الموصل
نادیده گرفتن سه حرف «واو»، «الف»، «یاء» در المعجم الاشتقاقی الموصل
تثبیت معنای حرف اول و دوم و تثلیث آنها با حرف سوم، نقص کار حسن جبل
واژهی «ضلّ» از دیدگاه فقه اللغة
الف) الضاد تعبر عن کثافة و اللام عن امتداد
ب) تبیین تعبیر «الفصل المعجمی» در بیان حسن جبل
نقد دیدگاه حسن جبل دربارهی معنای ضلّ
تفاوت تعبیر معنای محوری در معجم اشتقاقی با مبنای روح معنا
ج) وجود معنای حرکت در ماده «ضلّ» با تکیه بر معنای امتداد در «لام»
نقش ترتیب حروف در ماده «بثّ» و «ثبّ»
د) معنای مختار در «ضلّ»؛ ضاد تشتت و لام حرکت و تداوم
عدم توجه به معنای حرکات، نقص کار حسن جبل
قد ضلت العقول في أمواج تيار إدراكه
معرفی کتاب المقاییس و اشتقاق کبیر
تثبیت ماده سه حرفی، نقص کار ابن جنی در اشتقاق کبیر
کتاب دراسات فی الفقه اللغه صبحی صالح
معرفی کتاب المعجم الاشتقاقی الموصل
جمع بین استعمال عرب و نحوه تلفظ حروف در کتاب المعجم الاشتقاقی الموصل
نادیده گرفتن سه حرف «واو»، «الف»، «یاء» در المعجم الاشتقاقی الموصل
تثبیت معنای حرف اول و دوم و تثلیث آنها با حرف سوم، نقص کار حسن جبل
فقه اللغه کلمه «ضلّ»
الف) الضاد تعبر عن کثافة و اللام عن امتداد
ب) تبیین تعبیر «الفصل المعجمی» در بیان حسن جبل
اهمیت ترتیب حروف در معنا، تفاوت کار حسن جبل و ابن جنی
بررسی ماده «لزّ» و «زلّ»
ج) اشکال به‌معنای حسن جبل در «ضلّ»
تفاوت تعبیر معنای محوری در معجم اشتقاقی با مبنای روح معنا
د) وجود معنای حرکت در ماده «ضلّ» با تکیه بر معنای امتداد در «لام»
نقش ترتیب حروف در ماده «بثّ» و «ثبّ»
ه) معنای مختار در «ضلّ»؛ ضاد تشتت و لام حرکت و تداوم
عدم توجه به معنای حرکات، نقص کار حسن جبل
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 122
تعبیر «ضلت العقول» در دو روایت؛ ادراک خداوند و ادراک مقام امام علیه السلام
«ضلت العقول» به‌معنای راه گم کردن عقل
«تیار» به‌معنای گرداب یا موج عظیم
تفکر و تعمق صحیح در ذات و اسمای الهی، مقدمه‌ای برای سلوک
مدح و ذم در روایت «اقوام متعمقون»
قد ضلت العقول في أمواج تيار إدراكه
تعبیر «ضلت العقول» در دو روایت؛ ادراک خداوند و ادراک مقام امام ع
«ضلت العقول» به‌معنای راه گم کردن عقل
«تیار» به‌معنای گرداب یا موج عظیم
تفکر و تعمق صحیح در ذات و اسماء الهی مقدمه‌ای برای سلوک
مدح و ذم در روایت «اقوام متعمقون»
تعمق در مسیر آیات و روایات، تفکر و تعمق ممدوح
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 123
وجود اختیار غیر استکمالی در بهشت
شرح فقرۀ «وتحيرت الأوهام عن إحاطة ذكر أزليته»
تحیر در مقابل احاطه
وهم، مرتبۀ نازلۀ عقل
نفی عقل عملی در حدیث «تلک النکراء»
ادراک احاطی در وهم و ادراک فنائی در عقل
فنای نفس در واقعیت استحاله اجتماع نقیضین
اضافۀ اشراقی مدرکات نفس و فنای قدسی نفس
تشکیک در فنای قدسی نفس و مسألۀ عصمت
النمل الصغار تتوهم أن لله تعالى زبانتين
انواع ادراکات اشراقی نفس؛ تدوین ریاضیات
«ذکر ازلیته»؛ درک ازلیته
و حصرت الأفهام عن استشعار وصف قدرته
«حصر» و «حسر» به‌معنای تعب و واماندگی
حسرت روحی، لازمۀ معنای خستگی و واماندگی
واماندگی و حسرت روحی ناشی از مرور حافظه در عامل هواپیماربایی
قضیۀ شنیدن حکم اعدام و مرور حافظه توسط زندانی
غفلت، ریشه ندیدن حقائق و یوم الحسره
شدت صوت در سین و صاد، عامل شدت معنا در «حصر» و «حسر»
«استشعار» به معنای طلب شعور و درک
وجود اختیار غیر استکمالی در بهشت
وتحيرت الأوهام عن إحاطة ذكر أزليته
تحیر در مقابل احاطه
وهم، مرتبه نازله عقل
نفی عقل عملی در حدیث «تلک النکراء»
ادراک احاطی در وهم و ادراک فنائی در عقل
فناء نفس در واقعیت استحاله اجتماع نقیضین
اضافه اشراقی مدرکات نفس و فناء قدسی نفس
تشکیک در فناء قدسی نفس و مسأله عصمت
النمل الصغار تتوهم أن لله تعالى زبانتين
انواع ادراکات اشراقی نفس؛ تدوین ریاضیات
«ذکر ازلیته»؛ درک ازلیته
و حصرت الأفهام عن استشعار وصف قدرته
«حصر» و «حسر» به‌معنای تعب و واماندگی
حسرت روحی لازمه معنای خستگی و واماندگی
واماندگی و حسرت روحی ناشی از مرور حافظه در عامل هواپیماربایی
قضیه شنیدن حکم اعدام و مرور حافظه توسط زندانی
غفلت، ریشه ندیدن حقائق و یوم الحسره
شدت صوت در سین و صاد، عامل شدت معنا در «حصر» و «حسر»
«استشعار» به معنای طلب شعور و درک
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 124
وغرقت الأذهان في لجج أفلاك ملكوته
فلك البحر: موجه المستدير المتردّد
کاف به‌معنای استداره
«لجة» به‌معنای تموج
ادله نفی معنای «بحر عمیق» از کلمه «لجة» در التحقیق
«لجج افلاک»؛ تداخل موج‌های ناشیء از افلاک
«يَغشَىهُ موج من فوقه موج»
« غرقت الاذهان فی لجج افلاک ملکوته»؛ اضطراب افکار در امواج و افلاک بحر ملکوت
«ملکوت» به‌معنای نهایت و مبالغه در ملک و قدرت
دلالت پسوند «وت» بر مبالغه
ریشه مشترک زبان‌ها و فهم معنا
دلالت پسوند «وس» بر مبالغه
معنای تاء، نهایت و قطع
معنای سین، اعتدال و مغز و جوهره شیء
تطبیق معنای سین بر کلمه «قاموس»
شواهد روائی تشویق معصومین علیهم‌السلام به اشتقاق اکبر
« لِأَنَّهُ یَمِیرُهُمْ الْعِلْمَ»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 125
مُقْتَدِرٌ بِالْآلَاءِ وَ مُمْتَنِعٌ بِالْكِبْرِيَاءِ وَ مُتَمَلِّكٌ عَلَى الْأَشْيَاءِ فَلادهر یخلقه
لزوم جمع‌آوری تعلیل ها، کبریات کلی و تفریع ها در روایات
«مُقْتَدِرٌ بِالْآلَاءِ»؛ مقتدرٌ باستعانة الآلاء
الصاق، معنای حرف باء
آلاء، نعمت متوالی
پیامد و استمرار، معنای حرف لام
خشونت و ناسازگاری، معنای حرف قاف
اشتباه مجمع البحرین در اتحاد کلمه «يُؤْلُونَ» از ماده «الو» با ماده «ألی»
تفاوت کلمه «إلّ» و «ذمة» در کتاب التحقیق
انعکاس معانی هیئات و الفباء در لغات مختلف در فهرست کتاب دست‌نویس التحقیق
نفی استثناء منقطع در کتاب التحقیق
دو اصل متفاوت «الو» و «الی» در التحقیق و مقاییس
حفظ نظم؛ پاسخ التحقیق به اشکال آلاء بودن جهنم در سوره الرحمن
جهنم جزء تتالی نعمت‌ها در مسیر رسیدن به بهشت
انحصار فهم برخی از آیات قرآن در صاحبان اشاره
تعبیر کلیدی «الدنیا فی الآخرة و الآخرة محیطة بالدنیا» در فهم روایات
حَقَّقَتِ الْقِیَامَهُ عَلَیْهِمْ عِدَاتِهَا
أَسْفَرَتِ السَّاعَهُ عَنْ وَجْهِهَا
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 126
مُقْتَدِرٌ بِالْآلَاءِ وَ مُمْتَنِعٌ بِالْكِبْرِيَاءِ وَ مُتَمَلِّكٌ عَلَى الْأَشْيَاءِ فَلادهر یخلقه
مقدمه: بررسی تفریع در «فلادهر یخلقه»
ممتنع بالکبریاء
متملّک ای الملک قهراً
مطاوعه و درصدد ماده برآمدن معنای تفعّل
فَلا دهر یخلقه
احتمال تصحیف «یخلفه» به «یخلقه»
بررسی معنای کلمه «خلق»
مقاییس: «خلق» به‌معنای «تقدیر» و «ملاسة»
معنای تدریج در لغت «خلق»
المعجم الاشتقاقی: تخلخل معنای حرف خاء
«فلادهر یخلقه» مسبوقیت خداوند نسبت به زمان
استفاده معنای تدریج در کلمه «خلق» از آیه «أَلَا لَهُ ٱلخَلقُ وَٱلأَمرُ»
معنای موهوم بودن زمان
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 127
مُمْتَنِعٌ بِالْكِبْرِيَاءِ وَ مُتَمَلِّكٌ عَلَى الْأَشْيَاءِ فَلادهر یخلقه
کبریاء؛ عزت و بزرگی غیر قابل جدایی
«مُمْتَنِعٌ بِالْكِبْرِيَاءِ»؛ مسبوق بودن خداوند به زمان و مکان و مفاهیم
مسبوقیت خداوند بر اصل حیثیت
نفی قاعده الواحد به نفی مسبوقیت خداوند از حیثیات
«إِذا لّابتَغَواْ إِلَى ذِي العَرشِ سَبِيلا»؛ انکار خداوند به خداوند
«کمال الاخلاص نفی الصفات عنه»؛ الذات ینبوع الکمالات
دون العرش بودن خدای حکمت و فلسفه
اتحاد صفات با ذات و عدم اتحاد ذات با صفات
معدّ بودن مباحث فلسفی برای فهم معارف روایات
وراء بودن واقعیت از مطالب ابن‌سینا در مکاشفه و سؤال از ابن سینا
موطن صفات در دون العرش
فَإِنَّ قَوْماً تَكَلَّمُوا فِيمَا فَوْقَ اَلْعَرْشِ فَتَاهَتْ عُقُولُهُمْ
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 128
مُقْتَدِرٌ بِالْآلَاءِ وَ مُمْتَنِعٌ بِالْكِبْرِيَاءِ وَ مُتَمَلِّكٌ عَلَى الْأَشْيَاءِ فَلادهر یخلقه
«فلادهر یخلقه»؛ فرازمانی بودن خداوند
امکان ثبوتی قصد دو کلمه «یُخلق» و «یَخلق» توسط امام ع
مدح کتاب شرح توحید صدوق قاضی سعید
تبیین سه واژه زمان، دهر و سرمد و مقابله آنها با عالم ماده، برزخ و عقل
نوآوری قاضی سعید در مسبوقیت خداوند از اوعیة ثلاثه زمان و دهر و سرمد
فرا رابطه بودن خداوند و نفی نسبت از او
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 129
نگارش بحارالانوار بعد از وافی فیض و محوریت آن بر غیر کتب اربعه
تفاوت سبک تحدیث علامه مجلسی و فیض کاشانی و مکمل بودن آنها
مسبوقیت ذات الهی به وعاء سرمد در کلام قاضی سعید قمی
«اسم الله غیر الله» و مسبوقیت ذات الهی به اسماء و صفات
مسبوقیت ذات الهی از اوصاف در کلام قاضی سعید قمی
نحوه توصیف حق
مقدمات استدلال قاضی سعید بر مسبوقیت ذات الهی از اسماء و صفات
عینیت صفات با ذات، و عدم عینیت ذات با صفات در کلام علامه طباطبایی
مسبوقیت ذات الهی از نسب و روابط نفس الامریه
تمثیل مسبوقیت ذات از اسماء و صفات به ینبوع
جواز نفی کمال متقابلی از خداوند و عدم تلازم آن با اثبات نقص
مسبوقیت ذات الهی از احدیت ذات و احدیت صفات و واحدیت صفات
جگر سالکین برای این مقام ذات کباب است!
ضمیر «هو» برای اشاره به هویت غیبیه ذات الهی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 130
مقتدر بالآلاء وممتنع بالكبرياء ومتملك على الأشياء فلا دهر يخلقه ولا وصف يحيط به
خلاصه
فضیلت علمی قاضی سعید قمی
مسبوقیت خداوند نسبت به وعاء سرمد در کلام قاضی سعید قمی
مسبوقیت خداوند نسبت به اوصاف در کلام قاضی سعید قمی
وجود و اوصاف اشاری خداوند به جهت مسبوقیت خداوند متعال از اوصاف
نقد مبنای اشتراک لفظی و معنوی وجود
نفی تشبیه و تعطیل، در مبنای وجود و اوصاف اشاری خداوند
مبدایت مطلقه خداوند و مسبوقیت او از عالم نفس الامر
رتبه‌بندی روایات توحیدی؛ هو علم لا جهل فيه
خلو مبنای اشاره از توصیف
مدرکات شهودی و غیر مقابلی ذهن
نظم غیر مقابلی
نظم مقابلی پلی برای رسیدن به نظم غیر مقابلی
جهل انسان به روابط، عامل بی نظمی انگاری
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 131
تفاوت نیابت معتزله با مبنای مسبوقیت ذات از صفات
یخچال قاضی، یادگار قاضی سعید قمی
مخالفت قاضی سعید با صدرا در عینیت صفات با ذات
نقد دیدگاه اشتراک معنوی و لفظی وجود و طرح دیدگاه وجود اشاری
اشکال تشبیه در اشتراک معنوی و اشکال تعطیل در اشتراک لفظی
تقابل کمتر، معیار بداهت در مفاهیم
نحوه ادراک مفهوم عدم
تبیین علم حصولی در دستگاه مفاهیم مضیق مقابلی
اولویت گزینی مفاهیم در ترفند ذهن در عملیات اشاره به مفاهیم شهودی غیر مقابلی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۷-جلسه 132
خلاصه
عدم جواز اطلاق واجب الوجود به خداوند در کلام قاضی سعید قمی
اعتراض محشی مجهول بر قاضی سعید
لزوم فاصله نگرفتن از ارتکاز الهیین در بحث علمی
ماهیته انیته
تصحیح اطلاق واجب الوجود به خداوند در مبنای وجود اشاری
تقدم شناخت ذهن و منطق آن بر تفلسف و حکمت؛ عملیة الاشاره
تمایز اولویت در مبنای وجود اشاری با اشتراک معنوی وجود و فرار از اشکال تشبیه
وجه اولویت مفهوم وجود برای اشاره
اشاره و اولویت در صفات خداوند و نفی تشبیه
نقد مبنای تعریف علم خداوند به خلو او از علم امکانی
«لاوجود الصفه» نقطه سنگین کلام امام
«لم تمثل فتکون موجودا»؛ نفی وجود صفتی از خداوند
مراتب کسب معارف و عدم تداخل آنها
فوق بینهایت بودن خداوند در کلام علامه طباطبایی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 133
بسم الله الرحمن الرحيم
نفی احوال وجودیة از خدای متعال در بیان قاضی سعید قمی
نفی محاط شدن به وعاء، از خداوند
تفسیر «آلاء» به واسطهی فیض در بیان قاضی سعید
مثال به ماده و صورت، جوهر و عرض در وساطت فیض
مثال نور خورشید و آیینهی رافع ظلمت چاه
نظام ذاتی یا احسن و مسألهی قدرت الهی و وسائط فیض
«اقتداره علی الاشیاء»؛ نهایت ظهور قدرت خداوند با وسائط
روایت «اَلْأَلِفُ آلاَءُ اَللَّهِ» و احتمال معنای وسائط فیض در «آلاء»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 134
بسم الله الرحمن الرحيم
بیانی در بازگشت صفت جلالی «قهّار» به صفت جمالی
تناسب کلمهی «آلاء» با وسائط فیض در کلام قاضی سعید قمی
الف) لحاظ توالی و توارد در معنای «آلاء»
ب) تناسب معنای وسائط فیض با کلمهی «آلاء»
طولیت و عرضیت، تفاوت بین دو کلمهی «اسباب» و «آلاء»
لحاظ تتابع و طولیت در کلمهی «آلاء»، دلیلی بر عدم رواج استعمال مفرد این کلمه
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 135
بیان وجه تفریع فاء در فقرهی «فلا دهر يخلقه ولا وصف يحيط به»
فراتر بودن خداوند از موطن وجود و موطن علم حضوری عقل به طبایع
توصیف عباد مخلَص
تعبیر «النعوت لا تلیق به الا بالله» و مسألهی نفی تشبیه
نعوت ذات منشأ نعوت مقابلی مادون العرش
نسخههای مختلف در فقرهی «قد خضعت له ثوابت الصعاب ... و اذعنت رواصن الاسباب»
الف) «ثوابت الصعاب»؛ کوه‌های سرسخت
ب) «الرقاب الصعاب»؛ گردنِ گردنکشان
ج) «رواتب الصعاب»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 136
بسم الله الرحمن الرحيم
ترجیح نسخهی «ثوابت» در تعبیر «قد خضعت له ثوابت الصعاب»
«خضعت له ثوابت و اذعنت له رواصن»؛ خضوع عالم ملک و اذعان و معرفت عالم عقول
«ثوابت» عالم افراد الطبایع و «رواصن» عالم طبایع و نفوس ذو معرفت
فهم سریع معنای تکثر در «ثاء» و معنای قطع در «تاء» با دیدن کلمات مختلف
معنای تجمیع در «باء»
بررسی کلمات ثنائی بهترین راه برای فهم معانی حروف
«ثوابت فی تخومها» به‌معنای فرد طبیعت در تمام مراحل خود
تحلیلی از حرکت؛ امکان تقسیم یک وجود سیال به دو وجود و تنافی آن با یک وجود بودن آن
خضوع تخوم ثوابت و تکوین در مقابل خداوند
خضوع وجودات از حیث مقهوریتشان در مقابل خداوند و معرفت آنها از حیث ذو نفس بودنشان
عدم حیثیت مقهوریت در طبایع به جهت خلقی نبودن آنها
اتحاد عاقل به معقول، نشاندهندهی عاقل بودنِ معقول
نفس الامریت استحالهی اجتماع نقیضین و تصویر عاقل بودنِ آن حقیقت
تفریع تعبیر «مستشهد» بر تقسیم ثوابت و رواصن
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 137
بسم الله الرحمن الرحيم
توحید صدوق تنها منبع خطبهی بیست و ششم
انعکاس اکثر روایات کافی در توحید صدوق دون العکس
انعکاس خطبهی بیست و ششم در دو موضع از بحارالانوار
دو احتمال در تعبیر «کلیة الاجناس» در بیان علامهی مجلسی
الف) کلیت به‌معنای جمیع
ضرورت فکر روی ثابتات منطقی مانند سور
ثابتات منطقی عملکرد و کارکرد خود ذهن هستند و واقعیت خارجی ندارند
سور قضایا ثابت منطقی‌ای که واقعیت خارجی ندارند
پرفایدهبودن و ظریفبودن ثوابت منطقی
تاملی در معنای اول؛ ترادف واژهی جمیع با کلمهی کل؛ مصدر صناعی کلیة دارای مفاد تاکید
مصدر صناعی: تجرید کلمه از معنای اشاری موصوف و اشراب معنای وصفی
ب) «کلیة الاجناس» به معنای تجرید وصف کلیت از اجناس و استشهاد به آن در ربوبیت
معنای سوم در «کلیة الاجناس»
«الاجناس» به‌معنای انواع
نحوهی استشهاد به وجه اول و دوم در معنای «کلیة الاجناس» در ربوبیت خداوند
نسخهی دیگر از فقرهی: «باختلاف کلیة الاجناس»
نحوهی دلالت اختلاف حقائق بر ربوبیت الهی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 138
بسم الله الرحمن الرحيم
مقدمه
بررسی احتمال سوم در معنای «کلیة الاجناس» به قرینهی مقابلاتش
ظهور تعبیر «فطور الاجناس» در فرد الطبیعة
سه شأن ماهوی، موجود شدن و زوال، معنای کلیت اجناس
امکان معنای عرفی در عجز
مجموع سه شأن طبیعت، ملحوظ در معنای «کلیة»
نفی کثرت از ذات الهی با اوسعیت واقع از وجود و عدم مقابلی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 139
بسم الله الرحمن الرحيم
شرح فقرهی «لا لها محیص عن ادراکه ایاها»
احاطهی خداوند متعال بر همهی طبایع و اجناس
دور هرمونوتیک در استظهار از صدر و ذیل
استحالهی استعمال لفظ در اکثر از یک معنا نزد مرحوم اصفهانی
توازن استشهاد به ربوبیت الهی در «کلیة الاجناس» و آیهی «کن فیکون»
استعمال کلمهی «خلق» در «کن» وجودی و مسبوقیت ثبوتی (خلق اشاری)
استعمال خلق اشاری نسبت به فیض اقدس و ثابتات
توازن تعبیر «کلیة الاجناس» با آیهی «و ان من شیء الا عندنا خزائنه …»
نفی ماهیت و نفس الامریت از خداوند متعال
عدم تنافی صرف الشیء بودن ماهیت با محدود بودن آن
صرف الطبیعة لایتثنی بالنسبة الی افراده و یتثنی بالنسبة الی الطبایع الاخری
محدودبودن عامل ارتباط طبایع در بستر نفس الامر و ورای رابطه بودن خداوند
نفی توصیف از خداوند متعال ملازمهای با تعطیل ندارد
نفی توصیف از خداوند در علم حصولی و حصول معرفت در اتصال حضوری وجودی
مخاطب در «ایّاک نعبد» هویت غیبیهی الهی نیست
تقویم عبادت و معرفت یکدیگر را
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 140
بسم الله الرحمن الرحيم
شرح «كفى بإتقان الصنع لها آية»
اشارهی امام به ترکیب ارگانیک و عضوی نظام
آفرینش در رسالهی اهلیلجه
برهان نظم طولی و جواب به آتئیستها
نظم و مسألهی شرّ
برهان نظم طولی و نظم ربّانی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 141
بسم الله الرحمن الرحيم
شرح فقرهی «كفى بإتقان الصنع لها آية»
مباحثی پیرامون فقه اللغهی واژهی «اتقان»
سخن ابن فارس در مادهی «تقن» و معرفی دو اصل در آن
کلمهی «اتقان» در صحاح و لسان العرب
آوا و معناشناسی آقای حسن جبل در دو حرف «قاف» و «نون»
«اتقان صنع» در برهان اولی و مقابلیِ نظم
برهان نظم و جهانهای موازی بینهایت
نظم غیرمقابلی و بازگشت همه چیز به ذوالعرش
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 142
بسم الله الرحمن الرحيم
فقه اللغهی کلمهی «صنع»
نادرستی انتساب صنع، به به حیوانات و جمادات بر اساس دیدگاه مقاییس
فروق اللغویة: صانع برنامه دارد، بر خلاف حیوانات
جلوهی «فاعل بالقصد» در نظام هستی
نظم مقابلی و فاعل بالقصد
رفع اصالة الحس در رسالهی اهلیلجه
کرامتی از آشیخ حسن علی نخودکی
برهان نظم، صدفه، اصل عدم قطعیت
مناظرهی بور و اینشتین
تحلیلی از بداء
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 143
بسم الله الرحمن الرحيم
ادامهی شرح فقرهی «كفى بإتقان الصنع لها آية»
فقه اللغهی واژهی «صنع»؛ مباحثی پیرامون فاعل بالقصد
منظم شدن هر بی نظمی در نظمی فراتر؛ نظم مقابلی و غیر مقابلی
فعالیت آتئیستها بسترساز إحکام براهین الهی
علوم شناختی منتهی به اثبات روح میشود
بینهایت بالفعل پاسخی آسان در مقابل آتئیستها
بنوره عاداه الجاهلون
بینهایت در ریاضی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 144
بسم الله الرحمن الرحيم
کبریایی خداوند و مسألهی معرفت و توحید پروردگار
«اتقان» و «إحکام» در کتاب فروق اللغویة
اتقان، سدّ کردن خلل
إحکام، تحکیم در زمان ایجاد
تفاوت معنایی «صنع» و «صنعت»
«صنع»، حرفه و تخصص قبل از عمل
«صنعت»، نتیجه و محصول نهائی
تصویر تفاوت «اتقان» و «إحکام» در مورد خداوند
راه تشخیص صنعت از صدفه
آثار باستانی و داوکینز
نقد کتاب ژنِ خودخواه
جریان انتخاب طبیعی در بستر فیزیکی و تصویر جهانهای موازی
تفاوت هویتی آفرینش هوشمند و شبه علم
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 145
بسم الله الرحمن الرحيم
اتقان الصنع و إحکام الصنع، خلق تقدیر و خلق تکوین
صنع، حد فاصلی بین صناعت و صنعت
صُنع، تبلور چه چیزی به شمار میآید؟
محدودهی عملکرد برهان نظم
شبههی بوئینگ 747، تقریری جدید از شبههای قدیمی
خدای ادیان، خدایی شخصوار نیست
نفی خدای شخصوار، اولین قدم در پاسخ به شبهه بوئینگ 747
خدای واقعیتساز و بازگشت تمام امر به او
اولین قدم در برهان نظم: نمایانسازی نظم متافیزیک
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 146
بسم الله الرحمن الرحيم
تسمیهی نظم الهی و نظم مقابلی به نظم قار و نظم منظم
وقوع بینظمی در بستر نظم قار (نظریهی آشوب)
بازگشت همهی امر به خداوند، تصویری صحیح از مبدائیت مطلقه در او
تکرار شبهات آتئیستی در طول تاریخ و بازتاب آن در کتاب توحید مفضل
برهان نظم در کتاب توحید مفضل
خلاصهی چهار مجلس توحید مفضل: انسان‌شناسی، حیوانشناسی، جهانشناسی، پاسخ به شبهات
کرامت حضرت علیه السلام در حق مفضل
مجلس پنجم توحید مفضل
نظم منظَم، عمد و غرض در آن، اساس کتاب توحید مفضل
امکان احتمال صدفه و بینظمی در نظم منظم و استحالهی آن در نظم قار
دلیل تفاوت آثار باستانی با آثار بادساخته نزد فطرت انسان
الف) آثار باستانی تبلور غایت و غرض است
ب) آثار باستانی و آثار حیوانات تبلور اراده است
اتفاق انسان در وجود اراده در آثار باستانی وحیوانی و اختلاف آنها در آثار خداوند
انس انسان به پدیده‌ها، مانع از فهم وجود ارادهی خداوند
تجربهی شش عدد و ثابت فیزیک و به لرزه افتادن عقیدهی الحاد
ایجاد برخی بینظمیها به جهت تذکر و رفع انس به نظم
کشف غرض در مخلوقات خداوند، پاسخی به شبههی هیوم و داوکینز
اغراض و انگیزه، فیزیکی نیستند
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 147
بسم الله الرحمن الرحيم
عبور از مفاهیم تشبیهی و عروج عقل، مقدمه‌ای در فهم نظم قار
مبدأییت مطلقهی خداوند در نظم قار
توصیف اشاری ابزاری برای رفع تشبیه
فوق تجرد بودن روح در منظومه
«يَـأَيُّهَا ٱلنَّاسُ أَنتُمُ ٱلفُقَرَاءُ إِلَى ٱللَّه» در بیان شیخ غلام رضا
عدم مسبوقیت نظم قار به ارادهی الهی
علم مظهری از فیض اقدس
کمک ریاضی به درک مسایل معارفی
نفس الامریت استحالهی تناقض و مسبوقیت خداوند
بیان اعجازی امام علیه السلام در تعبیر «سبق العدمَ وجوده»
«ماجعل الله المشمشة» در کُن ایجادی و «جعل الله المشمشة» در عین ثابته
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 148
بسم الله الرحمن الرحيم
تأکید امام علیه السلام بر نمایانسازی نظم، در سه جلسه، برای مفضل
پیچیدگیِ نظم و بینظم نمایان شدن آن برای ذهنهای ساده
پیچیدگی نظم هستی و جلوهی آن در نظمهای خاص مرتبط با انسان خاص
استخارهی منا و رمز خوب آمدن آن، نمونه‌ای از نظم شخصی
ماجرای نامهی حاکم و اخبار ولیّ خدا از مفاد آن
فحش نورانی آخوند اردکانی
آگاهی سیدالشهدا علیه السلام به سرّ القدر و ماجرای حرّ
تجرد و عدم جسمانی بودن غرض، انگیزه و علم
وجود غرض و عدم آن، تفاوت آثار باستانی و آثار به جامانده از طوفان
تفاوت سنخ غرض الهی و غرض انسان
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 149
بسم الله الرحمن الرحيم
خاستگاه برهان نظمِ منظم و نظمِ قار
غرض و تجرد آن، معیاری برای تشخیص نظم از غیر آن
اراده، معیاری برای تشخیص نظم از غیر آن
تفاوت اراده و غرض
علم، معیاری برای تشخیص نظم از غیر آن
اعطای عینک الهی و عقلانی به مفضل برای فهم نظم
تعجب انسان از نقاشی و عدم تعجب او از آفرینندهی خود!
غریزهی زنبور عسل و نحوهی خداشناسی امام علیه السلام در آن
علم، پشتوانهی نظم قار
لزوم نفی تشبیه در مورد ناظمبودن و علمِ خداوند و صفات او
ارادهی خلقی و علم الهی در نظم منظم
تفاوت جزء لایتجزی و شش ثابت فیزیکی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۳۹۸-جلسه 150
بسم الله الرحمن الرحيم
انواع نظم
الف) نظم قار
ب) نظم منظم و مقابلی
نخست: نظم از روی غرض
دوم: نظم از روی اراده
سوم: نظم از روی علم
هماهنگی اجزاء؛ معدّ و پایهی نظم
انگیزه، اراده و علم، امور مجرد از ماده
چند مثال از نظم منظم
سریان نظم قارّ در همه چیز، حتی در بینظمی
غیر مقابلیبودن نظم قارّ
برهانپذیری علوم اعتباری
قضایای شرطیه و استلزامات
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۰-جلسه 151
ارتباط فقره ها؛ صناعت به‌معنای حرفه و صنعت به‌معنای عمل
«و بترکیب الطبع علیها دلالة»
بررسی معانی نسخه «ترکیب»، «مَرکب» و «مُرکب»
بررسی اختلاف نسخه و متعلق «له» و «لها» در «کفی باتقان الصنع لها آیه»
«ترکیب الطبع»
«طبع» به‌معنای نفوذ در مطبوع و «طبق» به‌معنای سوار شدن غیر قابل نفوذ
«رکوب» به معنای سوار شدن بر چیزی
«ترکیب الطبع» به معنای نزول طبایع و ظهور آن ها در کرسی ماده
تقریر نزول طبایع در طبیعیات قدیم
ارتباط ظهور طبیعت با کرسی آن در روایت «أَنَّ فَاطِرَ النَّمْلَةِ هُوَ فَاطِرُ النَّحْلَةِ»
تشکیل مزاج و کرسی برای ظهور حقائق
«من صفا مزاجه قوى اثر النفس فيه»
شش ثابت بنیادین و تشکیل مزاج عالم و ظهور روح
«و اذا اعتدل مزاجها و فارقت الأضداد فقد شارك بها السّبع الشّداد»
ترکیب صنع در عالم عقل، در مرحله بعد نزول طبایع و ترکیب الطبع در بستر کرسی
تطبیق مثال آب و کرسی h2o
امکان تقریر کرسی به هیولای ثانیه
محدوده حجیت نقل به‌معنا توسط روات
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۰-جلسه 152
افق بالای امام علیه‌السلام و اراده چندین معنا از کلام
نگاه به صنع الهی در نظام احسن و نگاه به صنع الهی در شیء جزئی
شروع امام ع از هلیله
ذهن توحدگرای بشر و تمرکز او، عاملی برای ندیدن روابط بین اشیاء
فرارابطه بودن خداوند
مسبوقیت خداوند
«طبع» به‌معنای رخنه کردن در تار و پود شیء
«فطر» و «شق» و «خلق» به‌معنای شکفتن
«عبرت» به معنای پند و به معنای معرفت
نحوه مرور جبال در آیه «وَتَرَى ٱلجِبَالَ تَحسَبُهَا جَامِدَة وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ ٱلسَّحَابِ»
جمعبندی معنای فقره «كفى بإتقان الصنع لها آية، وبمركب الطبع عليها دلالة وبحدوث الفطر عليها قدمة وبإحكام الصنعة لها عبرة»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۰-جلسه 153
جمعبندی معنای فقره «كفى بإتقان الصنع لها آية… و بإحكام الصنعة لها عبرة»
وجوه مختلف تعبیر «مُرکب»، «مَرکب» و «ترکیب»
اتقان الصنع؛ نظام احسن و کلی
بترکیب الطبع؛ رکوب امکان استعدادی بر اشیاء
و بحدوث الفِطَر؛ شکفتن و شروع فعلیت استعداد
مسبوقیت خداوند از طبایع و تصحیح جمله «ما جعل الله المشمشة» به جعل ایجادی
بیان برهانی در آیه «قُل لَّو كَانَ مَعَهُۥ ءَالِهَة كَمَا يَقُولُونَ إِذا لَّٱبتَغَواْ إِلَى ذِي ٱلعَرشِ سَبِيلا»
اعجاز خلقت هسته زردآلو و تطبیق فقرات خطبه بر آن
«وبحدوث الفطر عليها قدمة»؛ اشاره به قوس نزول و خزائن قبل از ایجاد
«و بإحكام الصنعة لها عبرة»؛ عبرت معرفتی از اشیاء و انتقال به مبداء و آخرت
توصیف قیامت به «إِنَّ السَّاعَهَ تَحْدُوکُمْ مِنْ خَلْفِکُمْ تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا»
اختلاف نسخه بلد الامین در ضمیر «ها»
فلا الیه حد منسوب
توحید معنای فاء و کاکردهای مختلف آن
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۰-جلسه 154
خلاصه
«فلا الیه حد منسوب» تفریع بر فقره گذشته
وجه تقدیم «الیه» در فقره «فلا الیه حد منسوب»؛ حصر و مدیریت ذهن مخاطب در جلب توجه
فهم معارف، معیار تمایز بین غلو و علو
زبان، اساس خلقت و تکامل بشر
حصر، وجه تقدیم «الیه» در «فلا الیه حد منسوب»
مدیریت ذهن مخالف، وجه تقدیم «الیه » در «فلا الیه حد منسوب»
تجلیل از دکتر پاک نژاد
اعجاز قرآن در کلام دکتر پاک نژاد؛ جمع بین اوج لفظ و معنا
بررسی قرائن داخلی روایات برای فهم نقل به معنا یا نقل لفظ روایت
«و لا له مثل مضروب»؛ نفی حد و مثل از خداوند
تفاوت مَثل و مِثل؛ شباهت موکد و ملموس در «مِثل»
«ولا شيء عنه محجوب»؛ معرفت شهودی تمام اشیاء به خداوند
اعجاز نماز در نفی توصیف خداوند و تثبیت معرفة الله
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۰-جلسه 155
ولا شيء عنه محجوب؛ معرفت تمام اشیاء به خداوند
مبادی استظهار معنای معرفت اشیاء از فقره «لاشیء عنه محجوب»
قوام ماده «حجب» به سه طرف
صلاحیت ضمیر «عنه» در بازگشت به خداوند و شیء
معنای حاجب در معرفت الهی
الف) روایت «خَلقُ الله حجاب بينه و بينهم»
ب) روایت «فأحب الاختصاص بالتوحيد إذ احتجب بنوره»
ج) روایت «ليس بينه وبين خلقه حجاب لأنه معهم أينما كانوا»
د) روایت «إن الاحتجاب عن الخلق لكثرة ذنوبهم، فأما هو فلا يخفى عليه خافية في آناء الليل والنهار»
لزوم استعانت از روایات برای تحلیل ذنب و گناه
معرفت اشیاء و مساله ماده
ه) روایت «ليس بينه وبين خلقه حجاب غير خلقه»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۰-جلسه 156
ولا شيء عنه محجوب
بررسی حالات مختلف مرجع ضمیر «عنه»
حالت ترکیبی تعبیر «محجوب عنه» و تک مرجعی
حجاب نورانی خلق در معرفت الهی
من استفاد أخا في الله فقد استفاد شعاعا من نور الله
فعل الله بودن حاجب و وجود ربطی حاجب به خداوند؛ «ایاک نعبد»
سهولت پنجاه هزار سال قیامت و نفخ صور بر مصلین
نورانیت حیثیت یلی الربی جهنم و ناریت حیثیت یلی النفسی آن
مفهوم حجاب خلق و نفی مانعیت از آن؛ احتجب بغير حجاب محجوب
جمع بین دو تعبیر «خلقَ الله الخلق حجابا» و «فعلّق حجابا بینه و بینهم»
آل محمد ص حجاب الله الاعظم
مرآتیت محضه اهل البیت، منشأ واسطه بودن آنها ع در فیض الهی
توصیف شیعه به «اولها أنهم عرفوا التوحيد حق معرفته» در روایات
عدم تهافت تعبیر «بنا عرف الله» با توصیف شیعه به «عرفوا التوحيد حق معرفته»
تفاوت صدور اول با صادر اول در اصطلاح کلاسیک
جمعبندی مرجع ضمیر در فقره «لاشیء عنه محجوب»
عدم حیثیت یلی النفسی در اهل البیت ع؛ «فیلوح على هیاکل التوحید آثاره» و « لافَرْقَ بَيْنَكَ وَبَيْنَها إِلاّ أَنَّهُمْ عِبادُكَ»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۰-جلسه 157
تعالى عن ضرب الأمثال والصفات المخلوقة علوا كبيراً
اقوال در نسبت ذات و صفات؛ تعدد قدمای اشعری، نیابت معتزلی، عینیت حکماء، ینبوعیت ذات
مسبوقیت خداوند بر حیثیت و نقد قاعده الواحد
تطبیق اوسعیت نفس الامر از وجود بر وصف امکانی ماهیت و استحاله اجتماع نقیضین
لزوم رعایت فیلتر معرفتی تشبیه در مورد خداوند
نفی انواع حیثیات تقییدیه از وجود
تأملی در حیثیت تشأنیه نفس
نفی تعطیل معرفت خداوند در فقره «والاقرار نفي الانكار ولا ينال الاخلاص بشئ من الانكار»
انواع جعل؛ جعل وجودی در مقابل عدم و جعل غیر مقابل عدم
عینیت یک طرفه ذات با صفات و نقد مبنای فناء در کلام علامه طباطبایی
علم حضوری نفس به خود و علم حضوری عقل به طبایع
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۰-جلسه 158
تعالى عن ضرب الأمثال والصفات المخلوقة علوا كبيراً
محوریت چهار نفر در مکاتبات بین آسیداحمد کربلائی و مرحوم اصفهانی
تعلیقه آسیدجلال آشتیانی بر مکاتبات
استظهار از روایات و قرینه لبیه عقلیه
تأمل علامه طباطبایی در بحث تشکیک در مهرتابان
اهتمام بر تفکر روی کلمات علماء
پاسخ علامه طباطبایی به اعتراض بر اشکالات شاگرد
کلام علامه طباطبایی در عینیت یک طرفه ذات با صفات الهی در مهرتابان
کاربردهای کلمه عینیت؛ نفی احتیاج ذات از صفات و نفی استقلال صفات از ذات
لزوم بررسی کارکردهای کلمه «من حیث هو»
نفی فرایند انتزاع از ذات الهی و مسبوقیت او از تحیث
اخلاص مساوی با نفی صفات از ذات
مناسبت تعبیر «ینبوع» با معنای اخلاص
تفاوت مبنای ینبوعیت درکلام سیداحمدکربلائی و دیدگاه عینیت یک طرفه ذات با صفات در دیدگاه علامه طباطبایی
تمایز خاستگاه قاعده الواحد و قاعده بسیط الحقیقه
جمعبندی
توضیحی بدون قید «المخلوقه» در تعبیر «الصفات المخلوقه»
حل تعارض نفی تشبیه و تعطیل با عملیة الاشارة
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۰-جلسه 159
تعالى عن ضرب الأمثال والصفات المخلوقة علوا كبيراً
توحید خالص و نفی صفات از خداوند در روایت «العزة لله، العظمة لله»
نفی صفات و توصیف از خداوند در روایت «اللَّهُ أَكْبَرُ مِنْ أَنْ يُوصَفَ»
نقد دیدگاه عرفان در نفی شیئیت از اشیاء
نفی غیر و شیء در مقام مبدائیت مطلقه
مسبوقیت ذات الهی از اسماء و صفات و الطبیعه
نفی صفات از خداوند در روایت «إن الله نورا لا ظلام فيه و علما لا جهل فيه»
مراتب معرفت در روایت «اول الدین معرفته»
مسبوقیت خداوند بر مالایتناهی بما لایتناهی
شبهه نفی «الکل اعظم من جزئه» در بی‌نهایت‌ها
شبهه تناظر یک به یک در بی‌نهایت‌ها
تعدد بینهایت با تعدد حیثیت
صادر اول، وجودی بینهایت در تمام حیثیات
جمع بین کمال اخلاص در نفی صفات و توصیف مخلصین؛ توصیف فوق عرشی
مصححیت ینبوعیت ذات برای صفات
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۰-جلسه 160
تعالى عن ضرب الأمثال والصفات المخلوقة علوا كبيراً
دو احتمال در معنای حدیث «وصف نفسه بغير محدودية»
امکان جمع بین دو معنا با تکیه بر جواز استعمال لفظ در اکثر از یک معنا
جایگاه لحن متکلم در فهم معنا
ترفند ذهن در اشاره به مفاهیم غیر مقابلی مانند وجود و تصحیح توصیف خداوند به غیرمتناهی
نفی اشتراک لفظی و معنوی وجود در مورد خداوند
مسبوقیت طبیعت از فرد نامتناهی
تفاوت وعاء طبایع با وعاء افراد و فراتناهی و فرانامتناهی بودن آنها
علت عدم صحت اتصاف خداوند به بی نهایت
جهان های موازی در بستر یک خط
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۰-جلسه 161
بررسی و پاسخ به اشکال سندی و محتوایی به توقیع رجبیه
اشکال سندی مرحوم خوئی به توقیع
توثیق ابن عیاش
نفی غلو از توقیع با توجه به بازتاب آن در زمان صدور
بررسی محتوایی توقیع
کلمه «معانی» لغت خاص اهل البیت در فقره «إني أسألك بمعاني جميع …»
کارکرد و مقام ثابت منشأ تغییر ضمیر «هم» به «ها»
تبیین مقام مرآتیت اهل البیت در فقره «لا فرق بینها و بینک»
هم وزانی فقره «یقومون مقامه لو کان حاضرا فی المکان» در اذن دخول سرداب مقدس با توقیع مبارک
معنای احاطه در فقره «و بهم ملأت سمائک»
فقره «السلام علیک یا عین الله الناظره» در زیارت امیرالمؤمنین ع
مقام بندگی و مساله فناء و مرآتیت
اهل البیت ع مجالی ظهور اسماء خداوند در فقره «حَتّى ظَهَرَ أَنْ لا إِلهَ إِلاّ أَنْتَ»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۰-جلسه 162
مسبوقیت خداوند بر وصف لایتناهی
تصویر صرف الخط در بستر فرد و در بستر طبیعت
تأثیر بستر در خط مستقیم؛ هندسه نااقلیدسی و جهان متناهی بی کران
تأثیر تعدد تموج پایه در تعدد صرف الخط فردی و استحاله تعدد آن در یک تموج پایه
عدم تزاحم صرافت فردی با زایش افراد از طبیعت
حرکت، عامل تشکیل بُعد
منع نفی حدود از افراد و طبایع برای اثبات لایتناهی بودن خداوند؛ مسبوقیت خداوند از وصف لایتناهی
مسبوقیت خداوند از اصل طبیعی الرابطه
جلالت مقام علمی مرحوم کلینی؛ خاطره استاد از دو کلاس حکمت
صحبت از هویت غیبیه الهیه و اطلاق شیء به او در باب توحید کافی
ترفند اشاری ذهن در سه حوزه مختلف؛ دون توصیف، فوق توصیف و اشاره به غائب
اسم اعظم «هو» و اشاره به غائب
اعظم بودن اسم «هو» از اسم «انا»
تقاطع مثالی دو صرف الخط فردی با دو تموج پایه
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۰-جلسه 163
نفی شیوه اجازه از تعبیر «اخبرنی جماعة» در توقیع رجبیه
تاملی در محدوده اجازات نقل کتب محدثین
پذیرش اصل اجازات کتاب و اصل روائی
اجازات کتب، خمس عملیة التحدیث
شاهد اول) جدیت و تلاش صدوق در اخذ حدیث از مشایخ
شاهد دوم) ابراهیم بن هاشم «هو الذی نشر احادیث الکوفیین فی قم»
تدقیقی در تعبیر «اخبرنی» و نفی معنای «اجاز لی» از آن
شاهد سوم) کتب امالی
اصالت و تعارف تحدیث شفاهی، و ضرورت وجود قرینه در اجازات
«أَخْبَرَنِي أَبُو مُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ … فِيمَا أَجَازَهُ لِي مِمَّا صَحَّ عِنْدِي مِنْ حَدِيثِهِ»
تحقق مفاهمه بین استاد و شاگرد در اجازات کتب
شروع سندمحوری از اهل‌سنت برای مقابله با معارف شیعی
تعبیر «اختل فی آخر عمره» در مورد ابن عیاش
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 164
دستگاه معرفت و توصیف اشاری به ذات باری تعالی؛ «لَكِنِّي أَثْبَتُّهُ إِذْ لَمْ يَكُنْ بَيْنَ النَّفْيِ وَ الْإِثْبَاتِ مَنْزِلَةٌ»
تعین و محدودیت در مفاهیم مقابلی دستگاه علم حصولی؛ مسبوقیت ذات از وصف
قضیه و فضای مقابلی محمولات و فضای مسبوقیت موضوع از آن
«إِطْلَاقِ الْقَوْلِ بِأَنَّهُ شَيْ‌ءٌ»؛ شیئیت اشاری
«أَثْبَتُّهُ إِذْ لَمْ يَكُنْ بَيْنَ النَّفْيِ وَ الْإِثْبَاتِ مَنْزِلَةٌ»؛ نفی تعطیل و تشبیه در دستگاه معرفتی وجود اشاری
تفکیک فضای وجود اشاری از مشترک معنوی و لفظی وجود
«یصيب الفكر منه الايمان بانه موجود و وجود الايمان لا وجود صفة»
«دَلِيلُهُ آيَاتُهُ وَ وُجُودُهُ إِثْبَاتُهُ»
ثابت منطقی وجود اشاری
سه نوع فرایند اشاری
تفکیک حیثیات در احادیث «افضل الناس من…»
روایت دلائل الامامه؛ «تعدل حسنا و حسینا»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 165
نقش مهم ثابتات منطقی در دستگاه ادراک ذهن
ثابت منطقی عملیة الاشارة
فقدان عنصر زبانی برای ثابت منطقی عملیة الاشارة
فقدان توصیف و مصحییت توصیف در عملیة الاشارة
تفاوت عملیة الاشاره در «هذا» و ثابت منطقی اشاره
تعبیر بی نظیر سید الشهدا علیه‌السلام؛ «یصيب الفكر منه الايمان بانه موجود و وجود الايمان لا وجود صفة»
توافق معنایی بین «و دلني عليه حقيقة الوجود» و «وجود الایمان»؛ وجود اشاری
انواع وجود اشاری
علو مقام غیبوبت مطلقه؛ «هو»
تفکیک اشاره به هویت غیبوبت مطلقه و معرفت شهودی فطری
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 166
پرسش و پاسخ از برخی فقرات روایات
معنای فقره «لم یلد فیورث»
مباینت اسماء از ذات
اهمیت مراجعه
روایت «باب البحث ممکن و طلب المخرج موجود»
فقره «فالذي يلحد في أسمائه بغير علم يشرك»
بحثی رجالی پیرامون یونس بن ظبیان؛ موضوع محوری در رجال
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 167
جایگاه مهم ثابت‌های منطقی در دستگاه ادراکی انسان
ثابت منطقی عملیة الاشارة
الفاظ مقابلی و متمحض در توصیف؛ «بیاض»
انواع عملیات الاشاره
الف) لفظ منعزل شده از وصف؛ اعلام
ب) اشاره به موصوف بما هو موصوف؛ افعل‌های وصفی مثل «ابیض»
ج) اشاره به افراد با پشتوانه وصف؛ اسم جنس
د) اشاره به مفاهیم غیر مقابلی شهودی خالی از وصف با مصححیت وصف؛ نظم غیر مقابلی و قار
ه) ) اشاره به مفاهیم غیر مقابلی غائب خالی از وصف با مصححیت وصف؛ المعرفة بوجود السبب دون ماهیته فی التجربه
عملیة الاشاره شهودی در معرفت فطری به خداوند؛ معرفت جمالی؛ «ایاک نعبد»
عملیة الاشاره به غائب در معرفت هویت غیبی الهی؛ معرفت جلالی؛ «الله‌اکبر»
هویت غیبی و مبدائیت مطلقه ذات الهی، و هوهویت باری تعالی با اسماء در هر مرتبه
تقدم معرفت شهودی به حقائق الایمان بر ابصار القلوب
معنای قناعت
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 168
مقدمه
عظمت روز مولود پیامبر در مضامین زیارات و صوم شکرگزاری
اعجاز تسمیه امام صادق توسط پیامبر خدا در کلام مرحوم بهجت
مبادی نبوت، خود نبوت و آثار نبوت، سه فقره اصلی در این روایت
«وأشهد أن لا إله إلا الله إيمانا بربوبيته، وخلافا على من أنكره»
ترکیب نحوی «ایمانا» و «خلافا»؛ حال، مفعول من اجله و لاجله
«وخلافا على من أنكره»
الف) معنا
ب) فرو ریختن مشکلات علمی برای کل بشر از ایام الله است
ج) شکست اتم ایام الله قرن بیستم
د) امکان کیمیاگری با کشف شکست اتم
ه) کشف ضد ماده نمونه‌ای از انکار
ز) عدم ارتباط نظریات فیزیک با مسأله اثبات خدا
ح) اصل آنتروپیک انسان محور، مقابله کنند با آتئیست ها
ط) تولد فیزیک و فلسفه جدید با جایزه نوبل 202٢
ی) نظریه اطلاعات و نظریه درهمتنیدگی کوانتومی، تجرد عقلی و تجرد نفس
ک) ایام الله و رفع انکار منکرین خدا
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 169
انواع معرفت مخلوقات به خداوند متعال
الف) معرفت عامه همه مخلوقات
ب) معرفت خاصه مؤمنین
معرفت به حقائق ایمان
سریان حقیقة الایمان در سه شأن عقل، خُلق و خَلق انسان
حقائق الایمان غیر از اوهام القلوب است
عدم تنافی بین دو آیه «اقْرَأْ كِتابَكَ كَفى بِنَفْسِكَ الْيَوْمَ عَلَيْكَ حَسيبا» و «مَنْ كانَ في هذِهِ أَعْمى فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمى»
تکلف مقابله با خُلق بد شاخه‌ای از حقیقت ایمان
تفسیر «ما رایت الا الجمیل» با حقیقت ایمان
معرفت عقلی منهای عمل خارجی
غیریت معرفت عقلی با معرفت کلاسیک در علم حصولی
معرفت فطری در عالم ذر و مراتب معرفت ایمانی
اتمام حجت در حدیث جنود عقل و جهل
تعبیر بالای «العلم ثلاثة آیة محکمه، فریضة عادله، سنة قائمة» در تفکیک علوم
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 170
وأشهد أن محمد عبده ورسوله
رسالت تکوینی لازمه عبودیت تکوینی
مرآتیت محض و عدم ماهیت در عبد تکوینی
عدم معرفت اولین قدم در غلو
اسم مستأثره الهی، تفاوت خداوند با اهل البیت علیهم‌السلام
علم حضرت بقیة الله به زمان ظهور و جمع بین روایات متعارض
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 171
المقر فی خیر مستقر
الف) استعمال ماده «قرّ» در نهج البلاغه
ب) فقه اللغه ماده «قرّ»
رابطه لفظ و معنا؛ وضع حسی بعد روح معنا، روح معنا بعد حس، جمع بین ظاهر و باطن لفظ و معنا
سه عالم ارواح، اشباح و ذر در تعبیر «المقرّ فی خیر المستقر»
عالم اشباح و اظله
عالم ذر
احاطه عالم ارواح بر عالم اشباح و عالم ذر
مجرد تام
عالم ثابتات، نفس و مسأله خلق
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 172
« المقر في خير مستقر، المتناسخ من أكارم الأصلاب ومطهرات الأرحام»
عالم ارواح، اظله، اشباح، ذر
بحارالانوار مستدرک وافی
ارتباط تمهیدی بین تعابیر «المقر فی خیر مستقر» و «المتناسخ من اکارم الاصلاب»
عدم امکان رد عالم ذر؛ کلام آیت‌الله بهجت
بررسی روایات عالم ذر و … با نگاه «المعرفة بذر المشاهده»
آگاهی از عمل در آیه ««اقْرَأْ كِتَابَكَ» و معرفت معارف در آیه «وَمَنْ كَانَ فِي هَذِهِ أَعْمَى فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمَى»
«خیر مستقر» نازل ترین درجه عالم ذر و زمینه ظهور نور پیامبر در دنیا
عالم ذر؛ زمینه‌سازی و تحقق کرسی برای ظهور نور پیامبر در دنیا
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 173
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 174
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 175
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 176
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 177
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 178
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 179
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 180
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 181
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 182
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 183
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 184
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 185
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۱-جلسه 186
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 187
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 188
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 189
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 190
بسم الله الرحمن الرحيم
معرفی محاسن و نواقص کتاب «المعجم الاشتقاقی الموصل»
دو واژهی «شکل» و «شبه» از دیدگاه فقه اللغة
رابطهی طبعی لفظ و معنا
«بل هو الذي لم يتفاوت في ذاته»
بررسی معنا و استعمال کلمهی «تفاوت»
احادیث دلنشین در ابتدا و انتهای برخی از کتب روایی
هم وزانی دو تعبیر «لم يتفاوت في ذاته» و «إنّه عزّوجلّ أحدي المعنى»
نکته‌ای عبرت‌آموز در سؤال اعرابی از توحید در جنگ جمل
نفی ابعاد، معنای جزئیه و کلیه و به‌طور کلی نفی تفاوت از خداوند در قالب دو کلمهی «شکل» و «شبه»
نفی صفات از مقام ذات الهی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 191
بسم الله الرحمن الرحيم
وجود معنا برای أشکال و مقوم بودن آن
تجرد برزخی شکل دایره
درک معنای دایره و انشای شکل آن توسط قوهی خیال
تفسیر بالمقابله در تعبیر «أعجز الأوهام …حجب العقول … بل هو الذي لم يتفاوت في ذاته»
انواع روش تفسیر معنای حدیث «من عرف نفسه» و معانی مختلف آن
تفاوت روشی دو کتاب التحقیق و المعجم الاشتقاقی الموصل و تطبیق آن در واژهی «بیع»
اشتباه قوام بخشی به ترتیب حروف در کتاب المعجم الاشتقاقی الموصل و از دست رفتن معنای واحد در کلمات هم حرف
برقراری رابطهی طبعی میان لفظ و معنا در کلمات مهمل
وسعت اطلاعات و قدرت پردازش هوش مصنوعی، دو عامل مهم در استفاده از آن در علم لغت و سایر علوم
تفاوت موطن علم حروف با علم اشتقاق و مانعة الجمع نبودن آنها
طبیعیترین معنا برای حروف؛ نفسیت آنها
معنای تعبیر «لقامت ذكور الرجال على الخشب»
بازگشت عالم مرکبات به عالم بسائط و ارتباط آن با بسیط بودن حروف
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 192
بسم الله الرحمن الرحيم
توافق دو تعبیر «الذی لم یتفاوت فی ذاته» به «احدیّ المعنی» بودن ذات خداوند
ینبوعیت ذات نسبت به صفات
حد فاصل معرفت به اهل‌بیت علیهم‌السلام و غلو
نفی دو معنای واحدیت از خداوند؛ واحد عددی و واحد افرادی
وجود اشاری خداوند؛ نفی اشتراک لفظی و معنوی وجود نسبت به وجود خداوند متعال
یکتا، معادل فارسی واحدیت
محدودهی امکان و امتناع اعاده معدوم
یکپار، معادل فارسی احدیت
عدم تنافی بین وجود تفاوت در مخلوقات و بین «هل تری فی خلق الرحمن من تفاوت»
دو معنا برای «طباق»
الف) طباق به معنای تطابق و تشابه
ب) طباق به‌معنای طبقا عن طبق
شکفتن یا شکافتن، معنای کلمه «فطور» و «انشقاق»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 193
بسم الله الرحمن الرحيم
احتمالات معنایی در واژگان «انشقاق» و «وردة» در آیهی شریفه
علم لایتناهی خداوند و جواز ارادهی معانی مستقل از یک لفظ یا آیه
امکان و وقوع استعمال لفظ در بیش از یک معنا
مثال‌هایی برای وقوع استعمال لفظ در بیش از یک معنا
ارادهی معانی شخصیهی مستقل در یک آیه، توسط خداوند در استخاره
ظهور لفظ در همه معانی، عند عدم ذکر القرینة المعینة، در استعمال لفظ در اکثر از یک معنا
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 194
نفی نقص و اثبات کمال برای خداوند متعال، سپس نفی عدد در کمال باری تعالی و اثبات بساطت
معنای مفعولی «تجزئة العدد»؛ ذات او مانند عدد تجزیه نمی‌شود
معنای فاعلی «تجزئة العدد»؛ ذات او معدود عدد واقع نمی‌شود
بساطت و احدیّ المعنی بودن ذات خداوند متعال، عاملی در مفارقت اشیاء از او، در عین احاطهی او بر اشیاء
الف) تفاوت نسخه؛ «تمکن منها» و «یکون فیها»
ب) «تمکن منها لا علی الممازجة» نافی فکر مجسمه در اهل‌سنت
ج) حدیث سلمان از مناظرهی جاثلیق با امیرالمؤمنین علیه السلام و ابوبکر
تعبیر عرشی و کلیدی «الدنیا فی الآخره» در حدیث جاثلیق
د) عینیت صفات با ذات و عدم عینیت ذات با صفات، لازمهی بساطت ذات
ه) عدم ملازمهی مسبوقیت نفس الامر از ذات الهی با سابقبودنِ ذات خداوند متعال از نفس الامر
ز) مسبوقیت طبیعی الربط از خداوند متعال، نافیِ اتصاف خداوند متعال به سابقبودن
ح) نفی تشبیه از کلمات و توصیف خداوند متعال به وسیلهی آنها؛ توصیف اشاری
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 195
بسم الله الرحمن الرحيم
ادامهی شرح فقرهی «فارق الأشياء لا على اختلاف الأماكن، و تمكن منها لا على الممازجة»
«اختلاط»، معنای «مزج» و «مرج»
بازتاب نقص روش ثنایی در کتاب «المعجم الاشتقاقی الموصل» در کلمهی «مزج» و «مرج»
نقش حروف، هیئات، حرکات و ترتیب حروف در فقه اللغة
نقش اصول القرائة و حرکات در معنا
زبان قیاسی و زبان وندی
بررسی ثنائی کلمات و غفلت از اتحاد کلمات در حروف، در معجم الاشتقاقی الموصل
انواع فنوتیک و واج و تأثیر آن در معنا
انواع ممازجت و نفی آنها از نحوهی معیت خداوند متعال با اشیاء
ممازجت جوهر و عرض
ممازجت انواع اعراض با هم
ممازجت طبیعت و فرد
ممازجت صفت و موصوف
ممازجت جسم و انرژی
ممازجت جسم و موج
ممازجت صورت با آیینه
ممازجت انرژی با انرژی
ممازجت ماده و انرژی و اطلاعات
ممازجت تحلیلی
ممازجت روح با بدن، ممازجت نفس و قوایش
نفی تشبیه به ممازجت در عین معرفت به معیت خداوند متعال با اشیاء
مثال روح و بدن، مثل اعلی برای خداوند متعال
ممازجت ماهیت و وجود در برخی از تقریرهای اصالة الوجود
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 196
بسم الله الرحمن الرحيم
نزاع لفظی در اصالت وجود و اعتباریت ماهیت به جهت تفکیک حیثیات
توجیه کثرت در حکمت متعالیه و حکمت مشاء
اوسعیت نفسالامر از وجود
نقش تمثیل و مثال در تببین معیت خداوند متعال با ما سوی الله؛ جهت سلب نقص در مثال و تعدی آن به خداوند متعال
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 197
بسم الله الرحمن الرحيم
نفی انواع ممازجت در معیت خداوند متعال با ما سوی الله
اشکال مرحوم نراقی، در کتاب «قرة العیون»، بر وحدت وجود و تشکیک آن
تدقیق در معنای «عین» در عینیت ما به الاشتراک و ما به الامتیاز در تشکیک
تمثیل تشکیک در وجود به نور توسط صدرا و بیان اشکال کثرت در وحدت
تمثیل تشکیک در وجود به عدد توسط ملا صدرا و بیان اشکال غفلت از عملگر «واو»
نفی اشتراک معنوی و لفظی وجود از خداوند متعال و تثبیت وجود اشاری
تمثیل و مثال‌آوری برای خداوند متعال، در جهت سلب نقص و رفع استبعاد
تمثیل به انواع وحدت غیر عددی در تبیین وحدت غیر عددی خداوند متعال
تمثیل سریان نفس در بدن برای تبیین معیت خداوند با ماسوی الله
تمثیل جامع اضداد بودن خداوند متعال به ارادهی متضاد در نفس
تمثیل معیت حقایق ثابتة با هر مکان و زمانی، برای تببین معیت خداوند متعال
تقدم مفهوم ضرورت بر «جهانهای ممکن» در منطق
انحصار معرفت توحید در خداوند متعال
و علمها لا بأداة، لا يكون العلم إلا بها
الف) نفی ادات، در علم خداوند متعال
ب) عینیت علم خداوند متعال و اشیاء
عدم تنافی عینیت علم خداوند متعال به اشیاء، با علم داشتن او به اشیاء
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 198
بسم اللّه الرحمن الرحيم
بای ملابست در «لا يكون العلم إلا بها»
بای ملابست در آیهی «عَينا يَشرَبُ بِهَا يُفَجِّرُونَهَا تَفجِيرا»، در کلام مرحوم آشیخ غلام‌رضا فقیه یزدی
علم ذاتی در تعبیر «و ليس بينه و بين معلومه علم غيره»
علم فعلی در تعبیر «و ليس بينه وبين معلومه علم غيره»
عناصر کلامی به‌عنوان ابزار بازتاب معانی وسیع
عنصر کلامی ضمیر در تعبیر «ليس بينه وبين معلومه علم غيره»
عنصر کلامی ضمیر در آیهی «وَقَالَ قَرِينُهُ هَذَا مَا لَدَيَّ عَتِيدٌ»
نقش محوری ثابت‌های منطقی در صوریسازی منطق
احاطهی امام علیه السلام به عوالم عاملی در القای چند وجهی کلام
جمع بین باطل و ظاهر شریعت در کلمات پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه و آله
الف) انا ذو العینین
ب) تطبیق «ثُمَّ لْيَقْضُوا تَفَثَهُمْ» بر لقاء امام علیه السلام
ج) «قلموا أظفاركم من كسب الحرام»
تعریف ثابت منطقی و انواع ثابتات در علوم
عدم ملازمهی علم ذاتی با «ابی اللّه أن یجری الامور إلا باسبابها»
علم فعلی و تطبیق آن با «ابی اللّه أن یجری الامور الا باسبابها»
تاریخ ماتریالیسم و فیزیکالیسم
تعریف علم و ساینس
سیر بلادرنگ عقل
علم الهی قبل از معلوم
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 199
بسم الله الرحمن الرحيم
دو احتمال در فقرهی «لیس بینه و بین معلومه علمٌ غیرُه» و «علمُ غیرِه»
اختلاف نسخههای کافی
علم ذاتی و علم فعلی در فقرهی «لیس بینه و بین معلومه علم غیره»
علم الهی قبل الایجاد
عینیت یک طرفهی صفات با ذات، نه ذات با صفات، در کلام علامهی طباطبایی
نفی ذات از صفات در تعبیر «کَمَالُ الإِخلَاصِ لَهُ نفَی ُ الصّفَاتِ عَنهُ»
موافقت احتمال علم فعلی با سیاق عبارت؛ «فارق الاشیاء»
فقه الحدیث فقرهی «إن قيل كان فعلى تأويل أزلية الوجود وإن قيل لم يزل فعلى تأويل نفي العدم»
واژهی «ازلی» از دیدگاه فقه اللغة
مقاییس اللغه: «ازلی» منسوب «لم یزل»
صحاح: «ازلی» منسوب «لم یزل» و «اثربی» منسوب «یثرب»
نفی ثبوت صفتی، نفی حرکت و نفی زمان از خداوند متعال در فقرهی « إن قيل كان فعلى تأويل أزلية الوجودوإن قيل : لم يزل فعلى تأويل نفي العدم»
جمعبندی نسبت به معنای «لم یزل»
تاریخ اعرابگذاری کتب و مصاحف
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 200
بسم اللّه الرحمن الرحیم
شرح فقرهی «إن قيل كان فعلى تأويل أزلية الوجود»
استعمال کان تامه در مورد خداوند متعال
ترادف کلمهی «تاویل» با «تفسیر» در تفاسیر متقدم
اشتقاق کلمهی «ازل» از «لم یزلی»
نفی هلیهی بسیطه و مرکبه در مخلوقات از خداوند متعال
فسبحانه وتعالى عن قول من عبد سواه واتخذ إلها غيره علوا كبيراً
بیان کامل‌ترین توحید و نفی عبادت موهومی به وسیلهی فای تفریع
امکان حمل فقرهی «فسبحانه وتعالى عن قول من عبد سواه» بر کلام ابوبکر در حدیث جاثلیق
شرح فقرهی «ونحمده بالحمد الذي ارتضاه لخلقه ، وأوجب قبوله على نفسه»
بررسی احترازی یا توضیحی بودن وصف «الذی ارتضاه لخلقه» برای «الحمد»
وصف توضیحی در فقرهی «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی جَعَلَ الْحَمْدَ مِفْتَاحاً لِذِکْرِهِ»
نظر به جنس یا مصادیق حمد؛ تفاوت قید احترازی و توضیحی در فقره «بالحمد الذي ارتضاه لخلقه»
شروع کلام با «نحمده» و اظهریت احترازیت
حمد مرتضی، حمد مطابق با سنت
مراتب حمد
تفاوت ارتضی و قبول حمد، تفاوت بین انشاء و امتثال
شهادتان ترفعان القول ، وتضاعفان العمل
صعوبت فقه اللغهی کلمهی «ضعف»
ابراز، قوام معنای حمد
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 201
بسم اللّه الرحمن الرحيم
شرح فقرهی: «شهادتان ترفعان القول»
محوریت شهادتین بعد از فتنهی سقیفه
تحقق اسلام با شهادتین ظاهری، حفظاً لنظم المجتمع
مفتون بودن اصحاب
معیار پذیرش شهادتین ظاهری کفار
عدم همراهی با طرفین، شیوهی تعامل امام علی علیه‌السلام با قتل عثمان
عدم اقامه نماز بر رسول اللّه توسط ابوبکر، شاهدی بر اجماعی نبودن خلافت او
«شهادتان ترفعان القول»، قول به‌معنای اعتقاد و گفتار
واژهی «ضعف» از دیدگاه فقه اللغة
مادهی «ضعف»، ماده‌ای دارای معانی ضد: ازدیاد و ضعف
وجود دو اصل در مادهی «ضعف» در مقاییس
وجود دو اصل در مادهی «ضعف» در التحقیق
فطرت بشر در به کارگیری كلمات ثنایی
بازگشت کلمات ثلاثی به دو ثنایی و تحلیل آن توسط دو قاعدهی لغوی
الف) اشتراک حرف دوم و حرف اول کلمات ثنایی و ادغام آنها و تشکیل کلمات ثلاثی
ب) اشتراک حرف دوم کلمات ثنایی و ادغام آنها و تشکیل کلمات ثلاثی
تطبیق هر دو قاعده در مادهی «ضعف» و کشف دلیل متضاد بودن دو معنای آن
ازدیاد و قلت، دو معنای ضد در ماده «عفو»
معنای عفتورزی و طلب نکاح در آیهی «و لیستعفف الذین لایجدون نکاحا»
شیوهی جامعگیری از کلمات در فقه اللغة
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 202
بسم الله الرحمن الرحيم
موهومی نبودن اعداد موهومی
معنای ضد در مادهی «عفو»
قصد دعا و انشاء در تعبیر «و نحمده بالحمد الذي ارتضاه لخلقه»
«خف میزان ترفعان منه و ثقل میزان توضعان فیه»
واژگان «وزن» و «میزان» از دیدگاه فقه اللغة
اعتدال و تناسب، اصل واحد در واژهی «وزن»
دلالت حرف «زاء» بر معنای حرکت و دلالت حرف «نون» بر سکون و قرار
«زنّ» و «نزّ»
امکان استعمال حقیقی کلمهی «انبات» برای معدن
نظریهی تشدید در فیزیک و اعتدال و وزان عددی اشیاء
تقدیر موزون الهی در اشیاء
وزن معنوی در آیهی «وَٱلوَزنُ يَومَئِذٍ ٱلحَقُّ»
حسن فاعلی، نتیجهی تکرار حسن فعلی
حسن فعلی علمآموزی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 203
بسم اللّه الرحمن الرحیم
خفّ ميزان ترفعان منه ، وثقل ميزان توضعان فيه
«میزان» به‌معنای اعتدال
ترادف «میزان» و «عدل» در مجمع البیان
«میزان» در آیات قرآن
معنای ظاهری و عرفی آیات و معانی طولی آنها
حوزه‌های موازین انسان؛ اعتقاد، عمل، خُلق
میزان در عقائد و توحید
میزان در عمل
موازین در عمل؛ احتیاط، اخلاص و …
میزان کلامی در حبط و تکفیر
معنای «شاخص معتدل» در تعبیر «خف میزان ترفعان منه»
شرح فقرهی «وبهما الفوز بالجنة والنجاة من النار»
تجلیل از جدیت مرحوم صدوق در کسب علم و کتاب معانی الاخبار ایشان
معنای کلمهی «فوز»
تفاوت «فلاح» و «فوز»
پر فایده بودن فقه اللغهی کلمهی «صلاة»
سوال: راه کار اخلاقی عبرت گرفتن و تنبه
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 204
بسم اللّه الرحمن الرحیم
شرح فقرهی «وبالشهادتين يدخلون الجنة ، وبالصلاة ينالون الرحمة»
ولایت امیرمومنان علی علیه السلام معیار واقعی وارد شدن به جنت
صلوات بر نبی اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم، علّت کمال بهشت
تناسب قرائت آیات قرآن و صلوات با درجات بهشت
ارتباط درجهی بهشت با عقول مومنین
سند متصل روایت جاثلیق در کتاب «نفس الرحمن فی فضائل سلمان»
فضیلت حفظ آیات قرآن
عمل به تکالیف ظاهری و رسیدن به بواطن عالیه
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 205
بسم اللّه الرحمن الرحيم
شرح فقرهی «وبالشهادتين يدخلون الجنة ، وبالصلاة ينالون الرحمة»
بررسی معنای لغوی «صلاة»
تناسب نسخهی «فاکثروا» با سیاق عبارت
لین و نرمی آتش نسبت به اهل جهنم
مدح حضرت ابوالفضل علیه السلام در شعر سید محمدعلی ریاضی
شعر دعبل و تثبیت ظهور امام عجّل اللّه فرجه الشریف در بیت عباسی
دعای مصباح شیخ در سوم شعبان
الف) بررسی تهافت ظاهری در اسناد دعا
ب) نکاتی در مدلول دعا
١- توافق معنايي فقرهی آیهی «یسلموا تسلیما» با عبارت«واجعلنا ممن يسلم لامره»
٢- تشابک شواهد در فقرهی «الممدودين منك بالعدد الاثني عشر»
٣- رجعت جمیع ائمه علیهم‌السلام
۴- «ويكثر الصلاة عليه عند ذكره»، اکثار کمی یا کیفی؟
مراقبهی سید بن طاووس
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۲-جلسه 206
احتمالی دیگر در معنای اکثار صلوات
فایدهی دعا برای دیگران
کلام آمیرزا مهدی آشتیانی در معنای صلوات
«صلو» و «صلی» به‌معنای «ثناء جمیل» و «عرض» در التحقیق
معنای استمرار در کلمهی «تحیة» و «صلات»
معنای استمرار در حرف «ص» و «ل»
معنای علو در حرف «و»، معنای سقوط در معنای «ی»
«تصلیة» حرکتی رو به سقوط
مفاد برهانی آیات معاد
استبعاد معانی دعا، تسبیح از مادهی «صلو»
«استمرار با عنایت به آینده» معنای کلمهی «صلات»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 207
معنای ثناء جمیل در ماده «صلات» در کتاب التحقیق
معنای استمرار در ماده «صلات»
معنای تأمین آتیه در ماده «صلات»
ارتباط صلوات و مقام الوسیله برای پیامبر ص
جمع بین تأمین آتیه در صلوات بر پیامبر و نیل به رحمت در صلوات فرستندگان
نحوه ارتقاء مقام پیامبر با صلوات و جمع آن با فوق لایتناهی بودن مقام ایشان
تنظیر به مجموعه اعداد طبیعی
فوق لایتناهی بودن مقام پیامبر ص و ترفیع مقام الوسیله و افاضه ایشان با صلوات
تنظیر به استاد و معلم
فوق لایتناهی بودن مقام نورانیت پیامبر ص در مقام وحدت در کثرت، و ارتقاء مقام نورانی ایشان در مقام کثرت در وحدت
مرز بین فهم علوّ مقامات اهل البیت با غلو
تنظیر مقام فوق لایتناهی بودن اهل البیت ع به آیینه
فوقیت مقام نورانی اهل البیت ع از اسفار اربعه
معنای سلام بر پیامبر در روایت کافی
بسم اللّه الرحمن الرحيم
معنای ثنای جمیل در مادهی «صلات» در کتاب التحقیق
معنای استمرار در مادهی «صلات»
معنای تأمین آتیه در مادهی «صلات»
ارتباط صلوات و مقام الوسیله برای پیامبر خدا صلّی الله علیه و آله
جمع بین تأمین آتیه در صلوات بر پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله و نیل به رحمت در صلواتفرستندگان
نحوهی ارتقای مقام پیامبر صلّی اللّه علیه و آله با صلوات و جمع آن با فوق لایتناهی بودن مقام ایشان
تنظیر به مجموعهی اعداد طبیعی
فوق لایتناهی بودن مقام پیامبر صلّی اللّه علیه و آله و ترفیع مقام الوسیلة و افاضهی ایشان با صلوات
تنظیر به استاد و معلم
فوق لایتناهی بودن مقام نورانیت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله، در مقام وحدت در کثرت و ارتقای مقام نورانی ایشان در مقام کثرت در وحدت
مرز بین فهم علوّ مقامات اهل البیت علیهم السلام با غلو
تنظیر مقام فوق لایتناهی بودن اهل البیت علیهم السلام به آیینه
فوقیت مقام نورانی اهلالبیت علیهم السلام از اسفار اربعة
معنای سلام بر پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله، در روایت کافی شریف
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 208
بررسی ماده «سلم»
الف) مقاییس: «سلم» به‌معنای صحت و عافیت
ب) مفردات: «سلم» به‌معنای تعری از آفات
ج) التحقیق: «سلم» در مقابل خصومت
د) معجم اشتقاقی: «سلم» به معنای انسحاب مستمر و ملائم
درک معنای «سلم» از کاربرد آن در آیه «مُسَلَّمَة لَّا شِيَةَ فِيهَا»
«تسلیم کار» و «خلوص رنگ»، دو معنا در کلام بیضاوی ذیل آیه
ترجیح معنای «خلوص» در ماده «سلم»
تعبیر «قلب سلیم» و تأیید معنای خلوص
تقابل معنای «ش» و «س» در معنای شعب و تفرع
لزوم تدوین قواعد فقه اللغه
توافق فقرات روایت داود رقی با معنای خلوص در ماده «سلم»
«سلام» یادآوری عهد و میثاق
بسم اللّه الرحمن الرحيم
بررسی مادهی «سلم»
الف) مقاییس: «سلم» به‌معنای صحت و عافیت
ب) مفردات: «سلم» به‌معنای تعری از آفات
ج) التحقیق: «سلم» در مقابل خصومت
د) معجم اشتقاقی: «سلم» به معنای انسحاب مستمر و ملائم
درک معنای «سلم» از کاربرد آن در آیهی «مُسَلَّمَة لَّا شِيَةَ فِيهَا»
«تسلیم کار» و «خلوص رنگ»، دو معنا در کلام بیضاوی ذیل آیه
ترجیح معنای «خلوص» در مادهی «سلم»
تعبیر «قلب سلیم» و تأیید معنای خلوص
تقابل معنای «ش» و «س» در معنای شعب و تفرع
لزوم تدوین قواعد فقه اللغة
توافق فقرات روایت داود رقی با معنای خلوص در مادهی «سلم»
«سلام» یادآوری عهد و میثاق
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 209
معنای «سلام» در روایت داود رقی
الف) جلالت مقام داود رقی
ب) معنای «میثاق» و «عقد»
معرفت فطری مباشری انسان به خداوند
ج) تفاوت «یصبروا» با «صابروا»
ریاضت شرعی یکی از مصادیق «صابروا» و سخت‌ترین ریاضت ها
کرامت امام صادق علیه‌السلام و مرتاض هندی
تفاوت موطن «صبر» و «صابر»
معنای «یرابطوا»
قابلیت مخاطبین و تدریج در القاء، معیار بیان کمالات اهل البیت ع
احاطه مقام نوری اهل البیت بر تمام عوالم قوس صعود و نزول
اختیار در عالم ذر
بسم اللّه الرحمن الرحيم
معنای «سلام» در روایت داود رقی
الف) جلالت مقام داود رقیّ
ب) معنای «میثاق» و «عقد»
معرفت فطری مباشری انسان به خداوند متعال
ج) تفاوت «أن یصبروا» با «أن یصابروا»
ریاضت شرعی یکی از مصادیق «صابروا» و سخت‌ترین ریاضتها
کرامت امام صادق علیه‌السلام و مرتاض هندی
تفاوت موطن «صبر» و «صابر»
معنای «یرابطوا»
قابلیت مخاطبین و تدریج در القاء، معیار بیان کمالات اهل البیت علیهم السلام
احاطهی مقام نوری اهل البیت علیهم السلام، بر تمام عوالم قوس صعود و نزول
اختیار در عالم ذر
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 210
معنای غفلت از آخرت در دنیا
تأثیر حضور در قبرستان بر آتئیست
دو آیه‌ای که مشتمل بر هدف و سبب است
معرفی هدف و سبب در روایت داود رقی
مقام علمی و معنوی حاج شیخ غلام رضا خراسانی یزدی
اشاره به آیه ««يَـأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱصبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ» در روایت داود رقی
کلام مجمع البیان ذیل آیه؛ «تتضمن جميع ما يتناوله المكلف»
معانی مختلف در «صابروا»
«انتظار نماز بعدی» در معنای «رابطوا»
کلام المیزان ذیل آیه؛ فذلکة للسورة
مراتب «رابطوا» در کلام مرحوم مصطفوی
تطبیق «صابروا» بر تقیه در برخی از روایات
بسم الله الرحمن الرحيم
معنای غفلت از آخرت در دنیا
تأثیر حضور در قبرستان بر آتئیست
دو آیه‌ای که مشتمل بر هدف و سبب است
معرفی هدف و سبب در روایت داود رقی
مقام علمی و معنوی حاج شیخ غلامرضای فقیه خراسانی یزدی
اشاره به آیهی ««يَـأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱصبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ» در روایت داود رقی
کلام مجمع البیان ذیل آیه؛ «تتضمن جميع ما يتناوله المكلف»
معانی مختلف در «صابروا»
«انتظار نماز بعدی» در معنای «رابطوا»
کلام المیزان ذیل آیه؛ «فذلکة للسورة»
مراتب «رابطوا» در کلام مرحوم مصطفوی
تطبیق «صابروا» بر تقیه، در برخی از روایات
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 211
بسم اللّه الرحمن الرحيم
لغت خاص اهل البیت علیهم السلام در روایت داود رقیّ در معنای سلام
بررسی اعراب عبارت «و الارض» در عبارت «وَ الْأَرْضَ الَّتِي يُبَدِّلُهَا اللّه مِنَ السَّلَامِ»
احتمال عطف بر «الارض المبارکة» و احتمال این که «واو» استینافیه باشد
احتمال عطف بر «یسلّم»
احتمال عطف بر «عدوهم»
«من» تعلیلیه در تعبیر «يُبَدِّلُهَا اللّه مِنَ السَّلَامِ»
«من» ابتدائیه یا بیانیه در تعبیر «يُبَدِّلُهَا اللّه مِنَ السَّلَامِ»
احتمال قلب در تعبیر «يُبَدِّلُهَا اللّه مِنَ السَّلَامِ»
«من» تبعیضیه در تعبیر «يُبَدِّلُهَا اللّه مِنَ السَّلَامِ»
ترجیح قول «واو» استینافیه و «من» بیانیه در «و الارضُ التی يُبَدِّلُهَا اللّه مِنَ السَّلَامِ»
فقرهی «يُعَجِّلَ السَّلَامَ لَكُمْ» شاهدی بر معنای «من» بیانیه
ارض سلم، ارضی بدون هرگونه «شیة» و «عدو»
آخر ما یخرج من قلب الصدیقین حبّ الجاه
فطرت انسان بر حب نفس و راه گذر از آن
قلب سلیم، شراب طهور و تطهیر از ما سوی اللّه تعالی
ارض سلام، ارضی در ملکوت
بیت معمور
آیهی کلیدی برای فهم معنای ارض: «ٱلحَمدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي صَدَقَنَا وَعدَهُۥ وَأَورَثَنَا ٱلأَرضَ»
کیفیت تبدیل ارض؛ روایت کلیدی «تُبَدَّلُ خُبْزاً نَقِيّاً يَأْكُلُ مِنْهُ اَلنَّاسُ»
ظهور حقائق در قیامت
لغت خاص اهل البیت در روایت داود رقی در معنای سلام
بررسی اعراب کلمه «و الارض» در عبارت «وَ الْأَرْضَ الَّتِي يُبَدِّلُهَا اللَّهُ مِنَ السَّلَامِ»
احتمال عطف بر «الارض المبارکة» و احتمال واو استیناف
احتمال عطف بر «یسلّم»
احتمال عطف بر «عدوهم»
«من» تعلیلیه در تعبیر «يُبَدِّلُهَا اللَّهُ مِنَ السَّلَامِ»
«من» ابتدائیه یا بیانیه در تعبیر «يُبَدِّلُهَا اللَّهُ مِنَ السَّلَامِ»
احتمال قلب در تعبیر «يُبَدِّلُهَا اللَّهُ مِنَ السَّلَامِ»
«من» تبعیضیه در تعبیر «يُبَدِّلُهَا اللَّهُ مِنَ السَّلَامِ»
ترجیح قول «واو» استینافیه و «من» بیانیه؛ و الارضُ التی يُبَدِّلُهَا اللَّهُ مِنَ السَّلَامِ
فقره «يُعَجِّلَ السَّلَامَ لَكُمْ» شاهدی بر معنای «من» بیانیه
ارض سلم، ارضی بدون شیة و عدو
آخر ما یخرج من قلب الصدیقین حب الجاه
فطرت انسان بر حب نفس و راه گذر از آن
قلب سلیم، شراب طهور و تطهیر از ما سوی الله تعالی
ارض سلام، ارضی در ملکوت
بیت معمور
آیه کلیدی برای فهم معنای ارض؛ «ٱلحَمدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي صَدَقَنَا وَعدَهُۥ وَأَورَثَنَا ٱلأَرضَ»
کیفیت تبدیل ارض؛ روایت کلیدی «تُبَدَّلُ خُبْزاً نَقِيّاً يَأْكُلُ مِنْهُ اَلنَّاسُ»
ظهور حقائق در قیامت
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 212
ترتب سه عبارت «ایّها الناس» در پایان حدیث
اشاره حضرت علیه السلام به ظلم سقیفه در «ایّها الناس»
درک تناسب و روابط، منشأ تعجب معرفتی انسان
تبدیل ارض به خبز نقی
معادل سازی دو نظام مختلف در روایت تحف؛ عرفان المرء نفسه
لزوم تحقیق در معنای اسلام در روایات
بررسی معنایی واژگان نسب، حسب، شرف و کرم و شرح فقرات مربوطه
اکل بالید و آیه «وَلَقَد كَرَّمنَا بَنِي ءَادَمَ»
اکل بالید سنت پیامبران علی نبینا و آله و علیهم السلام
تلازم خوف از پروردگار و ترک ظلم
شرح فقرۀ «و لا كرم أعزّ من التقى»
شرح فقرات «و لا شفيع أنجح من التوبة و لا كنز أنفع من العلم ، و لا عزّ أرفع من الحلم و لا حسب أبلغ من الأدب»
شرح فقرۀ «ولا نسب اوضع من الغضب»
اختلاف نسخه در این فقره
ترتب سه «ایها الناس» در پایان حدیث
اشاره حضرت ع به ظلم سقیفه در «ایها الناس»
درک تناسب و روابط، منشأ تعجب معرفتی انسان
تبدیل ارض به خبز نقی
تعجب در «لَوْ أَتَاكُمْ مَنْ يُخْبِرُكُمْ عَنْ ذَلِكَ لَتَعَجَّبْتُمْ»
تعجب در تبدیل ارض به خبز نقی
معادل سازی دو نظام مختلف در روایت تحف؛ عرفان المرء نفسه
تعجب در آیه «وَإِن تَعجَب فَعَجَب قَولُهُم»
لزوم تحقیق در معنای اسلام در روایات
اشتباه کتاب فروق اللغویه در ماده شریف
«نسب» به‌معنای داشتن اصل قویم و «حسب» به‌معنای داشتن مفاخر
"«شرف» به‌معنای احاطه از بالا و «کرم» به‌معنای بالارفتن از پستی
اکل بالید و آیه «وَلَقَد كَرَّمنَا بَنِي ءَادَمَ»
اکل بالید سنت انبیاء
تلازم خوف از رب و ترک ظلم
لاشرف اعلی من الاسلام
ولا كرم أعز من التقى
و لا شفيع أنجح من التوبة
اختلاف نسخه در فقره «ولا نسب اوضع من الغضب»
قوت ادله توبه در ازبین‌بردن همه آثار گناه
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 213
تفاوت نقل فقرۀ پایانی خطبه در کتب شیخ صدوق با دیگر کتابها
راه‌حل مجلسی اول: سقط از نقل شیخ صدوق و ترجیح کافی
سنت نقل و اجازه مشافهی حدیث
نقد راه‌حل مجلسی اول
احتمال مرجوح تصحیح اعتقادی احادیث توسط صدوق
تفسیر دو فقره «ولا حسب أبلغ من الأدب، ولا نسب أوضع من الغضب» در کلام مجلسی
کلمات امیرالمؤمنین علیه السلام پیرامون اسلام
وجه غایت بودن موت برای اسلام
شرح ادامه فقرهها
احتمال اختلاف نسخه در تعبیرات میانی خطبة الوسیلة در نقل کافی
تفاوت نقل فقره پایانی خطبه در کتب صدوق با دیگر کتب
سقط از نقل صدوق و ترجیح کافی راه‌حل علامه مجلسی
سنت نقل و اجازه مشافهی حدیث
نقد راه‌حل علامه مجلسی
احتمال مرجوح تصحیح اعتقادی احادیث توسط صدوق
تفسیر دو فقره «ولا حسب أبلغ من الأدب، ولا نسب أوضع من الغضب» در کلام مجلسی
کلمات امیرالمؤمنین پیرامون اسلام
وجه غایت بودن موت برای اسلام
معنای ادامه فقرات
احتمال اختلاف نسخه در تعبیرات میانی خطبة الوسیلة در نقل کافی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 214
توصیف موت به «لا غائب اقرب من الموت»
توصیف موت به «حَامَّتَنَا الَّتِي نُحِبُّ الدُّنُوَّ مِنْهَا» در صحیفه سجادیه
لسان معرفتی و لسان وعظ در برخی از روایات موت
توصیف معرفتی موت در تعبیر «و لو علم الإنسان ما هو فيه مات خوفاً من الموت» روایت جاثلیق
تعبیر نهج البلاغه «وَ اللَّهِ لاَبْنُ أَبِی طَالِبٍ آنَسُ بِالْمَوْتِ مِنَ الطِّفْلِ بِثَدْیِ أُمِّهِ بَلِ انْدَمَجْتُ عَلَی مَکْنُونِ عِلْمٍ»
تعابیر معرفتی پیرامون مرگ در آیات قرآن کریم و روایات
تعبیر معرفتی موت در آیه « قُل إِنَّ ٱلمَوتَ ٱلَّذِي تَفِرُّونَ مِنهُ فَإِنَّهُۥ مُلَقِيكُم»
تعبیر معرفتی موت در آیه «كُلُّ نَفس ذَائِقَةُ ٱلمَوتِ»
موت در روایت « يؤتى بالموت كأنّه كبش أملح»
توصیف معرفتی از موت در تعبیر «ولكل ذي رمق قوت، ولكل حبة آكل، وأنتم قوت الموت»
توصیف موت به «لا غائب اقرب من الموت»
توصیف موت به «وَ اجْعَلِ الْمَوْتَ خَيْرَ غَائِبٍ أَنْتَظِرُهُ» در تعقیب نماز ظهر
توصیف موت به «حَامَّتَنَا الَّتِي نُحِبُّ الدُّنُوَّ مِنْهَا» در صحیفه سجادیه
لسان معرفتی و لسان وعظ در برخی از روایات موت
توصیف معرفتی موت در تعبیر «و لو علم الإنسان ما هو فيه مات خوفاً من الموت» روایت جاثلیق
تعبیر نهج البلاغه «وَ اللَّهِ لاَبْنُ أَبِی طَالِبٍ آنَسُ بِالْمَوْتِ مِنَ الطِّفْلِ بِثَدْیِ أُمِّهِ بَلِ انْدَمَجْتُ عَلَی مَکْنُونِ عِلْمٍ»
تعبیر معرفتی موت در آیه « قُل إِنَّ ٱلمَوتَ ٱلَّذِي تَفِرُّونَ مِنهُ فَإِنَّهُۥ مُلَقِيكُم»
تعبیر معرفتی موت در آیه «كُلُّ نَفس ذَائِقَةُ ٱلمَوتِ»
موت در روایت « يؤتى بالموت كأنه كبش أملح»
توصیف معرفتی از موت در تعبیر «ولكل ذي رمق قوت، ولكل حبة آكل، وأنتم قوت الموت»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 215
عدم شمول خداوند متعال در آیۀ «كُلُّ نَفس ذَائِقَةُ ٱلمَوتِ»
استعمال لفظ در اکثر از یک معنا در آیه «كُلُّ نَفس ذَائِقَةُ ٱلمَوتِ»
معنای لغوی ذوق؛ اختبار ابتدائی خاص
سه معنا برای آیه «كُلُّ نَفس ذَائِقَةُ ٱلمَوتِ»
الف) چشیدن موت به‌معنای اجل عرفی
ب) چشیدن استمراری موت
ج) چشیدن استمراری موت با نگاه کلی به آن و معنا یافتن ذبح موت
عدم شمول خداوند در آیه «كُلُّ نَفس ذَائِقَةُ ٱلمَوتِ»
استعمال لفظ در اکثر از یک معنا در آیه «كُلُّ نَفس ذَائِقَةُ ٱلمَوتِ»
معنای لغوی ذوق؛ اختبار ابتدائی خاص
سه معنا برای آیه «كُلُّ نَفس ذَائِقَةُ ٱلمَوتِ»
الف) چشیدن موت به‌معنای اجل عرفی
ب) چشیدن استمراری موت
ج) چشیدن استمراری موت با نگاه کلی به آن و معنا یافتن ذبح موت
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 216
حقیقت موت: لبس بعد الانخلاع
تجاذب ذرات بدن و بعث به‌سوی نفس در آخرت
نفس ناطقۀ انسان، اشبه به نفس فرشتگان
عدم تهافت خوف از مرگ و شوق به آن
حقیقت موت؛ لبس بعد الانخلاع
تجاذب ذرات بدن و بعث به‌سوی نفس در آخرت
نفس ناطقه انسان، اشبه به نفس الملائکه
عدم تهافت خوف از مرگ و شوق به آن
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 217
رابطۀ دو تعبیر «ذوق الموت» و «قوت الموت» در کلام قاضی سعید
معنای عرفی در رابطۀ ذوق الموت و قوت الموت
نکته اخلاقی مرحوم آیت‌الله بهجت دربارۀ ناتوانی انسان
ادامۀ بحث معنای عرفی در رابطۀ ذوق الموت و قوت الموت
معنای فقرۀ «لکل حبة آکل» در کلام مرحوم قاضی سعید قمی
اختلاف نسخهها و معنای فقرۀ «ومن لم يرع في كلامه أظهر هجره»
لزوم بررسی متفردات کتب حدیثی
معرفی کتاب «کلمات سید العرب»
سفارش طلبگی؛ یادداشتبرداری از مطالعات
معنای فقرۀ «و ما تناكرتم إلا لما فيكم من المعاصي والذنوب»
رابطه دو تعبیر ذوق الموت و قوت الموت در کلام قاضی سعید
معنای عرفی در رابطه ذوق الموت و قوت الموت
نکته اخلاقی آیت‌الله بهجت در ناتوانی انسان
معنای فقره «لکل حبة آکل» در کلام قاضی سعید قمی
اختلاف نسخه و معنای فقره «ومن لم يرع في كلامه أظهر هجره»
لزوم بررسی متفردات کتب حدیثی
معرفی کتاب «کلمات سید العرب»
سفارش طلبگی؛ یادداشت برداری از مطالعات
معنای فقره «و ما تناكرتم إلا لما فيكم من المعاصي والذنوب»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 218
بررسی روایت «فإنّ الروح متعلقة بالريح»
عالم ثابتات، معنای هواء در فقرۀ «الريح متعلقة بالهواء»
نحوه تعلق روح به عالم هواء و ریح
جواز اشارۀ شخصی به عوالم
بررسی روایت «فإن الروح متعلقة بالريح»
عالم ثابتات، معنای هواء در فقره «الريح متعلقة بالهواء»
نحوه تعلق روح به عالم هواء و ریح
جواز اشاره شخصی به عوالم
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 219
کیفیت معاد جسمانی؛ بدن چهار بُعدی
بررسی سند حدیث بیست و هشتم
ترضی صدوق در مورد «تميم بن عبد اللّه بن تميم القرشي»
تأملی در تضعیف «على بن محمد بن الجهم»
انکار تعجبی استخباری حضرت ابراهیم علیه السلام در آیۀ «فَلَمَّا جَنَّ عَلَيهِ ٱلَّيلُ رَءَا كَوكَبا قَالَ هَذَا رَبِّي»
تفاوت استفهام انکاری و انکار تعجبی
کیفیت معاد جسمانی؛ بدن چهار بُعدی
بررسی سند حدیث بیست و هشتم
ترضی صدوق در مورد «تميم بن عبد الله بن تميم القرشي»
تأملی در تضعیف «على بن محمد بن الجهم»
تعجب استخباری حضرت ابراهیم ع در آیه «فَلَمَّا جَنَّ عَلَيهِ ٱلَّيلُ رَءَا كَوكَبا قَالَ هَذَا رَبِّي»
تفاوت استفهام انکاری و انکار تعجبی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 220
انکار و استخبار حضرت ابراهیم علیه السلام از قول «هذا ربی»
تفسیر آیه «قال هذا ربی» طبق روایت «الحقائق للانبیاء»
تفریع «فلمّا جنّ» بر «وکذلک نری ابراهیم»
روایات تفسیر عیاشی ذیل آیه «قال هذا ربّی»
الف) «أَيْ نَاسٍ لِلْمِيثَاقِ»
ب) «لَمْ يَبْلُغْ بِهِ شَيْئاً،أَرَادَ غَيْرَ الَّذِي قَالَ»
ج) «إِنَّمَا كَانَ فِي طَلَبِ رَبِّهِ،وَ هُوَ مِنْ غَيْرِهِ شِرْكٌ»
د) «إِنَّهُ مَنْ فَكَّرَ مِنَ النَّاسِ فِي مِثْلِ ذَلِكَ فَإِنَّهُ بِمَنْزِلَتِهِ»
مراحل سیر ملکوتی حضرت ابراهیم علیه السلام در آیه
لغت خاص اهل البیت و انبیاء علیهم السلام در آیه
انکار و استخبار حضرت ابراهیم از قول «هذا ربی»
تفسیر آیه «قال هذا ربی» طبق روایت «الحقائق للانبیاء»
تفریع «فلمّا جنّ» بر «وکذلک نری ابراهیم»
روایات تفسیر عیاشی ذیل آیه «قال هذا ربی»
الف) «أَيْ نَاسٍ لِلْمِيثَاقِ»
ب) «لَمْ يَبْلُغْ بِهِ شَيْئاً،أَرَادَ غَيْرَ الَّذِي قَالَ»
ج) «إِنَّمَا كَانَ فِي طَلَبِ رَبِّهِ،وَ هُوَ مِنْ غَيْرِهِ شِرْكٌ»
د) «إِنَّهُ مَنْ فَكَّرَ مِنَ النَّاسِ فِي مِثْلِ ذَلِكَ فَإِنَّهُ بِمَنْزِلَتِهِ»
مراحل سیر ملکوتی حضرت ابراهیم در آیه
لغت خاص اهل البیت و انبیاء در آیه
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 221
احاطۀ مبدأ مطلق در آیۀ «لَا أُحِبُّ ٱلأفِلِينَ»
احاطۀ مبدأ مطلق در استحالۀ اجتماع نقیضین
معنای نسیان میثاق در آیه «لَأَكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّينَ»
«صِرَطَ ٱلَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِم» ای صراط غیر ناسین للمیثاق
بیان نوری قاضی سعید در تاویل «کوکب»، «شمس» و «قمر»
تاویل آیۀ «وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا» و بیان حضرت زهرا سلام الله علیها
تاویل اعظم جمعه
تطبیق «نُری» و «فاء»، بر سیر قدسی حضرت ابراهیم علیه السلام
ارتباط ظاهر و باطن آیات
معنای «قوم» در آیۀ «إِنِّي أَرَاكَ وَقَومَكَ فِي ضَلَل مُّبِين» با توجه بر روش اصل موضوعی
احاطه مبداء مطلق در آیه «لَآ أُحِبُّ ٱلأفِلِينَ»
احاطه مبداء مطلق در استحاله اجتماع نقیضین
معنای نسیان میثاق در آیه «لَأَكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّينَ»
«صِرَطَ ٱلَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِم» ای صراط غیر ناسین للمیثاق
بیان نوری قاضی سعید در تاویل «کوکب»، «شمس» و «قمر»
تاویل آیه «وَٱلَّيلِ إِذَا يَغشَىهَا» و بیان حضرت زهرا س
تاویل اعظم جمعه
تطبیق «نُری» و «فاء» بر سیر قدسی حضرت ابراهیم
ارتباط ظاهر و باطن آیات
معنای «قوم» در آیه «إِنِّي أَرَىكَ وَقَومَكَ فِي ضَلَل مُّبِين» با توجه بر روش اصل موضوعی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 222
ترتب منظومهای در فقرۀ «الذي لا يحس ، ولا يجس، ولا يمس، ولا يدرك بالحواس الخمس»
دو طریق حدیث بیستم در توحید صدوق
مجهول بودن عبدالله بن جریر
تاملی در حذف احادیث ضعیف در کتب «منتقی الجمان» و «حبل المتین»
شرح واژگان فقرۀ «لایحس ولایجس و لایمس و لایدرک بالحواس الخمس»
«تحسس» پیجویی از روی احتمال و «تجسس» پیجویی از روی یقین
معنای «ج» در معجم اشتقاقی
معنای «ح» در معجم اشتقاقی
معنای «جسّ» و «حسّ» در التحقیق
معنای «س» در معجم اشتقاقی
معنای «مس» در التحقیق
کثرت استفاده از ماده «مسّ» در قرآن کریم
حدیث بیست و نهم
ترتب منظومهای در فقره «الذي لا يحس ، ولا يجس، ولا يمس، ولا يدرك بالحواس الخمس»
دو طریق حدیث بیستم در توحید صدوق
مجهول بودن عبدالله بن جریر
تاملی در حذف احادیث ضعیف در کتب «منتقی الجمان» و «حبل المتین»
«تحسس» پی جویی از روی احتمال
«تجسس» پی جویی از روی یقین
معنای «ج» در معجم اشتقاقی
معنای «ح» در معجم اشتقاقی
معنای «جسّ» و «حسّ» در التحقیق
معنای «س» در معجم اشتقاقی
معنای «مس» در التحقیق
کثرت استفاده از ماده «مسّ» در قرآن کریم
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 223
بررسی کیفیت عطف در فقرۀ مورد بحث
یادکردی از مرحوم قاضی سعید قمی و بزرگان مدفون در اطراف حرم حضرت معصومه سلام اللّه علیها
معنای تأکید و تأسیس در فقرۀ «لایدرک بالحواس الخمس» در بیان مرحوم قاضی سعید
«تحسس» و «تجسس»، پی جویی از روی احتمال و از روی یقین
«مس» به معنای ارتباط گرفتن
محوریت سین در «حس»، «جس» و «مس» و «خمس»
بازگشت اعداد به‌معنای وصفی در لغت
معنای «ساس»
مراتب ادراک حسی در فقره «لا يحس ، ولا يجس ، ولا يمس، ولا يدرك بالحواس الخمس»
«حيث ما يبتغى يوجد»؛ امکان معرفت به خداوند متعال در همه جا
معرفت فطری شخصی به خداوند
بزرگان مدفون در اطراف حرم
معنای تأکید و تأسیس در فقره «لایدرک بالحواس الخمس» در بیان قاضی سعید
«تحسس» و «تجسس»، پی جویی از روی احتمال و از روی یقین
«مس» به‌معنای ارتباط گرفتن
محوریت سین در «حس»، «جس» و «مس» و «خمس»
بازگشت اعداد به‌معنای وصفی در لغت
معنای «ساس»
مراتب ادراک حسی در فقره «لا يحس ، ولا يجس ، ولا يمس، ولا يدرك بالحواس الخمس»
«حيث ما يبتغى يوجد»؛ امکان معرفت به خداوند در همه جا
معرفت فطری شخصی به خداوند
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 224
مراتب معرفت و نقش انبیاء علیهم السلام در احیای فطرت
شواهد روایی مراتب معرفت
مذکِّریت دعوت انبیاء علیهم السلام
الف) «ليستأدوهم ميثاق فطرته … و يثيروا لهم دفائن العقول»
ب) «وَ هُوَ وَ اَللَّهِ فِي اَلْبَاطِنِ هَذَا بِعَيْنِهِ»
معرفت فطری
الف) «هو العلي حيث ما يبتغى يوجد»
ب) «معروف عند كل جاهل»
ج) «و بعظمته و نوره عاداه الجاهلون»
د) «لا يدرك مخلوق شيئا إلا بالله»
ه) «إن معرفة عين الشاهد قبل صفته ومعرفة صفة الغائب قبل عينه»
و) «المعرفة مِنْ صُنْعِ اَللَّهِ»
ز) «إن الله خلق قلوب المؤمنين مطوية مبهمة على الإيمان»
غموض معرفت فطری در عین وضوح
کاربرد متعدد کلمه «ذات» و «عین»
طریق معرفة الله و نقش استاد
مراتب معرفت و نقش انبیاء در احیاء فطرت
شواهد روائی مراتب معرفت
مذکِّریت دعوت انبیاء
الف) « ليستأدوهم ميثاق فطرته …و يثيروا لهم دفائن العقول»
ب) «وَ هُوَ وَ اَللَّهِ فِي اَلْبَاطِنِ هَذَا بِعَيْنِهِ»
معرفت فطری
الف) «هو العلي حيث ما يبتغى يوجد»
ب) «معروف عند كل جاهل»
ج) «و بعظمته و نوره عاداه الجاهلون»
د) «لا يدرك مخلوق شيئا إلا بالله»
ه) «إن معرفة عين الشاهد قبل صفته ومعرفة صفة الغائب قبل عينه»
و) «المعرفة مِنْ صُنْعِ اَللَّهِ»
ز) «إن الله خلق قلوب المؤمنين مطوية مبهمة على الإيمان»
غموض معرفت فطری در عین وضوح
کاربرد متعدد کلمه «ذات» و «عین»
طریق معرفة الله و نقش استاد
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 225
تفاوت «الناس معادن» و «دفائن العقول»
«ولا يقع عليه الوهم، ولا تصفه الألسن»
معنای احاطه در «وهم» و معنای عقول در «السن»
«تصفه الالسن» و محور هم زمانی زبان
تفاوت مدرک وهم و عقل
مثال هندسه اقليدسی و نا اقليدسی
شهود اصل وجود خداوند توسط عقل دون الکیفیه؛ «وجود الايمان لا وجود صفة»
فقه اللغه کلمه «وهم»؛ فضای جولان و قصد
راهی برای کشف معنای حروف عله؛ حذف حرف عله و مقایسه معنای مادۀ مضاعف
معنای واو؛ فضا دادن و سستی
نقش معنایی جایگاه حروف در کلمه
تفاوت «الناس معادن» و «دفائن العقول»
«ولا يقع عليه الوهم، ولا تصفه الألسن»
معنای احاطه در «وهم» و معنای عقول در «السن»
«تصفه الالسن» و محور هم زمانی زبان
تفاوت مدرک وهم و عقل
مثال هندسه اقلیدسی و نا اقلیدسی
شهود اصل وجود خداوند توسط عقل دون الکیفیه؛ «وجود الايمان لا وجود صفة»
فقه اللغه کلمه «وهم»؛ فضای جولان و قصد
راهی برای کشف معنای حروف عله؛ حذف حرف عله و مقایسه معنای ماده مضاعف
معنای واو؛ فضا دادن و سستی
نقش معنایی جایگاه حروف در کلمه
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 226
شرح فقرۀ «و كل شيء حسته الحواس أو لمسته الأيدي فهو مخلوق»
تفاوت معنای «لمس» و «حس»
«الحمد لله الذي كان إذ لم يكن شيء غيره»
سه احتمال در معنای فقره
الف) حدوث و قدم ذاتی
ب) حدوث و قدم زمانی
روایت زراره در معنای عرفی حدوث و قدم زمانی
روایت «كان لم يزل بلا زمان ولا مكان وهو الآن كما كان»
روایت «فجميع هذه الصفات محدثة عند حدوث الفعل»
اعراب «غیره» در احتمال اول و دوم
سه احتمال معنایی در «غیرَه»
ج) معنای «سقطت الاشیاء دون بلوغ أمده»
«وكوّن الأشياء فكانت كما كونها، وعلم ما كان وما هو كائن»
«و كل شيء حسته الحواس أو لمسته الأيدي فهو مخلوق»
تفاوت معنای «لمس» و «حس»
«الحمد لله الذي كان إذ لم يكن شيء غيره»
سه احتمال در معنای فقره
الف) حدوث و قدم ذاتی
ب) حدوث و قدم زمانی
روایت زراره در معنای عرفی حدوث و قدم زمانی
روایت «كان لم يزل بلا زمان ولا مكان وهو الآن كما كان»
روایت «فجميع هذه الصفات محدثة عند حدوث الفعل»
اعراب «غیره» در احتمال اول و دوم
سه احتمال معنایی در «غیرَه»
ج) معنای «سقطت الاشیاء دون بلوغ امده»
«وكوّن الأشياء فكانت كما كونها، وعلم ما كان وما هو كائن»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 227
بررسی سند حدیث شمارۀ سی؛ امکان قبول تصحیح حدیث
نقل حدیث در کافی با سندی دیگر
شرح فقرات حدیث
«ولكن كما شاء أن يقول له كن فكان خُبرا كما أراد في اللوح»؛ تفاوت نسخه در «خبرا»
مراحل استظهار از کلام
انطباق نسخۀ «خُبراً» با مبنای اشراق در علم الهی
بررسی سند حدیث سیام؛ امکان قبول تصحیح حدیث
نقل حدیث در کافی با سندی دیگر
تفاوت معنایی دو نسخه «او تحیط بصفته العقول» یا «تحیط به صفة العقول»
«ولكن كما شاء أن يقول له كن فكان خُبرا كما أراد في اللوح»؛ تفاوت نسخه در «خبرا»
مراحل استظهار از کلام
انطباق نسخه «خُبرا» با مبنای اشراق در علم الهی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 228
یکی بودن روایت کافی و روایت توحید صدوق
اشاره‌ای به محتوای حدیث کافی
کرامت حاج شیخ غلام رضا یزدی
قرینه داخلیه آیه ولایت بر امیرالمؤمنین علیه السلام
فرایند اعجازگونه حدیث غدیر؛ پاسخی به انکار تواتر حدیث توسط قوشچی
یک اسم اعظم یا چند اسم اعظم؟
یکی بودن روایت کافی و روایت توحید صدوق
اشاره‌ای به محتوای حدیث کافی
کرامت حاج شیخ غلام رضا یزدی
قرینه داخلیه آیه ولایت بر امیرالمؤمنین ع
فرایند اعجازگونه حدیث غدیر؛ پاسخی به انکار تواتر حدیث توسط قوشچی
یک اسم اعظم یا چند اسم اعظم؟
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 229
ترجیح نسخۀ «جبراً» در فقره «کن فکان جبراً»
یکسانی روایت توحید شیخ صدوق با روایت کافی
رعایت شئونات ظاهری شریعت توسط امام علیه السلام در برخورد با راهب
«کما اراد فی اللوح»؛ تطابق فعل الهی با لوح
تعابیر لوح محفوظ و لوح محو و اثبات
بدا به‌معنای تصمیم جدید
تحقیقی در بداء
«أن الله لا يبدو له من جهل»
«لو لا آية في كتاب الله لأخبرت بما يكون إلى يوم القيامة»
اخبار حضرت عیسی علیه‌السلام به گنج
قول خلیفه ثانی به امیرالمؤمنین علی علیه السلام؛ «دون ما ترید خرط القتاد»
معنایی برای «لولا آیة فی کتاب الله لاخبرکم...»
اخبار امیرالمؤمنین علیه‌السلام از قاتل خود
ترجیح نسخه «جبرا» در فقره «کن فکان جبرا»
یکی بودن روایت توحید با روایت کافی
رعایت شئونات ظاهری شریعت توسط امام در برخورد با راهب
«کما اراد فی اللوح»؛ تطابق فعل الهی با لوح
تعابیر لوح محفوظ؛ لوح محو و اثبات
بدا به‌معنای تصمیم جدید
تحقیقی در بداء
«أن الله لا يبدو له من جهل»
«لو لا آية في كتاب الله لأخبرت بما يكون إلى يوم القيامة»
اخبار حضرت عیسی علیه‌السلام به گنج
قول خلیفه ثانی به امیرالمؤمنین؛ «دون ما ترید خرط القتاد»
لوحِ اگر آن گاه‌ها؛ معنایی برای «لولا آیة فی کتاب الله الاخبرکم...»
اخبار امیرالمؤمنین علیه‌السلام از قاتل خود
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 230
ادامۀ شرح فقرۀ «ولكن كما شاء أن يقول له كن فكان خبرا كما أراد في اللوح»
لوح ایجادی و فوق ایجادی
نقد ادعای اتصاف خداوند متعال به وصف لایتناهی؛ مسبوقیت ذات از عرش الحقائق
الف) کلام علامه در نفی اتصاف ذات به وصف لایتناهی
ب) تحیث و محدودیت افراد بینهایت
ج) تحیث و محدودیت طبیعت بی نهایت
د) عدم اتصاف خداوند به اوصاف و حیثیات؛ مسبوقیت خداوند از عرش الحقائق
ه) نفی تعطیل معرفت با فیلتر تشبیه
«کَمَالُ الإِخلَاصِ لَهُ نفَی ُالصّفَاتِ عَنهُ»
«والله خلوا من خلقه ، وخلقه خلو منه»
مسبوقیت ذات از واحدیت و قهر احاطی
فقره «ولكن كما شاء أن يقول له كن فكان خبرا كما أراد في اللوح»
لوح ایجادی و فوق ایجادی
نقد ادعای اتصاف خداوند متعال به وصف لایتناهی؛ مسبوقیت ذات از عرش الحقائق
الف) کلام علامه در نفی اتصاف ذات به وصف لایتناهی
ب) تحیث و محدودیت افراد بی نهایت
ج) تحیث و محدودیت طبیعت بی نهایت
د) عدم اتصاف خداوند به اوصاف و حیثیات؛ مسبوقیت خداوند از عرش الحقائق
ه) نفی تعطیل معرفت با فیلتر تشبیه
«کَمَالُ الإِخلَاصِ لَهُ نفَی ُ الصّفَاتِ عَنهُ»
«والله خلوا من خلقه ، وخلقه خلو منه»
مسبوقیت ذات از واحدیت و قهر احاطی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۳-جلسه 231
نسبت امّ الکتاب و لوح محو و اثبات
شئون مختلف امّ الکتاب و محو شقاوت از آن به وسیلۀ دعا
سه وجه در «وَعِندَهُۥ أُمُّ ٱلكِتَبِ»
معنای نخست: بسط ید خداوند متعال
معنای دوم: ثبات
معنای سوم: مبدائیت خداوند متعال بر نظام اسباب و بداء
انتساب غیر دقیق «تطبیق سبع المثانی به سورۀ حمد» به ابوفاخته
تطبیق «ام الکتاب» به امیرالمؤمنین علیه السلام
فقه اللغه کلمه «لوح»
پنج مرحله تاصیل در کتاب المعجم الاشتقاقی الموصل
تناسب صوت و معنا در کتاب التحقیق؛ ماده «صک»
تلفیق نحوه اداء و صوت در تشخیص معنا ذیل حرف واو در کتاب المعجم الاشتقاقی الموصل
نسبت امّ الکتاب و لوح محو و اثبات
شئون مختلف امّ الکتاب و محو شقاوت از آن به وسیله دعا
سه وجه در «وَعِندَهُۥ أُمُّ ٱلكِتَبِ»
معنای اول) بسط ید خداوند
معنای دوم) ثبات
معنای سوم) مبدائیت خداوند بر نظام اسباب و بداء
انتساب غیر دقیق «تطبیق سبع المثانی به سوره حمد» به ابوفاخته
تطبیق «ام الکتاب» به امیرالمؤمنین ع
فقه اللغه کلمه «لوح»
پنج مرحله تاصیل در کتاب المعجم الاشتقاقی الموصل
تناسب صوت و معنا در کتاب التحقیق؛ ماده «صک»
تلفیق نحوه اداء و صوت در تشخیص معنا ذیل حرف واو در کتاب المعجم الاشتقاقی الموصل
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۴-جلسه 232
پنج تاصیل در مقدمه المعجم الاشتقاقی الموصل
فقه اللغه کلمه «لوح»
برکت موجود در مراجعه علمی
معنای خفاء در حرف جیم
اشاره به‌معنای «طی» در حدیث جاثلیق
معنای «لوح» نزد اولیاء
لزوم جمع‌آوری روایات بکاء معصومین علیهم السلام
گریه خاص حضرت در روایت حفص؛ گریه برای سختی امت در قیامت
معنای علو در آیه «تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ…»
حاشا نکردن در دنیا، معنای معرفتی «لوح»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۴-جلسه 233
جمع بین مفاد اکل میته از دنیا و محبت مال در روایات
رد ادعای مفاد صوفیه در روایت حفص
تعبیر «مَا تَرَى عَلَيَّ مِنْ ثَوْبٍ إِنَّمَا أَلْبَسُهُ لِلنَّاسِ» در روایت سفیان ثوری
تأیید مفاد روایت حفص در روایات باب احکام ملابس وسائل
معرفی پیامبر به عنوان اسوه در نهج‌البلاغه و تعبیر «خَرَجَ مِنَ الدُّنْیَا خَمِیصاً»
آیه «أَ تَبْنُونَ بِكُلِّ ريعٍ آيَةً تَعْبَثُون»
دنیا طلبی معیار تشخیص عمل خوب از بد
دقتی در تعبیر «ما منزلة الدنيا من نفسي»
ذره ای حب دنیا در قلب
معنای آیه «أَ وَ لَمْ يَرَ الَّذينَ كَفَرُوا أَنَّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ كانَتا رَتْقاً فَفَتَقْناهُما»
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۴-جلسه 234
روایت سی و یکم؛ « من شبه الله بخلقه فهو مشرك…»
سند روایت
لزوم توجه به سند در روایت خوانی
استفاده عامه از اسم مبارک امام صادق علیه‌السلام در نقل حدیث
وجه لقب صادق در مورد امام ع
شهادت ابوحنیفه به «افقه الناس علما» امام صادق علیه‌السلام
«من شبه الله بخلقه فهو مشرك» در حیطه توحید صفتی
«ومن أنكر قدرته فهو كافر» در حطیه توحید افعالی
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۴-جلسه 235
وجوهی برای فقره روایت «انّ لی مع کل ولیّ اذنا سامعتا و عیناً باصرتا و لسانا ناطقتا»
معنای « كُنْتُ سَمْعَهُ اَلَّذِي يَسْمَعُ بِهِ» در حدیث قرب نوافل
محتوای مستفاد در قرب فرائض
محدوده غلو و علو
مذمت رفتارهای غیر عرفی در سلوک
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۴-جلسه 236
مفهوم تشکیکی شرک و مفهوم متواطی کفر
فقه اللغه کلمه «شرک»
فقه اللغه کلمه «فکر»
تناسب «شرک» و «کفر» با «تشبیه» و «انکار» در کلام امام ع
تشکیک در مفاهیم متواطی
انواع شرک در کلام صاحب مجمع البیان
روایت «اَلشِّرْكَ أَخْفَى مِنْ دَبِيبِ اَلنَّمْلِ»
نگاه توحیدی در اسباب
رسم معصومین در نقل روایات اجدادشان؛ روایت «فَإِنَّ اَلْإِشْرَاكَ فِي اَلنَّاسِ أَخْفَى مِنْ دَبِيبِ اَلذَّرِّ»
ظروف انطباق طبیعت و انتزاع مفاهیم مختلف؛ کلی و جزئی و …
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۴-جلسه 237
بررسی سندی روایت سی و دوم
جلالت شیخ صدوق
توثیق عبدالواحد بن محمد بن عبدوس
سفر شیخ صدوق در سال 352 به نیشابور
وقایع سال سیصد و پنجاه و دو؛ قدرت آل بویه و جشن غدیر و تعطیلی عاشورا در بغداد
ارادت بزرگان اهل‌سنت نیشابور به امام رضا ع
دلیل انفراد شیخ صدوق در نقل حدیث سی و دوم
حدیث سی و دوم شاهدی بر عدم انحصار نقل روایات به کتب
جلسات مباحثه توحید صدوق قده-سال ۱۴۰۴-جلسه 238
روایت سی و دوم
تبیین معنای «لا تتجاوز في التوحيد ما ذكره الله تعالى ذكره في كتابه فتهلك»
جامعیت روایت سی و یکم
وجه سؤال ابن ابی عمیر از توحید، روایاتی به وزان صفات شیعه در «أنهم عرفوا التوحيد»
توازن تعبیر «لاتتجاوز فی التوحید» با روایت «اقوام متعمقون»
سه وجه در روایت «اقوام متعمقون» در کلام علامه مجلسی
معنای مدحی «المتعمق من ترک التعمق»
خطبة الاشباح؛ «سمى تركهم التعمق في ما لم يكلفهم البحث عنه منهم رسوخا»
رجحان معنای ذم در وجه دوم علامه مجلسی
قرینه «فَمَنْ رَامَ وَرَاءَ ذَلِكَ فَقَدْ هَلَكَ» و نفی معنای اکتفاء به الفاظ
جواز تعمق و تفکر عمیق با تحفظ بر روش احتیاطی
جلسات مباحثه کلام و عقائد-علم غیب امام ع-جلسه اول
بسم الله الرحمن الرحيم
منابع خطبهی «خط الموت علی ولد آدم»
وجوه معنایی در تعبیر «خط الموت مخط القلاده علی جید القتاة»
الف: زینت بودن مرگ
ج: ملازمت مرگ با انسان مانند ملازمهی گردن‌بند با او
فتوای بنباز و مسالهی علم امام علیه السلام
جهت تحلیلی علم امام علیه‌السلام
«ارواح خمسه» در روایت مفضل، کلیدی برای تحلیل علم امام علیه السلام
تحلیل علم امام در نظام ارواح خمسه و عوالم خمسه
تمثیل تشنگی در عالم بدن و صوم در عالم ایمان
منابع خطبه «خط الموت علی ولد آدم»
وجوه معنایی در تعبیر «خط الموت مخط القلاده علی جید القتاة»
الف: زینت بودن مرگ
ب: تشبیه دانه‌های گردن بند به مرگ نوبت به نوبت
ج: ملازمت مرگ با انسان مانند ملازمه گردن‌بند با او
اخبار امام علیه‌السلام از شهادت خود
فتوای بنباز و مساله علم امام ع
جهت روایی اثبات علم امام در منابع شیعه و سنی
جهت تحلیلی علم امام علیه‌السلام
«ارواح خمسه» در روایت مفضل، کلیدی برای تحلیل علم امام ع
تحلیل علم امام در نظام ارواح خمسه و عوالم خمسه
تمثیل تشنگی در عالم بدن و صوم در عالم ایمان
جلسات مباحثه کلام و عقائد-علم غیب امام ع-جلسه دوم
بسم الله الرحمن الرحيم
شواهد البانی بر شهرت شهادت حضرت سیدالشهدا علیه السلام قبل از شهادت آن حضرت
شهرت شهادت امام علیه السلام، قبل از شهادت، در کتاب تاریخ دمشق ابن عساکر
شاهدی دیگر از کتاب بغیة الطلب
استدلال بنباز به آیهی قرآن در تکفیر شیعه و معتقدین به علم غیب معصومین علیهم السلام
پاسخ به ادعای بنباز
الف) اشاره به علم غیب در غیر خالق، در آیات دیگر
ب) علم غیب در داستان‌های قرآنی
ج) سؤال‌های ساده و تصدیق علم غیب در غیر خالق
منشأ برداشت بنباز از آیهی شریفه و عدم توجه او به صنعت ادبی حصر اضافی
شواهد البانی بر شهرت شهادت سید الشهدا قبل از شهادت ایشان
شهرت شهادت امام قبل از شهادت در کتاب تاریخ دمشق ابن عساکر
شاهدی دیگر از کتاب بغیه الطلب
استدلال بنباز به آیه قرآن در تکفیر شیعه و معتقدین به علم غیب معصومین ع
پاسخ به بنباز
الف) اشاره به علم غیب در غیر خالق در آیات دیگر
ب) علم غیب در داستان‌های قرآنی
ج) سؤال‌های ساده و تصدیق علم غیب در غیر خالق
منشأ برداشت بنباز از آیه شریفه و عدم توجه او به صنعت ادبی حصر اضافی
جلسات مباحثه کلام و عقائد-علم غیب امام ع-جلسه سوم
بسم الله الرحمن الرحيم
استدلال بنباز برای تکفیر شیعه و باورمندان به علم غیب معصوم علیه السلام
لزوم شناخت انواع حصر در علم معانی و بیان
احتمال «الف و لام» عهد در «الغیب»
عهد استغراقی، منشأ فتوای بنباز
علم غیب پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله به مکان شتر در کتاب دلائل النبوة و تاریخ مدینه
تناقض البانی در رد علم غیب و توجیه روایت «یا ساری الجبل»
هفت احتمال در «ال و لام» در «الغیب» در آیهی مورد استدلال بنباز
تواتر واقعهی «تقتلک الفئة الباغیه» شاهدی بر علم غیب پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله
روایت حذیفه در صحیحین، شاهدی بر علم غیب پیامبر خدا صلّی اللّه علیه و آله
روایت کمیل از امیرالمؤمنین علیه‌السلام در ارواح اربعة
استدلال بنباز در تکفیر شیعه و قائلین به علم غیب معصوم ع
لزوم شناخت انواع حصر در علم معانی و بیان
احتمال «ال»عهد در «الغیب»
عهد استغراقی منشأ فتوای بنباز
علم غیب پیامبر به مکان شتر در کتاب دلائل النبوه و تاریخ مدینه
تناقض البانی در رد علم غیب و توجیه روایت «یا ساری الجبل»
هفت احتمال در «ال» در «الغیب» در آیه مورد استدلال بنباز
تواتر واقعه «تقتلک الفئة الباغیه» شاهدی بر علم غیب پیامبر ص
روایت حذیفه در صحیحین شاهدی بر علم غیب پیامبر ص
روایت کمیل از امیرالمؤمنین علیه‌السلام در ارواح اربعه
جلسات مباحثه کلام و عقائد-علم غیب امام ع-جلسه چهارم
بسم الله الرحمن الرحيم
تفاوت میان حصر اضافی و حقیقی ادعائی
حصر اضافی یا ادعائی در آیهی «لا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلاَّ اللَّهُ»
عدم فهم بنباز از حصر حقیقی ادعائی و حصر اضافی
معانی دیگر از آیه
قرآن، منشأ علم غیب معصوم علیه السلام
ویژگی ثابت روح القدس
عدم تنافی فردیت روح با انواع ارواح
عوالم و ابدان روح و آثار آنها
احتجاب روح غیر معصوم در دنیا و عدم آن در روح معصوم علیه السلام
آگاهی حضرت یوسف علیه السلام، در سن طفولیت از عاقبت کار برادران
آگاهی سیدالشهدا علیه السلام از شهادت خودشان و اخبار آن به مادر، در زمان حمل
اخبار سیدالشهدا علیه السلام از شهادت خودشان و تصدیق رسول الله صلّی‌الله‌علیه‌وآله
اتحاد روح رسول الله و روح سیدالشهدا علیهما السلام
دشواری فهم علم معصوم علیه السلام و حالات او در دنیا، توسط عرف و برخورد قرآن با آن
علم حضرت یعقوب علیه السلام به عاقبت امر یوسف و نحوهی نقل داستان در قرآن
نحوهی علم غیب معصوم علیه السلام؛ صرف آگاهی از نفسالامر و آثار فعل است، نه اینکه تکلیفآور باشد
تفاوت بین حصر اضافی و حقیقی ادعائی
حصر اضافی یا ادعائی در آیه «لا يَعْلَمُ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلاَّ اللَّهُ»
عدم فهم بنباز از حصر حقیقی ادعائی و حصر اضافی
معانی دیگر از آیه
قرآن منشأ علم غیب معصوم
ویژگی ثابت روح القدس
عدم تنافی فردیت روح با انواع ارواح
عوالم و ابدان روح و آثار آنها
احتجاب روح غیر معصوم در دنیا و عدم آن در روح معصوم ع
آگاهی حضرت یوسف در سن طفولیت از عاقبت کار برادران
آگاهی سید الشهدا از شهادت خود و اخبار آن به مادر در زمان حمل
اخبار سید الشهدا از شهادت خود و تصدیق رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله
اتحاد روح رسول الله و روح سید الشهدا
دشواری فهم علم معصوم ع و حالات او در دنیا توسط عرف و برخورد قرآن با آن
علم حضرت یعقوب به عاقب امر یوسف و نحوه نقل داستان در قرآن
نحوه علم غیب معصوم؛ صرف آگاهی از نفس الامر و آثار فعل است، نه اینکه تکلیف آور باشد
جلسات مباحثه کلام و عقائد-علم غیب امام ع-جلسه پنجم
بسم الله الرحمن الرحيم
بررسی تطبیقی علم غیب معصوم علیه السلام و علم غیب کهانی
علم غیب کهانی و علم غیب معصوم
جلسات مباحثه کلام و عقائد-شیوه مناظره-جلسه اول
عبرت گرفتن از مباحث تاریخی
فلسفه پرداختن به مسأله غصب خلافت
مراحل دسته‌بندی اطلاعات
الف: مدیریت اطلاعات
ب: مهندسی اطلاعات
ج: معماری اطلاعات
کاستی مناظرات ناشی از ضعف در مهندسی اطلاعات
لزوم پرهیز از واژه‌هایِ برهم زننده‌یِ آرامش مناظره
روش موضوع محور به ضمیمه ارجاع معجمی
الف: معنای روش موضوع محور
ب: روش ارجاع معجمی
ارجاع معجمی در مثال «کراهیة لمحضر عمر»
رزیه یوم الخمیس و نحوه برخورد با درخواست پیامبر
ارجاع معجمی در «حسبنا کتاب الله»
جلسات مباحثه کلام و عقائد-شیوه مناظره-جلسه دوم
خلأ مهندسی اطلاعات در مناظرات
بهترین روش مهندسی اطلاعات
ارجاع معجمی به کتب مقوله نزد عامه
مهندسی اطلاعات در «کراهیة محضر عمر»
جلسات مباحثه کلام و عقائد-شیوه مناظره-جلسه سوم
لزوم توجه به ثابتات در تحقیق موضوع محور
ثابت شعر
تعریف ثابت و معیار ارزشگذاری نفسی
ثابت رخداد
ثابت لغت
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-شروع بحث رؤیت هلال-جلسه 001
تاریخچه بحث هلال
فواید بحث از رساله سید بحر العلوم
الف: آشنایی با تاریخ مساله
ب: تبیین مراد صاحب جواهر از واژه «طریقه» و «اختلال الطریقه»
ج: مقدمه و زمینه‌ساز بحث تلسکوپ و چشم مسلح
د: تبیین احکام کل کره زمین و ثبوت شهر برای کل کره
ه: کمک به تدوین بحث اصولی مبادی ظهور و استظهار
و: کمک به تدوین استدلالات هوش مصنوعی در فقه
سید مرتضی اولین مخالف مشهور در رویت قبل از زوال
دو اشتباه رایج در نسخه برداری از کتب
بیان صاحب جواهر در رویت قبل از زوال و دفاع از مشهور
تحقق زوال در لحظه و ضرب قاعده در روایات رویت قبل از زوال
ضرب قاعده در روایات قبل از زوال و تنظیر آن با خط گرینویچ
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 002
نسخه کتاب مصابیح الاحکام سید بحر العلوم
تاریخچه بحث رویت هلال در کلمات اصحاب
معنای استقامت طریقه و اختلال طریقه در کلام صاحب جواهر
اعتناء به شهرت در اعتقادات
محدوده حجیت شهرت
نقش لحن روایت در فهم معنای آن؛ مثال غسل جمعه
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 003
بررسی اختلاف سید مرتضی و شیخ طوسی در ادعای اجماع در مساله رویت قبل از زوال
اتحاد عبارت سید در مصباح با عبارت مختلف در نقل از ناصریات
تهافت در عبارت ناصریات
فقه عامه قرینه‌ای بر صحت ادعای کتاب خلاف
تصحیف در نسخ یکی از عوامل تهافت
تصحیف در روایت الغیبه شیخ طوسی
تصحیف در نسخه ناصریات
توضیح عبارت منقول از احمد بن حنبل در ناصریات
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 004
عبارت رسائل سید مرتضی شاهدی بر تصحیف ناصریات
تصریح به «اللیله الماضیه» در کتاب المعانی البدیعه
عبارت خلاف شیخ الطائفه قرینه‌ای بر تصحیف ناصریات
لزوم بررسی اجماع سید مرتضی و تأثیر آن در بحث
منظور از متشرعه
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 005
حجیت ارتکاز متشرعه
ارتکاز متشرعه در غسل میت
در دسترس بودن تمام کبریات شرعیه
لزوم طرح روایات صحیحِ غیر معمولٌ بها و روایات ضعیف در مباحث فقهی
معیار حجیت ارتکاز متشرعه
جبران ضعف سند با عمل مشهور
حجیت شهرت نزد صاحب جواهر
شهرت نزد محقق حلی
تردد مختصر النافع در «ثبوت هلال قبل از زوال»
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 006
قرائن تصحیف شدن القابله به الماضیه در عبارت
قرائن داخلیه
قرائن خارجیه
کتب زیدیه و قول ناصر در مساله
تضعیف صحت انتسابات به شیعه در کتب زیدیه
ناصر اطروش؛ مذهب و پیروان
دسترسی زیدیه به کتب ناصر
زیدیه؛ کیفیت اعتقاد به امامت
آیه الله شبیری زنجانی و نقل از جواهر و مسائل المیافارقیات
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 007
تاریخ مسأله رویت قبل از زوال
بررسی روایت رویت قبل از زوال در کلام سید بحر العلوم
بررسی سند روایت حماد
بررسی دلالی دو روایت رویت قبل از زوال
لحظهای بودن زوال
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 008
روایت عبید
بررسی سندی
بررسی دلالی
چرایی تألیف تهذیب الاحکام
بیان سید بحرالعلوم در تحلیل روایت
تفاوت ظهور و استظهار
انواع رصد حرکات در آسمان
اقسام رویت هلال
رویت هلال بعد و قبل غروب
رویت هلال قبل و بعد طلوع
امکان رویت هلال قبل از زوال
انواع علم هیئت ونجوم
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 009
بررسی نسخه خطی متن کتاب
راحت بودن تشخیص و پیدا کردن ماه عند الزوال
استفاده از تلسکوپ برای رویت هلال
عبارات قدماء در رویت قبل از زوال
عبارات شیخ صدوق
عبارات سید مرتضی
عبارات شیخ الطائفه
مخالفت دو روایت با قرآن در نگاه شیخ
بیان تأویل دو روایت در نگاه شیخ
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 010
اشکالات بحرالعلوم به جمع روایی شیخ طوسی
تناسب حکم و موضوع در بحث
تحلیل جمع عرفی
بیان قول تخییر در اقوال زیدیه
بررسی بحث رویت هلال قبل الزوال
مثالی برای رویت قبل الزوال و تطبیق آن بر بحث رویت با تلسکوپ
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 011
مقدمه
مروری بر مباحث مطرح شده
اول: موضع سید در ناصریات
دوم: امکان تحقق رویت در روز
سوم: استظهار ضابطه خاص برای دخول شهر از روایت
نکات مقدماتی بحث رویت هلال
خروج قمر از تحت الشعاع، پدیده‌ای آسمانی برای کل کره زمین
استناد آقای خویی به این پدیده در مخالفت با مشهور
لحظه مقارنه در آغاز هر ماه
مخالفت آقای سیستانی با آقای خویی در عین اعتراف ظاهره سماویه
مساله قبل الزوال و وحدت شخصی روز عید
مثال موبایل در تشریح مساله قبل الزوال و وحدت هلال
مثال قطار برای وحدت هلال
مثال هواپیما
موضوعیت یا طریقیت رویت در شروع ماه
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 012
نکته‌ای در مورد متن کتاب ناصریات
مقدمات علمی پیشنیاز بحث رویت هلال
واحدها و قطعه‌های زمانی و احکام آنها
ساعت محلی، منطقهای و جهانی
کیفیت تنظیم تقویم با لحظه تحویل سال شمسی
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 013
تفکیک مرحله ثبوت و اثبات در بحث رویت هلال
پنج احتمال در روایات «اذا روی قبل الهلال»
تفاوت احکام ساعات لیل، نهار و شبانه روز
لحظهای بودن خروج قمر
تغییر عبارت منهاج الصالحین مرحوم خوئی با اشکال علامه طهرانی در رویت هلال
رویت لحظهای هلال در روایات
مراسالات علامه تهرانی و مرحوم خوئی در رویت هلال
سیر بحث رویت هلال در هیویات فقهیه
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 014
لزوم توجه به زحمات و عبارات علماء
ارتباط بحث اشتراک افق و بحث تلسکوپ
کلام آقای سیستانی در رویت هلال
تفاوت واحد های زمانی
روایت دال بر لحظه بودن خروج هلال
تنظیر عرفی لحظهای بودن خروج ماه به خروج لحظه ای خورشید(سال نو)
شباهت بحث بلوغ، به بحث رویت هلال با توجه به مبنای لحظه ای بودن دخول شهر
استدلال علامه تهرانی بر لزوم اشتراک افق
ظرفیت افق در رویت هلال و مصادره به مطلوب بودن استدلال علامه تهرانی
تقدیری بودن افق در رویت هلال
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 015
داستانی از وحید بهبهانی و سید بحرالعلوم و کاشف الغطاء
تفسیر مرحوم وحید نسبت به دو روایت رویت قبل از زوال
اشکال سید بحرالعلوم به تفسیر وحید بهبهانی
صحیح نبودن تسری احکام فضای تکوینی به فضای اعتباری
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 016
فهرست
بررسی دو نسخه از مصابیح سید
نقش محقق اردبیلی در فقه کلاسیک
برهان پذیری علوم اعتباری
عدم دخالت زمین در تکوّن هلال در بیان مرحوم خوبی
اشکال به محقق خوئی
الف: عدم تبین رابطه خروج قمر با شب و روز بودن زمین
ب: لزوم در نظر گرفتن زمین در تکون هلال
ج: لحظهای نبودن خروج قمر نسبت به زمین
بررسی تداخل اشکال سوم با اشکال دوم
پاسخی اجمالی نسبت به اصل اشکال سوم
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 017
تفکیک بین شروع ماه و احکام آن در بیان وحید بهبهانی و اشکال سید بحر العلوم به آن
اشاره به برخی از نکات بحث‌های قبل
الف: فایده‌های مورد اشاره مرحوم مجلسی
نقش مرحوم شاهرودی در اضافه شدن قید به منهاج محقق خوئی
محمل های پنجگانه روایت رویت قبل از هلال و بیان مرحوم زمانی در وجه چهارم
سه حرکت تکوینی در مورد ماه و زمین و اعتبار واحد اندازه گیری
لزوم اعتبار ابتدای زمان به جهت متصرم بودن آن
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 018
تصرمی بودن زمان و تقطیع آن با توجه به اغراض مختلف شرعی و عقلائی
تفسیر روایت تشابه روز قدر به شب قدر و جمع آن با طلوع فجر
تفاوت احکام قطعات زمانی
تغییر نگاه در اوقات نماز یومیه و نقش مدیریت امتثال
تفاوت نگاه به قطعات زمانی در تفسیر امام از آیات
لحظهای بودن ثبوتی طلوع خورشید و عدم تنافی آن با مباحث فیزیک نور
لحظهای بودن زوال خورشید در ثبوت
شاهدی بر لحظهای بودن زوال در روایات
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 019
تقویت تفکیک بین ثبوت شهر و لوازم آن(ان قلت مرحوم وحید)
پاسخ سید به ان قلت مرحوم وحید بهبهانی
پاسخ استاد به ان قلت مرحوم وحید بهبهانی
فهم مقام تشریع با مناسبات حکم و موضوع
تصرم زمان و نقش آن در رویت هلال
اعتبار قطعات زمانی
تبیین تنافی بین متصرم بودن زمان و قطعه ای بودن آن
شواهد روائی بر لحظه ای بودن زمانیات
تبیین معنای «ان الشمس لها حلقه تدخل فیها»
لحظهای بودن زوال
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 020
روایت محمد بن قیس
تشخیص مقامات مختلف شارع به حسب تناسبات
خلط دو فضای فقهی در کلام صاحب جواهر
نصف النهار و رویت هلال با چشم مسلح
خلط بین زوال ثبوتی و امارات کاشفه آن در کلام صاحب جواهر
تسامح در مفاهیم عرفی
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 021
«وسط النهار» در روایت محمد بن قیس
خلط بین مقام ثبوت و مدیریت امتثال در جواهر
اشکال به قرار دادن «متعارف» به عنوان موضوع ثبوتی
جزء لایتجزی در فلسفه، فیزیک و علوم زیستی(شناختی)
تحلیل فلسفی
کلام خواجه در جزء لایتجزی
اشکال به کلام خواجه
تحلیل در علم فیزیک
تحلیل در علوم زیستی
موضوع ثبوتی حکم در تحلیل زیستی
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 022
مفهوم و منطوق جمله شرطیه در روایت
اضطراب متن در عبارت سید بحر العلوم
جواب سید بحرالعلوم از ترجیح منطوق بر مفهوم
اشکال به تصویر نقطه ثبوتی برای زوال
برگشت اشکال به پارادوکس زنون
جواب اشکال و تصویر نفس الامر ثبوتی برای زوال
نقطه در پیوستگی هندسی و گسستگی کوآنتوم
عدم دخالت مبانی فلسفی، هندسی و فیزیکی در موضوع فقهی
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 023
کلمات فقها در روایت محمد بن قیس
استظهار سید بحر العلوم از روایت محمد بن قیس
اشکال به استظهار سید بحر العلوم
استظهار صاحب ذخیره از روایت محمد بن قیس
استظهار فاضل سراب از روایت محمد بن قیس
استظهار استاد از روایت
اصل عقلائی در نقل به معنا
صعوبت استظهار از روایت محمد بن قیس
اعتبار قطعه زمانی در زوال و لغویت آن
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 024
معنای «من» در روایت محمد بن قیس
تناسب صوت و معنا در لغت با تطبیق بر حرف «من»
نسخه های متفاوت روایت محمد بن قیس
اختلاف نسخ و اصل اولی عقلائی
تصرم زمان و رابطه آن با موضوع شرعی
ارتباط طبعی بین لفظ و معنا قبل از وضع
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 025
عدم تنافی لحظهای بودن زوال و تدریجی بودن فعلیت حکم
عدم سنخیت مفهوم زوال و مفهوم عصر
استحاله جزء لایتجزی
امکان اشاره به نقطه زوال در فضای ریاضی و هندسه
معضل انطباق حرکت روی بستر خط در فلسفه
تحلیل حرکت در حکمت قدیم
نظر استاد در تحلیل حرکت
تحلیل جدید از حرکت بر اساس موج
تصویر ثبوتی زوال در علم الهی
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 026
تاثیر انشائات طولی در فقه الحدیث
فجر صادق
اصل عدم تغییر در انشائات مدیریتی شارع
معنای روایت «تسعة اعشار الدین فی التقیه»
تحلیل حرکت از یک آن به آنِ دیگر
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 027
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 028
منطق تشکیک در استظهار
انعطاف کلمه و نقش آن در استظهار
انواع دلالت تصوری
رابطه بدنه زبان با کلام
استظهار انفرادی و استظهار جمعی
زمان خطاب و نقش آن در استظهار
شواهدی بر استعمال «من وسط» و اراده ابتدائیت
الف: بیان مرحوم فیض در وافی
ب: روایت جعفریات
مبنای آیت الله بهجت در مواجهه با کتب روایی
شواهدی بر استعمال «الی آخر» در معنای «نقطه پایان»
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 029
عبارت پایانی روایت محمد بن قیس
بررسی احتمال سقوط لفظ «بینه»
بررسی جریان اصاله عدم الزیاده درمورد روایت
عدم جریان اصاله عدم الزیاده در تصحیفات
بررسی اشتراک عنوان «محمد بن قیس»
روایت اسحاق بن عمار
روایت اسحاق بن عمار در تطور چهار مرحله ای بحث «رویت هلال»
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 030
تذکر چند نکته نسبت به مباحث گذشته
1. استظهار صاحب وافی
2. اعراب «آخره» در روایت محمد بن قیس
3. اصول عقلائیه در اختلاف نسخ
4. وجه تعبیر به موثق در روایت اسحاق بن عمار
استناد به روایت اسحاق بن عمار در مراحل چهارگانه بحث
احتمال نظارت صدر روایت، به نفی روایات عدد
«لاتصم ان تراه» و رویت با چشم مسلح
سیر تطور بحث در چشم مسلح
الف) ادعای «موضوعیت رؤیت متعارف» در همه ابواب فقهی
امثله متعارف بودن رؤیت در ادله
حد شستن صورت در وضو
مقدار کر
مسافت
شب و روز در قطب
حد ترخص
حد شلاق
ابواب نجاسات
ب) شکسته شدن فضای «موضوعیت رؤیت در همه ابواب فقهی»
امثله آقای سیستانی در موضوعیت رؤیت
امثله آقای سیستانی در طریقیت رؤیت
استدلال به «میقات بودن ماه» برای اثبات «موضوعیت رویت متعارف»
تحلیل آقای سیستانی در انحاء مختلف اخذ رؤیت در روایات
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 031
روایت اسحاق و موضوعیت رؤیت
لازمه موضوعیت داشتن «رویت» در کلام علامه تهرانی
معنای «لیس علی المسلمین الا الرویه»
استعمالات کلمه «موضوع»
جامع گیری از استعمالات «موضوع»
استعمال «موضوع» در اصطلاح اصول
تفاوت موضوع و متعلق حکم
جهت‌دهی ارزش‌ها به اغراض در اعتبار
اعتبار شارع و موضوعیت قیود
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 032
تقدم زمانی کتاب مصابیح بر فوائد الرجالیه
چند مقدمه در مسأله رؤیت
الف: تفاوت موضوع و متعلق الحکم
ب: قطع طریقی و موضوعی
مبنای علامه تهرانی در جزء الموضوع بودن «وصف رؤیت»
تحلیل «گذشت سی روز» «بینه» «شهادت» طبق مبنای علامه
نقد مبنای علامه تهرانی
تناسب روایت «صم للرویه» با استصحاب و مقام مدیریت امتثال
ج: علت و مناط حکم
د: حسن و قبح در افعال مقولی
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 033
دسته بندی انواع رویت طریقی و موضوعی در کتاب رویت هلال
اثبات طریقیت رویت هلال در کتاب رویت هلال
بیان پنج مقدمه
اغراض و قیم در علوم اعتباری
«رویت» در نظام قیم و غایات
1. عدم اقتضاء در افعال مقولی(رویت) قبل از نظام قیم و اغراض
2. مصلحت در نفسِ «رویت» در نظام قیم و غایات
3. مصلحت در نفسِ«امر» در نظام قیم و غایات
4. مصلحت در «رائی» یا «مرئی» در نظام قیم و غایات
ارزشِ تابعی در نظام قیم و غایات
اغراض طولی در نظام قیم و غایات
طریقیت دائمی موضوع نسبت به اغراض، در نظام قیم و غایات
تحلیل محمولی حسن و قبح و مقایسه با ساختار ها
تحلیل «شر» بر اساس تحلیل محمولی از قبح
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 034
مجموعه ای بودن نظام قیم و غایات
لزوم بررسی محمولی معنای حسن و قبح
ارتباط حکم و موضوع و متعلق با نظام قیم و غایات
منظور از طریقیت رویت، در کتاب رویت هلال
انواع تشریع؛احکام اولی و مدیریت امثال
طریقیت رویت برای فاصله معین ماه
اشکال؛ مصادره به مطلوب بودن عدم اعتبار چشم مسلح
مبنای استاد؛طریقیت رویت به «هلال»
نقش کیفیات در معانی عرفی
بیان مرحوم بهجت در طریقیت رویت
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 035
دسته بندی ادله «رویت هلال»
موضوعیت طریقی«رویت» در ادله اثباتی
جمع «مدیریت امتثال» و «انشاء حکم ثبوتی» در یک دلیل
ملاک تشخیص مقوله
روشن شدن ضعف «موضوعیت وصفی رویت» در بستر زمان
دقت در فتوا در موارد خلاف مشهور
نفی موضوعیت ثبوتی رویت در کلام آیت الله بهجت
فتوای نهایی آیت الله بهجت در بحث رویت هلال
اطلاق رویت نسبت به رویت متعارف با چشم عادی و تلسکوپ
لزوم مجموعی در نظر گرفتن روایات
روایت «اقوام متعمقون»
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 036
ناظر نبودن فرمایش آیت الله بهجت به ذو الطریق بودن فاصله
عدم ورود اشکال به مصادره بر مبنای استاد
تفاوت تمسک به اطلاق و انصراف، در ورود اشکال مصادره
قاعده «الاسماء وضعت للمسمیاه» و نفی انصراف
قاعده الاحکام تدور مدار الاسماء در رسائل شیخ
بررسی برخی شواهد بر موضوعیت خود هلال
جریان اصاله الاطلاق در امور غیر متعارف و عدم پذیرش انصراف
مانع نبودن احتمال انصراف، برای اجرای اصاله الاطلاق
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 037
استعمال لفظ در بیش از یک معنا در کتاب وقایة الاذهان
صدق عرفیِ رویت و هلال در رویت با تلسکوپ
انصراف و عدم اجزاء رویت با چشم مسلح
لحاظ آینده و اطلاق کلام معصوم
انصراف در کلام مرحوم مظفر
انصراف در کلام مرحوم حکیم
الف: قنوت نماز به فارسی
ب: قضاء ولی
ج: قضاء نماز ابوین
د: بیع و اجاره در عقد واحد
ه: توکیل در اجرای عقد
مراحل شکل گیری انصراف و احکام آن
مرحله اول: اطلاق لغوی
مرحله دوم: انصراف لغوی
مرحله سوم: انصراف عرفی
پذیرش انصراف عرفی توسط مرحوم حکیم
اراده نوعی پشتوانه انصراف عرفی
مرحله چهارم: انصراف شخصی
تفاوت ظهور و اصالة الظهور
ملازمه تقنین و طبایع؛ انصراف و مدیریت امتثال
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 038
تفاوت «انصرافِ الی» و «انصراف عن» در مانعیت از اطلاق
تحلیل کلام مرحوم حکیم در دو حوزه ی مختلف انصراف
تبیین اشکال در چند مساله مشابه
مساله اول: صحیح و اعم
مساله دوم: وضع کلی اسم جنس و اراده شخص
مساله سوم: انصراف
تحلیل مسائل از طریق تفکیک بین طبیعت و فرد
1.تحقق وضع در حوزه ی طبائع
2. تفکیک بین موضوع له و استعمال در اسم جنس
3. کارکرد اشاره ای و توصیفی در مفاهیم
تحلیل صحیح و اعم با ملاک تفکیک بین موضوع له و استعمال در فرد
نقش صاحب قوانین در رفع ابهام در صحیح و اعم
تحلیل انصراف با تفکیک بین موضوع له و استعمال در فرد
امکان تصویر جزء مکمل و مستحب در طبیعت
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 039
عدم اختلاف در موارد امکان رویت با غیر تلسکوپ
توضیح قید «بنحو یرجع المتعارف من الابصار»
شکل گیری عمو م و اطلاق در «هلال»
کلی بودن همه مفاهیم
«عملیه الاشاره» به مثابه «ثابت منطقی»
تعلق انشاء به حوزه ی طبائع
انواع انصراف در مسح
بررسی فتوای مرحوم سید در فرض تعرض مسح به باطن کف
تحلیل فتوای سید بدون نیاز به قاعده ی میسور
انشاء حکم اولی و مدیریت امتثال در یک دلیل
فرآیند تشریع طولی احکام در «مسح»
اقتضائی بودن انشاء احکام ثبوتی و مدیریت افراد در مقام امتثال
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 040
ادامه بررسی مقدمات 10 گانه
واحد بودن فرد «هلال»
میزان صدق عنوان هلال
«تسمیه»سنگین ترین بحث در فضای علمی طلبگی
عدم تلازم بین رویت با چشم مسلح و اشتراک افق
اتفاق نظر در لزوم رویت عرفی هلال
تفاوت بین فرد عرفی با فرد متعارف
رویت شاذ
عدم وضع«هذا» در مقابل معنا
لزوم تنظیم دستگاه اثباتی متناسب با ذو مراتب بودن مقام ثبوت
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 041
تشخیص موضوع؛ مهم ترین کار فقیه
تدوین عالم اثبات متناسب با شؤونات مختلف عالم ثبوت
1. طولی بودن انشائات
2. توجه به تعدد قرائات در رفع تعارضات کلاسیک
تفسیر قاعده «الجمع مهما امکن اولی من الطرح»
تفسیر مرحوم شیخ در قاعده الجمع مهما امکن
تمسک صاحب جواهر به اطلاق «امسحوا» در فرض تعذر
کلام حاج آقا رضا در مورد تعذر مسح با کف
ادله عدم اجزاء رویت با تلسکوپ
اشکالات پنج گانه به عدم اجزاء رویت با چشم مسلح
1. انصراف به متعارف
2. رویت شخصی و عمومی
3. میقات بودن
4. تعدد موضوع و ذو الطریق بودن بُعد خاص
5. لزوم اشتباه بودن اعیاد فطر در طول تاریخ
بررسی اشکال میقات
مقوم مفهوم میقات و مکمل آن
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 042
اشکال به رویت با چشم مسلح؛ «میقات بودن هلال»
«میقات بودن هلال» در فرض اجزاء با چشم مسلح
طولی بودن انشائات در هر دو مرحله ی تشریع
تفاوت «اطلاق سِعی» و «اطلاق شیوعی» در بحث صحیح و اعم
نظام چند ارزشی تشریع احکام
تنافی «میقات بودن هلال» و «سه روز بودن اول ماه»
عدم محوریت «سهولت دسترسی» در میقات
ثبوت تکوینی میقات
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 043
اشکالات به اجزاء با چشم مسلح؛ نوعی بودن رویت هلال
ملاک شخصی و نوعی بودن احکام
بازگشت نوعی بودن رویت هلال به طریقی بودن رویت
اشکالات اجزاء با چشم مسلح؛ انصراف به رویت متعارف
مقدمه اول: تسمیه و انواع آن در «العناوین»
مقدمه دوم: انواع چهار گانه شبهه
مقدمه سوم: انحصار طبیعت وضع در طبایع
تفاوت حوزه وضع و انصراف
تفاوت شبهه مصداقیه و صدقیه
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 044
کیفیت تطور علم در ذهن بشر
تقویت اطلاق به وسیله فرد متعارف در غسل الوجه
«تعارف» به مثابه ابزاری برای تحدید وجه
تحدید مقداری و تحدید عناصری
انواع تسمیه
«تحدید» در مقام انشاء ثبوتی احکام و مدیریت امتثال
بررسی عبارت مصباح الفقیه در مسح متعارف
تطبیق مدیریت امتثال در مسح معذور
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 045
مقصود از تعارف در غسل وجه
کلام مرحوم حکیم در تعارف و تحدید به اقل در غَسل وجه
عدم اجزاء رویت با چشم مسلح و تنظیر آن به حد ترخص
خفاء جدران و اذان در حد ترخص
خفاء مسافر از جدران و خفاء جدران از مسافر
توجه به نحوه ی تعبیر شارع در حد ترخص
تعارض بین ادله حد ترخص
تفاوت فتاوا و نصوص حد ترخص، نسبت به ذهاب و عود
اشکال در طریقیت خفاء اذان و جدران برای مسافت خاص
تشکیک در صدق «مسافر»
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 046
طرح خفاء اذان و جدران در روایات با وجود مفاهیم واضحِ دال بر بُعد
دقت در میزان فرسخ و سایر مفاهیم دال بر بُعد
نقش «مسیره یوم» در صدق سفر
تاریخ قید «تواری عن البیوت» در فهم فقهاء
دسته‌بندی روایات دال بر حد ترخص
الف: روایات سماع اذان
ب: روایات منزل
ج: روایات بیوت
عدم موضوعیت رویت در حد ترخص در روایات
تشکیکی بودن صدق مسافر و تصریح به آن در روایت اسحاق بن عمار
منشأ تشکیک؛ اقل و اکثر در صدق مفاهیم و مسمیات
پایه ریزی معرفت فازی بر منطق دو ارزشی
تلازم بین غناء زبان و احتیاج زبانی
انشائات طولی و رابطه آن با تشکیک در صدق مفاهیم
تحلیل تشکیک و تطبیق آن با سرعت
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 047
ادله حد ترخص؛ علت اخذ عنوان «رویت» در کلمات فقها
متعارض نبودن معیار های حد ترخص نزد قدما
طریقیت «سماع اذان» و «تواری من البیوت» برای خروج از بلد
متعارض دیدن معیار ها در طبقه شاگردان شیخ طوسی
عناوین مشابه «تواری من البیوت» در روایات
معنای تواری
معیار های حد ترخص در کلام قدما
عبارت کلیدی شیخ طوسی در خلاف
جمع بندی ادله حد ترخص
توجه به «تشکیکی بودن سفر» و «طولی بودن انشائات»در جمع بندی ادله
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 048
میزان صدق سفر عرفی
فوائد روایات ضعیف
تحلیل فرمایش شهید صدر در مقدمه «اقتصادنا»
جریان مناط بحث اجتماع امر و نهی در اجتماع سایر احکام
ادامه بحث از تحلیل فرمایش شهید صدر در مقدمه اقتصادنا
تطبیق دیدگاه استاد در بلاد کبیره
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 049
شاهدی بر عمل ابن بابویه بر اساس فتوای مشهور
تطبیق انشاء طولی در آیه تقصیر
تطبیق انشائات طولی در مواضع تخییر
تطبیق انشائات طولی در بحث قضاء
اشاره به دستگاه وسیع تشریع در روایت عبد الاعلی بن اعین
انشائات طولی در اجتماع احکام خمسه
موافقت انشائات طولی با ارتکاز عرفی
انشائات طولی و قاعده لاتعاد
تصویر انحاء مختلف «جزء» در مرکبات
نحوه مدیریت امتثال در مسافت شرعی
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 050
انشائات طولی در کلام آیت الله بروجردی
فرهنگ شیعیان معاصر معصومین، نسبت به «امامت»
نگاه جمعی آیت الله بروجردی به «صدقه الله لاترد»
عدم تکاذب در عامین من وجه
لسان نداشتن ارتکاز متشرعه در کلام مرحوم حکیم
انشائات طولی در نماز مسافر
عدم تناسب صدقه الله با احتیاط در جمع
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 051
الامتثال عقیب الامتثال و موارد سقوط امر
الف: حصول غرض با امتثال و عدم امکان تکرار فعل
ب: حصول غرض و امکان تکرار فعل در غرض تشکیکی
ج: عدم حصول غرض و عدم امکان تکرار فعل
د: عدم حصول غرض و امکان تکرار فعل
ه: حصول غرض و امکان تکرار فعل در غرض غیر تشکیکی
تعلق اوامر به طبیعت و امکان تکرار فعل
انصراف به فرد متعارف؛ تأسیس فقه جدید یا پایه همه اطلاقات
انصراف در ادله مبیّنه حدود و بقاء اطلاق در غیر آن
انصراف مقدار کر به اشبار متعارف
انصراف خطوه به خطوات متعارف
انصراف مقدار شبانه روز در مناطق قطبی به متعارف
انصراف شدت شلاق به متعارف
انصراف در مقام امتثال و تفاوت آن با انصراف در مقام انشاء
بررسی اطلاق و تعارف در «ذرات ریز خون»
اشکال در صدق تسمیه در اجزاء دم
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 052
تشخیص موضوع مهم‌ترین شان فقیه
انواع حکمت
تحدید موضوع در انشاء ثبوتی و مدیریت امتثال
موضوع شناسی در خون؛ جرمیت و رنگ دانه
الحاق و عدم الحاق حیض صفراء به خون
استنجاء به سنگ؛ جرم و رنگ دانه و بو دانه
عناصر دخیل در تسمیه؛ شیء و هیئت اجتماعیه اجزاء
بازگشت عرف خاص به ارتکازات عرف عام
میکروسکوپ و مسأله هیئت اجتماعیه در تسمیه دم
نیاز زبانی و انواع تسمیه
تشکیک در صدق مفهوم و سختی فهم آن
انواع رنگ دانه‌ها و نفوذ آنها به پوست
شک در جزئیت وضعی و جریان برائت
انصرافِ الی و انصرافِ عن
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 053
شروع تقنین با موضوعات اقتضائی
تفاوت مناط و ملاک و تطبیق آن به آب کر
مدیریت موضوعات اقتضائی با انشائات ثبوتی
تفاوت الغاء خصوصیت و تنقیح مناط
انشائات ثبوتی در تعیین مقدار «کر»
تنقیح مناط در مقدار خون معفو
معیار استاندارد مقدار در قدیم و جدید
محاسبه کر با مقدار وزنی و حجمی
تمرین فقهی تناسب حکم و موضوع در خون
اختلاف آثار و نقش آن در تسمیه
تسمیه جدید در اجزاء ریز خون
تصعید بول و حکم نجاست آن
پر برکت ترین روش طلبگی
نجاست ذرات ریز خون
سوال در مورد بورس و پول
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 054
ابهام و شبهه صدقیه در خون
مبدء محاسبه شروع ماه قمری؛ تولد ماه یا تولد هلال
تحلیل حرکات سه گانه ماه و زمین و نقش آنها در محاسبات
تعداد چرخش سالیانه ماه به دور زمین
محاسبه دقیق حرکات سه گانه
ابتدای محاسبه ٢۴ ساعت و گردش زمین به دور خودش
شمارش واحد های بزرگ با واحد های کوچک
فضای ثبوتی موسَّع در تطبیق حرکات سه گانه
تفاوت بدایةالشهر و بدایة الحساب
دخالت محاسبه‌های مختلف در رویت پذیری هلال
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 055
کتاب «تشریح الافلاک»
صعوبت محاسبات نجومی
انواع محاسبات نجومی و دقت آنها
الف: زیج
ب: محاسبه تعدیلات
ج: محاسبه حرکات دینامیکی اجرام سماوی
د: رویت پذیری هلال
مستندی مهم در بحث رویت هلال و نقض به اعتبار «بُعد خاص»
مستندات تعیین کننده؛ قانون الجزایر در علوم قرآنی
تحلیل نقض بر اعتبار «بُعد خاص» بر اساس مستند مذکور
روایت بطن نخله و ضابطه محاسبه اول ماه
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 056
بررسی موضوعیت «قابلیت رویت با چشم عادی»
اشکال به تصویر عموم افرادی در «هلال»
اطلاق احوالی در «هلال»
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 057
نقد مبنای «قابلیت رویت با چشم عادی»
تفاوت «اطلاق سِعی » با «اطلاق شیوعی »
ادعای انصراف به جهت خلط اطلاق احوالی و افرادی
بررسی موضوعیت «اماره ی کثیر الخطاء»
میقات در ادله رویت هلال
موضوع نبودن «رؤیت» در برخی روایات
رویت، اسهل الطرق برای کشف موضوع ثبوتی
حقیقت لیلة القدر
ابن جنید و اشتباه انتساب قیاس باطل به ایشان
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 058
ادامه بررسی موضوعیت« قابلیت رویت با چشم عادی»
تفاوت اطلاق احوالی و اطلاق افرادی
اماره بر مضی در واجبات موسع و مضیق
نقد موضوعیت رؤیت به جهت کثرت خطا در اماره
احتمالی ثبوتی برای رفع تهافت «موضوعیت رویت» و «وجوب قضا»
بررسی احتمال موضوعیت «امکان رویت متعارف»
بررسی احتمال ثبوتی مذکور در رفع تهافت
حرکت تکوینی ماه به دور زمین
چند سؤال مهم پیرامون حرکت
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 059
تقسیمات اطلاق
تشبیه رویت هلال به خون
شبهه صدقیه و مناشئ آن
الف: مخلوط شدن طبایع بسیطه در خارج
ب: شک در اختلاط
ج: شک در سعه یا ضیق در مصداق مرکب
وضع الفاظ برای روح معانی
ج: شک در وصول به درجه ای از اجتماع
د: شک در اجزاء مؤتلفه شیء
نقش هیئت در تسمیه
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 060
اقتضاء ملاکی و بُرش انشائی
تفاوت نسخه روایت «قد یکون الهلال للیلة»
لزوم تفکیک بین اطلاق سعی و احوالی
بازگشت اطلاق احوالی به اطلاق افرادی
موضوعیتِ حالت، عامل شکل‌گیری فرد
عدم موضوعیت احوال هلال در لسان ادله
تغییر ضخامت هلال و حفظ فردیت آن نزد عرف
نقش هیئت در تسمیه
دقتی در مفهوم حرکت
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 061
تسمیه هلال و قیود دخیل در آن
چند سؤال راهگشا در بحث
الف: تحلیل وجودی حرکت
ب: تحلیل وجودی کم متصل قار (بُعد)
تنافی حیثیت وحدت در وجود با کثرت موجودات
یادگیری بدون تکلف علوم
انحاء مختلف ظهور مفاهیم در عالم
مشاعر؛خواستگاه مفهوم وجود
مراتب وحدت و وحدت متمثل عند النفس
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 062
تسمیه هلال
نکته ای در مورد تصویر فرد در هلال
تصویر افراد در زاویه
اشکال اول به تصویر افراد زاویه
اشکال دوم به تصویر افراد در زاویه
طرح برخی سوالات جهت روشن شدن خاستگاه مفهوم وجود
کتاب «شواهد الربوبیه» ملاصدرا
مصحح اتصاف ما سوی الله به وجود
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 063
خاستگاه مفهوم وجود نزد علامه طباطبائی
مثول خاستگاه مفهوم وجود
تحلیل مفهوم وجود بر اساس تعبیر امام سجاد(ع)
شکل‌گیری علم حصولی بر پایه مفاهیم مقابلی
مراحل مختلف در مفهوم وجود
نزاع لفظی در اصالت وجود
بُرد برهان امتناع اعاده معدوم
لزوم تدوین منطق جدید متناسب با هیولی و حرکت
ادراک طبیعت در ضمن فرد
تسمیه هلال
قیود تسمیه و تفکیک آن با انس ذهنی
انواع تسمیه
تقسیم بندی دیگر در فضای تسمیه هلال
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 064
انواع مسمی
الف: خارجیت مسمی
ب: مثولی بودن مسمی
ج: تحقق مسمی در نسبت
مفهوم زیبایی
تفاوت حسن و جمال
تقید مسمی به حالت نفسانی
لزوم تفکیک بین مقارن و مسمی
احتیاج بشری و کشف قیود در مسمی
بررسی لغوی کلمه «هلال»
ریشه واژه هلال در زبان انگلیسی
زبان قیاسی و زبان ترکیبی
توحد مناشیء زبانی
خطاء در تطبیق مفهوم بر مصداق
تقریر دوم از خاستگاه مفهوم وجود
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 065
تسمیه هلال
موافقت اشتراک لفظی حِکمت زبان
کتاب «المعجم الاشتقاقی المؤصل»
هلال و معنای خالی شدن جوف
رابطه صوت و معنا در معانی
مختار در معنای هلال
تاثیر جایگاه حرف در معنا
پیچیدگی علم لغت و رابطه تکوینی لفظ و معنا
تفاوت دلالت ذاتی با ارتباط ذاتی
جمعبندی معنای مختار در «هلال»
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 066
تلألؤ؛ معنای اصلی هلال
بررسی تقید هلال به رؤیت و ناظر زمینی
لزوم بررسی ادعای حقیقت شرعیه در هلال و شهر
موضوعیت شهر در ما نحن فیه؛ اماریت هلال بر حدوث شهر یا مضی شهر؟
تفکیک بین بدایة الحساب و بدایة الشهر
لزوم توجه به نقطه انطلاق در بحث‌های علمی
بررسی «عهد» در هلال و تلألؤ
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 067
ادامه بررسی مفهوم هلال
ضرورت آشنایی عالم دینی با معلومات عمومی علمی زمان خود
تأکید بر آشنایی با نظریات مطرح و مرزهای دانش، مخصوصا در علوم پایه
تطبیق مبانی علوم طبیعی بر مفاهیم دینی
شاخص‌ترین علوم پایه: ریاضی و فیزیک و اهمیت آنها
امکان رویت هلال و تشخیص موضوع ادله
بررسی مقومیت برخی از امور در تسمیه هلال
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 068
شرط مشاهده نور
تقید مسمای هلال به تقوس؟
دو گام در بحث‌های فقهیچند وقتی است که برگه‌ای4 نزد من هست. ابتدا در مورد آن توضیحی را عرض کنم. در فضای بحث فقهی ما دو کار داریم. طلبه که در فضای بحث فقهی فکر می‌کند، دو کار دارد. یک کار این است که خودش سعی کند به حق برسد و مراد را بفهمد. از دلیل، استنباط مباشری بکند. یعنی به سرچشمه برود و آب بردارد؛ استنباط مباشری به این معنا است که به سرچشمه می‌رود و آب بر می‌دارد. خودش تشخیص می‌دهد که شارع مقدس چه حکمی کرده و استنباط می‌کند. این یک مرحله است.
عدم حقیقت شرعیه برای «شهر»این برگه خیلی وقت است که نزد من است. شاید بهترین زمانش الآن باشد که به آن اشاره کنم. به همین نحوی که گفتم سؤال حیثیت تقییدیه در هلال، فضای عموم بحث را در یک مرحله‌ای تخریب می‌کند. آن سؤال باشد و فعلاً روی فضایی که متفاهم کل باحثین است، بحث جلو برود تا بعد از اینکه مراحلی حل شد و در بعضی گام ها اتفاق نظری حاصل شد، سؤال سنگین تری را مطرح کنیم و بعد ببینیم چه باید گفت.
صعوبت تعیین بدایه الشهر و ضرب قاعده
لزوم تبیین ارتکاز با کلمات ممهده و معدات همه‌فهم
تببین ارتکاز مقابل رؤیت وصفی
طریقی بودن رؤیت و استدلال بر آن
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 069
ارتباط طریقیت رؤیت با مواقیت قمر
اشکال تهافت طریقیت رؤیت با عدم اجزاء تلسکوپ
پاسخ کتاب هیویات فقهیه: طریقیت رؤیت برای منازل و مواقیت قمر
نقد پاسخ هیویات
مراد از مواقیت و منازل
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 070
منازل قمر؛ اهلّه؛ مواقیت (2)
توجه به ارتکازیات و مسلّمات در فضای بحث علمی
لزوم توجه به فضای حاکم بر یک بحث علمی
فضای حاکم بر استدلالات علامه تهرانی
پذیرش طریقیت رؤیت در کتاب رؤیت هلال
مدّعای هیویات فقهیه در معنای «أهلّه»
احتمالات در مراد از منازل قمر
الف) منازل بیست‌و‌هشت‌گانه
ب) شکل قمر
ج) شبانه‌روز ماه
د) ادوار و شهور
جمعبندی پاسخ به هیویات فقهیه
روایات بدون منبع در مجمع البیان
غلط بودن ردّ روایت به صرف عدم نقل آن در منابع متقدّم موجود
علل ناپدیدی برخی از تراث شیعهاگر یادتان باشد سؤالی در ذهن من بود که چرا یک دفعه محو شد. بعداً هم کم‌کم حل شد. در تاریخ ریاضی دیدم که به‌صورت طلبه مسلمانی می‌آمده و کتابها را می خریده و می برده. این یکی بود. با رنسانس و فتح قسطنطنیه که کتابهای آنها را بردند و یک نهضتی در استنساخات زبان یونانی شد، قسمت دیگر سوالم حل شد. اخیراً هم جالب بود. آن آقای عراقی -جیم الخلیلی- سه مستند سه بخشی ساخته که در بخش سومش گفت وقتی قاره آمریکا کشف شد برای اروپایی‌ها بار بار طلا می‌آمد. از نظر مالی خیلی بالا رفتند. آن جا طلا زیاد بود. می‌گویند چنان دستشان باز شد که بخش مهمی از این پول‌ها را صرف خرید کتاب از شرق عالم کردند. می‌گوید بردند! این هم نکته‌ای بود. من تا حالا به این صورت به آن برخورد نکرده بودم. شواهد زیادی پیدا کرده بودم. اما این هم یک نکته‌ای بود که ایشان گفت؛ که آنها شروع کردند به خریدن و بردن.
دقت محدثان در جلوگیری از راهیابی روایات مجعول به منابع شیعی
بررسی تناقض در عبارت مرحوم خوئی
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 071
فقه الحدیث روایات «إذا رآه واحد رآه ألف»
پاسخ هیویات فقهیه به تهافت در کلام محقق خوئی
بررسی منشأ تهافت در کلام مرحوم خوئی
الف) شیوه بحث مرحوم خوئی در کتاب المستند
ابطال حد دانژون در نجوم امروز
ب) شیوه بحث مرحوم خوئی در مراسلات
بررسی روایات «إذا رآه واحد رآه ألف» و نقد مرحوم خوئی
جمعبندی بحث جلسه
اعتبار رؤیت حادّ البصر
لغت «هلال» در زبان آشوری
تأثیر جایگاه حروف در معنا
پدیده «تعریب»
لزوم توجه توأمان به استعمالات ریشه و معانی حروف در پژوهش لغوی
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 072
ضوابط رؤیت و رؤیت‌پذیری هلال
مفاد روایات «إذا رآه واحد...»: نفی رؤیت شاذه؛ نه شرطیت رؤیت متعارفه
زمینه صدور روایات «إذا رآه واحد...»
تفکیک بین رؤیت شاذه و رؤیت متخصص
حکم اطمینان یک فرد به رؤیت هلال
تفکیک الفتاوی الواضحة بین تولد طبیعی و تولد شرعی هلال
دو نکته راهگشا در بحث:
الف) معیار رؤیت‌پذیری هلال: میزان ضخامت هلال یا فاصله بین ماه و خورشید؟
معیار رؤیت‌پذیری در بیان مرحوم خوئی
معیار رؤیت پذیری در کتاب رؤیت هلال
ب) امکان تقلیل محل نزاع به سه ساعت اختلاف میان رؤیت با تلسکوپ و رؤیت با چشم عادی
واحد بودن تقویم و عدم تعدد آن
لزوم تقویم واحد و تطبیق ایام شرعی بر آن
رفع بسیاری از ابهامات با تعیین معیار شروع ماه برای کل کره
نقطه دحو الارض، معیار تکوینی تقویم الهی
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 073
مبدأ واحد شروع ماه قمری برای کل کره
تفاوت منازل قمر با برج های دوازده‌گانه
ارتباط ضخامت قرص قمر با فاصله آن از خورشید
نقد رؤیت‌پذیری هلال در کلام مرحوم خوئی
ثمره اختلاف سه‌ساعتی رؤیت با تلسکوپ و رؤیت با چشم عادی
بطلان قول به اشتراک افق
رؤیت‌پذیری هلال برای کل کره
اهمیت توجه به تراث روائی در بحث رؤیت هلال
نظم دقیق حرکات اجرام سماوی و تقویم بشری
روایت سیاری و اشاره به سال کبیسه
تقویم بشری و رابطه آن با نظم حرکات اجرام سماوی
رابطه خروج از محاق و رؤیت هلال در شروع ماه قمری
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 074
عدم تلازم اعتبار تلسکوپ با تخطئه رؤیت هلال در تاریخ اسلام
سه هدف متفاوت در کندوکاوهای فقهی
لزوم تفکیک بین موضوع واقعی و طرق احراز موضوع
بررسی شبهه تلازم اجزاء تلسکوپ با تخطئه رؤیت هلال در تاریخ اسلام
الف) قلّت موارد رؤیتناپذیری هلال در تمام بلاد اسلامی
ب) روند کاهشی ادعای رؤیتناپذیری هلال
لزوم صدق رؤیت عرفی؛ عدم صدق رؤیت در دستگاه ccd
ج) شواهد تاریخی بر رؤیت‌پذیری هلال
مقدار فحص از ادله در استنباط
تفکیک بین صدق عرفی رؤیت با متعارف بودن رؤیت
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 075
سه گام مهم در احراز ملاک دخول شهر
عدم صدق رؤیت در دستگاه ccd
لزوم بررسی صدق رؤیت در ارتباطات زنده و برخط
تسمیه هلال و عدم تقید آن به رؤیت‌پذیری با چشم عادی
شکست نور در تلسکوپ و پردازش نور در ccd
صدق یا عدم صدق رؤیت در انواعی از تصویر زنده
صدق رؤیت و نقش مناط حکم
تشکیک در مراتب رؤیت و استفاده از آیینه توسط پزشک
سونوگرافی و صدق رؤیت اجنبیه
پردازش زنده نور و تشکیک در صدق رؤیت
ترسیم سه گام مهم در اثبات دخول شهر
قطع حاصل از طریق و قطع حاصل از هر شیء
تلازم حجیت قول بیّنه و میقاتیّت
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 076
نقش کشف اغراض و تناسب حکم و موضوع در صدق رؤیت
وضوح مفهوم رؤیت و ابهام در صدق آن
چشم مصنوعی و صدق رؤیت
صدق مشکوک رؤیت و نقش تناسب حکم و موضوع
پردازش و شکست نور و تغییر در مرئی
لزوم فهم موطن مسمی در صدق رؤیت
موطن استماع در قرائت قرآن
ضابطه صدق رؤیت در موارد مشکوک: کشف اغراض به وسیله تناسب حکم و موضوع
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 077
تشکیک ماهیت و مناشئ آن
اشتراط صدق رؤیت عرفی یا متعارف در صدق؟
صدق عرفی هلال و بُعد قمر از شمس
امکان تشکیک در ماهیت
تطبیق تشکیک ماهیت در حرف «راء»
مناشئ تشکیک ماهیت
الف) اشاره به شأنیت و قوه در افراد غیرکامل
ب) متغیر و ظرف طبیعت
ج) شناور بودن طبیعت
پارادوکس خرمن و مسأله صدق
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 078
تشکیک در ماهیت (2)؛ طبیعت بسیطه
رواداری؛ منشأ پارادوکس خرمن
ترکیب طبایع، منشأ تشکیک در ماهیت
رابطه طبیعت و فرد
جزء لایتجزی در تصویر رابطه طبیعت و فرد
شواهدی بر تحقق طبیعت بسیطه
رابطه بین معانی و حقائق
اشاره به برخی حقائق با مفاهیم تقابلی، بدون اتصاف به آن مفاهیم
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 079
نقش «مرئیّ» و «مناسبات حکم و موضوع» در مراد از «رؤیت»
ترکیب و تشکیک در ماهیت
مقوله رؤیت و لااقتضاء بودن آن
اناطه تحقق رؤیت به دریافت‌کننده
تشکیک در رؤیت مقولی
تشکیک در رؤیت به اعتبار مراد متکلم
منشأ اختلاف در صدق رؤیت هلال
صدق قرائت قرآن بر ضبط صوت
دخالت غرض در صدق رؤیت
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 080
طریقیت رؤیت هلال برای مضیّ شهر سابق
نقش مقصود از «رؤیت» در صدق آن
صدق «رؤیت» در «ارتباط زنده» با لحاظ مقصود
طریقیت «رؤیت هلال» برای «دخول شهر»
پیچیدگی احراز دخول شهر با رؤیت با تلسکوپ
ثبوتی و غیراعتباری بودن دخول شهر
استصحاب و اماریت هلال بر مضیّ شهر
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 081
مباحث تکمیلی بحث تشکیک در مفاهیم و عناوین
تحقق «تشکیک» در مفاهیم «متواطی»
منشأ تشکیک در ماهیات
فصل اخیر و میزان در آن
جریان تشکیک در جنس، نوع، صنف و فرد
جریان تشکیک در مفاهیم مقولی
تبیین خروج شعاع از بصر
تفکیک عناوین مقولی از عناوین ثانوی در حسن و قبح
نوع اخیر و معیار دستیابی به آن
مشکله دخول شهر با رؤیت با تلسکوپ
ادعای اختصاص رؤیت به ماه مبارک به جهت فرض الله بودن آن
معنای فرض الله در مقابل سنّة النبی
عدم اختصاص رؤیت هلال به شهر مبارک در روایات
چند سؤال
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 082
شواهدی بر کفایت هلال تلسکوپی برای دخول شهر
مقصود اصلی از رؤیت هلال
شواهد کفایت هلال تلسکوپی
الف: کاهندگی مکانی
ب: کاهندگی زمانی
میقاتیت هلال و لزوم ترسیم خط زمان برای هلال
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 083
خط زمان و آثار آن
کرویت زمین و مشکل تعیین ایام هفته
خط زمان و خصوصیات آن
الف: تغییر جهت چپ و راست
ب: شروع و پایان روز در دو طرف خط
خط زمان و مشکل تعیین هلال
خط زمان و سال شمسی
دفع مشکل خط زمان در تعیین هلال
لغزنده بودن روز عید در کل کره
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 084
نصف النهار دحو الارض و خط زمان
نصف النهار گرینویچ
تصویر یک شبانه‌روز کره در لحظه طلایی
نصف النهار دحو الارض و ساعت صفر
علم معصوم و امثال سید بن طاووس به دخول شهر
روش‌های نظم‌دهی تقویمی به روزها در اقوام و ملل
اشاره به ثبوتی بودن دخول شهر در آیات و روایات
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 085
مباحث تکمیلی خط زمان و تقویم کره
طریقی بودن رؤیت هلال در کلام سید بن طاووس
نسبت نصف النهار با خط زمان
نصف النهار قراردادی و شبانه‌روز ثبوتی
لحظه طلائی در نصف النهار مبدأ
لوزم تصویر خورشید مجازی
اشارات علمی و پیجویی آنها
اهل البیت منشأ تمام علوم
تفکیک بین ساعت محلی و ساعت کره
نصف النهار دحو الارض در کلام امام و تصویر تقویم ثبوتی
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 086
تطبیق روایت «رؤیت قبل یا بعد زوال» بر نصف‌النهار دحوالارض
خط زمان و اشاره روایت به آن
تذکر دو نکته
الف) دو معنا برای متعارف
ب)«أجازه لي مما صح عندي من حديثه» در سند کمال الدین
روز واحد کلّ کره در لحظه طلایی زوال نصف‌النهار دحوالارض
تصویر هفتاد و دو ساعت برای یک شبانه‌روز کره
رؤیت قبل زوال نصف‌النهار مبدأ، ملاک اتصاف روز کره به اول ماه
غایت روایت، نظم تکوینی تقویم، بدون تعرّض به برخی فروع
دقت در هفتاد و دو ساعت کره
قادح نبودن غموض معنای مختار روایت
عدم منافات روایات مقام اثبات رؤیت با روایات مقام ثبوت
ضرورت تصویر ساعت صفر
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 087
نصف النهار مبدأ در روایت «طالع الدنیا السرطان»
لزوم انس گرفتن با خصوصیات خط زمان
ساعت صفر و آنات بعد از آن
روز جهانی و روز محلی
تحقق دو روز در کره و تنظیم روز کره
تفاوت کارکرد خط زمان و نصف النهار مبدأ
پیچیدگی تعیین خط زمان
اهلال هلال قبل یا بعد از زوال
طولیت احکام بقاع محلی و احکام کره
تصویر شب قدر شخصی در کل کره
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 088
بیانات علامه مجلسی پیرامون مباحث اخیر
انواع چاپ‌های بحارالانوار
شبانه‌روز حقیقی و متوسط
توضیح روایت «ان طالع الدنیا السرطان»
بیان مرحوم مجلسی در تقدم خلقت روز بر شب و زمین بر آسمان
فتق و رتق در آیه شریفه « أَنَّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ كانَتا رَتْقاً فَفَتَقْناهُما»
الهیون مسیحی و نظریه بیگ بنگ
قاعده «نظام اصل موضوعی» در فهم آیات قرآن کریم
توضیح مرحوم بهجت از دو واژه «کوکب» و «نجوم»
سال ۱۴۰۰-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 089
سیر و جمعبندی مباحث رؤیت هلال تاکنون
بررسی اسناد جزمی شیخ صدوق
اختلاف نسخه روایت « قد يكون الهلال لليلة و ثلث»
عدم دلالت مقدمه مقنع بر قطعیت اسناد
علل و مناشئ از بین رفتن کتب و اصول روائی
سیر مباحث رؤیت هلال تا اینجا
علوّ مقام معنوی شیخ انصاری
جمعبندی بحث رؤیت هلال تا اینجا
دو روایت کلیدی در بحث رؤیت هلال
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 090
وضعیت هلال شوال 1443ق.
بررسی رؤیت هلال شوال سال ١۴43
تأثیر اختلاف فتاوا در عید فطر سال 1443
تبیین اصطلاح فقهی موضوع حکم
موضوع فقهی و موضوع منطقی
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 091
تحلیل «موضوع» در رؤیت هلال
«موضوع» در اصطلاح فقه و اصول
شمول رؤیت برای تلسکوپ در تلقّی عرف و ارتکاز متشرّعه
تفکیک بین «موضوعیت» در متعلق حکم و «موضوع» در مقابل حکم
نظام اغراض و قیم در اعتباریات و نقش آن در فهم موضوع
اشتباه در تشخیص موضوع و خلط آن با متعلق حکم
عدول از فتوا، میدانی برای تمرین فقهی و تنظیم مبانی
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 092
اغراض، ارزش‌ها و جهت‌دهی‌ها در احکام
موضوعيت يا ترائی موضوعیت
مسأله اشتراک افق در فرض اتحاد نصف النهار
شناسایی اغراض و ارزش‌ها و جهت‌دهی‌ها در احکام
طریقیت رؤیت در همه حال و ترائی موضوعیت در متعلق حکم
بررسی برخی از مثال‌ها و رد قول شخصی و نوعی بودن رؤیت
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 093
تحلیل و نقد «نوعی بودن» رؤیت هلال
خلاصه جلسه گذشته
بررسی منشأ قول تفصیل بین حکم شخصی و نوعی
نقد تفصیل بین شخصیت و نوعیت با دو بلد در یک نصف النهار
مرز تکوین و اعتبار در اهلال هلال
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 094
تکوینی بودن اهلال هلال
تکوینی بودن اهلال هلال و لغویت جعل شرعی در آن
اتحاد فرد هلال در چشم مجرد و مسلح در اماکن متقاربه
امکان تقریب مبانی علمی
جمعبندی بحث
بررسی امکان رؤیت هلال با ارتفاع گیری از نقطه استحاله رویت
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 095
تبیین اتحاد هلال در تلسکوپ و چشم عادی با تکیه بر روش حذفی
الف: شکستن قول به موضوعیت داشتن رؤیت در برخی مثال‌ها
ب: اتحاد فردیت در رؤیت با تلسکوپ و چشم عادی
ج: اتحاد هلال شرعی در رؤیت با تلسکوپ و چشم عادی
مرئی در تلسکوپ؛ هلال یا شکل هلال؟
اتحاد فرد هلال در روایت داوود رقی
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 096
استحاله ملاک بودن میزان بُعد قمر از شمس در اهلال هلال
صدق رؤیت عرفی با تلسکوپ
اجزاء تلسکوپ براساس کفایت رؤیت در بلاد شرقی
استحاله ملاک بودن میزان ابتعاد قمر از شمس
لحظه اهلال هلال در علم الهی و طرق رسیدن به آن
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 097
پاسخ به برخی سؤالات پیرامون رؤیت هلال با چشم مسلّح
بررسی حکم شخصی و نوعی
تاملی در رؤیت هلال با تلسکوپ
لزوم حق‌جویی در مباحثات علمی
طرح بحث جلسه بعد
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 098
احتمالات معقول برای ملاک شروع ماه
روایت معمر بن خلّاد در بیان آیت‌الله شبیری
احتمالی در فقه الحدیث روایت معمر بن خلاد
استحاله طریقیت اهلال هلال برای فاصله
تأملی در روایات قطع تلبیه
ثبوتی بودن خروج قمر از تحت الشعاع
چند راهکار ثبوتی عملی برای زمان شروع ماه
میقاتیت هلال برای کل کره
تمایز شروع ماه در احکام شب و روز ماه رمضان و احکام آنات ماه
عدم تصویر ذو الطریق برای هلال
معنای خروج قمر از تحت الشعاع
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 099
عدم جریان پارادوکس‌های «خرمن» و «زنون» در اهلال هلال
نقد قول ابتعاد قمر از شمس در اهلال هلال
عدم ورود شبهه خرمن و شبهه زنون در اهلال هلال
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 100
جمعبندی اهمّ مباحث گذشته
طریقیت اهلال هلال به دخول شهر
لزوم تفکیک بین لحظه ثبوتی دخول شهر و امارات کاشفه از آن
تشخیص موضوع حکم، مهم‌ترین گام در بحث رؤیت هلال
بررسی انصراف رؤیت به رؤیت متعارف در زمان معصوم (ع)
لزوم صدق هلال در امارات کاشفه از دخول شهر
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 101
محوری‌ترین نکته در بحث کفایت رؤیت با چشم مسلّح
فقه اللغه كلمه «هلال»
لزوم توجه به قواعد مختلف در اشتقاق کبیر
موافقت ارتکاز عمومی با صدق هلال در رؤیت با تلسکوپ
عدم لزوم تأخر نقد علمی از ارائه ساختار و نظام علمی
رجحان نقد علمی و حرمت ساختارشکنی فکری
ضرورت تفکیک بین مواضع تبرّی، تقیّه، ابراز مشترکات
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-سال دوم-ادامه بحث رؤیت هلال-جلسه 102
«الیقین لایدخل فیه الشک»، بیان استصحاب یا موضوعیت یقین به دخول رمضان؟
تطبیق استصحاب بر «الیقین لایدخل فیه الشک» توسط شیخ انصاری
امکان جامعگیری از قواعد استصحاب، یقین، مقتضی و مانع، فراغ و تجاوز
دیدگاه آخوند در موضوعیت یقین به دخول رمضان و عدم دلالت مکاتبه قاسانی بر استصحاب
بیان محقق ایروانی در نفی دلالت مکاتبه بر استصحاب
اشکال منتقی الاصول به مناقشه صاحب کفایه
جایگاه استظهار از عموم اخبار و استظهار از روایتی خاص
بیان منتقی الاصول در موضوعیت یقین و نفی دلالت مکاتبه بر استصحاب
استظهارات مختلف و به‌هم‌ریختگی فضای برداشت از روایت قاسانی
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 103
بررسی دلالت روایات رؤیت بر موضوعیت یقین
گزارشی از جلسه قبل
تأیید دیدگاه آخوند خراسانی در بیان مرحوم مظفر
تأیید دیدگاه آخوند در بیان محقق اصفهانی
ابواب مربوط به رؤیت هلال در وسائل الشیعه
فتوای مشهور در بطلان روزه یوم الشک و مخالفت مرحوم جواهری
تأثیر تبویب احادیث در منابع اولیه و ثانویه، در افتاء
روایت کافی در روزه یوم الشک
موضوعیت یقین و قاعده اشتراک الاحکام بین العالم و الجاهل
عدم احتمال موضوعیت یقین در روایت قاسانی در مقابل استصحاب
مدیریت امتثال و تأثیر آن در استظهار از ادله
انشاء در طبایع و امتثال در افراد
امکان جمع انشاء حکم و مدیریت امتثال در دلیل واحد
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 104
بررسي روايات صوم يوم الشك
توثیق یحیی بن عبدالله کاهلی
احتمال نقل روایت امام صادق ع از امیرالمؤمنین ع در روایت کاهلی
تعارض «احبّ» بودن روزه یا افطار یوم الشک در دو روایت از امیرالمؤمنین ع
جمع بین دو روایت با در نظر گرفتن نیت صائم
نقض جمع پیشین، به روزه عید فطر و عدم تأثیر نیت در حرمت آن
روایات نهی مطلق از روزه یوم الشک و تعارض آن با روایت «احب ان اصوم»
روایت حرمت روزه یوم الشک و وجوب قضاء آن
توضیح صاحب حدائق پیرامون روایت
تشکیک در طرح احتمالات تقیه توسط صاحب حدائق
عدم تأثیر نیت در صحت و بطلان روزه یوم الشک
نیت روزه در کلام صاحب دعائم و فیض کاشانی
جمع بین دو روایت با توجه به نظریه مدیریت امتثال
توضیح نظریه مدیریت امتثال
رفع برخی تعارضات و اختلافات فقهی با لحاظ مدیریت امتثال
مراتب فعلیت حکم؛ فعلیت قهری و فعال شدن آن
وجود حیثیات مختلفه در فرد یوم الشک و جمع بین دو روایت
کسر و انکسار حیثیات در مدیریت امتثال
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 105
احتمال نقل عبارت امیرالمؤمنین ع در روایت امام صادق ع
مفاد روایت در منابع اهل سنت
نفی احتمال موضوعیت یقین در روایت قاسانی توسط شیخ حسین حلی
تفاوت شرطیت یقین در عالم انشاء با مدیریت امتثال
لسان دلیل، عاملی مهم برای فهم مقام انشاء و مقام مدیریت امتثال
اصل اولی در موارد دوران بین مقام انشاء و مقام مدیریت امتثال
تقسیم اولیه و ثانویه، ملاکی برای تفکیک بین مقام انشاء و مدیریت امتثال
شبهه قیاس بودن استصحاب در شبهات حکمیه و حل آن در نظریه مدیریت امتثال
تطبیق صوم شیخ و شیخه به مدیریت امتثال
عدم دخالت یقین به فجر در انشاء وجوب صوم و دخالت آن در مقام امتثال
تجانس فجر در «تبین الفجر» و «مطلع الفجر»
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 106
روایات متعارض در صوم یوم الشک ومدیریت امتثال
سه دسته معارض برای روایت «اصوم یوما من شعبان احب الی...»
شش روایت در مقنعه مرحوم مفید
مدیریت امتثال و جمع بین روایات
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 107
بررسی اولین وجه جمع بین روایات متعارض صوم یوم الشک
عدم انعکاس تمام روایات مقنعه در تهذیب شیخ
سّر الله بودن یوم الشک
نسخه صحیح از روایت «من صام یوم الشک فرارا بدینه»
تتمّه متن مربوط به مدیریت امتثال در جلسه قبل
تفاوت فتوا و حکم
تعارض بدوی بین «احب ان افطر» و «احب ان اصوم»
حل تعارض به قصد زیاده در ماه رمضان
اولین شاهد روائی جمع دو روایت به قصد زیاده
شاهد روائی دوم
شاهد روائی سوم
مبعدات حمل «ازید» بر نیت زیاده
الف) عدم موافقت طبع عرف با روزه یوم الشک به نیت ماه مبارک
ب) عدم تناسب حکم و موضوع
ج) دو گزینه بودن نیت و لزوم اشاره به گزینه درست
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 108
اغراض شارع در مدیریت امتثال
بررسی موضوعیت یقین در رؤیت هلال
تأیید دلالت روایات بر موضوعیت یقین توسط صاحب کفایه
عدم موضوعیت یقین در روایات رؤیت هلال
تصریح به موضوعیت یقین بعد از صاحب کفایه
بررسی تعارض دو روایت یوم الشک
حمل «ازیده» به قصد ازدیاد و بدعت
سه مبعِّد برای این حمل
1) ظهور لحن امام در ترک صوم یوم الشک، نه بیان نیت
2) تناسب بدعت با حکم «اکره»، نه «احب»
3) نادر بودن حمل «ازیده» بر نیت در خارج
تقویت حمل «ازیده» بر ممنوعیت صوم یوم الشک
اغراض شارع در مدیریت امتثال
1) استقرار نظم در جامعه
2) تسهیل در اجرای اوامر
3) تعظیم شعائر
استصحاب یقین و رفتار سابق، یکی از مؤلفه‌های حفظ نظم
مسأله تعدد زوجات و متعه در نظریه مدیریت امتثال
فرض اتحاد کاسولا و جوهری در رجال
تعطیلی مقطعی توحید به جهت مصلحت اقوی
فلسفه دعا: حاجت انسان به دعا
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 109
دومین وجه جمع بین روایات صوم یوم الشک
حرمت صوم یوم الشک نزد برخی عامه و استحباب آن نزد شیعه
فاصله گرفتن اهل‌سنت از معصوم و عدم فهم تشریع احکام
کشف اغراض شارع به طریق إنّی در مقام مدیریت امتثال
خودترمیمی شریعت با استفاده از اغراض نظم، تسهیل و تعظیم شعائر
مقابله شرع با احتیاط منافی سهولت و بقای شرع
همگرائی و نظم ارگانیک احکام شریعت
وجه دوم در معنای «ازیده»: نهی از صوم یوم الشک برای حفظ اغراض شارع
ارتباط احکام طولی با اغراض شارع
چند لسانی بودن روایت «ازیده»
تقریر مرحوم مظفر از ادله روایی استصحاب
لزوم تفکیک مقام افتاء از مقام حکم
ترجیح بین ادله با اغراض شارع
حکم حاکم و مسأله مدیریت امتثال
گستره منابع روایی در تحقیق فقهی
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 110
نقش استصحاب در تنظیم رفتارها و حفظ اغراض شارع
استصحاب، وجه دوم در «ازیده»
مکاتبه قاسانی و تأکید بر یقین ثانی در استصحاب
حکمت تأکید بر یقین دوم در مکاتبه قاسانی
استصحاب، دلیلی کاربردی برای تنظیم رفتارها
بازگشت قاعده اشتغال به استصحاب
چهار صغری از قاعده «الفریضة لاتقبل الا بالیقین»
سه غرض مهم شارع در تصریح به یقین ثانی
جمع جواز ثبوتی صوم یوم الشک با قاعده عملی «الفریضة لاتقبل الا بالیقین»
افاضه عرفات، نمود تعظیم شعائر در بدنه امت
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 111
لزوم یقین در ادای فرائض
احتمال تصحیف در تعبیر «کان امیرالمؤمنین یقول»
موضوعیت یقین در روزه رمضان و تنافی آن با اجزاء روزه یوم الشک
احتمال حمل یقین بر یقین به نیت و نقض آن با روایت بعدی
نقد برداشت شیخ انصاری از روایات یوم الشک
معنای صحیح از جزم در نیت
حِکَم شارع در مدیریت امتثال در یوم الشک
روایات اداء فریضه به یقین و موارد مقابل آن در روایات
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 112
مقایسه لزوم یقین در صوم و برخی عبادات دیگر
خلاصه‌ای از مباحث سابق
رتبه‌بندی روایات یوم الشک
روایات دال بر موضوعیت یقین در صوم از دیدگاه محقق اصفهانی
تشابه روایات موضوعیت یقین در صوم و در وقت نماز
دلالت تعبیر «كُلُّ فَرِيضَةٍ إِنَّمَا تُؤَدَّى إِذَا حَلَّتْ» بر فعلیت موضوع نه موضوعیت یقین
روایات یقین به وقت نماز
استدراک 1) منابع روایت «ازیده»
استدراک 2) منشأ روائی تعلیل «لان الفرائض لاتقبل الا بالیقین» در کتاب فقیه
انعکاس متفاوت لزوم یقین به وقت نماز، در فتاوی
مراتب احتیاط در فتوای سید در عروه
بررسی کلام شهید در ذکری در بطلان صلات قبل از وقت
یقین در دو رکعت اول و جانشینی ظن در آن
منشأ برداشت موضوعیت یقین در چهار مثال
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 113
تهافت قول به موضوعیت یقین در فرائض در دامنه فقه
دو وجه عرضی و طولی در جمع بین روایات صوم یوم الشک
لحون کلام و تناسب حکم و موضوع
مدیریت امتثال توسط شارع در مستحبات
تأثیر اظهار احتمالات و جمع شواهد در پیشرفت علم
اصل اولی در جمع؛ جمع عرضی یا طولی؟
تهافت در قول به موضوعیت یقین در وقت صلات
تهافت در قول به موضوعیت یقین در صوم
تهافت در قول موضوعیت یقین به رکعتین صلات
تهافت در قول به موضوعیت یقین در طواف واجب
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 114
تبیین مراد از «لحن»، «قاعده فراغ» و «استصحاب»
معانی متصوّر برای «لحن» در روایت «لانعد الرجل... فقیها حتی یلحن له فیعرف اللحن»
الف) لحن به‌معنای غلط
ب) لحن به‌معنای معاریض و محامل کلام
ج) لحن به‌معنای سیاق کلام
د) لحن به‌معنای کاشف از اراده جدی متکلم
ه) لحن به‌معنای ریخت کلام
تفاوت لحن و مذاق شارع
تصویر سه معنا برای قاعده فراغ (تنزیل شک به منزله یقین، عفو، اذکریت حین العمل)
تقریر جدید از استصحاب؛ همبافته یقین درونی و رفتار
عدم مقومیت یقین درونی در همبافته یقین
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 115
بررسی نهی از مطلق روزه در یوم الشک
عبارت «یعنی» در روایت؛ کلام امام یا افزوده راوی؟
تأثیر فضا در استظهار معنای کلمه
تفکیک معانی در فضای تکوین و فضای اعتبار و انشاء
تناسب حکم و موضوع
لسان مدیریت امتثال در «کنت علی یقین»
احتمال دوم در معنای «ازیده»؛ نهی از اضافه عملی یوم الشک به رمضان
تأیید احتمال دوم در «ازیده» در روایت ابی‌خالد
احتمال اول در «ازیده» و تعارض آن با روایت شافعی
اختصاص «یوم وفقت له» به فرض فعلیت شک در روایت معمّر
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 116
انواع شبهه در یوم الشک
تفسیر یوم الشک در روایت ابن خلاد
تعارض روایات در قضا یا عدم قضای صوم یوم الشک
حل تعارض به حمل روایات دال بر قضا بر تقیه توسط صاحب حدائق
حمل روایت قضا بر روزه یوم الشک به نیت ماه رمضان
حمل روایت عدم قضا بر فعلیت شک و روایت قضا بر عدم آن
بررسی انواع احتمالات در شبهه یوم الشک و تطبیق آنها بر روایت ابن خلاد
اول) شبهه حکمیه ناشی از روایات عدد
دوم) شبهه شأنی احتمال سی‌روزه بودن شعبان
عدم شمول روایت ابن خلاد نسبت به شبهه اول و دوم
سوم) شبهه ناشی از شرائط جوی
چهارم) شبهه ناشی از اختلاف مردم در رؤیت هلال
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 117
بررسی شبهه پنجم و ششم در یوم الشک
محوریت فعلیت شک در یوم الشک در مسالک و روضه و حدائق
اشکال میرزای قمی و نراقی دوم به فعلیت شک
یادآوری چهارنوع شبهه در یوم الشک
شبهه پنجم: شک ناشی از جدول در یوم ثلاثین
الف: جدول منسوب به امام صادق ع
ب: جدول به‌معنای زیج و محاسبه تقویمی
شبهه ششم: شک ناشی از اخبار تقویم‌نویس از بلاد دیگر
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 118
مرور شبهه پنجم و ششم در یوم الشک
شبهه موضوعیه بودن شبهه ششم
نقد کلام صاحب حدائق در انکار کرویت زمین
استدلالات متغایر به روایت اندلس
تصویر شبهه ششم و شمول روایت ابن خلاد نسبت به آن
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 119
بررسی شبهات هفتم تا دهم در یوم الشک
اخبار هیوی در شبهه ششم و تطبیق آن بر روایت یقطینی
دو احتمال در متعلق نفی در روایت ابن خلاد؛ نفی استحباب و نفی اجزاء
احتمال نفی احتیاط در روایت ابن خلاد
شبهه هفتم و هشتم؛ تطوق و تربیع هلال
مکاتبه علی بن راشد و شک ناشی از تأخیر غروب هلال
شبهه نهم؛ شبهه ناشی از رؤیت با تلسکوپ
تعریفی برای شبهه موضوعیه
شبهه موضوعیه در کلام شهید صدر؛ شبهه در مجعول
موضوعیه بودن شبهه ناشی از رؤیت با تلسکوپ
شبهه دهم؛ شبهه ناشی از روایات مشابه روایات عدد
نحوه برخورد با اعراض مشهور از روایت ابن خلاد
حیثیت تقییدیه در موضوع عرفی و وضع تعینی آن
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 120
نکاتی پیرامون روایت ابن خلاد در روزه یوم الشک
انواع احتیاط در یوم الشک
اعراض اصحاب از روایت ابن خلاد و استظهار کراهت از آن توسط شیخ مفید
تبدیل یوم الشک به یوم الثلاثین از سوی محقق حلی
اجتماع امر و نهی و جریان آن در مستحبات و مکروهات
نظام ده‌ارزشی فقه و تبیین کراهت در بیان شیخ مفید
نقش کتاب معتبر در اعراض اصحاب از روایت ابن خلاد
تحلیل تعبیر «وفق له» در روایت ابن خلاد
تغییر بیان معصوم در مواجهه با استعجاب مخاطبین
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 121
بررسی کلام اصحاب درباره روایت ابن خلاد
اعراض مشهور از روایت ابن خلاد و مناقشه میرزای قمی در کلام شهید ثانی
مناقشه صاحب مستند در کلام صاحب حدائق
دقت در عبارت شهید ثانی و دفع اشکال میرزای قمی
ادعای اجماع از شیخ طوسی بر اجزاء صوم یوم الشک به نیت ماه رمضان
حمل روایت ابن خلاد بر نفی تاکد استحباب، راه‌حلی برای اعراض مشهور
شبهه یازدهم؛ اماره غیر معتبره بر رؤیت هلال
تفاوت شبهه ناشی از مانع و اختلاف در رؤیت با اماره غیرمعتبره
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 122
نفی تأکّد استحباب صوم یوم الشک در روایت ابن خلاد
فهم درست میرزای قمی از اراده شأنیت شک در روایت ابن خلاد
نقش عمل یا اعراض اصحاب در کاشفیت از فرهنگ اهل بیت ع
انشائات طولی و مسأله اجتماع امر و نهی
تعین احتمال «نفی تاکد استحباب» در روایت ابن خلاد
مجزی بودن صوم یوم الشک در روایت ابن خلاد به پشتوانه اجماع
شبهه دوازدهم در یوم الشک
بیان شیخ مفید پیرامون حیث احتیاط در استحباب صوم یوم الشک
امکان جمع حیثیات مختلف چند استحباب
مواجهه ائمه با شیعیان پیرامون علم امام
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 123
صوم یوم الشک در فرض اماره غیرمعتبره بر هلال
تبیین محل بحث در صوم یوم الشک
عدم تعرض کتب متاخر به صوم یوم الشک در فرض اماره غیرمعتبره بر هلال
امر امیرالمؤمنین به صوم یوم الشک در فرض شهادت عدل واحد بر هلال
رویکرد شیخ طوسی نسبت به جواز صوم به اماره عدل واحد
دلیل عدم ذکر این فرع فقهی در کتب متاخر
تعاضد قرائن و تأثیر امارات و قرائن غیرمعتبره
نقد تمسک به روایت ابن خلاد در نفی تلسکوپ و نفی رؤیت در غیر بلد
نفی تأکّد استحباب در روایت ابن خلاد و احتمال علم امام در مورد روایت
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 124
تحلیل و نقد برخی برداشت‌های علما از روایت ابن خلاد
دو احتمال مطرح در «وفِّق له»؛ توفیق اختیاری و قهری غیراختیاری
عدم تناسب امر به قضاء با معنای توقیق قهری غیراختیاری
تصویر توفیق شرعی به انشاء شارع و تناسب با امر به قضاء
توفیق شرعی در کلام شیخ انصاری و رد توفیق قهری
نفی وجوب نفس الامری روزه ماه رمضان توسط صاحب جواهر و نقد آن
نفی یوم الشک در صورت نبودن مانع در آسمان توسط صاحب حدائق و اشکال به آن
مواضع قبول و رد از کلام میرزای قمی در غنائم
خلط در کلام شیخ انصاری میان اصطلاح «اجزاء» با معنای لغوی اجزاء در روایات
لزوم بازنگری در تأسیس قواعد مخالف نص
لزوم توجه به ارتکازات در بحث اجزاء روزه مستحب از واجب
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 125
اجزاء واقعی روزه مستحبی در یوم الشک از روزه رمضان
تهافت در کلام شیخ انصاری در بحث نیت
نقش صاحب حدائق در تسهیل بحث نیت و تبعیت شیخ از ایشان
معنای اجزاء اصولی، عاملی برای عدول شیخ از ارتکاز بادی النظر
استدلال شیخ برای عدول از اجزاء واقعی به اجزاء تعبدی
رد ادله شیخ و تثبیت قول به اجزاء واقعی
الف) مفهوم نداشتن جمله «و هو لایدری»
ب) عدم تقریر تعجب راوی توسط امام ع
برخی از موارد اجزاء ندب از فریضه
تفصیل در قاعده عدم تداخل اسباب
امتداد امر به قضا در طول امر به اداء
ج) تنافی تعبیر «وفق» با تفضل و تعبد در اجزاء
تفضل بودن عدم جزم به نیت و جهل به وظیفه فعلیه در روایت
تصویر تفضل و هلاک در کلام صاحب حدائق
جزم به استحباب و عدم تنافی آن با صوم واقعی
ناظر بودن فضای علمی بحث نیت قبل از صاحب حدائق به تنظیم انشائات ثبوتی
نیت صوم رمضان در یوم الشک
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 126
تحلیل دو روایت سماعه و زهری در اجزاء روزه یوم الشک از روزه رمضان
برداشت «توفیق تعبدی» از روایت سماعه توسط شیخ انصاری
مخالفت حاج آقا رضا همدانی با این برداشت
تعارض داخلی روایت، لازمه برداشت شیخ انصاری
مقصود از «اجزاء» در روایات
بررسی تعابیر روایت سماعه
سه معنا در «تفضل» و تفاوت آنها
نقش محوری انطابق قهری در تعبیر «الیوم بعینه» در روایت زهری
مدیریت نیت در مقام امتثال در دو روایت زهری و سماعه
قاعده انطباق قهری و صغرای اجزاء صوم ندب از فریضه
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 127
انطباق قهری روزه یوم الشک بر روزه ماه رمضان
امتثال نفس الامری، نقطه تقابل میرزای قمی و شیخ انصاری
عبارت مقنعه شیخ مفید
بررسی تعبیر «وجوب» در کلام شیخ مفید برای استهلال در پایان روز 29 شعبان
تنافی بین احتیاط و تعبدی بودن تفضل در کلام شیخ انصاری
عدم اشاره به انطباق قهری مندوب بر واجب در کلام شیخ انصاری
انواع کاربرد «وجوب» در فقه
داعی بر داعی و پاسخ به استدلال «ان الفرض غیر منوی و المنوی غیر واقع»
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 128
تصحیح نیّت روزه یوم الشک با «داعی به داعی»
تعبیر «ترائی» به‌جای «استهلال» در کتب فقهی
تهافت ظاهری کلام میرزای قمی در وجوب نفس‌الامری صوم یا وجوب مشروط به علم
«داعی به داعی»، کلید حل معضلات در مباحث نیت
داعی به داعی و تفاوت آن با نیت اصلی - تبعی
تصویر داعی به داعی در فرض وجود مانع در طولیت
تصحیح فرض جهل و نسیان با داعی به داعی تقدیری
قبول نیت به‌صورت داعی بر داعی، تفضلی از جانب خدا در روایت سماعه
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 129
بررسی روزه یوم الشک با نیت مردّد
وضعیت سندی روایت بشیر نبال
انواع نیت صوم یوم الشک در عروه و حواشی آن
ادله بطلان صوم یوم الشک با نیت مردد
الف) عدم تحقق نیت
ب) مخالفت با روایات
ج) اختلاف حقیقت صوم شعبان و صوم رمضان
تصحیح صوم یوم الشک با نیت مردد، در بیان مرحوم حکیم
الف) تحقق جزم در نیت
ب) امکان تصویر حقیقت واحده در صوم شعبان و رمضان
سر و کار ذهن انسان با طبایع، نه افراد
نحوه شکل‌گیری طبیعت جدیده
اقوال فقها پیرامون نیت، بیانگر نظام طبایع در تشریع
تفاوت احکام تشریع و امتثال
لزوم شناخت ملاک تنویع و تصنیف در طبایع
میزان در شارحیت و صارفیت یک روایت در برابر روایات مستفیضه
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 130
وحدت یا تعدّد حقیقت در انواع برخی عبادات
ادله مرحوم حکیم در بطلان روزه یوم الشک با نیت مردّد
تفاوت عبارت مرحوم شیخ و مرحوم حکیم
حقیقت واحده و متعدده صوم در بیان شیخ انصاری
وضوح تفاوت مقام تشریع با مقام مدیریت امتثال، در مسأله اعاده نماز فرادی به جماعت
وحدت یا تعدد حقیقت انواع نماز یومیه و رکعات هر نماز
وحدت یا تعدد حقیقت انواع غسل
مسأله نماز قضای چهاررکعتی غیرمعین، در فرض نسیان فائته
کشف تعدد طبایع، راه احراز عامل تعدد در امتثال
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 131
خاستگاه مفهوم «حقیقت» و کارکردهای آن در حوزه‌های مختلف
اهمیت شناخت معیار وحدت و تعدّد حقیقت
سه حوزه مهم در مفهوم حقیقت و احکام آن
الف) طبیعت و فرد
ب) ذات، صفت و فعل
ج) اعتبار و انتزاع
لزوم تفکیک احکام هر یک از سه حوزه و عدم خلط آنها با یکدیگر
مثال وضوگرفتن برای غایات متعدده
خاستگاه کلمه حقیقت و کاربردها و احکام آن
لزوم رفع نواقص علم منطق
کارکرد گستره انضمام طبایع در شکل‌گیری حقیقت
تحلیل طبیعت به طبایع مختلفه
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 132
دلالت روایت بشیر نبّال بر عدم موضوعیت یقین در روزه رمضان
شهرت روایت بشیر نبال در مراجع روائی
انضمام طبائع، عامل شکل‌گیری طبیعت در علوم اعتباری
امر نصوص به نیت ماه شعبان در صوم یوم الشک، دلیلی بر مبطل بودن تردید نیت صوم یوم الشک
پاسخ مرحوم حکیم: حصر اضافی عدم نیت رمضان، دال بر بطلان نیست
جمع بین «تردید در نیت» و «تعین نیت شعبان» با تکیه بر نظریه مدیریت امتثال
مخالفت استظهار حرف «مِن» در روایت بشیر نبال با موضوعیت یقین در صوم رضمان
تفاوت فعلیت و فعالیت حکم شرعی
نحوه انحلال حکم بر افراد در مقام جعل
عدم اتصاف فعلیت قهری به حسن و قبح
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 133
تردید در نیت یا تردید در منوی در صوم یوم الشک
تفاوت بین تردید در نیت و منوی در کلام صاحب عروه
اشکال مرحوم حکیم؛ عدم فرق بین تردید در نیت و تردید در منوی
اراده اعم از واجب و مستحب در تعبیر «ما فی الذمه» در کلام سید
امکان استعمال «ما فی الذمه» در اباحه
فوائد توسعه در تعبیر «ما فی الذمه»
فطرت ثنائی‌گرایی ذهن بشر به‌خاطر سهولت درک و سهولت دسته‌بندی
دفاع قاطع سید عبدالاعلی سبزواری از فتوای صاحب عروه
اقتباس فرض سوم و چهارم عروه از کلام صاحب جواهر
تفاوت فرض سوم و چهارم در کلام سید با تکیه بر تردید در نیت و عدم آن
عدم ورود تردید در نیت در فرض سوم و رد تفکیک سید در عروه
شاهد اول از جواهر
شاهد دوم از خود عروه
مناشئ انعقاد ظهور کلام در «تردید در نیت» و «تردید در منوی»
تفاوت بین نیت و ذهن
تصحیح فرض سوم با تردید در واقعیت و جزم در نیت
چیستی نیت و داعی نفس
تحقق تردید در نیت، تنها در فضای وجود دو امر
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 134
لزوم تفکیک و نام‌گذاری مراحل فعلیت حکم
اراده در خداوند و انسان
نقد صاحب حدائق نسبت به صدوق در جمع بین روایات عدد و روایت رؤیت در فقیه
تقدم قرائن متصله در حل تعارض ادله
حدیث ضعیف، قرینه‌ای برای جمع دو روایت
جمع بین دو روایت «صم للرؤیة» و استحباب صوم یوم الشک، در حدیث ضعیف عبد العظیم حسنی
لزوم نام‌گذاری مراحل فعلیت تدریجی در حکم
تطبیق تدریج فعلیت حکم، در عبادت صبی مراهق
وجوب احتیاطی در صوم یوم الشک
رفع خلط مراحل وجوب با نام‌گذاری آن مراحل
تفکیک بین مراحل وجوب و مقام مدیریت امتثال
ارتباط وجوب اختیاری و اضطراری با مدیریت امتثال و مراتب وجوب
وجوب موسَّع و وجوب مرغِّب
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 135
محامل روایات قضای روزه یوم الشک
اهمیت توجه به تراث علمی
تفکیک بین فعلیت و فاعلیت تکلیف در کلام شهید صدر
تفکیک و تکثیر اصطلاحات، مانع مغالطه ذهنی ناشی از الفاظ
تبیین و تسمیه مراحل فعلیت وجوب، به حیثیات تقییدی وجوب
تصویر وجوب صوم در یوم الشک
قضاء صوم یوم الشک در سه روایت
سه محمل برای روایات قضاء صوم یوم الشک
الف) الفریضة لاتودی علی الشک
ب) مشهور اصحاب: صامه علی انه من رمضان
ج) ردّ روایات عدد
صورت امساک در یوم الشک
اهتمام شارع به حفظ حرمت انشائات ثبوتی با اجرای حیل امتثالی
اتحاد قلوب یاران حضرت حجت علیه‌السلام
هشام بن حکم و نهی معصوم از عقیده او
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 136
انواع و اغراض مدیریت امتثال و کیفیت مدیریت امتثال در یوم الشک
دو تعبیر «لاتودی بالتظنی» و «لاتودی علی الشک»
فعلیت تدریجی وجوب نماز با فعلیت اجزاء موضوع
بررسی متن یکی از شاگردان
انواع مدیریت امتثال
الف) مدیریت محدوده موضوع در مقام امتثال
ب) مدیریت اجرای صحیح احکام ثبوتی در مقام امتثال
ج) مدیریت تزاحم احکام ثبوتی در مقام امتثال
د) مدیریت طریق احراز موضوع ثبوتی در مقام امتثال
ه) مدیریت حالات مکلف در مقام امتثال
سؤال و جواب
حکمت‌های پنجگانه احکام مدیریتی در مقام امتثال
بناء شارع در روایات «صم للرؤیة» بر مدیریت میقات بودن هلال
عدم منافات میقاتیت با سهل التناول نبودن آن
قطعه زمانی، موضوع ثبوتی در وجوب صوم شهر رمضان
استصحاب، راهکار شارع برای مدیریت سهولت، تعظیم شعائر و میقاتیت هلال
تشویق به صوم یوم الشک در گام دوم مدیریت امتثال بعد از استقرار میقاتیت هلال
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 137
وجوه اجزاء روزه مستحبی یوم الشک از روزه ماه مبارک
حجیت عبارت «یعنی» در روایات، از باب رجوع به خبره
جواز رجوع به فالاعلم در تمام احتیاطات واجب
مخالفت برخی از اعاظم با صورت نیت ما فی الذمه در صوم یوم الشک
فقه الحدیث روایت هشام و برداشت دو گروه از اعاظم
صور مفروض در اجزاء صوم مندوب از واجب، در یوم الشک
الف) رفع موضوع شهر رمضان با حکومت
ب) تخصیص وجوب روزه ماه مبارک
ج) شیخ انصاری: بدل تفضلی
د) اجزاء صوم مندوب از واجب به نحو جعل داعی بر داعی در قالب استصحاب شعبان
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 138
بررسی بطلان روزه یوم الشک به نیت ماه رمضان
چهار صورت نیت در صوم یوم الشک
چهار احتمال در اجزاء صوم مندوب یوم الشک از صوم واجب شهر رمضان
اجزاء صوم مندوب از صوم واجب در فرض داعی به داعی در روایات
تصویر داعی به داعی در مثالی خاص
بررسی اقتضای نهی از «روزه یوم الشک به نیت رمضان» نسبت به بطلان
تصویر افضلیت قضای «روزه یوم الشک به نیت رمضان» در فرض داعی به داعی
تثبیت استحباب صوم یوم الشک در شرع توسط شارع
تصویر اشتقاق کبیر ثلاثی از ثنائی به رغم عدم وجود ریشه ثنائی در برخی از کلمات
استعمال کلمه قضاء در مطلق اتیان
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 139
دور هرمنوتیک و نقش قرینه داخلی در فهم روایت سماعه
لزوم توجه به قرینه متصله در فهم روایت سماعه
دور هرمنوتیک و کارکرد قرائن داخلی در استظهار
کارکرد قرینه داخلی «هلک الناس» در فهم روایت سماعه
نقش یکسان قرائن صدر و ذیل کلام در فهم مراد
بررسی احتمالی دیگر در مراد از «هلک الناس»
نقش مقاصد حاکم بر ذهن متکلم و تناسب حکم و موضوع در شناخت مراد
ضرورت تدوین مبادی ظهور و استظهار در اصول
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 140
بررسي برخي روايات صحت روزه یوم الشک
مدیریت امتثال در «قد نهي أن ينفرد الانسان بالصيام في يوم الشك»
امکان بطلان عبادتی که به‌واسطه مدیریت امتثال، منهی شده
دلالت واضح روایت معاویة بن وهب بر اجزاء صوم یوم الشک از صوم رمضان
روایت ششم و هفتم
اجزاء صوم مندوب از فرض در روایت زهری
نقطه آغازین در استظهار و دور هرمنوتیک و تنظیر آن به مخروط ریاضی
قرینیت کلمه «بعینه» در روایت زهری و نقش مهم آن در استظهار
بررسی اشتراک قاسم بن محمد در روایت زهری
نظریه جهان متناهی و عدم نقطه آغازین در فیزیک و عدم تنافی آن با قانون علیت فلسفی
تعبیر «لهلک الناس» در روایات دیگر
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 141
بررسی مفاد روایت زهری در اجزاء روزه یوم الشک
احتمال اول در روایت زهری؛ اجزاء تعبدی صوم تطوع از فرض در بیان شیخ انصاری
احتمال دوم در روایت زهری؛ فرض واقعی و تطبیق قهری آن با یوم الشک
نقش تعیین‌کننده تعبیر «بعینه» در روایت زهری
استفاده از تعبیر «لهلک الناس» در خصوص وجوب و ضرورت
روایت دهم و یازدهم وسائل
عدم لزوم قصد شعبان در صوم یوم الشک در روایت سماعه
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 142
بررسی روایت معمر بن خلاد در اجزاء روزه یوم الشک
تعبیر «الفرض وقع علی الیوم بعینه» و اجزاء صوم مندوب از فرض
ضرورت بحث و گفتگوی ضابطه‌مند در دروس حوزه
اجزاء صوم فرض از صوم شهر رمضان در یوم الشک
اجزاء کلی ندب از فرض در سایر موارد با نیت تقدیری
«لا تفطر»، نقطه انطلاق شکل‌گیری استظهار در روایت معمر بن خلاد
نفی استحباب خاص با تعبیر « فأما و لیس علة و لاشبهة، فلا» در روایت ابن خلاد
ذهنیت نادرست معمر از جواب امام ع
رعایت اصوب الطرق و ملاحظه انواع مکلفین در بیانات شارع و تطبیق آن با روایت معمر
استظهار عرفی یا استظهار فقیه؟
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 143
ادامه بررسی روایت ابن خلاد
نفی استحباب خاص با تعبیر «لیس علة و لا شبهة» در روایت ابن خلاد
اتحاد افق و تفاوت رؤیت هلال در بلاد قریبه
احتمال دیگر در روایت ابن خلاد
نقطه انطلاق منطقی در استظهار و عدم تأثیر نقل به معنا در آن
امکان اعاده نماز خوانده‌شده، به‌صورت قضاء و به جماعت
حمل المقید علی الافضلیه به جای حمل المطلق علی المقید
بررسی کلام محقق اصفهانی در موضوعیت یقین در صوم شهر رمضان
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 144
محتملات مطرح در فقه الحدیث روایات «صم للرؤیة»
اجزاء صوم مندوب در یوم الشک
مناقشه در موضوعیت رؤیت برای ثبوت ماه رمضان
اقصر الطرق در توجیه قضاء صوم حائض و عدم آن در نماز
محتملات مطرح در فقه الحدیث روایت «صم للرؤیة» با توجه به روایات دیگر
الف) رؤیت در مقابل تظنی و در مقابل محاسبات نجومی (رأی)
ب) رؤیت در مقابل روایات عدد
اغراض مدیریت امتثال در «صم للرؤیة»
عدم ضرورت فحص در رؤیت هلال
توجه به تعظیم شعائر و مسأله میقاتیت در روایات رؤیت
روایت کلیدی عبد العظیم الحسنی ع در فهم معنای رؤیت
نقش رؤیت‌پذیری هلال در ثبوت شهر
عدم وجوب استهلال
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 145
مراد از عدم علم در روایت ابن خلّاد
بررسی اطلاق روایت زهری در اجزاء صوم یوم الشک و تقیید روایت ابن خلاد در عدم اجزاء
اعاده فضلیتی در روایت ابن خلاد
عدم رؤیت در آسمان صاف و ارشاد به علم عرفی به بقاء شعبان در روایت ابن خلاد
عدم رؤیت در آسمان صاف و یقین به بقاء شعبان در کلام صاحب حدائق
وجود احتمال عقلائی پایه در هوای صاف
نفی احتمال عقلائی در روایت ابن خلاد و حمل آن بر شک بالفعل
نقش همبافته احتمال و محتمل در احتمالات عقلائی
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 146
نکاتی پیرامون روایات ابن خلاد، مقنعه و محمد بن مسلم
بررسی دیدگاه آیت‌الله سیستانی در کشف احساسی در استصحاب
استصحاب شعبان در یوم الشک از نوع اصل عملی
علم حضوری به طبایع در عقل و علم حضوری به افراد در نفس
وجود علم عرفی به عدم وجود هلال در آسمان صاف در روایت ابن خلاد
تأثیر علم عرفی در رفتار عزیمتی و رفتار احتیاطی
مثالی برای کشف احساسی
نیت تقدیری و وقوع فرض بر روزه ندب در روایت مقنعه
فضیلت قضای مطلق صوم در یوم الشک و حمل مقیدات بر مراتب افضلیت
توجیه استفاده از تعبیر «قضاء» در مندوبات
اصل تعدد مطلوب در عبادات و مئونه بیان در وحدت مطلوب
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 147
بررسی روایات محمد بن مسلم، قتیبة الاعشی و عبدالکریم بن عمرو
استقامت علامه شعرانی و آیت‌الله حسن زاده آملی در تعلیم و تعلّم
وجوه حمل اطلاق روایت قضاء صوم یوم الشک
الف: حمل مطلق بر لزوم قضای روزه یوم الشک به عنوان رمضان
ب: حمل مطلق بر افضلیت قضاء
قاعده حمل مطلق بر مقید و موارد آن
ج: قضاء صوم یوم الشک به مراتب فضیلت و عزیمت
فقه الحدیث روایت قتیبة الاعشی
نهی ثانوی یا جهتی، از صوم ایام تشریق
روایت عبدالکریم بن عمرو شاهدی بر وجود مسأله مهدویت در بدنه فکر شیعی
شعر دعبل شاهدی دیگر بر تثبیت مهدویت قبل از سال 260
انتظار فرج در عصر معصومین
اسناد دیگر روایت عبدالکریم
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 148
بررسی دو روایت زهری و روایت هشام بن سالم
صحیحه یا موثقه عبد الکریم بن عمرو؟
یک روایت با دو محتوا از زهری
بررسی سندی روایت هشام بن سالم
تعبیر «و ان کان یوما من شهر رمضان» نص در رد موضوعیت یقین در دخول شهر مبارک
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 149
بررسی ادامه روایات باب ششم نیت روزه
بررسی سندی روایت هشام بن سالم
روایت ششم و هفتم
مراد از تعبیر «لایعجبنی»
روایت هشتم و نهم
مفاد روایت شافعی و بررسی ثبوت هلال با شهادت عدل واحد
بررسی بیان مرحوم اصفهانی در جزئیت یقین در ثبوت شهر رمضان
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 150
بررسی روایات باب 3 از ابواب احکام شهر رمضان: روایت حلبی
بررسی سندی روایت هشام؛ احتمالات مطرح در احمد بن محمد
روایات باب سوم؛ نفی معیار بودن عدد
روایت اول: روایت حلبی
سؤال از تکوین و جواب به خلاف تکوین
امکان تفاسیر سهگانه آفاقی، انفسی و ربوبی برای هر آیه
چرایی سؤال از اهلّه در روایت حلبی
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 151
بررسی عبارات نهایة النهایة و منتقی الاصول در موضوعیت یقین برای شروع ماه
احتمالات مطرح در «سئل عن الأهلة»
تدقیق در عبارت نهایة النهایه و موضوعیت یقین در دخول شهر رمضان
تدقیق در عبارت منتقی و موضوعیت یقین در دخول شهر رمضان
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 152
قرائن عدم موضوعیت یقین در وجوب روزه ماه مبارک
تکمله بررسی عبارت نهایة النهایه
دلالت تعبیر «فإذا كانت متغيمة فأصبِح صائما» بر عدم موضوعیت یقین در وجوب صوم
قرائن داخلیه بر عدم موضوعیت یقین در وجوب صوم
الف) وإن شهد عندك شاهدان مرضيان بأنهما رأياه فاقضه
ب) فإن کان من شهر رمضان
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 153
بررسی روایت محمد بن مسلم و مراد از «رأی» و «تظنّی» در آن
بررسی سند روایت محمد بن مسلم
عدم قدح منتسبان به معاریف، اماره‌ای بر وثاقت
تفاوت متنی در حدیث محمد بن مسلم در منابع مختلف
تفاوت معنایی «رأی» و «تظنی» در تعبیر «لیس بالرای و لا بالتظنی»
معنای باب «تفعّل» و تطبیق آن در «تظنی»
معیار تعقل احکام الزامی به حالات نفسانی و افعال جوانحی
معنای ورود فاعل به ماده در باب تفعّل و تطبیق آن با معنای مطاوعه
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 154
ادامه بررسی روایت محمد بن مسلم
اصطلاح حدیث غریب و استعمال آن درباره اسناد
روایت جاثلیق
روایت محمد بن مسلم و تعبیر «زاد حماد فیه»
تفاوت دو روایت «اذا رایت الهلال فصم» و «اذا رایتم الهلال فصوموا»
«اذا رآه واحد رآه الف» دلیلی بر مسأله شیاع
احتمال همسان‌سازی یقین یک نفر با هزار نفر در روایت محمد بن مسلم
احتمال مدیریت امتثال در روایت محمد بن مسلم
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 155
عدم موضوعیت یقین و رؤیت هلال در شروع ماه
مفاد استصحاب در «لیس بالرای و لابالتظنی»
عدم موضوعیت یقین در دخول شهر
شواهد عدم موضوعیت رؤیت در دخول شهر مبارک
الف) امر به قضاء
ب) اجزاء صوم یوم الشک
ج) معارضه با رؤیت
د) تعبیر «ولا خمسون»
ه) مقابله با روایات عدد
عدم ارتباط رؤیت خمسون با مسأله شهادت
مسأله میقاتیت و موضوعیت یافتن روایات «ولاخمسون»
عدم تنافی میقاتیت با دخول ثبوتی ماه، با لحاظ تفاوت حرکت وضعی زمین و حرکت انتقالی ماه و خورشید
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 156
نقش «عدم تطابق حرکت انتقالی ماه با شبانه‌روز» و «مدیریت امتثال» در تعیین ضابطه برای شروع ماه
جمعبندی بررسی تعبیر «زاد حماد فیه لا اعلم الّا قال و لا خمسون»
بررسی سند روایت زید شحام
بیان مرحوم صدوق در معنای «ولا خمسون»
عدم تطابق زمان چرخش قمر به دور زمین با شبانه‌روز، منشأ اختلاف در فتوا
تفاوت احکام لحظه، روز و شب اول ماه
طولیت شهادت مرأه واحده، عدلین و خمسون در رؤیت هلال با اصل میقاتیت هلال
محدوده حکم حاکم در اعلام شهر و رؤیت هلال
تفاوت احکام طولی با مقاصد الشریعه
میقاتیت، امری برای کل مسلمین در تمام جهان
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 157
بررسی روایت ابی العباس و نقش بیّنه و شهادت عدد قسامه در اثبات هلال
تتمّه بحث سند روایت زید شحام
روایت ابی العباس
محوریت محتوا در اعتبارسنجی احادیث و عدم محوریت سند در آن
اصالة عدم الرد و تفاوت آن با اصالة القبول در اعتبارسنجی احادیث
پالایش احادیث شیعه؛ معنا و محدوده آن
اعجاز الهی در عدل قرآن دانستن صحیحین توسط عامه
رابطه تعابیری چون «الآثار الصحیحة» و شهادت به صحت روایات درکتب شیعه با پالایش حدیث
ضرورت و برکات ثبت ابهامات و پیگیری بعدی آن
تضعیف روایت ابی العباس توسط علامه مجلسی
اثبات هلال در هوای صاف با شهادت عدلین یا عدد قسامه؟
ملاکیت تحقق علم در روایات عدد قسامه در بیان صاحب حدائق
مفید علم نبودن شهادت عدد قسامه
عدم محوریت علم در قسامه هلال و موضوعیت آن در نظم مسلمین و مقام مدیریت امتثال
تفاوت بیان آیت‌الله شبیری و بیان مختار در شهادت خمسون
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 158
رفع نزاع، مناط اصلی برای مدیریت امتثال در روایات رؤیت هلال
بازگشت تعبیر «عنه» به علی بن مهزیار در روایت ابی العباس
احتمالات مختلف در معنای «زاد حماد فیه لا اعلم الا و لاخمسون»
نقد دیدگاه آیت‌الله شبیری در تعبد به شهادت پنجاه نفر در رؤیت هلال در هوای صاف
نقد دیدگاه صاحب حدائق در موضوعیت یقین در رؤیت هلال
حکم شارع به کفایت عدد پنجاه به جهت رفع نزاع بین مسلمین در رؤیت هلال در هوای صاف
نفی اعتبار توهم و تظنی در فرض اختلاف و نزاع توسط شارع
رفع نزاع، مناط اصلی در مدیریت امتثال روایات رؤیت هلال
شرطیت یا عدم شرطیت عدالت در پنجاه نفر
سال ۱۴۰۱-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 159
بررسی دیدگاه آیت‌الله حکیم در مناط حجیت بینه
عدم اطمینان به مخالف، مناط حجیت بینه نزد مرحوم حکیم
لزوم تفکیک بین حکم ثبوتی و خطاب ناظر به مدیریت امتثال برای احراز موضوع
رابطه «مناط» حکم و «ملاک» حکم
اشکال به مناط بینه در بیان مرحوم حکیم
مخالفت تقیید قواعد کلیه به قیود مبهم، با اقتضاء و ریخت قواعد کلیه
امکان تصویر قیود در قواعد کلیه در انشائات طولی و تطبیق آن بر بیان مرحوم حکیم
تلاش صاحب حدائق در روایات شیاع، مقدمه‌ای برای بیان مدیریت امتثال در بلد مسلمین
جنبه طولیت روایات شیاع در مدیریت امتثال و تنظیم بلد مسلمین
موضوعیت عدد پنجاه و تبعیت از اهل بلد، دو طریق اهلال هلال در مدیریت امتثال
دلالت روشن روایت ابی الجارود
حجیت رؤیت شخصی و جمع آن با روایات بلاد
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 160
جایگاه طرق اثبات هلال با لحاظ مدیریت امتثال اجتماعی روزه رمضان
دلالت روایات «صم للرؤیة» بر استصحاب
تأکید روی یقین لاحق در مفاد استصحابی روایات رؤیت
دیدگاه صاحب حدائق درباره موضوعیت علم در رؤیت هلال
طولیت ادله اثبات هلال برای مدیریت امتثال اجتماعی روزه ماه مبارک
جمع بین ادله حجیت بیّنه با ادله شهادت پنجاه نفر در رؤیت هلال
نقش دو عنصر نظم و سهولت دستیابی در میقاتیت هلال
جایگاه و شروط بیّنه در اثبات هلال
جایگاه حکم حاکم در اثبات هلال
جایگاه «عدد القسامة» و «شهادة الخمسين» در اثبات هلال
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 161
نکاتی پیرامون مدیریت امتثال روزه رمضان توسط شارع
متعارض دیدن ادله، دلیل عمل نکردن اصحاب به روایات «خمسون»
قاعده «الجمع مهما امکن» و تطبیق آن بر ما نحن فیه
معذور بودن علماء در تطبیق مسائل دینی بر نظریات علمی زمان خود
معنون نشدن ادله شرعیه، دلیلی بر غفلت فقها از ادله مدیریت امتثال
دلیل عدم اشاره مستقیم شارع به ادله مدیریت امتثال
وجود قرائن و حیثیات مختلف، عامل غموض و پیچیدگی علوم انسانی و فقه
تعامل با ادله و شکل‌گیری ارتکاز فقیه
معانی نهفته در لایه پنجم زبان
تحقق میقاتیت و تعظیم شعائر، مناط ادله رؤیت هلال در مقام مدیریت امتثال
عدم موضوعیت شهادت خمسین در بلاد کبیره
سلب توفیق حضور معصوم در عید فطر و قربان، مفاد روایت «لا وفقتم لفطر و لا اضحی»
سهولت شروع بحث با «هلال» و نه «دخول شهر» در موضوع حکم روزه
«الاسماء وضعت لنفس المسمیات» و تسمیه هلال
بررسی سندی روایت «اهل بطن نخله»
فقه الحدیث روایت «اهل بطن نخله»
استدلال امام ع به امر عرفی در تعیین یوم و لیله در روایت اهل بطن نخله
«سفیانی» و «خسف بیداء» کلیدی مهم در نظام فکری شیعه
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 162
فقه الحدیث روایت اهل بطن نخله
توضیح علامه مجلسی از روایت اهل بطن نخله
کلام مجمع البیان پیرامون داستان سریّه عبدالله بن جحش
عدم تطبیق روایت با تردید مطرح در کلام علامه مجلسی
سه قول در تفسیر روایت اهل بطن نخله و ترجیح قول ابن عباس
هلال، موضوع دخول شهر در روایت اهل بطن نخله
عدم تطبیق شهر بر شبانه‌روز و وجوه ثبوتی در مدیریت مقدار اضافه شهر
تفاوت احکام متناسب با موضوعات روز، شب، شبانه‌روز و شهر
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 163
ادامه فقه الحدیث روایت بطن نخله (2)
رد یک احتمال در معنای روایت بطن نخله
سه قول در تفسیر روایت بطن نخله
اختلاف در تطبیق زمان واقعه بطن نخله بر آخر جمادی و آخر رجب
جمع بین روایت طالع دنیا با تقدم شب بر روز در روایت بطن نخله
لزوم بررسی وجوه ثبوتی تطبیق شهر بر شبانه‌روز
استفاده از روش حذفی در پاسخ به قول ابتعاد خاص قمر از زمین
فهم موضوعیت یوم، لیل و شهر، در احکام شرعی به وسیله تناسب حکم و موضوع
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 164
ادامه فقه الحدیث روایت بطن نخله (3)
دو تعبیر برای یک روز، مفاد برخی روایات بطن نخله
سهولت تطبیق روایت بطن نخله، بر وقوع واقعه در لیل
تطبیق صحیح برخی از نقل‌های روایت بطن نخله با تاریخ ورود حضرت ص به مدینه
عدم صحت انتساب وهم به نقل تفسیر قمی در روایت بطن نخله
تسلط علامه مجلسی بر علوم و تأثیر آن در باب‌بندی کتاب بحارالانوار
تلازم فهم دقیق روایات با تسلط بر علوم
سبقت لیل بر نهار در کلام ابن عباس
تفاوت فوائد نحوه محاسبه شبانه‌روز و حل تعارض روایات و نقد علامه مجلسی در عدم تفاوت آنها
برچسب‌زنی در محاسبه شهر، ریشه عدم تنافی بین روایت طالع دنیا و روایت بطن نخله
ساعات مستویه و ساعات معوجه دو نمونه از برچسب‌زنی و اعتبار در تکوین
اشاره به امر تکوینی دخول شهر برای کل کره در روایت «غُلّت مردة الشیاطین»
موافقت اقصر الطرق با دخول تکوینی شهر در مثال «اذا رایتم هلال رجب فلاتقاتلوا و ان بقی منه ساعات»
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 165
ادامه فقه الحدیث روایت بطن نخله (4)
تذکری پیرامون مثال «اذا رایت هلال رجب فلا تقاتل و ان بقی منه ساعات»
اصطلاح «شهرین متتابعین» و تغلیب در آن
بررسی احتمالات معنایی «نسیء» در روایت بطن نخله
بررسی سند روایت «غلّت مردة الشیاطین»
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 166
شواهد روایی عدم توقف شروع ماه جدید بر دخول شب
افتادگی ورق اول از کتاب اقبال الاعمال
شواهدی از روایات اقبال الاعمال در لحظهای بودن شروع شهر
اعتماد سید بر تمام کتب کلینی
شواهدی دیگر از کتاب اقبال
شب بیست‌وچهارساعته کره و مسأله لیل در روایات
ادامه شواهد
معیار در صوم شهرین متتابعین
بررسی قول موضوعیت ابتعاد خاص قمر از زمین و رؤیت هلال با چشم عادی و تبیین اشکال مصادره آن
تفاوت بحث رؤیت هلال با رؤیت جدران
لزوم بررسی وجوه ثبوتی حرکت ماه برای فهم درست از ادله اثباتی
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 167
عدم موضوعیت رؤیت هلال و موضوعیت شهر تکوینی برای روزه
مقدمه
شاهد تاریخی امکان رؤیت هلال در روز، قبل از مقارنه در روایت مصنف ابن ابی شیبه
ملاک بودن هلال و عدم موضوعیت رؤیت آن در برخی از ادله
محدوده دخالت فقیه در تعیین موضوع حکم
طریقیت هلال برای دخول شهر
عدم موضوعیت دخول شهر و موضوعیت شهر تکوینی
تصریحاتی از سید در اقبال بر شروع ماه بدون رؤیت هلال
روایت «لیس منّا من صام قبل الرؤیة» و تفسیر مدیریت امتثالی آن
بررسی مدعای تلازم بین قول به کفایت رؤیت با چشم مسلح و کثرت خطا در تعیین ماه در طول تاریخ اسلام
الف) کثرت خطا در اصل عملی استصحاب (صم للرؤیة) و رد اجزاء تلسکوپ
لزوم بازنگری عملی در روایات تطوق
ب) وقوع رأس شلجمی به نسبت یک ششم در بلاد اسلامی در طول تاریخ و دفع اشکال کثرت خطا
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 168
نقد اشکال تلازم بین قول به حجیت رؤیت با چشم مسلح و کثرت خطا در استصحاب بقای شهر
انعکاس فتوای مرحوم بهجت به اجزاء تلسکوپ در میان اهل علم
اشکال تلازم بین قول به حجیت رؤیت با چشم مسلح و کثرت خطا در استصحاب بقای شهر
پاسخ الف) بلا اشکال بودن کثرت خطا در اصول عملیه
پاسخ ب) نقش تعدّد ملاکات و استباق ملاکات در حجیت امارات
عدم انحصار مناط حجیّت بیّنه در احراز واقع
پاسخ ج) قلّت وقوع رأس شلجمی در بلاد مسلمین در طول تاریخ
شرط واقعی یا ظاهری بودن اماره در برخی از مسائل فقهی
اشکال نقضی به قائلان به لزوم رؤیت با چشم عادی
کمتر بودن خطای استصحاب بقای شهر از خطای بسیاری از اصول عملیه
تفاوت اقتران مرکزی و اقتران سطحی
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 169
نقد اشکال تلازم بین قول به حجیت رؤیت با چشم مسلح و کثرت خطا در استصحاب بقای شهر (2)
وجود برخی از نسخههای کتب ریاضی در کتابخانه قسطنطنیه
نحوه شکل‌گیری بیضی، هذلولی و قطع مکافی (شلجمی) در مخروط
قلّت وقوع رأس سهمی در بلاد اسلامی در طول تاریخ و قلّت تحقق خطا
تساوی درصد خطا در نفی و اثبات تلسکوپ با درصد خطا در توهم رؤیت هلال با چشم عادی
ورود اشکال نقضی خطا در شناسایی هلال با تلسکوپ و رؤیت آن با چشم عادی
ورود اشکال در بلاد قریبه
عدم انحصار ملاک اعتبار امارات در احراز واقع
الف) دائم الخطأ بودن امارات در کشف لحظه زوال
ب) ملاک علائم بلوغ، احراز در کنار قطع جریان استصحاب
ج) ملاک بیّنه و قسم، احراز و نظم
فرق امارات و اصول
کثرت نفسی و کثرت اضافی
رد اشکال کثرت خطا در نفی و اثبات تلسکوپ با لحاظ کثرت اضافی
الف) کثرت اضافی با لحاظ زمان‌های طول تاریخ
ب) کثرت اضافی با لحاظ مکلفین طول تاریخ
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 170
پاسخ به شبهه خرمن در تکوّن هلال با توجه به نظریه تموج پایه
کثرت اضافی، پاسخی به کثرت خطای استصحاب در صورت اعتبار تلسکوپ
صدق عرفی در دو کلمه «رؤیت» و «هلال» در رؤیت با تلسکوپ
شبهه خرمن در تکوّن هلال
جواب ابتدائی: عدم جریان شبهه در قوس متصل
جواب نهائی: تموّج پایه و تشکیل فضازمان در عالم خاص خود
لزوم بازنگری در مبانی فلسفی با توجه به علوم جدید
حرکت، جزء لایتجزای عالم در کلام مرحوم راشد
جریان پاسخ تموج پایه در هندسه اقلیدسی و هندسه بیضوی
لزوم آشنایی طلاب با مبانی علوم‌تجربی جدید
استحاله فضای سه بعدی و اثبات فضای چهار بعدی
تطبیق تکون هلال بر مبنای تموج پایه؛ بازگشت شیء به رخداد
تحلیل ضخامت هلال با جزء لایتجزی
ضخامت هلال، شرط کمال هلال، نه مقوم آن؟
ثابت پلانک، تحلیل علم تجربی امروز از آخرین ذره
تموج پایه، عامل شکل‌گیری فضازمان
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 171
کثرت خطا در تشخیص اول ماه در طول تاریخ، طبق هر دو مبنای اشتراک در شب و اشتراک افق
قول به کفایت اشتراک در شب برای اثبات هلال، مستلزم کثرت خطا در شروع ماه در طول تاریخ
طرح این اشکال از آیت‌الله سیستانی به مرحوم خوئی
عود اشکال پیشین آیت‌الله سیستانی به مبنای خود ایشان
لزوم نظام دادن به شروع ماه در کره و رفع سردرگمی در رؤیت هلال
خلط بین موضوع و طریق به موضوع در بحث «زوال» در کلام صاحب جواهر
اهلال هلالِ بدون قید، موضوع اصلی در شروع ماه
حجیت قول منجمین در زمان معصومین
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 172
نقد و بررسی احتیاط صاحب جواهر در بحث زوال
معنای «مفتاح شهر حادث» در هلال
تأثیر هوش مصنوعی در محاسبه رؤیت‌پذیری نرم‌افزاری هلال
قضیه شرطیه تعیین مکان هلال با تلسکوپ و رؤیت آن با چشم و تأثیر آن در آینده بحث رؤیت هلال
موثقه یا صحیحه اسحاق بن عمار؟
چهار نزاع تاریخی در مسأله رؤیت هلال و تطبیق روایت اسحاق بن عمار بر آنها
تعبیر «معتبره» نسبت به روایت اسحاق بن عمار
تعبیر «ان کان اطول فهو ابین»، اشکالی به احتیاط صاحب جواهر در لحظه زوال
لزوم توجه به منابع روائی در حل مسائل مورد اختلاف در رؤیت هلال
دفاعی از احتیاط صاحب جواهر در لحظه زوال
پارادوکس خرمن در انواع دوربین در رؤیت هلال
عدم تأثیر زمان هشت‌دقیقه‌ای رسیدن نور به زمین در لحظه زوال
معانی مختلف زوال
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 173
نقد و بررسی استدلال به روایت اسحاق بن عمار برای نفی اعتبار اتحاد افق
دلالت روایات رؤیت قبل از زوال بر ملاک بودن لحظه زوال
روایت جابر بن زید در رؤیت قبل از مقارنه و بعد از آن
استدلال مرحوم خوئی به اطلاق روایت اسحاق بن عمار در نفی اتحاد افق و رد آن با قرائن منفصله توسط مرحوم تهرانی
رد اطلاق روایت اسحاق بن عمار توسط آیت‌الله سیستانی به وسیله قرائن داخلیه
میقاتیت و محوریت هلال هر بلد در فتوای آیت‌الله سیستانی
لحظهای بودن تحویل شمس به برج حمل
مشترک الورود بودن اشکال کثرت اشتباه مسلمین در طول تاریخ، حتی طبق مبنای ابتعاد قمر از شمس
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 174
جامعیت روایت اسحاق بن عمار در تبیین مباحث مرتبط به هلال
اطلاق تعبیر «بلد» در کفایت قضا صوم در روایت اسحاق بن عمار
موضوعیت «غیم» در روایت اسحاق بن عمار و نفی اطلاق «بلد» در کلام آیت‌الله سیستانی
لزوم بررسی خلأ تحقیقی پیرامون نزاع در اطلاق روایت اسحاق بن عمار
مراتب نفی اطلاق کلمه «بلد» و بطلان استدلال به آن؛ قرینیت قید «غیم» یا احتمال قرینیت آن
اشکال به قرینیت «غیم» و نفی اطلاق «بلد»
الف) امکان وقوع ابر سراسری وسیع؛ ابهام در تعیین «غیم» در کلام آیت‌الله سیستانی
ب) موضوعیت غیم در روایت، مستلزم فتوا به عدم اجزاء رؤیت هلال در بلد قریب در فرض عدم غیم
ج) ناسازگاری موضوعیت «غیم» با قید «اهل الامصار» در روایت بعدی در کلام ایشان
د) موضوعیت «غیم» مستلزم نوعی شدن شب قدر و حتی ماه رمضان
روایات مورد استدلال مرحوم خوئی در اثبات اطلاق رؤیت در بلد
عدم دخالت بقاع و لحظه غروب در تکون هلال، و قبول آن توسط مرحوم خوئی
اشکال آیت‌الله سیستانی به مرحوم خوئی در تأثیر جایگاه بقاع و شب و روز در رؤیت هلال
عدول مرحوم خوئی از ثبوت هلال برای کره زمین و شرطیت اشتراک شب،مستلزم نسبی شدن شروع ماه
رؤیت هلال در وقت غروب بلد، گزینه دیگر در تبیین نسبی بودن شروع ماه در کلام آیه الله سیستانی
بررسی حقیقی بودن شروع ماه قبل از تبیین نسبی بودن آن، خلأ تحقیقی محل نزاع
موضوعیت رؤیت هلال در غروب هر بلدی، عامل عدول فتوای آیه الله سیستانی
تهافت فتوا به استفاده از ابزار محاسبه در تشخیص قابلیت رؤیت هلال در بلاد غربی با شرطیت سهولت در میقاتیت
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 175
اتخاذ مبنای رؤیت هلال در هر بلدی و عدول از سه فتوا توسط آیت‌الله سیستانی
الف) عدول از فتوای کفایت رؤیت در بلاد شرقی از رؤیت در بلاد غربی
ب) عدول از فتوای کفایت رؤیت در یک بلد از بلاد واقع در یک طول جغرافیایی
ج) عدول از فتوای کفایت رؤیت در بلاد غربی از رؤیت در بلاد شرقی به شرط طولانی بودن مکث هلال از فاصله زمانی دو شهر
عدم موافقت ارتکاز با نوعی بودن شهر رمضان
مؤلفه «وقوع و نزول ملائکه» در شب قدر، رادع نوعی بودن لیلة القدر
تقیید فتوا و عبارت منهاج به اشتراک در شب
نکته تقیید فتوا در نظر مرحوم خویی
رؤیت قبل از زوال و رابطه آن با بحث اشتراک در شب
عدم نیاز به تقیید فتوا به اشتراک در شب؛ طبق مبنای آقای خویی
دو اشکال قابل پاسخ به «رؤیت قبل از زوال»
رؤیت قبل از زوال، راه‌حلی برای فرار از تقیید به اشتراک در شب و عدم التفات مرحوم خوئی به آن
عدم تنافی تفکیک بین روز و شب در قاعده رؤیت قبل از زوال، با قاعده عرفی محاسبه اول ماه از شب
تصریح روایت عبید به قاعده رؤیت قبل از زوال و الحاق یوم رؤیت به شهر لاحق
عدم انطباق حرکت قمر به دور زمین (شهر) در واحدهای حرکت وضعی زمین (شبانه‌روز) ؛ کلید فهم تفاوت در شروع ماه در بلاد مختلف با وجود تکوینی بودن خروج از تحت الشعاع
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 176
استشهاد آیت‌الله سیستانی بر شروع ماه از غروب به روایت حماد و روایت اهل بطن نخله
تدقیقی در مبنای ابتدائی آیت‌الله خوئی در کفایت رؤیت در یک بلد برای کل کره
حمل روایت حماد بر اماره غالبیه رؤیت قبل از ظهر از رؤیت در غروب توسط وحید بهبهانی
پاسخی به استظهار آیت‌الله سیستانی از روایت اهل بطن نخله و عرفی بودن شروع ماه از غروب
الف) لزوم تفکیک بین ملاک حکم و غلبه تحقق آن در یک مورد
ب) استدلال به دلیل شرعی « اتموا الصیام»؛ دلیل بر امضای ارتکاز عرف مبنی بر دخول شهر به صرف رؤیت
راه‌های ثبوتی مدیریت عدم انطباق حرکات سه گانه
الف) طبیعی ترین راه
ب و ج) از غروب تا غروب یا از طلوع تا طلوع
د) نصف النهار تا نصف النهار
ه) نصف اللیل تا نصف اللیل
رؤیت هلال در یک بلد و اکتفاء به آن در کل بلاد؛ راه کار روز بودن برخی از بلاد
محوریت قبل از ظهر و بعد از ظهر به ساعت همان بلاد
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 177
حمل روایت «اذا رئی الهلال قبل الزوال» بر محوریت زوال هر بلد
دو اشکال مهم احتمال فوق
الف) اختلاف شروع ماه و هرج‌ومرج در بلاد قریبه
ب) مشکل تقویم برای کل کره
احتمالات ممکن در جمع بین روایت حماد و عبید؛ «اذا راوا الهلال قبل الزوال فهو للیلته الماضیة» و «إذا رأى الهلال قبل الزوال فذلك اليوم من شوال»
الف) آیت‌الله سیستانی؛ قرینه لبیه اجماع و عرف، شروع ماه حکومتا از شب
ب) اماریت غالبیه شروع ماه از لیل در روایت حماد
ج) دو مفاد جدا در هر روایت؛ اماریت غالبه در روایت حماد و ارائه ضابطه برای تنظیم کل کره در روایت عبید
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 178
تهافت سهل التناول بودن میقاتیت با لزوم استفاده از ابزار دقیقة برای کشف امکانیت رؤیت در بلاد قریبه در فتوای آیت‌الله سیستانی
الف) بررسی تهافت با محوریت هر بلد در میقاتیت و اشکال عدم بازتاب آن در روایات
ب) بررسی تهافت با محوریت هر منطقه در میقاتیت و بیان اشکال لزوم مئونه زائده برای شارع
عدم ملازمه امضای شارع بر شروع ماه از غروب نزد عرف با انحصار یافتن آن
تأیید انحصاری عرف در شروع ماه از غروب نیازمند تأکید شارع دارد
سه احتمال در نسبت دو روایت حماد و عبید
الف) محوریت غروب و حمل روایت عبید بر غروب به قرائن لبیه
ب) محوریت رؤیت قبل از زوال و حمل روایت حماد بر اماره غالبیه
ج) عدم نظارت دو روایت به هم؛ حمل روایت حماد بر عرف ممضی و حمل روایت عبید بر نظم دهی به کل کره
مثال نظم دهی به کل کره در شروع سال شمسی
وجود شواهدی بر آگاهی مردم بر مسائل سماوی و امکانیت رؤیت در بلاد مختلف
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 179
مسلّم نبودن نسبی شدن شروع ماه در کل کره در بیان مرحوم خوئی
مسلّم بودن شروع ماه از شب در روایت عبید
مسلم نبودن شروع ماه از شب در روایت اسحاق بن عمار
فقه الحدیث روایت اسحاق بن عمار
استظهار سید بحر العلوم از روایت اسحاق بن عمار
تهافت در استظهار سید از روایت اسحاق بن عمار
تهافت فرض عدم صوم در دو فقره اول با فرض صوم در فقره آخر
استظهار صوم تکلیفی از روایت اسحاق بن عمار
صوم متعارف و صوم غیر متعارف
تنظیر تفکیک حیثیات وضعی و تکلیفی در صوم به مُحرم
تفکیک حیثیات مستلزم درک فقه نظام‌مند
عدم شرطیت نیت ترک در احرام
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 180
عدم ملازمه امضاء شروع ماه از غروب توسط شارع با انحصار آن
ارزشگذاری تعبیر «غیر صحیح قطعاً» در شروع ماه از لحظه خروج قمر از تحت‌الشعاع در بیان آیت‌الله سیستانی
لزوم توافق مباحث علمی با ارتکاز
موافقت ارتکاز متشرعه با ماهیت وضعی صوم
صوم از عشاء تا عشاء؛ شواهد انشاءات طولی در صوم
توجه به انواع جزئیت و نگاه دقیق به موضوع شرعی
جزئیت وضعی مقوم ماهیت، جزئیت وضعی مقوم رتبه ماهیت، جزئیت تکلیفی
توجه به انواع جزئیت در صوم و بررسی تعبیر «غیر صحیح قطعاً» در شروع ماه از لحظه خروج از تحت الشعاع
صحیح بودن ارتکاز غیر قابل تجزیه بودن صوم و لزوم توجه به محدوده آن
جزئیت تکلیفی شهادت ثالثه در اذان
مقارنت زمانی عمل مستحبی با صلات و تفاوت آن با جزئیت تکلیفی ذکر در صلات
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 181
اهمیت اطلاق سعی در تحلیل مبادی حکم
اختلاف در تفسیر «صوم من العتمه الی العتمه» در زمان مرحوم طبرسی
انشائات طولی، از مهم‌ترین مبادی حکم
انشائات طولی، مطابق با حکمت تقنین
الف) انشاء تکلیف پنجاه و یک رکعت نماز در شبانه‌روز و توزیع آن در انشاء طولی بعدی
ب) انشاء طولی قضاء صوم مریض در ظرف یک سال
ج) استظهار نظام انشائات طولی از ادله شرعیه
د) تطابق مسأله فائتة الیوم با نظریه انشائات طولی
د) محدوده تبعیت قضا از اداء و استظهار از ادله قضاء در انشائات طولی
ح) کشف مصلحت نماز و انشاء اولیه آن بدون تقیید به زمان خاص، به وسیله امر به قضاء آن
و) استظهار تقیید صوم مریض به سال و کشف انشاء طولی آن
ز) نقش کلیدی نظام چند ارزشی شارع در فهم انشائات طولی؛ انشاء طولی عزیمتی و فضیلتی
ح) انشاء وجوب صوم کل ماه رمضان و انشاء توزیع آن بر ایام آن در طول انشاء اول
ط) وحدت وجوب صوم در کل ماه رمضان، استظهار شهید ثانی از ادله
طرح بحث جلسه بعد
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 182
قبول ارتکاز شهید ثانی از عبادت واحده بودن صوم شهر رمضان و نقد استدلال کلاسیک ایشان
تعدد قرائت در آیه « وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ»
تغییر قطعی کیفیت صوم در مفاد آیه «کنتم تختانون انفسکم»
جواز صوم وصال رسول الله ص و ترسیم انشائات طولی صوم
مصلحت بزرگ جوع و صوم
امکان انشاء اولی وجوب واحد صوم در کل شهر، در نظام انشائات طولی
تأثیر نظام انشائات طولی در استظهار از روایات تکرر کفاره و اختلاف فقهاء
الف) نفی تکرر کفاره در مستمسک، استنادا الی ماهیة الصوم
ب) اثبات تکرر کفاره در جامع المقاصد، استنادا الی صدق الصوم
ج) اثبات تکرر کفاره در مسالک
توجه به انواع حکم وضعی، پاسخی به مستمسک در نفی کفاره
د) استظهار شیخ الطائفه و عدم تنافی بین وضع و تکلیف در صوم، در سه فتوا
انشاء طولی وضع بر صوم
انشاء اولی طولی وجوب صوم بر حائض
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 183
انشاء طولی؛ آثار و فوائد
امساکِ بدون تقید به زمان، اقتضاء اولیه صوم در کلام شیخ انصاری
تصویر انشائات طولی وضعی در ماهیت صوم
الف) اصل اقتضاء صوم؛ امساک
ب) امر طولی به امساک در شهر رمضان
ج) نهی طولی از صوم وصال
د)امر طولی به صوم «من العتمه الی اللیل»
ه) امر طولی به صوم در روز؛ خروج شب از ظرف امساک
و) نهی طولی از صوم مسافر
بازگشت به انشاء طولی قبلی در مسافر جاهل
فوائد نگاه طولی
الف) تکرار یا عدم تکرر کفاره در صوم
بیان مرحوم حکیم در نقد محقق ثانی در بقاء ماهیت صوم
بقاء ماهیت صوم و قابلیت توزیع وضعی صوم در حیثیات عرضی مفطرات در کلام شیخ انصاری
ذو مراتب بودن ماهیت وضعی صوم و امکان تشکیک در ماهیات
ماهیت طولی صوم و نقد مرحوم حکیم در امکان تکرر کفاره صوم
تفاوت فعلیت تدریجیه انبساطی و انشائات طولیه
ب) صحت یا بطلان اعتکاف در فرض خروج سهوی از مسجد
ج) نفی یا پذیرش جزء مستحبی
ارتکاز جلیل و دقیق در مراتب ماهیت صوم
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 184
پذیرش ارتکاز جلیل در عین تدقیق در آن، در مراتب وضعی صوم
اطلاق صوم بعد از انجام مفطر در روایات
پذیرش جزء ندبی واجب، زمینه‌ای برای پذیرش طولیت وضعی واجب
نقد استدلال مرحوم حکیم در نفی جزئیت
الف) ماهیت فاضله افضل المرتبتین است، نه افضل الفردین
لزوم تفکیک حیثیات در کلمه «صرف»
ب) انعکاس تمام شئونات ماهیت در فرد؛ حتی شئونات ندبی
ج) امکان الامتثال عقیب الامتثال در اتیان به مرتبه نازله ماهیت
د) تعدد مطلوب بودن ماهیت نازله و ماهیت فاضله؛ استفاده جزء مستحب از تعدد مطلوب
ه) عدم لحاظ وصف وجوب در ماهیت
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 185
ماهیت فاضله در کلام مرحوم حکیم؛ فاضله، وصف ماهیت نه وصف فرد
تبدیل جزء مستحبی به واجب تخییری، در کلام صاحب جواهر
نقد استدلال مرحوم حکیم در نفی جزئیت شیء در فرد دون الماهیة
امکان جزئیت در فرد با توجه به مراتب جزئیت در ماهیت
تفکیک جزء الفرد از جزء الماهیه در مسأله قرائت در کلام مرحوم حکیم
تصویر مراتب جزئیت در مثال بدن الانسان
استظهار طولیت وضعی صوم از روایت امام حسن ع در فلسفه سی روز بودن صوم
تاملی در فتوای علامه در صحت صوم ذو العطاش با کلام ایشان در عدم قابلیت تجزی در صوم
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 186
دو تقریر مختلف از وضعیت صوم؛ تقریر تشبیه تشریع به تکوین، تقریر انشائات طولی وضعی
الف) لحاظ تمام قیود در یک انشاء
تشبیه تشریع به تکوین، مشکل تقریر اول از حکم وضعی صوم
توضیح روایت «سواک» بنابر تقریر اول؛ عدم استفاده حکم استحباب و عدم وجود امر وجوبی عند عدم المشقة
ب) انشائات طولی ثبوتی در صوم
توضیح روایت «سواک» طبق نظریه طولیت انشاء؛ وجود انشاء طولی استحباب
نقش نظام اغراض و قیم در اعتباریات، در تحقق انشائات طولی
کلام علامه و شهید اول در مساله
تصویر انشائات طولی وضعی در مثال افطار سهوی صائم
هماهنگی استحباب طولی سواک با نظامی فراتر از پنج ارزش
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 187
دو دیدگاه در تقنین؛ لحاظ تمام قیود در انشاء واحد و انشاءات طولیه
موافقت انشائات طولیه با اقصر الطرق
تفاوت دو دیدگاه در تقنین در وجوب صوم
لزوم توجه به مبادی تصوری مسأله انشائات طولی
استحباب تابعی در نظامی فراتر از پنج ارزشی و تطبیق آن بر روایت «سواک»
انشاء عزیمتی طولی، حکمت توزیع در وقت الصلاة
فوائد نظریه انشائات طولی در حل تعارضات و تطبیق آن بر مسأله نیت صوم
حکم وضعی ندبی در مُحرم
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 188
انشائات طولی
لزوم تجرید کبریات علمی از صغریات آن و استفاده از آنها در بدنه فقه؛ مثل اجتماع امر و نهی، طولیت انشاء در حکم واقعی و ظاهری
نظریه طولیت در رفع تضاد بین حکم ظاهری و واقعی در کلام شیخ انصاری و میرزای شیرازی
قصور استدلال شهید صدر در رفع تضاد بین حکم واقعی و ظاهری و عدم ورود اشکال ایشان به طولیت میرزای شیرازی
استفاده از تعبیر «مرتبه» در کلام مرحوم بروجردی در حل تضاد بین حکم واقعی و ظاهری
آسان سازی درک واقع توسط ذهن به‌خاطر دسته‌بندی معلومات؛ عاملی در حکم به تضاد احکام خمسه
معیار تشکیک و تواطی
سازگای استحباب تابعی با نظام تشکیکی احکام خمسه
وضعی بودن وقت الصلاة در مختار و مضطر نزد شیخ الطائفه
ذوق الفقاهة و انشائات طولیه
حکم وضعی ندبی(مکملی) جلوس بین سجده در نافله
تفاوت طولیت انشاء در سواک و طولیت انشاء در تاخیر وقت صلات عشاء به نیمه شب
ندبیت مکمل و طولیت احکام وضعی
اطلاق عزیمتی دلیل دوم، عاملی در عدم جواز بازگشت به‌دلیل قبل در انشائات طولی
نظم منظومهای معرفت فقهی، فایده مهم نظریه انشائات طولی
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 189
اشکال: عدم انطابق خط مقسّم لیل و نهار بر نصف النهار؛ مستلزم تفاوت غروب و رؤیت هلال در بلاد واقع بر یک طول جغرافیایی
برخی مبادی تصوری بحث
مایل بودن محور زمین عامل تفاوت خط مقسّم لیل و نهار و نصف النهار
پاسخ به اشکال
الف) عدم امکان رویت هلال؛ طبق مبنای لزوم قابلیت رؤیت هلال
ب) مبنای کفایت وجود هلال در افق و خروج ازتحت الشعاع: فاصله خروج قمر ازتحت الشعاع و غروب آن، حداقل بیست دقیقه است، لذا قطعاً در تمام بلاد هلال بالای افق بوده
نحوه شکل‌گیری هلال در قمر و حد دانژون
فعلیت انشائات طولی و جمع بین حکم واقعی و ظاهری
کسر و انکسار ملاک‌ها در تزاحمات توسط حاکم شرع
استظهار از ادله شرعیه و استخراج تابع ارزش؛ مثال کراهت در بیان آیت‌الله بهجت
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 190
مفهوم تابع و استحباب تابعی
نگاه پنج ارزشی به احکام در تدوین فقه، و جریان نگاه فراتر از پنج ارزش در بستر فقه و تطبیق آن بر استحباب تابعی
لزوم پررنگ بودن استظهار از ادله در انشائات طولی و مقبولیت عرفی آنها
معیار بازگشت به انشاء طول اول؛ از بین رفتن اطلاق و تمام ضوابط انشاء طولی ثانی
عدم تلازم بین حرمت تکلیفی و حرمت وضعی
تفاوت اضطرار نوعی و اضطرار موردی در تقنین
عدم حرمت تکلیفی طلاق فی حد نفسه در انشاء پایه
مفسده نوعیه طلاق، دلیل مبغوضیت آن نزد شارع
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 191
تاریخ بحران‌های ریاضی
لزوم آشنایی با برنامه نویسی
بررسی روایت «الشمس ستّون فرسخا فی ستین فرسخا»
فرسخ آسمانی یا فرسخ زمینی؟
استفاده معصوم از الفاظ مانوس عرف در بیان معارف
عدم ورود اشکال مرحوم خوئی بر جمع رتبی بین حکم ظاهری و واقعی در تقریر میرزای نائینی
فعلیت انشائات طولی در رتبه خودشان و رفع اشکال تضاد
تطبیق فعلیت انشائات طولی در آیه حرمت اکل میته و فرض اضطرار
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 192
نقش نظریه انشائات طولی در تصویر درست از بدایة الشهر و بدایة الحساب در کره زمین
تعاضد بحث انشائات طولی، مدیریت امتثال، و اجتماع امر و نهی
اعاده نماز به جماعت و مسأله اجتماع استحباب و وجوب
حل مسأله تضاد حکم ظاهری و واقعی با نظریه انشائات طولی
انشائات طولی و مسأله ترتب
استظهار انشائات طولی از روایت اجزاء نماز جمعه مسافر و عبد از نماز فریضه
تصویر انشائات طولی در بدایه الحساب شهر قمری و تطبیق آن بر شبانه روز
نقد اشکال آیت‌الله سیستانی در شروع تکوینی ماه و تنافی آن با شب و روز بودن کره با تکیه بر نظریه انشائات طولی
محدوده عملکرد انشاء طولی دوم و بازگشت به انشاء قبل
بررسی کلام وحید بهبهانی و شیخ الطائفه در روایت اسحاق بن عمار
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 193
وقوع اجتماع امر و نهی در شرع، در کلام میرزای قمی
استحباب، اباحه و کراهت تابعی در کلام میرزای قمی
رخصت طولی غیر عزیمتی در وجوب نماز جمعه برای مسافر، عبد و مرأة، در روایت حفص
تضعیف سند روایت حفص
کلام علامه مجلسی پیرامون روایت حفص در بحارالانوار
انشائات طولی و رخصت مسافر در نماز جمعه
تامّلی در استناد وجوب صلات جمعه به شیخ مفید در کلام مرحوم مجلسی
فایده نظریه انشائات طولی در صلات جمعه مسافر؛ رعایت واجبات نماز جمعه عدن الوجوب علیه یا جواز عدم رعایت آنها عند الاستحباب علیه؟
طریقه نیت مسافر در نماز جمعه؛ وجوب تخییری یا تعیینی؟
تاملی در انتساب عدم وجوب صلات جمعه نزد فقهاء الامصار به محقق اول در کلام علامه مجلسی
تفاوت دو دیدگاه انشائات طولی و انشاء عرضی در صلات جمعه مرأة در برخورد با روایت حفص
تاملی در مجهول بودن روایت حفص بن غیاث در کلام محقق اول
تفاوت دیدگاه انشاءات طولی و انشاءات عرضی
بازتاب نظریه انشائات طولی در ارتکاز و رفتار عملی فقهاء
اقتضاء اولیه در انشائات طولی
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 194
کسر و انکسار در انشائات طولی
وجود واسطه در روایت حفص و تأیید کلام محقق اول در مجهول بودن آن
تاملی در عبارت علامه مجلسی؛ در انتساب اتفاق فقهاء امصار به کتاب المعتبر
وجه تردید محقق اول در وجوب صلات جمع بر مرأة «عند حضورها»، به خلاف عبد و مسافر
وجوه محتمل در عدم وجوب صلات جمعه بر مرأة
لزوم استظهاردرست از ادله
جهت‌گیری شرع در مسأله بیرون آمدن مرأة از خانه و تنظیر آن با مسأله عبد در اسلام
انشاء طولی و نسخ
انشاء طولی در معاملات
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 195
عدم انحصار شروع شهر از شب و تصحیح شروع شهر از روز؛ پاسخ به آیت‌الله سیستانی طبق نظریه انشائات طولی
برچسب شروع ماه از شب گذشته در رؤیت قبل از زوال
تصحیح نیت روزه کل شهر در رؤیت قبل از زوال طبق داعی
مراعی بودن احکام روز و شب تا نصف
بررسی اشکالات سید بحرالعلوم به شیخ طوسی در استظهار از روایت اسحاق بن عمار
اشکالی به استظهار (استحباب اتمام صوم شعبان) شیخ طوسی از روایت اسحاق به عمار؛ مفروض عدم الصوم است
بررسی استظهار بیان دو فرض مستقل توسط امام در روایت اسحاق بن عمار؛ عدم وجوب صوم عند عدم الرویه در شب و لزوم اتمام صوم در رؤیت قبل الزوال
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 196
احترام سید بحرالعلوم به استاد خود وحید بهبهانی
رجوع استاد به شاگرد شاگرد؛ رجوع وحید بهبهانی به شاگرد سید بحر العلوم (شیخ جعفر کاشف الغطاء)
لزوم مراعات احتیاط در نقل شواذ قولی علماء
بررسی اقوال ذیل روایت اسحاق بن عمار در رؤیت قبل از زوال
احتمال سوم از احتمالات سه گانه وحید بهبهانی، در روایت اسحاق بن عمار؛ «فاتمّ» مربوط به سیام ماه رمضان است
بررسی احتمالات دیگر از روایت اسحاق بن عمار
الف) نهی از صوم مرسوم در یوم الشک و اتمام آن با عدول از نیت شعبان به ماه رمضان
ب) حمل «فاقضه» بر صورت عدم تحقق صوم، و حمل «فاتمّ» بر صورت تحقق صوم به نیت شعبان
تعبیر «فتامل» وحید بهبهانی در احتمال سوم ذیل روایت اسحاق بن عمار
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 197
نقد اجزاء رؤیت قبل از زوال، و تثبیت رؤیت متعارفه عند الغروب، در کلام وحید بهبهانی
گزینه‌های ثبوتی تطبیق گردش قمر به دور زمین بر ایام یک ماه
الف) اخبار عدد
ب) رؤیت هلال
ج) کم کردن یک نهار از یک ماه، و کم کردن یک لیل از ماه دیگر
د) کم کردن بازه نصف لیل تا ظهر از یک ماه، و کم کردن ظهر تا نصف لیل دیگر از ماه بعدی
انعکاس راه‌های ثبوتی در روایات، و عدم تعارض بین ادله رؤیت هلال
نقد قول مشهور و وحید بهبهانی در نفی رؤیت قبل از زوال
تعدد راه‌های ثبوتی و عدم تنافی آن با مسأله میقاتیت
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 198
عدم تنافی بین میقاتیت هلال و تعدد گزینه‌های ثبوتی در شروع شهر
بررسی اطلاق روایات تبعیت از صوم بلد
بازتاب گزینه‌های متعدد ثبوتی برای تعیین شروع شهر در روایات
عدم تبعض ماهیت صوم در کلام وحید بهبهانی
گامهایی در تبعض ماهیت روزه
تبعض در ماهیت روزه جاهل به موضوع شهر رمضان
تبعض در ماهیت روزه مسافر
تبعض در ماهیت صوم حائض
تبعض ماهیت صوم در تعدد کفاره به تعدد افطار در کلام محقق ثانی
تبعض ماهیت صوم در رویت قبل از زوال
ماهیت اصطناعی صوم در مراتب حکم وضعی و توجیه تبعض در آن
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 199
عدم اعتبار رویت قبل از زوال با تمسک به روایت «صم للرویة» توسط وحید بهبهانی
نقد استدلال وحید در نفی رویت قبل از زوال
بررسی اطلاق روایت «صم للرویة»
الف) تثبیت کلام وحید در عدم اعتبار رویت قبل از زوال با استناد به اطلاق روایت به ضمیمه استیعاب صوم در روز
ب) حجیت صوم در رویت قبل از زوال با استناد به مراعی بودن احکام روز تا زوال
دقتی در مراعی بودن احکام روز تا زوال
بیان شیخ انصاری در ماهیت اصطناعی صوم با حفظ مراتب طولی و عرضی آن
تقویت کلام محقق ثانی در تعدد کفاره به تعدد افطار، با استمداد از شیخ انصاری
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 200
امکانیت رؤیت هلال قبل از زوال در کلام وحید بهبهانی
تاملی در مقارنه خورشید و ماه و زمین در یک صفحه و تشکیل هلال
تفاوت خروج از مقارنه، خروج از تحت‌الشعاع، امکانیت رؤیت توسط ناظر
موضوع ادله شرعی، امکانیت رؤیت توسط ناظر یا خروج از تحت‌الشعاع؟
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 201
اهلال هلال ثبوتی در علم الهی و طریقیت امارات به آن
قول هیوی و محاسبه در تعیین خروج ماه از تحت الشعاع
معیار ثبوتی اهلال هلال در علم الهی؛ انعکاس نور هلال نود درجه‌ای به زمین
بررسی خروج از مقارنه در یهود و امکان نسخ یا عدم نسخ آن در اسلام به وسیله خروج از تحت الشعاع
عدم ورود پارادوکس خرمن در اهلال هلال
وقوع مقارنه در اهلال هلال در صفحه‌ای عمود بر منطقة البروج
پستی و بلندی در ماه، عاملی در انفصال نقاط نورانی
کفایت اتصال نقاط منفصل در صدق عرفی هلال و تسمیه هلال یا شرطیت ضخامت هلال در آن
محاق و خروج از تحت‌الشعاع
دستگاه c c d و صدق هلال
شروع ماه در بقاع و شروع ماه در کل کره
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 202
هلال ثبوتی فی علم الله تعالی و هلال عرفی
استظهار رؤیت هلال در ابتدا یا انتهای ماه مبارک در تعبیر «اتمّ صومه» در روایت اسحاق بن عمار در کلام وحید بهبهانی و سید بحرالعلوم
اختلاف نسخ در عبارت مصباح
استدلال سید بحرالعلوم بر اعتبار رؤیت قبل از زوال در فرض ظهور «اتمّ صومه» در آخر شهر مبارک
پاسخ به استدلال سید بحرالعلوم
1) اصل اولی در عدم مفهوم در جمله شرطیه
2) عدم مفهوم در شرطیه محقق موضوع
3) عدم مفهوم در شرطیه دال بر عدم موضوعیت شرط؛ «اذا رایته وسط النهار…»
مفهوم یافتن جمله شرطیه در ظرف تقنین
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 203
عدم تحقق مفهوم شرط در «اذا رایته وسط النهار» طبق مبنای وحید بهبهانی
توحد حکم، ضابطه مفهوم داشتن جملات شرطیه
توحد در حکم و توسعه از سنخ و نوع حکم به شخص حکم در مفهوم
عدم تفاوت بین «ان» شرطیه و «ان» وصلیه
اشتباه منطق امروز در محوریت دادن به قضایای اتفاقیه در جملات شرطیه؛ ثبوتان معاً
جمع بین دو عملگر و ثابت منطقی در تعبیر «و ان»
بیان عدم اعتبار شرط، موردی از استعمال جمله شرطیه
ظهور کلمه «وسط» در معنای «اثناء» در روایت اسحاق بن عمار
دقتی در استدلال سید بحرالعلوم بر استفاده حجیت رویت قبل از زوال حتی بنابر مبنای وحید
جمعبندی روایت اسحاق بن عمار
چهار قول در تفسیر روایت اسحاق بن عمار
قول چهارم؛ تببین حکم زمان زائد در شهر
تفاوت روایت اسحاق بن عمار و روایت محمد بن قیس؛ تفاوت دو تعبیر «اذا رایته وسط النهار» و «اذا رایته قبل الزوال او بعده»
نفس الامریت حرمت صوم فطر برای کل کره و تخییر حکم در اعلان عید
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 204
روایت داود رقی «اذا طلب الهلال غدوتا...»
الف) بررسی سند روایت
مجهول بودن زکریا بن یحیی الرقی
امکان خروج زکریا بن یحیی از مجهولیت درسند
توضیحی در مورد ابواب الزیادة تهذیب
قرار دادن روایت داود رقی در باب زیادات صوم توسط شیخ طوسی
نقل تنها یک روایت از زکریا بن یحیی در کتب اربعه و اشتراک او بین ده نفر
دروس شهید اول، اولین کتاب ناقل روایت داود رقی
ب) فقه الحدیث روایت داود رقی
1. استشهاد سید بحر العلوم به روایت داود رقی در اجزاء رویت قبل از زوال؛ غدوه ثلاثین
تنافی واژه «غدوتا» با هلال بعد از طلوع شمس
2. قول شهید اول در دروس
3. اتحاد برداشت فیض کاشانی و سید بحرالعلوم از روایت داود رقی
4. توضیح قول شهید اول در کتاب «تکمیل مشارق الشموس»
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 205
تفسیر شهید اول از روایت داود رقی؛ تقدم طلوع هلال بر طلوع شمس قبل از سیام و نفی اعتبار روایت
تفسیر سید بحر العلوم از روایت داود رقی؛ تاخر طلوع هلال بر طلوع شمس و اجزاء رویت قبل از زوال در سیام
تفسیر سوم از روایت داود رقی؛ اعتبار رویت در لیلة سابقه و عدم اعتبار آن در صبح
تفسیر سید نائینی از روایت داود رقی؛ رویت هلال در صبح بیست و هفتم دال بر شهر تام و عدم رویت، دال بر شهر ناقص
تفسیر پنجم و منسوب به صاحب ذخیره؛ عدم رویت در غروب بلاد شرقی دال بر تحقق هلال در غروب بلاد غربی
تعلیقه علامه شعرانی بر وافی
نفی ارتباط روایت داود رقی با رویت قبل از زوال و نفی اعتبار روایت به جهت تنافی آن با حساب و تجربه توسط علامه شعرانی
نقد و بررسی قول اول و دوم در روایت داود رقی
قول ششم در روایت داود رقی؛ عدم رویت هلال قبل از طلوع شمس در روز بیست و نهم، دال بر تحقق هلال جدید در غروب
حد رویت پذیری هلال
تفسیر شهید اول از روایت داود رقی؛ تقدم طلوع هلال بر طلوع شمس قبل از سیام و نفی اعتبار روایت
تفسیر سید بحر العلوم از روایت داود رقی؛ تاخر طلوع هلال بر طلوع شمس و اجزاء رویت قبل از زوال در سیام
تفسیر سوم از روایت داود رقی؛ اعتبار رویت در لیلة سابقه و عدم اعتبار آن در صبح
تفسیر سید نائینی از روایت داود رقی؛ رویت هلال در صبح بیست و هفتم دال بر شهر تام و عدم رویت، دال بر شهر ناقص
تفسیر پنجم و منسوب به صاحب ذخیره؛ عدم رویت در غروب بلاد شرقی دال بر تحقق هلال در غروب بلاد غربی
تعلیقه علامه شعرانی بر وافی
نفی ارتباط روایت داود رقی با رویت قبل از زوال و نفی اعتبار روایت به جهت تنافی آن با حساب و تجربه توسط علامه شعرانی
نقد و بررسی قول اول و دوم در روایت داود رقی
قول ششم در روایت داود رقی؛ عدم رویت هلال قبل از طلوع شمس در روز بیست و نهم، دال بر تحقق هلال جدید در غروب
حد رویت پذیری هلال
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 206
دو فرض در روایت داود رقی
الف) معلوم بودن اول ماه قبل و اماریت رویت صبح بیست و نهم
ب) معلوم نبودن اول ماه قبل و اماریت رویت صبح بیست و نهم
عدم تنافی بین روایت داود رقی با حساب و تجربه
الف) دلالت روایت داود رقی بر اماره ای غیر از رویت قبل از زوال و تأیید آن به وسیله روایات اجزاء رویت قبل از زوال
ب) نحوه محاسبه مقارنه و امکان آن در صبح بیست و نهم ماه
ج) تاید روایت داود رقی به روایات اجزاء رویت قبل از زوال و عدم مخالفت آن با اجماع
د) شرائط رویت پذیری هلال و امکان تشکیل هلال در وقت مقارنه
روایت قوی؛ روایت امامی غیر ممدوح و غیر مذموم
شخصیت علمی آقا جمال و آقا رضی خوانساری
شخصیت علمی میرزا رفیعا
شخصیت علمی ملا اسماعیل خواجویی
شش قول در روایت داود رقی در رساله ملا اسماعیل خواجویی
آقا حسین خوانساری و فیض: اجزاء رویت قبل از زوال در روز سیام
نقد ملااسماعیل خواجویی بر استظهار آقا حسین و فیض
مخالفت لغت «غدوة» با رویت قبل از زوال
دو فرض در روایت داود رقی
الف) معلوم بودن اول ماه قبل و اماریت رویت صبح بیست و نهم
ب) معلوم نبودن اول ماه قبل و اماریت رویت صبح بیست و نهم
عدم تنافی بین روایت داود رقی با حساب و تجربه
الف) دلالت روایت داود رقی بر اماره ای غیر از رویت قبل از زوال و تأیید آن به وسیله روایات اجزاء رویت قبل از زوال
ب) نحوه محاسبه مقارنه و امکان آن در صبح بیست و نهم ماه
ج) تاید روایت داود رقی به روایات اجزاء رویت قبل از زوال و عدم مخالفت آن با اجماع
د) شرائط رویت پذیری هلال و امکان تشکیل هلال در وقت مقارنه
روایت قوی؛ روایت امامی غیر ممدوح و غیر مذموم
شخصیت علمی آقا جمال و آقا رضی خوانساری
شخصیت علمی میرزا رفیعا
شخصیت علمی ملا اسماعیل خواجویی
شش قول در روایت داود رقی در رساله ملا اسماعیل خواجویی
آقا حسین خوانساری و فیض: اجزاء رویت قبل از زوال در روز سیام
نقد ملااسماعیل خواجویی بر استظهار آقا حسین و فیض
مخالفت لغت «غدوة» با رویت قبل از زوال
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 207
بررسی احتمال ترجیح احتمال اجزاء رؤیت قبل اززوال در روایت داود رقی
استنکار معنای بین الطلوعین از کلمه «غدوه» و تثبیت معنای «طلوع تا زوال»
لزوم تفکیک بین معنای عرفی و معنای لغوی کلمات
شواهد روائی حمل «غُدوة» بر بازه طلوع تا زوال
الف) تلقی الرکبان؛ استنکار امکان طی مسافت در بین الطلوعین
بررسی شاهد «تلقی الرکبان»
1) امکان طی مسافت در بازه فجر تا طلوع شمس و عدم استنکار آن
2) اختلاف معنای «غُدوه» و «غَدوه»
ب) کلام امیرالمؤمنین ع در طلب رزق
بررسی شاهد: عدم تنافی «غُدوه» با معنای بین الطلوعین
ج) مصباح المنیر: الغداه الضحوه
بررسی شاهد: عدم نقل کامل عبارت مصباح
د) النهایه: الغدو هو سیر اول النهار
بررسی شاهد: عدم نقل تام کلام نهایه
ه) آیه «قَالَ لِفَتَىهُ ءَاتِنَا غَدَاءَنَا»
بررسی شاهد: عدم فهم درست قضیه حضرت ابراهیم ع
ز) توسطت الغدوة فی فقه اللغة للثعالبی بین البکور والأضحی
بررسی شاهد: عدم تنافی آن با معنای بین الطلوعین
بررسی ادعای حمل روایت داود رقی بر اجزاء رؤیت قبل از زوال
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 208
نقد ملااسماعیل خواجویی بر قول سید رفیعا
عدم استشهاد صاحب ذخیر به روایت داود رقی در اجزاء رؤیت قبل از زوال، در کلام ملااسماعیل خواجویی
نقد ملااسماعیل خواجویی بر قول آقاحسین خواجویی در حاشیه روایت
تقریر دلالت روایت داود رقی بر اماریت رؤیت هلال غدوتا، در هر بلد و در نصف النهار دحوالارض
نقد ملااسماعیل خواجویی بر قول سید رفیعا
عدم استشهاد صاحب ذخیر به روایت داود رقی در اجزاء رؤیت قبل از زوال، در کلام ملااسماعیل خواجویی
نقد ملااسماعیل خواجویی بر قول آقاحسین خواجویی در حاشیه روایت
تقریر دلالت روایت داود رقی بر اماریت رؤیت هلال غدوتا، در هر بلد و در نصف النهار دحوالارض
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 209
بررسی احتمال کلمه «غَدوه» در روایت داود رقی
الف) تذکر تلفظ کلمه «رَقی»
ب) کلمه «غَدوه» و ترجیح اجزاء رؤیت قبل از زوال در روز سیام
عدم توافق تعبیر «غَدوه» با «فی المشرق» در روایت داود رقی
بررسی کلام ملااسماعیل خواجویی
نقد ملااسماعیل بر قول حاج آقا حسین خوانساری
نقد ملااسماعیل بر قول میرزا رفیعا
تاملی در تعبیر «ربع دور» در کلام فاضل سبزواری
بررسی احتمال کلمه «غَدوه» در روایت داود رقی
الف) تذکر تلفظ کلمه «رَقی»
ب) کلمه «غَدوه» و ترجیح اجزاء رؤیت قبل از زوال در روز سیام
عدم توافق تعبیر «غَدوه» با «فی المشرق» در روایت داود رقی
بررسی کلام ملااسماعیل خواجویی
نقد ملااسماعیل بر قول حاج آقا حسین خوانساری
نقد ملااسماعیل بر قول میرزا رفیعا
تاملی در تعبیر «ربع دور» در کلام فاضل سبزواری
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 210
بررسی دو احتمال مرحوم خواجویی در معنای روایت داود رقی
الف) طلب هلال و عدم رؤیت آن در غروب مشرق ما، مستلزم وجود آن در غروب ما
عدم تهافت کلمه ربع دور با نصف دور در کلام ملا اسماعیل خواجویی
ب) طلب هلال در غدوه مشرق و عدم رؤیت آن، مستلزم رؤیت آن توسط اهل مغرب
نقد احتمال دوم) عدم کفایت مضی از مقارنه در شروع ماه
اشکال به احتمال «عدم رؤیت هلال در غدوه بیست و نهم»؛ عدم امکان ثبوتی رؤیت آن
پاسخ به اشکال
الف) مناقشه در حد دانژون و امکان رؤیت هلال در وقت مقارنه
ب) مجازیت در تعبیر «هلال جدید» در موارد علم به عدم تشکیل هلال
بررسی دو احتمال مرحوم خواجویی در معنای روایت داود رقی
الف) طلب هلال و عدم رؤیت آن در غروب مشرق ما، مستلزم وجود آن در غروب ما
عدم تهافت کلمه ربع دور با نصف دور در کلام ملا اسماعیل خواجویی
ب) طلب هلال در غدوه مشرق و عدم رؤیت آن، مستلزم رؤیت آن توسط اهل مغرب
نقد احتمال دوم؛ عدم کفایت مضی از مقارنه در شروع ماه
اشکال به احتمال «عدم رؤیت هلال در غدوه بیست و نهم»؛ عدم امکان ثبوتی رؤیت آن
پاسخ به اشکال
الف) مناقشه در حد دانژون و امکان رؤیت هلال در وقت مقارنه
ب) مجازیت در تعبیر «هلال جدید» در موارد علم به عدم تشکیل هلال
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 211
مفاد روایت داود رقی در کلام سید مرتضی
امکان رؤیت هلال در غدوه بیست و هشتم قبل از مقارنه
همت آیت‌الله حسن زاده در تحصیل
مرسله صدوق؛ دلیل ششم سید بحر العلوم بر اجزاء رؤیت قبل از زوال
عدم ارسال روایت صدوق و تلخیص سند آن با کلمه «رفعه»
«اذا رئی بعد الزوال»، فتوای شیخ صدوق، نه ادامه مرسله
مفاد روایت داود رقی در کلام سید مرتضی
امکان رؤیت هلال در غدوه بیست و هشتم قبل از مقارنه
همت آیت‌الله حسن زاده در تحصیل
مرسله صدوق؛ دلیل ششم سید بحر العلوم بر اجزاء رؤیت قبل از زوال
عدم ارسال روایت صدوق و تلخیص سند آن با کلمه «رفعه»
«اذا رئی بعد الزوال»، فتوای شیخ صدوق، نه ادامه مرسله
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 212
رجب، نهری در جنت
ترابط و تطابق عوالم خلقت
بیست و هفتم رجب در منابع اهل سنت
بررسی برخی از احتمالات در روایت داود رقی
احتمال تقویم واحد برای کل کره؛ تنظیر خط زمان و نصف النهار دحو الارض
لیلة القدر واحد برای کل کره در تقویم نصف النهار دحوالارض
بدایة و نهایة الشهر واحد برای کل کره در تقویم نصف النهار دحوالارض، در عین حجیت رؤیت محلی
شب بیست و چهار ساعته در لیلة القدر، طبق تقویم نصف النهار دحو الارض
تسهیل صوم با حجیت رؤیت محلی، و تقویم واحد برای تعظیم شعائر صوم در کل کره
روایت«ان المومن بالمشرق لیری اخاه الذی فی المغرب»
روایت « لا وفقكم الله لصوم ولا فطر»
اعجاب انعکاس فضلیت و شهادت امام حسین در صحیح بخاری
تصحیح احتمال طلب هلال در غدوه محلی و بدایه شهر در نصف النهار دحوالارض در روایت داودرقی، بر حمل آن بر بلاد مسکون زمین
هتک حرمت احترام شهور حرام و تشدید در عقاب
رجب، نهری در جنت
ترابط و تطابق عوالم خلقت
بیست و هفتم رجب در منابع اهل سنت
بررسی برخی از احتمالات در روایت داود رقی
احتمال تقویم واحد برای کل کره؛ تنظیر خط زمان و نصف النهار دحو الارض
لیلة القدر واحد برای کل کره در تقویم نصف النهار دحوالارض
بدایة و نهایة الشهر واحد برای کل کره در تقویم نصف النهار دحوالارض، در عین حجیت رؤیت محلی
شب بیست و چهار ساعته در لیلة القدر، طبق تقویم نصف النهار دحو الارض
تسهیل صوم با حجیت رؤیت محلی، و تقویم واحد برای تعظیم شعائر صوم در کل کره
روایت«ان المومن بالمشرق لیری اخاه الذی فی المغرب»
روایت « لا وفقكم الله لصوم ولا فطر»
اعجاب انعکاس فضلیت و شهادت امام حسین در صحیح بخاری
تصحیح احتمال طلب هلال در غدوه محلی و بدایه شهر در نصف النهار دحوالارض در روایت داودرقی، بر حمل آن بر بلاد مسکون زمین
هتک حرمت احترام شهور حرام و تشدید در عقاب
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 213
ذهن صاف سید بحر العلوم در تعبیر مرحوم بهجت
ادله قائلین به عدم اعتبار رویت قبل از زوال در مصابیح سید
افتادگی در عبارت
دلیل اول) استصحاب بقاء شعبان یا استصحاب عدم دخول ماه رمضان
الف) تصویر شبهه حکمیه در استصحاب
ب) اشکال تبدل موضوع و قیاس در استصحاب در شبهات حکمیه
ج) عدم شرطیت بقاء موضوع در استصحاب در شبهات حکمیه
د) معیار شبهه موضوعیه و حکمیه
ه) تصویر شبهه حکمیه در رویت قبل از زوال
و) استصحاب حکمیِ محض عدم وجوب صوم در رویت قبل از زوال
ذهن صاف سید بحر العلوم در تعبیر مرحوم بهجت
ادله قائلین به عدم اعتبار رویت قبل از زوال در مصابیح سید
افتادگی در عبارت
دلیل اول؛ استصحاب بقاء شعبان یا استصحاب عدم دخول ماه رمضان
الف) تصویر شبهه حکمیه در استصحاب
ب) اشکال تبدل موضوع و قیاس در استصحاب در شبهات حکمیه
ج) عدم شرطیت بقاء موضوع در استصحاب در شبهات حکمیه
د) معیار شبهه موضوعیه و حکمیه
ه) تصویر شبهه حکمیه در رویت قبل از زوال
و) استصحاب حکمیِ محض عدم وجوب صوم در رویت قبل از زوال
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 214
دلیل اول قائلین به عدم اعتبار رؤیت قبل از زوال
گزینه‌های ثبوتی در استصحاب بقاء شعبان
بررسی امکان برچسب زنی با استصحاب بقاء شعبان
دلیل اول قائلین به عدم اعتبار رؤیت قبل از زوال
استصحاب بقاء شعبان یا استصحاب عدم وجوب صوم
گزینه‌های ثبوتی و عدم بقاء موضوع در استصحاب بقاء شعبان
بررسی امکان برچسب زنی با استصحاب بقاء شعبان
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 215
دلیل اول منکرین اعتبار رؤیت قبل از زوال: استصحاب
عدم نیاز استصحاب به بقاء موضوع
دلیل دوم منکرین اعتبار رؤیت قبل از زوال: آیه«اتموا الصیام الی اللیل»
دلیل سوم منکرین اعتبار رؤیت قبل از زوال:آیه «و لتکملوا العدة»
دلیل اول (استصحاب) مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال
بررسی بقاء یا عدم بقاء موضوع در استصحاب
شکل‌گیری رفتار عمل و اعتبار استصحاب با وجود عدم بقاء موضوع
جریان عرفی استصحاب بقاء شعبان، با وجود تأملات دقیق علمی
«اتموا الصیام الی اللیل»، دلیل دوم مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال
استتار قرص خورشید، مختار مجمع البیان در دخول لیل
«و لتکملوا العدة»، سومین دلیل مانعی اعتبار رؤیت قبل از زوال
الف) بررسی عطف در آیه
ب) مخالت قول مجمع البیان با مختار مانعین
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 216
«و لتكملوا العدة» دلیل سوم مانعین اعتبار رؤیت قبل اززوال
لام امر در «و لتكملوا العدة» در کلام قطب راوندی
ریشه قول مجمع البیان در تحفظ بر ترتیب السور، در کلام سید در طرابلسیات
تمثیل اختلاف قرائات به اختلاف مصاحف امصار توسط شیخ مفید و شیخ طوسی و طبرسی
دو قرائت در آیه «و لتکملوا العده»
عدم ملازمه بین احتجاج بر قرائات و رد قرائات
قرائت «ملک یوم الدین» در مکه
اختلاف دو راوی عاصم در «و لتکملوا»
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 217
«لتکملوا العده» دلیل سوم مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال
استظهار عده قضا از «لتکملوا العده» در مجمع البیان
نسبت تواتر قرائات به مشهور در فرائد الاصول شیخ انصاری
انتساب نادرست مخالفت با اجماع بر تواتر قرائات به شیخ طوسی
اشکال در انتساب شهرت در تواتر قرائات توسط صاحب کفایه الاصول و نفی قرائات توسط فقها بعدی
پذیرش تواتر قرائات عشر نزد اهل فن
مسند بودن اجازه قرائات
موافقت با نهج عربی و عدم سازگاری آن با فضای قرائات
معنای الحجه فی القرائات و تطبیق آن در آیه «و لتکملوا العده»
دو وجه در معنای آیه «و لتکملوا العده» در مجمع البیان؛ عده شهر مبارک و عده قضاء
معنای آیه «و لتکملوا العده» طبق بیان قطب راوندی؛ لام امر
تفریع وجوب صوم و عده آن بر شکرانه نزول قرآن در شهر رمضان
وجه دو قرائت «تُکملوا» و «تُکمّلوا»
«الحجه فی القرائات» ابوعلی فارسی
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 218
بررسی امکان قرائت بر نهج عربی
برداشت نادرست متاخرین از حرف واحد و تجویز نهج عربی در قرائت
الف) کلام صاحب جواهر
ب) کلام سید در عروه؛ «كُفْواً»
اثبات قرآنیت یک قرائت به خبر واحد
تفکیک فضای قرائات با فقه القرائات در نهج عربی
نهج عربی در فرش القرائات و اصول القرائات
سامان‌دهی قرائات شواذ و تواتر قرائات با ابزار هوش مصنوعی
مخالفت سید مرتضی و شیخ الطائفه و محقق با نهج عربی غیر موافق با قرائت
موافقت ارتکاز مسلمین با نهج عربی غیر مغیر معنا
وجوه اقراء؛ تعدد قرائات، تسهیل خداوند بر امت، تقریر پیامبر
قرآن مکنون و قرآن نازل
استناد تواتر القرائات به رسول الله در کلام شیخ انصاری
تفکیک بین حروف واج با حروف غیر واجی در تلفظ قرآن
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 219
تعدد قرائات، بحثی فقهی
تعدد قرائات به‌مثابۀ آیه قرآن در کلام قطب راوندی
عدم دلالت آیه «ولتكملوا العدة» بر روایات و بحث عدد
رساله عددیه شیخ مفید در رد عدد
الف) ذکر روایات عدد در ابواب نوادر و غیر معمول بودن آنها نزد اصحاب
ب) اشکال ابعدیت روایات عدد از عامه و تقیه ای بودن روایات رویت
ج) تمسک به ابعدیت بعد از موافقت با قرآن و شهرت
د) موافقت روایات رویت با قرآن و اجماع اصحاب بر آن ها
ه) قاعده ابعد از عامه منحصر در روایات مدائح اعداء الله
و) فیلتر روایات تقیه ای توسط علماء شیعه
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 220
تاملی در مفاد آیه «فَمَن شَهِدَ مِنكُمُ ٱلشَّهرَ فَليَصُمه»
پر فایده بودن بحث از رمز اختلاف در روایات عدد
حمل اخبار عدد بر تقیه به جهت موافقت با روایات عامه توسط علامه مجلسی
عدم عمل اصحاب طبق روایات عدد در زمان سید بن طاووس
بررسی انتساب قبول روایات عدد به شیخ مفید در ابتدا
اعتراض محقق اول به صدوق در قبول روایات عدد
استقرار مذهب بر عدم قبول روایات عدد در کلام صاحب جواهر
حمل روایات عدد بر تقیه و القاء خلاف بین شیعه در کلام صاحب حدائق
پالایش روایات تقیه فتوایی توسط علماء و اصحاب معصومین و تثبیت تقیه القاء خلاف در کلام صاحب حدائق
اشکال اول: جریان استدلال به پالایش تقیه مداراتی در تقیه القاء خلاف
اشکال دوم: تهافت دو کلام صاحب حدائق؛ پالایش اخبار کذب یا پالایش اخبار تقیه؟
اخبار تقیه، محمل صدور روایات متعارض در کلام صاحب حدائق
اشکال سوم: عدم دلالت شواهد شش گانه روائی بر تقیه القاء خلاف
اشتباه صاحب حدائق در تطبیق کلام استرآبادی بر تقیه و عدم تفکیک آن با تفویض احکام به معصومین ع
چند ارزشی بودن احکام، ریشه اختلاف روایات و تفکیک آن از تقیه
قاعده الجمع مهما امکن و تطبیق آن در نظام چند ارزشی احکام
لزوم تبیین وجوه نفس الامریه روایات عدد
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 221
حمل اخبار عدد بر تقیه القاء خلاف توسط صاحب حدائق
اشکال: عدم وجود مجرای تقیه در موارد موافقت عامه با شیعه (نفی روایات عدد)
مبنای شیخ انصاری در متعارضین
الف) تکاذب الدلیلین و تساقط متعارضین
ب) ظن به صدور غالب روایات متعارض از معصومین و لزوم جمع بین آنها
برداشت نادرست صاحب حدائق از کلام استرآبادی درتفویض احکام به ائمه ع
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 222
عدم تلازم اختلاف روایات با تقیه
تفکیک بین دو احتمال تقیه و تفویض در اختلاف روایات در برداشت صاحب حدائق از کلام استرآبادی
رد کلام صاحب حدائق در بازگشت اختلاف روایات به تقیه با تکیه بر روش حذفی
الف) أَدْنَى مَا لِلْإِمَامِ أَنْ يُفْتِيَ عَلَى سَبْعَةِ وُجُوهٍ
ب) روایت علی بن حنظله؛ «والله إن له عندي سبعين وجها»
ج) فنسخت الاحاديث بعضها بعضا
اختلاف موضوع و اختلاف احادیث
لزوم بررسی علل اختلاف احادیث
برداشت غیر تقیه ای فقهای متقدم از اختلاف روایات
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 223
بررسی دلالت تعبیر «احکمناه» در روایت عبدالاعلی بن اعین
«احکمناه» در مقام مدح و به‌معنای «اتقناه»
استفاده توثیق علی بن حنظله با تعبیر «انک رجل ورع» در کلام مرحوم خوئی
اثبات ضابطیت راوی با تکیه بر اصل عقلائی
معنای اتقان در «احکمناه» در کتاب سند العروه
عدم استفاده توثیق علی بن حنظله از تعبیر «انک رجل ورع» در کلام مرحوم تبریزی
اختلاف نسخه روایت عبدالاعلی بن اعین در تعبیر «احکمناه»
استعمال «احکم» در معنای «رجع»، شاهدی بر معنای مختار در روایت
مرجوحیت کلمه «ورَع» به‌معنای «ضعیف»، و رجحان کلمه «ورِع» به‌معنای «خودنگه‌دار» در روایت
وجود شواهدی دال بر موانست اصحاب با معصومین
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 224
بررسی تعبیر «احکمناه» در روایت ابن اعین
عدم التفات علی بن حنظله به تغییر یافتن کبری با تغییر دادن صغری
نقد و بررسی استظهار مدح و اتقان از تعبیر «احکمناه»
الف) «اتقان» معنای رایج «إحکام»، اما نه در زمان صدور روایت
ب) عدم تأثیر دو استظهار توبیخ و تشویق در نفی صاحب حدائق در تبیین اختلاف احادیث با تقیه
ج) ترجیح استظهار توبیخ در تعبیر «فالتفت الیّ علی بن حنظله»
د) ترجیح احتمال توبیخ با تشقیق ثنائی امام ع
ه) ترجیح استظهار توبیخ با تعبیر «هذا منها»
روایت ابن اعین کلیدی برای فهم چند وجهی بودن فقه
روایت زراره دلیل اول صاحب حدائق بر ادعای بازگشت اختلاف احادیث به تقیه؛ «هذا خير لنا و أبقى لكم»
اشکال: پالایش احادیث تقیه ای در وزان پالایش احادیث کذب
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 225
نقد دیدگاه صاحب حدائق در حمل اختلاف احادیث بر تقیه
پالایش احادیث تقیه ای در وزان ادعای پالایش احادیث کذب توسط اصحاب
تحمیل شرائط سخت بر شیعه و لزوم تقیه
نقد دلیل اول صاحب حدائق بر حمل اختلاف احادیث بر تقیه
احتمال تعدد موضوع در روایت زراره و برداشت نادرست تقیه از آن
اختلاف احادیث ناشی از وجود «سبعین وجه»
مثال به تعدد قرائات
عدم فهم کامل اصحاب از وسعت فقه و حمل نادرست اختلاف احادیث بر تقیه
الف) روایت طواف نساء
ب) روایت حکم به نصف ارث برای بنت واحد
حکم استحبابی در قاعده «الجمع مهما امکن اولی من الطرح»
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 226
پالایش روایات تقیهای توسط اصحاب ائمه ع
فقه کلاسیک و رفتار تقیه با برخی از روایات؛ مسح پا زیرآب
اذعان ابن کثیر به برخورد تند با شیعیان
غفلت از پالایش احادیث تقیه ای و حمل تعارض روایات بر تقیه
عدم تقیه در جزئیت بسم الله؛ جزئیت مکملی بسمله
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 227
حمل اخبار عدد بر تقیه در کتاب حدائق
اخبار عدد در کافی
موضوع بودن اخبار عدد نزد فیض کاشانی
غیر مقبول بودن تاویلات اخبار عدد نزد فیض کاشانی
بررسی روایت «شهر رمضان لاینقص ابدا»
نحوه مواجهه فقیه با احادیث متعارض
الف) اصل اولی در متعارضین؛ تخییر تسهیلی
ب) اولویت استحبابی جمع اخبار متعارض
عدم تلازم بین طرح طرف متعارضین با عدم صدور آن از معصوم ع
ج) جواز عمل به مرجحات در متعارضین
بررسی حجیت ظن فقیه در نظام بینهایت ارزشی اصول فقه
اصل اولی درظنون؛ عدم وجوب در مشکوک الوجوب
لزوم بررسی مبانی تبدیل کیفیت به کمیت؛ تبدیل ظن به درصد عددی
اخبار عدد سیصد و شصت
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 228
بررسی روایت «شهر رمضان لاینقص ابدا»
عدم مخالفت روایات عدد با قرآن خلافاً للشیخ الطائفة
نگاه تقویمی کلان در روایت «شهر رمضان لاینقص ابدا»
نقد روشی دیدگاه فیض در موضوع بودن روایات عدد با دقت در معنای قاعده جمع
حکمت تقنین در جمع استحبابی روایات متعارض و طرح آنها
محدوده معیار موافقت و مخالفت با قرآن کریم در اخبار متعارض
فرهنگ قرآنی پایه‌ای برای تسهیل در اخبار متعارض
سال ۱۴۰۲-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 229
حدود و میزان موافقت و مخالفت با قرآن کریم
عدم نقض برداشت عرفی از ظواهر کتاب به اقوال توهمی اهل سنت
بررسی دیدگاه صاحب وسائل در عدم حجیت ظواهر کتاب
مدالیل تصوری و تصدیقی در آیات قرآن و رابطه آن با «ضرب علی الجدار»
بطون آیات قرآن کریم در مراتب مدالیل تصدیقی کلام
روند حقانیت قرآن در آیه «آیات بیّنات»
حفظ فرهنگ عوام فهم قرآن کریم در روایت «فاضربوه علی الجدار»
کثرت سیاق نفی در روایات برای رد انحصار یک معنا
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 230
عدم مخالفت روایات عدد با کتاب
امکان وجه ثبوتی روایات عدد برای تعیین شهر
«منذ خلق الله السماوات و الارض» قرینه داخلی روایات عدد
قرینه داخلیه روایات عدد و مسأله تطبیق حرکات سه گانه زمین، ماه و خورشید
بروج دوازده گانه در علم هیئت و تقسیم دایره به سیصد و شصت درجه
روایت اختزال السنة؛ کم شدن شش روز خلقت، از ایام سال
سی روزه بودن، اقتضای اولی در هر ماه
ابهام در روایت؛ چگونگی محاسبه شش روز، قبل از خلق سماوات و زمین
امکان توجیه نقصان ماه قمری با تطبیق حرکات سه گانه
سرعت زیاد خورشید و جبران آن توسط قمر، عامل سیزده دور چرخیدن ماه به دور زمین در یک سال از منظر ناظر زمینی
دوازده دور چرخش ماه به دور زمین در هیئت خورشید مرکزی
تضاریس حرکت ماه، عامل سیزده دور شدن چرخش آن به دور زمین
اذعان امام به وجود بخشی از علم رسول الله نزد عامه با اشاره به وجوه ثبوتی اخبار عدد
سال کبیسه در سال قمری، و ناقص و تام شدن ماه‌های قمری
محاسبه شبانه‌روز با چرخش خورشید
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 231
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 232
کلام بعض المحققین در توجیه روایت اختزال السنة
مدت عمر دنیا
انطباق ایام سنة دنیوی با سنة ربوبی‌ای که شش روز از آن کم شده
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 233
شواهد تقسیم‌بندی سال و ماه و روز، قبل از دنیا
اشاره به وجود وجه ثبوتی در تطبیق حرکات سه گانه در تقویم عالم در اخبار عدد
تام بودن شهر رمضان در اخبار عدد و نقصان آن در دیگر اخبار
رعایت انشائات طولی در اخبار رویت و اخبار عدد
نحوه مواجه صدوق با اخبار عدد در قرن چهارم
تعارض استصحاب با اخبار عدد
لزوم رعایت نظام طبایع در جمع روایات
مراتب طولی و عرضی عوالم و عناوین سال و ماه و روز در آنها
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 234
روایت سیاری در صوم یوم خامس و کبیسة یوم سادس
ایراد تند علامه شعرانی بر روایت سیاری و نسبت وضع به آن
اولویت انتساب سهو و نسیان به سیاری، نسبت به وضع
بررسی دقیق روایت سیاری
محاسبه مقدار کبیسه سال قمری با معیار ساعات و دقائق اضافی در کتاب تکمیل مشارق الشموس
عدم موافقت روایت سیاری با محاسبه و رصد در کلام ملاصالح مازندرانی
توجیه روایت سیاری به ارائه راه‌حلی برای اوفقیت محاسبه کبیسه با رؤیت خارجی هلال
تبیین ملاصالح مازندرانی از شروع سال کبیسه از سال دوم در سی سال قمری توسط هیویین
عدم تبیین روایت سیاری در بحارالانوار و مرآة العقول
تاملی در توجیه روایت سیاری به محاسبه دقائق
«اختزال السنة» غامض ترین مسأله وحیانی
عدد کامل در ریاضیات
روز هفتم، روز پایان خلقت و استواء بر عرش
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 235
تفسیر اغرب و احوش از اختزال السنة
تأخیر خلق شش روزه قمر از خورشید؛ تفسیری از اختزال السنة در مرآة العقول
محوریت تفسیر ستة ایام در تاویل اعظم
بررسی دلیل سوم مانعین اعتبار رؤیت هلال قبل از زوال؛ روایت محمد بن مسلم
عدم انعکاس کامل کتاب مقنعه مفید در تهذیب شیخ
بررسی سند روایت محمد بن مسلم؛ «إذا رأيتموه فأفطروا و ليس بالرأي و لا بالتظني»
تفاوت بین ظن و رأی
دقتی در معنای «رأی» و امکان تطبیق آن با یقین
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 236
خلاصه ادله مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال
فقره «لیس بالرای و التظنی» و معنای سبب محتمل الخطا و صرف رجحان مجهول السببیة
معنای «رأی» در لغت
سه استعمال کلمه «رأی» در لسان العرب
استعمال کلمه «رأی» در روایات
لابشرط بودن کلمه «رأی» از خطا و صواب در لغت
استعمال بدون قرینه کلمه «رأی» در معنای منفی نزد عرف
«عملیة الابصار» معنای مشترک «رأی» و «رویة»
تفاوت «رأی» و «رویة» در قوه و شدت مطابقت؛ وزن «فُعله»
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 237
استعمال مثبت کلمه «رأی» در موضوعات و استعمال منفی آن در احکام
ظن در رکعات نماز، نقضی بر حمل معنای «رأی» بر معلوم السبیة
وجود قرینه برحمل «رأی» بر معلوم السببیة در روایت محمد بن مسلم؛«لیس بالرای و لا بالتظنی»
اهمیت شهر رمضان عاملی در نهی از عمل به «رأی و ظن» در روایت محمد بن مسلم
روایت اسحاق بن عمار و نهی از عمل به ظن
روایت قاسانی و نهی از عمل به ظن
اخبار رویت، چهارمین دلیل مانعین اعتبار رویت قبل از زوال
لزوم توجه به شهرت روایات عدد در زمان صدور اخبار رؤیت و مقابله با آنها
وجود گوهری در دل اخبار عدد و القاء اخبار عدد برای حفظ آن در تاریخ
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 238
روایات رؤیت؛ دلیل چهارم مانعی اعتبار رؤیت قبل از زوال
بررسی سند روایت «فضیل بن عثمان»
وجه اول در مفاد روایت فضیل بن عثمان؛ حمل رؤیت بر رؤیت عند الغروب
وجه دوم در مفاد روایت فضیل بن عثمان؛ تکلیف به غیر مقدور در رؤیت قبل از زوال
دلیل پنجم مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال؛ عدم اشاره به رؤیت قبل از زوال در روایات صوم ثلاثین در فرض غیم
بررسی سند روایت هارون بن خارجه
دلیل ششم و هفتم مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال؛ دلیل خاص
پاسخ سید بحرالعلوم به‌دلیل اول و دوم مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال
افتادگی عبارت در نسخه مصباح
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 239
ذو شجون بودن روایات رؤیت؛ تسهیل، استصحاب، میقات و …
بررسی پاسخ سید به‌دلیل سوم مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال
نهی از ظن در شبهات موضوعیه، مفاد روایات ناهیه از ظن در رؤیت هلال
تفاوت مفاد روایت ناهیه از ظن موضوع با مفاد روایت رؤیت قبل از زوال در قطع به حکم و خلط بین آن دو در دلیل سوم مانعین و پاسخ‌های سید
پاسخ مختار به‌دلیل سوم مانعین
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 240
خلط در مفاد روایات «نهی از تظنی در رؤیت هلال» و «رؤیت قبل از زوال» در قول مشهور و پاسخ سید
نگاه تاریخی به علم اصول و زحمات علماء
تکرار و تحفظ بر مطالب علمی
هلال رمضان، شوال و ذی القعده 1445؛ مورد اتفاق بین قائلین به رؤیت با چشم مسلح و مخالفین
بررسی دلیل چهارم (ادله رؤیت) مشهور در رد اعتبار رؤیت قبل از زوال
مراد از اطلاق رؤیت در استدلال مشهور
انصراف ناشی از تناسب حکم و موضوع در مرکبات و تفاوت آن با سائر انصرافات
عدم انصراف «رویة الهلال» به رؤیت عند الغروب با منشأ کثرت استعمال
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 241
بررسی اشکال سید بر وجه اول استدلال به روایات رؤیت توسط مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال
الف) تفکیک بین معنای ظاهر از تبادر و معنای حقیقی در کلام سید
ب) تنافی تفکیک سید بین معنای حقیقی و ظهور متبادر با اصالة الحقیقة
ج) ادعای سید در تبادر «رویة الهلال» به رؤیت عند الغروب و عدم زبان علمی در تبیین آن
د) وجود اطلاق و انصراف در نِسَب و معانی حرفی
ه) عدم ظهور لفظ وجود در معنای اعم از وجود لفظی و ذهنی، خلافا للسید
و) عدم امکان تفکیک بین معنای متبادر و معنای حقیقی
ز) تصویر اطلاق در معانی حرفیه؛ وضع عام و موضوع له عام
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 242
بررسی وجه اول استدلال مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال
الف) عدم تفکیک دلالت تصوری و تبادر، با دلالت تصدیقی و مراد متکلم در کلام مستدل
ب) حصر اضافی در «صم للرویة»
ج) المراد من الرویة ما یقطع الاستصحاب ولو کانت امارة
تفاوت عنصر زبانی از عنصر کلامی و سبقت متفاوت معنا به ذهن در آنها؛ وضع لغوی در تبادر و غرض استعمالی در انصراف
رفع مانعیت نور عامل شیوع استعمال عرفی در عنصر کلامی و مرکب «رویة الهلال»، و نفی حجیت انصراف در آن
خلو پاسخ سید از اصل عقلائی احتجاجی اصالة العموم
مقام علمی سید بحر العلوم
حیثیات کثیره نفس الامری و زبان ناچیز کلاس
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 243
پاسخ سید به وجه دوم استدلال مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال؛ امکان تبعض صوم در بعض نهار
عدم سیاق «صم للرؤیه» در تشریع ابتدائی اصل وجوب صوم با رؤیت
مراتب صوم تکلیفی در بعض نهار
انشاء طولی صوم؛ از وجوب صیام شهر تا استحباب نیت صوم در دقیقه آخر نهار
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 244
تاملی در پاسخ سید به وجه دوم استدلال مانعین بر عدم اعتبار رؤیت قبل از زوال
امکان تصویر صوم در رؤیت قبل از زوال با شرط متاخر
دلیل پنجم مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال؛ اطلاق روایات در فرض عدم تحقق رویت
پاسخ سید با استدلال مشهور
دلیل ششم مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال؛ صحیحه جراح مدائنی
انتساب نادرست مجهول بودن و عدم توثیق به روایت جراح مدائنی توسط سید
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 245
روایت محمد بن عیسی، دلیل هفتم مانعین اعتبار رؤیت قبل از زوال
تضعیف سندی روایت محمد بن عیسی توسط سید بحر العلوم
الف) اشتراک محمد بن جعفر بین سه نفر؛ اسدی، رزاز، مودب ابن بطة
توثیق محمد بن جعفر اسدی در کتاب الغیبة شیخ
نقل فراوان از محمد بن جعفر رزاز و تاملی در مجهول بودن او
توثیق محمد بن جعفر اسدی در کتاب الغیبة شیخ
اشکال صاحب مستدرک بر تفرید محمد بن جعفر رزاز و محمد بن جعفر اسدی در جامع الرواة
ترجیح محمد بن جعفر مودب در سند؛ عدم روایت علی بن حاتم از اسدی و عدم روایت رزاز از محمد بن احمد بن یحیی
ب) جهالت و سقوط واسطه بین شیخ و علی بن حاتم
امکان تصحیف در نسخه مصابیح
مجهول بودن حسین بن علی بن شیبان قزوینی در مشیخه شیخ به علی بن حاتم
احتمال تصحیف در حسین بن علی بن شیبان قزوینی؛ حسین بن علی بن سفیان بزوفری
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 246
بررسی سندی روایت محمد بن عیسی بن عبید یقطینی
روایت علی بن حاتم از محمد بن جعفر اسدی و محمد بن جعفر مودب
روایت محمد بن جعفر رزاز و محمد بن جعفر مودب از محمد بن احمد بن یحیی
ترجیح محمد بن جعفر مودب در سند روایت محمد بن عیسی بن عبید یقطینی
ضبط محمد بن جعفر ابن بُطة
ضعف اصطلاحی روایت به خاطر مجهول بودن حسین بن علی بن شیبان قزوینی و تشابک شواهد در حجیت صدور روایت
عدم ضعف مکاتبه عند التحقیق خصوصاً در مانحن فیه
عدم اضمار مکاتبه محمد بن عیسی بن عبید یقطینی
بررسی نقد محتوایی سید بحرالعلوم در روایت محمد بن عیسی بن عبید یقطینی
استناد ضعف سند و تهافت محتوایی توسط سید
ترجیح نسخه استبصار و وجود قرائن داخلیه بر رؤیت هلال در آخر ماه مبارک
قولی در توجیه روایت محمد بن عیسی بن عبید برای قبل از زوال و رد سید
امکان پذیرش این قول در توجیه روایت محمد بن عیسی بن عبید
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 247
جمعبندی سید از اخبار رویت قبل از زوال و قول مشهور
تقیید اطلاق برخی از اخبار به رویت قبل از زوال در کلام سید
خروج رویت بعد از زوال به اجماع و اخبار در کلام سید
عدم وجود اجماع در فضای عمومی مسلمین نسبت به رویت بعد از زوال
تعارض غیر مستقر در دو روایت و وجوه ترجیح اخبار رویت قبل از زوال، در کلام سید
ضعف سند روایت جراح مدائنی
قصور دلالت در روایت جراح مدائنی
امکان جمع فضیلتی بین اخبار متعارض
اضطراب دلالت در روایت محمد بن عیسی
اعتضاد روایت قبل از زوال به کلام منسوب به امیرالمؤمنین ع
مخالفت روایات رویت قبل از زوال با فتوا و اخبار عامه
اشکال در اکتفاء سید به نقل تذکره در نقل فتوا و اخبار عامه
عدم توافق اخبار و فتوای عامه در جواز رویت قبل و بعد از زوال
مقام علمی و عملی آقا ضیاء
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 248
ظن به وجود هلال در لیله سابقه در رؤیت قبل الزوال و حجیت آن به روایات در کلام سید
نسبت معنایی روایت حماد و عبید؛ شارحیت یا استقلال؟
شارحیت روایت حماد بر روایت عبید در کلام سید
رمز قرینیت قرینه
وجه شارحیت روایت عبید بر روایت حماد؛ و حکومت بر روایت حماد
وجه شارحیت روایت حماد بر روایت عبید؛ رؤیت مرتکزه عند الغروب
ظن به وجود هلال در لیله سابقه در رؤیت قبل الزوال و حجیت آن به روایات در کلام سید
نسبت معنایی روایت حماد و عبید؛ شارحیت یا استقلال؟
شارحیت روایت حماد بر روایت عبید در کلام سید
رمز قرینیت قرینه
وجه شارحیت روایت عبید بر روایت حماد؛ اللیل سابق النهار و حکومت روایت حماد
وجه شارحیت روایت حماد بر روایت عبید؛ رؤیت مرتکزه عند الغروب
تفکیک بین اعتبار ظن به حکم و اعتبار به ظن به مظنون
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 249
موافقت مبنای سید با مشهور در رویت عند الغروب
تحلیل مسأله، ضرورت کار طلبگی
جایگاه نگاه ترکیب گرا و تحلیل گرا در حل مساله
تحلیل مراحل طولی و تفکیک حجیت ظنون در خبر واحد
تحلیل مراحل طولی حجیت ظنون در خبر رویت قبل از زوال
وجه عرفی کاشفیت رویت قبل از زوال از وجود هلال دیشب
ضرورت فقهی بحث تعدد قرائات
قرینه متصله لحظه زوال در روایت حماد بر عدم کاشفیت هلال دیشب
موافقت مبنای سید با مشهور در رویت عند الغروب
تحلیل مسأله، ضرورت کار طلبگی
جایگاه نگاه کل گرا و ترکیب گرا در حل مساله
تحلیل مراحل طولی و تفکیک حجیت ظنون در خبر واحد
تحلیل مراحل طولی حجیت ظنون در خبر رویت قبل از زوال
وجه عرفی کاشفیت رویت قبل از زوال از وجود هلال دیشب
ضرورت فقهی بحث تعدد قرائات
قرینه متصله لحظه زوال در روایت حماد بر عدم کاشفیت هلال دیشب
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 250
اماریت روایت حماد از هلال عند الغروب با قرینه متصله در کلام سید
قرینه متصله لحظه زوال در روایت حماد و نفی اماریت آن از هلال غروب
جمع بین روایت حماد و یقطینی
تا اینجا این دو حرفی است که در جلسه قبل زده شد
حکم عملی تخییر در جمع بین روایت حماد و یقطینی
برچسب زنی مختلف شبانه‌روز، جمع دیگری بین روایت حماد و یقطینی
اماریت روایت حماد از هلال عند الغروب با قرینه متصله در کلام سید
قرینه متصله لحظه زوال در روایت حماد و نفی اماریت آن از هلال غروب
جمع بین روایت حماد و یقطینی
اماریت غالبیه رؤیت قبل از زوال در هلال غروب در روایت حماد و عدم وجود هلال عند الغروب در روایت یقطینی
حکم عملی تخییر در جمع بین روایت حماد و یقطینی
برچسب زنی مختلف شبانه‌روز، جمع دیگری بین روایت حماد و یقطینی
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 251
نفی اضطراب از روایت محمد بن عیسی یقطینی
نقد دیدگاه سید در اماریت روایت حماد بر هلال عند الغروب؛ قرینیت لحظه زوال
مخالفت وجود ضابطه دقیق در اجرای امارات با حکمت اماریت آنها
فرض عدم شارحیت روایت حماد بر روایت عبید با قرینه لحظه زوال
تفاوت برچسب زنی شبانه روز در روایت حماد و عبید
نفی اضطراب از روایت محمد بن عیسی یقطینی
نقد دیدگاه سید در اماریت روایت حماد بر هلال عند الغروب؛ قرینیت لحظه زوال
مخالفت وجود ضابطه دقیق در اجرای امارات با حکمت اماریت آنها
فرض عدم شارحیت روایت حماد بر روایت عبید با قرینه لحظه زوال
تفاوت برچسب زنی شبانه روز در روایت حماد و عبید
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 252
جمع طولی روایت حماد و یقطینی؛ رؤیت قبل از زوال درزمان غیم
اولویت ارفاقی جمع روایات در قاعده الجمع
اذعان شیخ انصاری به جمع‌های خلاف ظاهر در کلام معصوم ع
محامل و معاریض کلام اهل البیت
جمع روایت حماد و عبید
زوال هر بلد در روایت حماد و تقویم کل کره در روایت عبید
شاهد روائی اهتمام معصوم به لحظه زوال
اهمیت تقویم کل کره در دین جهانی اسلام
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 253
چهار مؤلفه فتوای سید در اجزا رویت قبل از زوال
مؤلفه دوم) مخالفت رویت قبل از زوال با نظر عامه، خلافا للمشهور
تفاوت دیدگاه در حدائق، مصابیح و جواهر نسبت به مخالفت و عدم مخالفت قول مشهور با عامه
ترجیح قول سید بر صاحب جواهر بر عدم تقیه بودن رویت قبل از زوال
نقل عامه از صحابه در رویت قبل از زوال و وجود یک روایت ضعیف از بیهقی
بین عامه فقط در یک کتاب-صبح بود و رؤیت هلال شد، بعد از رؤیت هلال حضرت افطار نکردند
امکان تقیه از قول شاذ عامه
نقل عامه از صحابه در رویت قبل از زوال در کتاب الموسوعه الفقهیه
نقل ضعیف واقدی در رویت قبل از زوال وطرح آن توسط عامه
چهار مؤلفه فتوای سید در اجزا رویت قبل از زوال
مؤلفه اول) مخالفت رویت قبل از زوال با عامه، خلافا للمشهور
تفاوت انتساب رویت قبل از زوال به عامه در حدائق، مصابیح و جواهر
ترجیح قول سید بر صاحب جواهر بر عدم تقیه بودن رویت قبل از زوال
نقل عامه از صحابه در رویت قبل از زوال و وجود یک روایت ضعیف از بیهقی
امکان تقیه از قول شاذ عامه
نقل عامه از صحابه در رویت قبل از زوال در کتاب الموسوعه الفقهیه
نقل ضعیف واقدی در رویت قبل از زوال وطرح آن توسط عامه
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 254
تصحیف قول سید مرتضی در ناصریات در رویت قبل از زوال و ردّ اجماع منتسب به سید مرتضی
یکی از سخت‌ترین موارد فقه تتبعی
تبیین تنها احتمال تصحیف قول سید مرتضی و شیوع آن در کتب شیعه
گام های ترجیح و انحصار احتمال تصحیف قول سید در ناصریات
الف) تهافت قول شیخ در نقل «روی عن علی ع» در خلاف و نقل سید از ناصریات
ب) نقل قول مصحَّف ناصریات سید مرتضی از کتاب مختلف علامه توسط سید بحرالعلوم
ج)عدم نقل دنباله عبارت ناصریات در مختلف و مصابیح عامل حذف قرینه داخلیه تهافت
د) عدم صحت انتساب قول رویت قبل از زوال به ابوحنیفه در ناصریات
ه) توافق کلیت متن خلاف شیخ طوسی و احتمال تلخیص شدن کتاب الخلاف سید مرتضی در آن
اذعان شیخ طوسی در الخلاف به رویت قبل الزوال للیلة القابلة شاهدی بر وجود نسخه اصلی ناصریات نزد سید مرتضی
و) موافقت روایت امیرالمومنین با قول مشهور در کتاب جصاص معاصر شیخ صدوق
ز) تصحیف «الماضیه» در شرح تجرید الموید بالله زیدی قبل از سید مرتضی
اهمیت تاریخ مذاهب اربعه اهل سنت
ح) تعبیر «خالفنا و احتیاطا» قرینه داخلیه انحصار احتمال تصحیف
ط) تصحیح نسخه ناصریات طبق شرح تجرید موید بالله توسط زیدیه و نگاشت مختلف الشیعه طبق آن
تصحیف قول سید مرتضی در ناصریات در رویت قبل از زوال و رد اجماع منتسب به سید مرتضی
سخت‌ترین موارد فقه تتبعی
تبیین احتمال تصحیف قول سید مرتضی و شیوع آن
گام های ترجیح و انحصار احتمال تصحیف قول سید در ناصریات
الف) تهافت قول شیخ در نقل «روی عن علی ع» در خلاف و نقل سید از ناصریات
ب) نقل قول مصحَّف ناصریات سید مرتضی از کتاب مختلف علامه توسط سید بحرالعلوم
ج)عدم نقل دنباله عبارت ناصریات در مختلف و مصابیح عامل حذف قرینه داخلیه تهافت
د) عدم صحت انتساب قول رویت قبل از زوال به ابوحنیفه در ناصریات
ه) توافق کلیت متن خلاف شیخ طوسی و احتمال تلخیص شدن کتاب الخلاف سید مرتضی در آن
اذعان شیخ طوسی در الخلاف به رویت قبل الزوال للیلة القابلة شاهدی بر وجود نسخه اصلی ناصریات نزد سید مرتضی
و) موافقت روایت امیرالمومنین با قول مشهور در کتاب جصاص معاصر شیخ صدوق
ز) تصحیف «الماضیه» در شرح تجرید الموید بالله زیدی قبل از سید مرتضی
اهمیت تاریخ مذاهب اربعه اهل سنت
ح) تعبیر «خالفنا و احتیاطا» قرینه داخلیه انحصار احتمال تصحیف
ط) تصحیح نسخه ناصریات طبق شرح تجرید موید بالله توسط زیدیه و نگاشت مختلف الشیعه طبق آن
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 255
تقابل دو اجماع در رویت قبل از زوال و عدم دسترسی سید به کتاب الخلاف
رویت قبل از زوال در کلمات عامه
شاهد وجود نسخه اصلی ناصریات در دست سید مرتضی؛ ناصر کبیر جد سید مرتضی
مضعف احتمال تصحیف نسخه ناصریات علامه حلی
مباحثۀ خواجه نصیر الدین طوسی و محقق حلی
عدم اشاره علامه به مخالفت سید مرتضی در تذکره و منتهی، شاهدی بر تصحیف ناصریات
عدم اشاره محقق اول به مخالفت سید مرتضی، شاهدی بر تصحیف ناصریات نزد علامه حلی
مخالفت با عامه، مؤلفه دوم سید بحرالعلوم در اجزاء رویت قبل الزوال
مؤلفه سوم، عدم اعتناء به شهرت عملی عدم اجزاء رویت قبل الزوال
تردید محقق در المعتبر و عدم اعتناء به شهرت
معیار حجیت شهرت و جابریت و کاسریت آن
تقابل دو اجماع در رویت قبل از زوال و عدم دسترسی سید به کتاب الخلاف
رویت قبل از زوال در کلمات عامه
شاهد وجود نسخه اصلی ناصریات در دست سید مرتضی؛ ناصر کبیر جد سید مرتضی
مضعف احتمال تصحیف نسخه ناصریات علامه حلی
جلالت خواجه نصیر الدین طوسی
عدم اشاره علامه به مخالفت سید مرتضی در تذکره و منتهی، شاهدی بر تصحیف ناصریات
عدم اشاره محقق اول به مخالفت سید مرتضی، شاهدی بر تصحیف ناصریات نزد علامه حلی
مخالفت با عامه، مؤلفه اول سید بحرالعلوم در اجزاء رویت قبل الزوال
مؤلفه دوم، عدم اعتناء به شهرت عملی عدم اجزاء رویت قبل الزوال
تردید محقق در المعتبر و عدم اعتناء به شهرت
معیار حجیت شهرت و جابریت و کاسریت آن
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 256
ندرت روایات تقیه ای در شیعه و پالایش شدن آن ها توسط اصحاب
اصطلاح متاخرین و متقدمین
حاشیه جالب مساله نماز جمعه در عصر غیبت
اصطلاح متقدمین و متاخرین در بیان محقق حلی و مقدمه کتاب معتبر
عدم توجه علامه حلی در تقابل ادعای اجماع سید مرتضی در رویت قبل از زوال در ناصریات و خلاف
لزوم بررسی اولین کتاب انعکاس دهنده اجماع سید در نسخه مصحف ناصریات
هدف شیخ از نگارش تهذیب
ندرت روایات تقیه ای در شیعه و پالایش شدن آن ها توسط اصحاب
اصطلاح متاخرین و متقدمین
حاشیه جالب مساله نماز جمعه در عصر غیبت
اصطلاح مقتدمین و متاخرین در مقدمه معتبر
عدم توجه علامه حلی در تقابل ادعای اجماع سید مرتضی در رویت قبل از زوال در ناصریات و خلاف
لزوم بررسی اولین کتاب انعکاس دهنده اجماع سید در نسخه مصحف ناصریات
هدف شیخ از نگارش تهذیب
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 257
بررسی تاخر کتاب مختلف بر کتاب تذکره علامه حلی
حکایت هایی از فخر المحققین
ترک تقلید در اجتهاد، از طرف شهید اول در کلام صاحب بحارالانوار و صاحب حدائق
توصیف فخر المحققین از شهید اول
الاجتهاد أشقّ من طول الجهاد
شاهد محتوایی تاخر کتاب مختلف علامه از تذکره
بررسی و نقد تفصیل علامه در رؤیت قبل از زوال
تاملی در نقد سیدبحرالعلوم
الف) تفکیک بین احتیاط در مسأله اصولی و فقهی
ب) امر به صوم مجموع شهر و احتیاط در شبهه اقل و اکثر ارتباطی
ج) حرمت ذکری صوم در عید فطر
بررسی تاخر کتاب مختلف بر کتاب تذکره علامه حلی
حکایت منام فخر المحققین
ترک تقلید در اجتهاد از زمان شهید اول در بحارالانوار
توصیف فخر المحققین از شهید اول
الاجتهاد اشد من طول الجهاد
شاهد محتوایی تاخر کتاب مختلف علامه از تذکره
بررسی تفصیل علامه در رؤیت قبل از زوال در اثبات ماه و احتیاط در صوم در آخر ماه
نقد قول تفصیل علامه توسط سیدبحرالعلوم
تاملی در نقد سیدبحرالعلوم
الف) تفکیک بین احتیاط در مسأله اصولی و فقهی
ب) امر به صوم مجموع شهر و احتیاط در شبهه اقل و اکثر ارتباطی
ج) حرمت ذکری صوم در عید فطر
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 258
حرمت علمی صوم عید فطر و عدم دوران بین محذورین در زمان شک
حرمت علمی صوم عید فطر در روایت «أَوَّلُ يَوْمٍ مِنَ اَلسَّنَةِ يَحِلُّ فِيهِ اَلْأَكْلُ وَ اَلشُّرْبُ»
شبهه تشابه کسوف با ظاهرة سماوی اهلال هلال
تنبیه اوّل: فرض رؤیت هلال قبل الزوال و عدم رؤیت آن در شب سی و یکم
بررسی ثبوتی سی و یک روزه شدن ماه
حرمت علمی صوم عید فطر و عدم دوران بین محذورین در زمان شک
حرمت علمی صوم عید فطر در روایت «أَوَّلُ يَوْمٍ مِنَ اَلسَّنَةِ يَحِلُّ فِيهِ اَلْأَكْلُ وَ اَلشُّرْبُ»
موضوع حرمت صوم عید فطر
شبهه تشابه کسوف با ظاهرة سماوی اهلال هلال
فرض رؤیت هلال قبل الزوال و عدم رؤیت آن در شب سی و یکم
بررسی ثبوتی سی و یک روزه شدن ماه
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 259
تبیین حرمت علمی صوم العیدین با تکیه بر نظریه انشائات طولی
بررسی مدلول روایت «أتخوف أن يكون يوم عرفة يوم أضحى وليس بيوم صوم»
شاهد اول؛ امر امام ع به صوم کفاره حتی در روز عید
شاهد دوم؛ صوم روز عرفه امام ع در موقف
محمل روایت «أتخوف أن يكون يوم عرفة يوم أضحى وليس بيوم صوم»
شاهد سوم؛ عدم انعکاس سؤال در روایات از احتیاط در دوران بین المحذورین شبهه اول شوال
تبیین حرمت علمی صوم العیدین با تکیه بر نظریه انشائات طولی
بررسی مدلول روایت «أتخوف أن يكون يوم عرفة يوم أضحى وليس بيوم صوم»
شاهد اول؛ امر امام ع به صوم کفاره حتی در روز عید
شاهد دوم؛ صوم روز عرفه امام ع در موقف
محمل روایت «أتخوف أن يكون يوم عرفة يوم أضحى وليس بيوم صوم»
شاهد سوم؛ عدم انعکاس سؤال در روایات از احتیاط در دوران بین المحذورین شبهه اول شوال
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 260
وجه اقناعی روایت خوف صوم عرفه در کلام صاحب حدائق
تنظیر حکم صوم فطر به بحث صحیح و اعم؛ دو ارتکاز و دو تواتر
ارتکاز تعلق حکم به موضوعات؛ ارتکاز ابتدائی تعلق حرمت ثبوتی به صوم فطر
تحلیل ارتکاز حرمت علمی صوم فطر
فروض مسأله حرمت علمی صوم عید؛ خطای مسلمین در تعیین عید
انواع فازی شدن ملاک
وجه اقناعی روایت خوف صوم عرفه در کلام صاحب حدائق
تنظیر حکم صوم فطر به بحث صحیح و اعم؛ دو ارتکاز و دو تواتر
ارتکاز تعلق حکم به موضوعات؛ ارتکاز ابتدائی تعلق حرمت ثبوتی به صوم فطر
تحلیل ارتکاز حرمت علمی صوم فطر
فروض مسأله حرمت علمی صوم عید؛ خطای مسلمین در تعیین عید
انواع فازی شدن ملاک
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 261
تحریم صوم العیدین نزد شیخ طوسی
حرمت علمی صوم عیدین
عدم مخالفت حرمت علمی صوم عیدین با معقد اجماع در قاعده اشتراک
جلالت علمی میرزا محمد تقی شیرازی
بررسی فرض رؤیت قبل از زوال در اول ماه و امکانیت عدم رؤیت در شب سی و یکم
الف) فروض امکانیت و عدم امکانیت مسأله در مبنای خواجه و مبنای جدید
ب) بررسی احتمال شهر بیست و هشت روزه، یا شهر سی و یک روزه
نفی حرمت ثبوتی صوم العیدین نزد شیخ طوسی
حرمت علمی صوم عیدین
عدم مخالفت حرمت علمی صوم عیدین با معقد اجماع در قاعده اشتراک
جلالت علمی میرزا محمد تقی شیرازی
بررسی فرض رؤیت قبل از زوال در اول ماه و امکانیت عدم رؤیت در شب سی و یکم
الف) فروض امکانیت و عدم امکانیت مسأله در مبنای خواجه و مبنای جدید
ب) بررسی احتمال شهر بیست و هشت روزه، یا شهر سی و یک روزه
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 262
اماریت روایات قبل از زوال بر هلال دیشب نزد سیدبحرالعلوم
احتمال مرجوح اماریت قبل از زوال در کلام علام حلی
انکار تحقق فرض رؤیت قبل از زوال در ابتدای ماه و عدم رؤیت آن در شب سی و یکم
وجوه اشکال سید بر کلام علامه حلی؛ «فیه نظر»
قول علامه مستلزم نفی حجیت اماره حتی در فرض عدم انکشاف خطا
رابطه استاد و شاگردی شیخ اعظم و سیدعلی شوشتری
ادق بودن آسیدعلی شوشتری از شیخ اعظم در کلام آخوند خراسانی
شاگردی کوتاه آخوند از محضر میرزای بزرگ
اعلمیت میرزای دوم و آسیدمحمد فشارکی
اعلمیت میرزای دوم در اصول
اماریت روایات قبل از زوال بر هلال دیشب نزد سیدبحرالعلوم
احتمال مرجوح اماریت قبل از زوال در کلام علام حلی
انکار تحقق فرض رؤیت قبل از زوال در ابتدای ماه و عدم رؤیت آن در شب سی و یکم
احتمال راجح عدم کاشفیت رؤیت قبل از زوال در کلام علامه حلی
وجه احتمال مرجوح علامه؛ «الروایات المفیدة للظن»
وجوه اشکال سید بر کلام علامه حلی؛ «فیه نظر»
قول علامه مستلزم نفی حجیت اماره حتی در فرض عدم انکشاف خطا
رابطه استاد و شاگردی شیخ اعظم و سیدعلی شوشتری
ادق بودن آسیدعلی شوشتری از شیخ اعظم در کلام آخوند خراسانی
شاگردی کوتاه آخوند از محضر میرزای بزرگ
اعلمیت میرزای دوم و آسیدمحمد فشارکی
اعلمیت میرزای دوم در اصول
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 263
جلالت علمی مرحوم مشکات
تصحیح بیانی در عمر مرحوم سید علی شوشتری
انکشاف خطای قطعی یا اطمینانی یا ظنی؟
ویژگی اوامر امتحانی؛ علم مکلف
بررسی احتمال امتحانی بودن حرمت صوم فطر
تنبیه دوم سید در مصباح؛ اماریت قبل از زوال در همه شهور
جلالت علمی مرحوم مشکات
تصحیح بیانی در عمر مرحوم سید علی شوشتری
انکشاف خطای قطعی یا اطمینانی یا ظنی؟
ویژگی اوامر امتحانی؛ علم مکلف
بررسی احتمال امتحانی بودن حرمت صوم فطر
تنبیه دوم سید در مصباح؛ اماریت قبل از زوال در همه شهور
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 264
تاثیر مراسلات در تقیید فتوای سابق آیة الله خوئی به اشتراک در شب و تغییر عبارت منهاج الصالحین در چاپ متاخر
تاملی در بیان مرحوم خوئی در رویت کسوف و خسوف توسط همه مردم در نیم کره
تعبیر «لا يدرى لرحمة ظهرت ام لعذاب» و مسأله وجوب نماز بر رائیین یا عموم مردم
توجیه عبارت وحید بهبهانی در نقل صاحب جواهر؛ زلزله در بلاد
تاثیر مراسلات در تقیید فتوای سابق آیة الله خوئی به اشتراک در شب و تغییر عبارت منهاج الصالحین در چاپ متاخر
تاملی در بیان مرحوم خوئی در رویت کسوف و خسوف توسط همه مردم در نیم کره
تعبیر «لا يدرى لرحمة ظهرت ام لعذاب» و مسأله وجوب نماز بر رائیین یا عموم مردم
توجیه عبارت وحید بهبهانی در نقل صاحب جواهر؛ زلزله در بلاد کبیره
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 265
خصوصیت ویژه هلال جمادی الاولی سال 1446
سه گام در مبنای اشتراک افق در تاریخ فقه
الف) مبنای مشهور در اشتراک افق؛ دخالت طول جغرافیایی در رؤیت پذیری
ب) اشتراک افق در منظر آیت‌الله سیستانی؛ دخالت طول و عرض جغرافیایی در رؤیت پذیری
ج) دخالت عرض سماوی قمر در رؤیت پذیری؛ تطبیق آن با نقشه رؤیت پذیری جمادی الاولی 1446
خصوصیت ویژه هلال جمادی الاولی سال 1446
سه گام در مبنای اشتراک افق در تاریخ فقه
الف) مبنای مشهور در اشتراک افق؛ دخالت طول جغرافیایی در رؤیت پذیری
ب) اشتراک افق در منظر آیت‌الله سیستانی؛ دخالت طول و عرض جغرافیایی در رؤیت پذیری
ج) دخالت عرض سماوی قمر در رؤیت پذیری؛ تطبیق آن با نقشه رؤیت پذیری جمادی الاولی 1446
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 266
تهافت معیار اشتراک افق با میقاتیت هلال
تفاوت محمد عوده و احمد منذر در نقشه رویت پذیری هلال
نقد تطبیقی مبنای اشتراک افق در نقشه هلال صفر 1446
تقویم کل کره و رویت قبل از زوال در نصف النهار دحو الارض
تهافت معیار اشتراک افق با میقاتیت هلال
تفاوت محمد عوده و احمد منذر در نقشه رویت پذیری هلال
توضیح نقشه رویت پذیری احمد منذر
نقد تطبیقی مبنای اشتراک افق در نقشه هلال صفر 1446
تقویم کل کره و رویت قبل از زوال در نصف النهار دحو الارض
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 267
توضیح نقشه رؤیت پذیری هلال مُنظور احمد
تفاوت ساعات محلی در خط غروب واحد
تفاوت خط غروب در زمستان و تابستان
توضیح نقشه رؤیت پذیری هلال احمد منذر
تفاوت ساعات محلی در خط غروب واحد
تفاوت خط غروب در زمستان و تابستان
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 268
انطباق خطوط غروب با نصف النهار در اعتدالین
تعدد گزینه‌های ثبوتی برچسب زنی در تعیین اول ماه در کل کره
تعدد ادله اثباتی تعیین روز اول ماه و تخییر بدوی حاکم شرع برای حفظ میقاتیت
بررسی مبنای مشهور در ضرورت رویت هلال در هر بلد
نقد مبنای اتحاد افق با توجه به نقشه رویت پذیری هلال
مبنای مرحوم آیةالله بهجت: کفایت اهلال هلال وقت غروب در بلد
مبنای اشتراک در شب
مبنای رویت قبل الزوال هر بلد
مبنای نصف النهار دحو الارض و تقویم کره
ترجیح مبنای زوال هر بلد و توافق نوعی آن با تحقق مقارنه در شب قبل
معیار تقویم کره در نصف النهار دحو الارض و امکانیت رویت بلاد، قبل از آن
انطباق خطوط غروب با نصف النهار در اعتدالین
تعدد گزینه‌های ثبوتی برچسب زنی در تعیین اول ماه در کل کره
تعدد ادله اثباتی تعیین روز اول ماه و تخییر بدوی حاکم شرع برای حفظ میقاتیت
بررسی مبنای مشهور در ضرورت رویت هلال در هر بلد
نقد مبنای اتحاد افق با توجه به نقشه رویت پذیری هلال
مبنای کفایت اهلال هلال در هر بلد
مبنای اشتراک در شب
مبنای رویت قبل الزوال هر بلد
مبنای نصف النهار دحو الارض و تقویم کره
ترجیح مبنای زوال هر بلد و توافق نوعی آن با تحقق مقارنه در شب قبل
معیار تقویم کره در نصف النهار دحو الارض و امکانیت رویت بلاد، قبل از آن
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 269
اشکال به لایه دوم سهمی طبق معیار یالوپ
تشکیل خط رویت با تلسکوپ و تحقق مفهوم «لو رآه واحد لرآه اَلف»
مبنای آیت‌الله بهجت در رویت هلال؛ علم به وجود هلال در افق بلد
اشکال به لایه دوم سهمی طبق معیار یالوپ
تشکیل خط رویت با تلسکوپ و تحقق مفهوم «لرآه الف»
مبنای آیت‌الله بهجت در رویت هلال؛ وجود هلال در افق بلد
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 270
غیر اطمینانی بودن نقشه رؤیت پذیری، در هلال های بحرانی
وجود شهور و ترتب آنها قبل از خلقت انسان در آیه «إِنَّ عِدَّةَ ٱلشُّهُورِ عِندَ ٱللَّهِ ٱثنَا عَشَرَ شَهرا فِي كِتَبِ ٱللَّهِ»
بیان نوعی بودنِ شهور
سهولت برچسب زنی بیست و چهار ساعته روی سال قمری و شمسی
ادعای هَیَوی یونانی در بازگشت نظم اولیه کواکب در هر نوزده سال
صعوبت برچسب شب و روز کره در یک سال و قول به نوعیت ماه رمضان و لیلة القدر
غیر اطمینانی بودن نقشه رؤیت پذیری، در هلال های بحرانی
وجود شهور و ترتب آنها قبل از خلقت انسان در آیه «إِنَّ عِدَّةَ ٱلشُّهُورِ عِندَ ٱللَّهِ ٱثنَا عَشَرَ شَهرا فِي كِتَبِ ٱللَّهِ»
سهولت برچسب زنی بیست و چهار ساعته روی سال قمری و شمسی
ادعای هیوی یونانی در بازگشت نظم اولیه کواکب در هر نوزده سال
صعوبت برچسب شب و روز کره در یک سال و قول به نوعیت ماه رمضان و لیلة القدر
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 271
تطابق خط غروب و نصف النهار در اعتدال بهاری در کلام علامه تهرانی
چرخه مِتونی و بازگشت به نظم اولیه کواکب در نوزده سال
درس هیئت آیت‌الله آیت اللهی و آیةالله حسن زاده آملی
برچسب بیست و چهار ساعت در قوس سیر قمر
برچسب شب اول در هر بلد
نقدی بر ادعای صاحب حدائق در مسطح بودن زمین
صعوبت برچسب زنی شب اول در سیر قمر برای کل کره؛ اختلاف شب اول در بلاد قریب
صعوبت تعیین لیلة القدر در سیر قمر
تطابق خط غروب و نصف النهار در اعتدال بهاری در کلام علامه تهرانی
چرخه متونی و بازگشت به نظم اولیه کواکب در نوزده سال
درس هیئت آیت‌الله آیت اللهی
درس هیئت آیت‌الله حسن زاده آملی
برچسب بیست و چهار ساعت در قوس سیر قمر
برچسب شب اول در هر بلد
نقدی بر ادعای صاحب حدائق در مسطح بودن زمین
صعوبت برچسب زنی شب اول در سیر قمر برای کل کره؛ اختلاف شب اول در بلاد قریب
صعوبت تعیین لیلة القدر در سیر قمر
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 272
تاملی در مقدار مقارنتین در کلام علامه تهرانی
نقدی بر ادعای زمین تختی
لیلة القدر و اول ماه نوعی در کلام علامه تهرانی
اشکال نوعیت لیلة القدر و دفاع از شخصی بودن لیلة القدر
مراتب زمان در عوالم مختلف؛ لیلة القدر
شخصی بودن لیلة القدر و تعیین ابتدای سال کره در روایت «ان طالع الدنیا السرطان»
صعوبت تعیین شب و روز اول برای کره
تاملی در مقدار مقارنتین در کلام علامه تهرانی
نقدی بر ادعای زمین تختی
لیلة القدر و اول ماه نوعی در کلام علامه تهرانی
شخصی بودن لیلة القدر
مراتب زمان در عوالم مختلف؛ لیلة القدر
تعیین ابتدای سال کره در روایت «ان طالع الدنیا السرطان»
صعوبت تعیین شب و روز اول برای کره
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 273
پیشنهاد مقاله پژوهشیِ نوعیت یا شخصیت در مسائل رؤیت هلال، و رِوال شروع مقاله
جلوتر برویم؛ الآن در اذهان سن کم بگیرید
شواهدی برای شخصی بودنِ ماه:
وقایع شرعی، موید شخصی بودن لیلة القدر و شهر
روایت «مَا أَيْسَرَ أَرْبَعَ لَيَالٍ»، موید شخصی بودن لیلة القدر و شهر
تصویر توالی احتیاطی چهار لیلة القدر در بلاد شرقی و غربی
روایت «طالع الدنیا السرطان»، موید شخصی بودن شهر و لیل و یوم
برچسب روز از زوال تا زوال در روایت «طالع الدنیا السرطان»
نوعیت لیلة القدر و شهر بخاطر فعلیت شب و روز در کره
اشکالاتی به مبنای زمین تختی
مشکل انطباق برچسب‌های شب و روز سببِ قائل شدن به نوعیت برای هر بلد
ارتکاز اولی شهر شخصی در سال
عدم تفاوت مبنای زمین مرکزی و خورشید مرکزی در محاسبات ریاضی
وقایع شرعی، موید شخصی بودن لیلة القدر و شهر
روایت «مَا أَيْسَرَ أَرْبَعَ لَيَالٍ»، موید شخصی بودن لیلة القدر و شهر
تصویر توالی احتیاطی چهار لیلة القدر در بلاد شرقی و غربی
روایت «طالع الدنیا السرطان»، موید شخصی بودن شهر و لیل و یوم
برچسب روز از زوال تا زوال در روایت «طالع الدنیا السرطان»
ارتکاز نوعیت لیلة القدر و شهر در فعلیت شب و روز در کره
منافات مبنای زمین تختی با توجیه خسوف و تقویم
مشکل انطباق برچسب‌های شب و روز هر بلد
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 274
تحلیل نگاشتیِ جزئیت حرکت قمر با بلاد کره زمین
تنظیر چرخش قمر در یک ماه به چرخش زمین در یک سال
برچسب بیست و چهار ساعت
خط زمان و تعیین روز هفته
خط زمان و تعیین شب و روز
خط زمان، دحو الارض، کرویت زمین
نصف النهار تکوینی در ربع مسکون
تطبیق نصف النهار ربع مسکون بر روایت «طالع الدنیا السرطان»
زوال نصف النهار دحو الارض در روایت عبید
تبیین احتیاط در روایت «ما ایسر اربع لیال»
مقدمه
تنظیر چرخش قمر در یک ماه به چرخش زمین در یک سال
برچسب بیست و چهار ساعت
خط زمان و تعیین روز هفته
خط زمان و تعیین شب و روز
خط زمان، دحو الارض، کرویت زمین
نصف النهار تکوینی در ربع مسکون
تطبیق نصف النهار ربع مسکون بر روایت «طالع الدنیا السرطان»
زوال نصف النهار دحو الارض در روایت عبید
تبیین احتیاط در روایت «ما ایسر اربع لیال»
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 275
لابدیت از نصف النهار معین
تاریخ و چالش خط زمان
پیشنهاد نصف النهار و ساعت مکه در قطر
آثار خاص برای لحظه خاص کل کره؛ نصف النهار مکه یا قبة الارض در کلام علامه مجلسی
راه‌حل تنظیم تقویم کره؛ نصف النهار مکه، نقاط مقارنه قمر و طلوع و غروب مکه
تعیین شب و روز کل کره
اشكالاتي به تعيين نصف النهار مکه برای کل کره و جواب آنها
تعیین یک لیلة القدر شخصی برای کره با برچسب شب و روز
ادله اثباتی در تایید نصف النهار مکه
لزوم محاسبات تطبیقی در دفع اشکالات وضعیت اهلال هلال در خط زمان با سایر مناطق
تفکیک فضای ادله اثباتی تعیین شهر مبارک از یک دیگر
تفکیک احکام خاص هر بلد با احکام خاص کره (لیلة القدر) در ارتکاز متشرعه
موافقت اولی ادله وجوب صوم با افق هر بلد
لابدیت از نصف النهار معین
تاریخ و چالش خط زمان
پیشنهاد نصف النهار و ساعت مکه در قطر
آثار خاص برای لحظه خاص کل کره؛ نصف النهار مکه یا قبة الارض در کلام علامه مجلسی
راه‌حل تنظیم تقویم کره؛ نصف النهار مکه، نقاط مقارنه قمر و طلوع و غروب مکه
تعیین شب و روز کل کره
راه حل بیرون ماندن مقداری از ماه از برچسب شب و روز
تعیین یک لیلة القدر شخصی برای کره با برچسب شب و روز
ادله اثباتی در تایید نصف النهار مکه
لزوم محاسبات تطبیقی در دفع اشکالات وضعیت اهلال هلال در خط زمان با سایر مناطق
تفکیک فضای ادله اثباتی تعیین شهر مبارک از یک دیگر
تفکیک احکام خاص هر بلد با احکام خاص کره (لیلة القدر) در ارتکاز متشرعه
موافقت اولی ادله وجوب صوم با افق هر بلد
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 276
لوازم نظریه موضوعیت زوال هر بلد
تثبیت ارتکاز تقویم شخصی در نصف النهار واحد برای کل کره
گام اول) تنافی اختلاف در رویت بلد با ارتکاز میقات واحد
گام دوم) تنافی اختلاف دو بلد با ارتکاز میقات واحد
گام سوم) تنافی اختلاف رویت در بلاد کبیره با میقات واحد
گام چهارم) تنافی اختلاف ساعات کشور وسیع با ارتکاز میقات واحد
گام پنجم) تنافی اختلاف ساعات کره با ارتکاز میقات واحد
گام ششم) عدم تنافی ارتکاز نصف النهار واحد در کره با عادت ساعت محلی
موافقت مبنای نصف النهار واحد با مبنای مشهور در رویت عند الغروب
دلیل لزوم تعیین میقات واحد در کره
دو نقش صامت و مصوت در حروف علّة
نقش صامت و مصوتی در همزه
لوازم نظریه موضوعیت زوال هر بلد
تثبیت ارتکاز تقویم شخصی در نصف النهار واحد برای کل کره
گام اول) تنافی اختلاف در رویت بلد با ارتکاز میقات واحد
گام دوم) تنافی اختلاف دو بلد با ارتکاز میقات واحد
گام سوم) تنافی اختلاف رویت در بلاد کبیره با میقات واحد
گام چهارم) تنافی اختلاف ساعات کشور وسیع با ارتکاز میقات واحد
گام پنجم) تنافی اختلاف ساعات کره با ارتکاز میقات واحد
گام ششم) عدم تنافی ارتکاز نصف النهار واحد در کره با عادت ساعت محلی
موافقت مبنای نصف النهار واحد با مبنای مشهور در رویت عند الغروب
دلیل لزوم تعیین میقات واحد در کره
دو نقش صامت و مصوت در حروف علّة
نقش صامت و مصوتی در همزه
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 277
بیانی نسبت به انشائات طولی
اشکالی به معیار نصف النهار دحو الارض
لزوم تطبیق حقیقت ملکوتی لیلة القدر با تقویم کره
لزوم وحدت کره در یک میقات
تقویم جهانی و تقویم محلی در نصف النهار دحوالارض و نصف النهار زوال
احکام لیلة القدر در کره و در بلد
اشکالی به معیار نصف النهار دحو الارض
لزوم تطبیق حقیقت ملکوتی لیلة القدر با تقویم کره
لزوم وحدت کره در یک میقات
تقویم جهانی و تقویم محلی در نصف النهار دحوالارض و نصف النهار زوال
احکام لیلة القدر در کره و در بلد
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 278
بحثی پیرامون روایت «جدتنا فاطمه حجة الله علینا»
اسانید عدیده حدیث کساء در غرر الاخبار دیلمی
انتقال نسخ خطی قسطنطنیه به روم
پیشنهاد نصف النهار شناور برای هر ماه قمری در کل کره
حمایت علمای شیعه از حکومت عثمانی در جنگ جهانی اول
سه روش محاسبه قبله و دقیق ترینِ آن
بررسی پیشنهاد نصف النهار شناور در هر ماه قمری
محوریت تقویم کره و اکتفاء به احکام محلی در حد ضرورت
بحثی پیرامون روایت «جدتنا فاطمه حجة الله علینا»
اسانید عدیده حدیث کساء در غرر الاخبار دیلمی
انتقال نسخ خطی قسطنطنیه به روم
پیشنهاد نصف النهار خاص برای هر ماه قمری
حمایت علما از حکومت عثمانی در جنگ جهانی اول
سه روش محاسبه قبله
بررسی پیشنهاد نصف النهار خاص هر ماه قمری
محوریت تقویم کره و اکتفاء به احکام محلی در حد ضرورت
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 279
شخصیت و عدم تحقق نوعیت در نصف النهار دحو الارض
اشکال افحش در قائل شدن به نصف النهار واحد و جواب آن:
چهار مبنا در رویت هلال
عدم وجود حرکتِ راسمِ هفته در نجوم و هیئت
محوریت ساعت در تعیین شبانه‌روز کره در سیر قمر
لزوم تفکیک ساعت محلی با ساعت جهانی برای فهم تشخص تقویم جهانی
انشائات طولی و رجوع به انشاء فوقانی طولی در شبانه‌روز غیر متعارف
تشخص لیلة القدر در تقویم جهانی از روز اول
شخصیت و عدم تحقق نوعیت در نصف النهار دحو الارض
چهار مبنا در رویت هلال
عدم وجود حرکت راسم هفته در هیئت
محوریت ساعت در تعیین شبانه‌روز کره در سیر قمر
لزوم تفکیک ساعت محلی با ساعت جهانی برای فهم تشخص تقویم جهانی
رجوع به انشاء فوقانی طولی در شبانه‌روز غیر متعارف
تشخص لیلة القدر در تقویم جهانی از روز اول
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 280
اشکال تقویم شخصی کره و تعیین شروع ماه در بلاد مختلف و جواب آن
لحظه طلائی، مرز تقویم محلی و جهانی
انشاء طولی در تقویم جهانی و تقویم محلی؛ شب و روز قطبی
تقویم جهانی در ادله اثباتیه
فوائد نظریه انشائات طولی؛ جمع حکم واقعی و ظاهری و …
سوالات بعد از درس:
قابلیت تحمل معانی کثیره در روایات
برداشت معانی کثیره از روایات نقل به معنا
عدم تغییر سیره عقلائی
تقویم شخصی کره و تعیین شروع ماه در بلاد مختلف
لحظه طلائی، مرز تقویم محلی و جهانی
انشاء طولی تقویم جهانی بر تقویم محلی؛ شب و روز قطبی
تقویم جهانی در ادله اثباتیه
فوائد نظریه انشائات طولی؛ جمع حکم واقعی و ظاهری و …
قابلیت تحمل معانی کثیره در روایات
برداشت معانی کثیره از روایات نقل به معنا
عدم تغییر سیره عقلائی
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 281
چهار احتمال طریقه صوم و صلات در قطب
نقطه‌ای فرض گرفتن کره در تقویم کلی کره و تفاوت آن با خط گرینویچ
جایگاه تقویم کره و احکام آفاقی
موافقت تقویم کره با اقصر الطرق در تقنین
شروع شهور قمری در تقویم کره و مسأله اختلاف تقویم آفاق
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 282
رویت قبل از زوال نصف النهار مبداء و نحوه شروع ماه در بلاد شرقی
تفکیک بین مخالفت با ارتکاز با مخالفت با مانوسات؛ هلال ماه رجب 1446
برخی اشکالات به مبنای نصف النهار دحو الارض
معیار انشاء پایه در نظریه انشائات طولی
نصوص فوق تواتر پیرامون شهر شخصی و مفاد استصحابی روایات رویت
اصل تعدد مطلوب در مستحبات
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 283
فعال شدن ارتکاز شهر واحد برای کره، در نقشه رویت پذیری هلال ماه رجب و جمادی الثانی
خلاف ارتکاز بودن تفاوت شروع ماه در بلاد قریبه یا کبیره
نصف النهار معین در ادله اثباتی
بدء خلقت و مسأله وجود نصف النهار معین
اولویت تعلق احکام شرعی به موضوع تکوینی
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 284
چهار مؤلفه در استنباط فقهی؛ تقریر، تأیید، تدلیل، اختیار
لزوم تفکیک مراحل استنباط در نقد بحث رویت هلال
اهمیت بافت زبانی در روایات؛ روایت موضوع
قرن بیست‌ویکم، قرن ترکیب
ارتکاز عقلائی در بحث ترتب
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 285
تبیین تفاوت حکم کسوف و اهلال هلال؛ ظاهره سماوی
کلام صاحب جواهر منشائی برای این فرع در عروه
نقدی بر استظهار مرحوم حکیم از روایات کسوف؛ عدم موضوعیت رویت
برداشت نادرست صاحب جواهر از مفتاح الکرامه و منشائیت آن برای فرع عروه
تصحیف در نسخه مفتاح الکرامه؛ «حاشیته علی هامش البیان»
تفاوت کسوف و اهلال هلال در ظاهره سماوی بودن؛ نقدی بر علامه تهرانی
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 286
نقدی بر مبنای نوعیت شهور در بقاع؛ روش حذفی در نفی بقاع و اثبات تکوینی ظاهره سماوی
الف) نقد علامه تهرانی بر تفکیک بین خروج از تحت‌الشعاع و کسوف در ظاهره سماوی بودن
ب) تبیین تفاوت اهلال هلال با کسوف و اثبات ظاهره سماوی بودن اهلال هلال
ج) موضوعیت کسوف و اماریت اهلال هلال در ادله؛ شهر شخصی و کسوف آفاقی
غیر موافق بودن لوازم قول به نوعیت شهر با ارتکاز
الف) اهلال هلال قبل از مغرب و ابهام در شروع ماه
ب) وجود دو شهر مبارک ناقص و تام در یک سال
ج) بی‌شمار شدن افراد شهر مبارک در فرض مبنای نوعیت
د) عدم امکان تعیین میقاتیت در مبنای نوعیت
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 287
طریقیت حادثه سماوی اهلال هلال به دخول شهر و نفی بقاع از آن
نقدی بر بیان علامه تهرانی
تطبیق بحث روی مثال
تفاوت اهلال هلال با کسوف در فرض پذیرش ظاهره سماوی بودن هر دو
تحاشی عرف در تبعض روز نسبت به شروع ماه؛ روایت اهل بطن نخله
اهلال هلال شخصی اماره ای بر دخول شهر شخصی
الف) تفکیک ادعیه عند دخول الشهر با عند رویة الهلال در اقبال
ب) فتوای زکات فطره متولد قبل از هلال؛ تقیید مسأله به لیل توسط صاحب جواهر
ج)استظهار اضافه حقیقی در «هلال رمضان»
نقدی بر مبنای نوعیت شهر
تکثر افراد شهر نوعی در فرض اشتراک دو بلد در شب شرعی و اختلاف افق آن دو
عدم اختلاف آفاق در مبنای نصف النهار دحو الارض و تقویم کره
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 288
نقش آفاق در تحقق کسوف و ظاهره سماوی بودن اهلال هلال
ارتکاز متشرعه در دخالت آفاق در کسوف
نفی نقش بقاع در اهلال هلال با تدقیق در جدایی زاویه‌ای در اهلال هلال
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 289
تبیین هلال شخصی و نفی آفاق با تکیه بر هندسه نور
تفاوت اتحاد افق با اتحاد آفاق
عدم احداث قول ثالث در هلال شخصی
حجیت اجماع بسیط
تفاوت رویت هلال در نیم کره شمالی و جنوبی؛ اشکال به هلال شخصی
اقتضاء وجود نور هلال و مانعیت ارتفاع کم قمر نسبت به افق
شاهد مانعیت ارتفاع کم قمر؛ رویت هلال در ارتفاع بالا و عدم رویت همان هلال در ارتفاع پایین
ارتفاع کم هلال و سبقت آن شمس در غروب کردن
لزوم رفع مانعیت در ارتفاع قمر برای ترسیم هلال شخصی
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 290
عدم تأثیر لیالی مقمره در تبیّن فجر
امکانیت رؤیت در عرض شمالی در هلال جمادی الاولی با تحلیل قواعد اپتیک نور؛ هلال شخصی برای کره
تشکیل خورشید و هلال مجازی در شکست نور
مسأله انکسار نور و قاعده من ادرک در نماز صبح
نور خورشید، موضوع تکوینی احکام شرعی
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 291
تنظیر نادرست اهلال هلال با طلوع و غروب منوط به ناظر
مسأله انکسار نور و فاصله خورشید از زمین
جاذبیت خورشید در فاصله آن نسبت به زمین
ترسیم تفاوت اهلال هلال با طلوع فجر و غروب؛ تفاوت حرکات سه گانه
رؤیت قبل از زوال و مسأله عدم تحقق مقارنه در غروب دیشب
عدم انطباق حرکات و لزوم برچسب زنی برای تعیین روز؛ مثال نوروز و احکام آن
تنظیر نادرست اهلال هلال با طلوع و غروب منوط به ناظر
مسأله انکسار نور و فاصله خورشید از زمین
جاذبیت خورشید در فاصله آن نسبت به زمین
ترسیم تفاوت اهلال هلال با طلوع فجر و غروب؛ تفاوت حرکات سه گانه
رؤیت قبل از زوال و مسأله عدم تحقق مقارنه در غروب دیشب
عدم انطباق حرکات و لزوم برچسب زنی برای تعیین روز؛ مثال نوروز و احکام آن
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 292
لزوم بررسی تاریخ کتابت تعلیقه علامه تهرانی
تأکید علامه تهرانی بر رویت و حمل کلام مشهور بر موضوعیت رویت
رد ادعای حمل کلام مشهور بر موضوعیت رویت
الف) کلام صاحب جواهر و عدم اشاره به شهرت
ب) اختلاف اقوال در منتهی
ج) تحقق شهرت تنها در اختلاف حکم بلاد متباعده
اختلاف حکم در بلاد متباعده و لوازم مستنکره
سقوط فروض مستنکره در مبنای نصف النهار دحو الارض
تعین لحظه ثبوتی اهلال هلال و فعلیت تدریجی آن روی کره
اهلال هلال قبل از زوال مکه و حکم صوم در بلاد شرقی
تقدیر روزه برای مسافر دور کره زمین
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 293
نفی ادعای شهرت در رویت هر بلد
تفاوت قول شیخ طوسی و قول عکرمه در مسأله رویت هلال؛ اهلال هلال و رویت در هر بلد
تصریح شیخ در تهذیب بر عدم موضوعیت بلاد؛ «في مصر من الامصار»
اهمیت موضوع شناسی
رد ادعای انصراف «مصر من الامصار» به بلاد متقاربه
طی کردن هزار-هزار و پانصد کیلومتر در یک شبانه‌روز توسط برید
تفاوت مساله گردش به دور زمین و زیادی و نقصان در شهر با مساله مسافرت به بلد غیر متفق در شهر
امکان نگاه مکلف محوری به مساله صوم و پاسخ به مسأله بلاد غیر متفق در شهر
روایت «طالع الدنیا» و «البیت وسط الارض» در تعیین نصف النهار دحو الارض
امکان سامان دهی شروع شهر در بلاد شرقی در نصف النهار دحو الارض
تقدم شروع تقویم از دحو الارض
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 294
عدم تطبیق قبة الارض بر مکه در عبارات منجمین؛ اشعار عبارت بحارالانوار
زیج سندهند
اختلاف در عمر دنیا
سیستان قبة الارض عند المنجمین
مسکوت بودن روایت «طالع الدنیا السرطان» از قبة الارض بودن مکه
مغبر بودن فضای بحث و قرائن منفصله بر قبة الارض بودن مکه
عدد نویسی هندی-عربی
استظهار اولی ال استغراق از روایت «اذا رئی قبل الزوال» و وسعت منابع فقهی
راهگشا بودن کلمات معصومین در مباحث علمی
بررسی اشکال شروع شهر در بلاد شرقی طبق نصف النهار مکه
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 295
وجوه مختلف تعیین روز کره در نصف النهار دحو الارض
تعیین ساعت و روز و ماه کره با معیار غروب کوک
مبدائیت نصف النهار دحو الارض در عرض صفر برای نظم کره؛ تساوی لیل و نهار در خط استوا
تنظیر شروع روز از غروب به غسل جمعه در شب جمعه
حل مسائل قطب و ماهواره در مبنای غروب کوک در نصف النهار مکه
سه وجه در شروع شهر بلاد شرقی نصف النهار دحو الارض در فرض غروب کوک
ساعت نه شب سیدنی در لحظه رؤیت هلال قبل از زوال مکه در روز جمعه
الف) یک شنبه اول ماه سیدنی
ب) شنبه اول ماه سیدنی
ج) جمعه اول ماه سیدنی؛ کفایت طولی تحقق مقارنه در روز جمعه سیدنی
لزوم نگاه همه جانبه به وجوه برای پیشرفت بحث و تحقق نظام
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 296
نقدی بر انتساب قول «لکل بلد حکم نفسه» به مشهور
اهلال هلال قبل از دخول لیل و مسأله دیه مغلظه
تعابیر مختلف برای دخول شهر در روایات؛ امر سماوی
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 297
اهلال هلال قبل از دخول شهر و مسأله دیه مغلظه
احرام عمره رجبیه بعد از رویت هلال شعبان قبل از دخول لیل
رد ادعای میقات نوعی در استظهار از آیه «قُل هِيَ مَوَقِيتُ لِلنَّاسِ»
نقدی بر ادعای عدم متکفل بودن شارع در بیان احکام کره؛ منطقة الفراغ
امکان منطقة الفراغ تبلیغی و استحاله منطقة الفراغ انشائی
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 298
اکتفاء به مسمای تحقق شهر در بلاد شرقی نصف النهار دحو الارض
بررسی اشکالی به شهر شخصی
تبیین ماهیت انشاء با تکیه بر نظریه اغراض و قیم در اعتباریات؛ جهت‌دهی حکیمانه نفس الامری
انشائات ابلاغی شارع جهت تعلیم و صیاغت تنظیمی
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 299
خاستگاه تقویم جهانی؛ راه‌حلی برای عویصه نوعیت و اختلاف شهر مبارک
المصدود عن الحج یواعد اصحابه؛ شاهدی بر شخصیت میقات
شواهدی بر اکتفاء شارع به مسمای تحقق موضوع
الف) مسمای حیض در بطلان صوم
ب) مسمای حیات جنین به استهلال او، در ارث
ج) مسمای انعقاد حب در تعلق وجوب زکات
د) مسمای قبله بین المشرق و المغرب نسبت به بعید
تفاوت مسأله اکتفاء به مسمای موضوع با مسأله تطبیق عرفی موضوعات بر مصادیق
انواع متعلق المتعلق
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 300
تناسب حکم و موضوع در تشخیص معنای «اکتفاء به مسمی» در منابع فقهی
معیار وجوب تحصیل متعلق المتعلق
عدم دخالت یوم محلی بلاد مشرق در تقویم جهانی؛ تمایز دو فضا
تنظیر به شروع فروردین نسبت به نصف النهار گرینویچ
لزوم تفحص از ادله اثباتی تقویم جهانی در نصف النهار دحو الارض
لزوم دقت در وجود چند گزینه ثبوتی در محل بحث
اختلاف مبانی در تعیین اول شهر رمضان 1446
انواع مبانی در اشتراک افق؛ اشتراک افق حاصل از خط غروب، اشتراک افق حاصل از اشتراک در شب
وجوه ثبوتی مختلف در تعیین میقات و انتخاب اصلح موارد در شرائط مختلف
خاستگاه تقویم جهانی؛ حل عویصه مبانی مختلف و دفع لوازم مشتبه آنها
تشابه روایت ابن راشد و هلال شهر رمضان 1446
نکته‌ای در دلالت روایت ابن راشد
سال ۱۴۰۳-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 301
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 302
الف) اختلاف نسخه و ترجیح نسخه «ملاذ الاخیار»
ب) امکانیت رؤیت در غروب سه‌شنبه در روایت ابن راشد در نرم‌افزارهای رؤیت پذیری
ج) اختلاف در تعیین روز روایت ابن راشد در نرم‌افزارها و راه‌حل احتمالی دوره دویست ساله قمر
د) سقوط دلیلت روایت ابن راشد در رد اتحاد آفاق با وجود امکانیت رؤیت در غروب سه‌شنبه
ه) عدم حجیت غیبوبت بعد الشفق و تحکیم استصحاب در روایت ابن راشد
عمل معصومین به استصحاب برای مدیریت امتثال و حفظ نظم
علم امام در اخبار از تحقق موضوعات شرعیه
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 303
فقه الحدیث روایت ابن راشد
استدلال آیت‌الله سیستانی در نفی اتحاد آفاق و اثبات رؤیت هر بلد به روایت ابن راشد
تأثیر تقویم گریگوری در اختلاف نرم‌افزارهای مبدل تقویم
حل اختلاف پنج روزه نرم‌افزارهای مبدل در تعیین تاریخ روایت ابن راشد
نقد استدلال آیت‌الله سیستانی در تثبیت رؤیت هر بلد در روایت ابن راشد؛ قابلیت رؤیت در چهارشنبه و عمل امام به استصحاب
تهافت وجود دو اعتقاد در نسخه روایت ابن راشد
نقدی بر استظهار آیت‌الله شبیری از روایت ابن راشد
ترجیح احتمال سقط در نسخه و رفع تهافت در روایت
تهافت متنی، معیاری در تصحیح سقط در روایات
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 304
فقه الحدیث روایت ابن راشد
نقدی بر استظهار آیت شبیری از روایت ابن راشد
رد اماریت غیبوبت بعد الشفق در روایت به‌جهت فوت صوم، نه معصیت
رد مبنای رؤیت در بلد با استناد به روایت ابن راشد
تثبیت استصحاب در مقابل اماره غیبوبت بعد الشفق در روایت ابن راشد به جهت میقاتیت و تعظیم شعار صوم
لطافتی در تعبیر «صیامنا» در روایت ابن راشد؛ صیام اهل مدینه
تأیید صیام با رؤیت در فقره «انما صمتُ الخمیس»
تنظیر روایت ابن راشد به شهر رمضان 1446
جمع بین روایت ابن راشد و یقطینی
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 305
وجه حل تعارض بین روایت ابن راشد و یقطینی در فرض بیان ثبوت در دو روایت
انتخاب ابن راشد به‌عنوان وکیل توسط امام ع
نفی اشتراک افق و اکتفاء به رؤیت بلاد بعیده، مفاد روایت یقطینی
مقدمات تبیین حل تعارض
الف) عدم انطباق دقیق حرکت قمر در یک ماه بر واحد شبانه‌روز و وجود گزینه‌های ثبوتی
ب) امکان تفاوت دو منطقه با عرض واحد و غروب واحد در رؤیت هلال
ج) تصویر روایت یقطینی در دو بلد قریب و تشحیذ ارتکاز متشرعه در اثبات شهر
د) توجه به مشکل کروی بودن زمین و حل آن با گزینه‌های ثبوتی؛ بلاد قدیمه در بیان سید سعیدحکیم
ه) عدم تلازم بین تایید گزینه مغرب توسط شارع و نفی سائر گزینه ها
جمع دو روایت
اثبات شهر با رؤیت هلال در بلاد بعیده به جهت وجود گزینه ثبوتی متناسب با حفظ نظم و میقات در روایت یقطینی و عمل به وظیفه عملی در روایت ابن راشد
فضای علمی کلاسیک وجه اعراض اصحاب از روایت یقطینی
تصویر تفصیلی تعارض بین روایت یقطینی و ابن راشد:
ملازمه اماریت غیبوبت بعد الشفق بر وجود هلال در شب گذشته با علم به وجود هلال در بلاد غربی مثل اندلس در شب گذشته
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 306
اشاره به وجود گزینه‌های ثبوتی در روایت ابن راشد با عدم تصریح به نفی غیبوبت بعدالشفق
عدم انطباق سیر قمر و زمین منشأ اتصاف بالعرض در تعیین روز اول ماه
عدم تنافی گزینه‌های ثبوتی با میقاتیت
جمع دخول شهر لحظهای و اختلاف آفاق کره با نظریه فعلیت تدریجی
تصویر تعارض بین روایت یقطینی و ابن راشد
حقیقت ملکوتی شهر، بروج و لیلة القدر
تنبیه ثالث مصباح سید بحرالعلوم
نسبت دخول شهر تکوینی و گزینه های ثبوتی
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 307
مخالفت روایات رؤیت قبل از زوال با آیه «قُلْ هِيَ مَواقيتُ لِلنَّاس» در کلام شیخ الطائفه
تبیین عدم مانع ثبوتی در تقویم جهانی، نه تبیین انحصار آن
هلال و تفرع میقات بر آن
پالایش روایات تقیه ای در بستر تاریخ فقه و کتب فقهی
ادعای تنقیح روایات توسط شیخ صدوق و شیخ مفید، و برخورد شیخ الطائفه و ابن ادریس با آن
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 308
فوائد و لوازم گزینه‌های ثبوتی در تعیین شهر
میقاتیت لازمه اهلال هلال؛ عدم تنافی میقاتیت با انواع گزینه‌های ثبوتی
نقدی بر نفی دخول لحظهای شهر در مبنای رؤیت هر بلد
قابلیت تطبیق نظریه تقویم جهانی با دخول لحظهای شهر و سائر مبانی
نقدی بر ادعای تصفیه روایات در قرن چهارم و توسعه آنها توسط شیخ طوسی
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 309
بررسی ادعای تصفیه احادیث در قرن چهارم و بازیابی آنها توسط شیخ طوسی
اصول بررسی فهرستی حدیث
تاملی بر دیدگاه صاحب حدائق در تقیه
معنای عبارت «خذوا ما رووا ذرو ما رأوو»؛ تأیید روایات و نفی فتاوا
تعبیر «خذوا ما رووا و…» و کتاب التکلیف شلمغانی
انعکاس فتاوای فقهاء در کتب فقهی؛ محدوده اصول متلقات
تنقیح ایراد شیخ طوسی بر ابن بکیر ذیل روایت طلاق السنه
نفی ادعای تصفیه احادیث در مقدمه کافی
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 310
اظهریت معنای فتوا در تعبیر «ذروا ما رأوا»
لزوم تأمل بیشتر پیرامون وجه تعبیر «ذروا ما رأوا»
تصفیه احادیث در قرن چهارم، ادعائی بودن دلیل
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 311
دو احتمال در وجه صدور تعبیر «خذوا ما رووا و ذروا…» از امام حسن عسکری علیه‌السلام
لزوم درک شرائط دوران صدور
احتمال اول) ایجاد موج اجتماعی توسط احمد بن حسن بن علی بن فضال در تثبیت فطحیه در زمان امام عسکری ع
عدم استفاده از کنیه ابومحمد برای امام هادی ع
احتمال دوم) تشکیل فطحیه ثانیه در زمان امام عسکری ع نسبت به اعتقاد انتقال امامت به برادر؛ جعفر کذاب
کلام ذهبی، شاهدی دال بر شرائط سخت زمان امام عسکری ع
احتمال پررنگ کردن فطحیه برای انحراف اذهان دشمنان
احتمال تقیه بزرگان واقفیه
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 312
احتمال پررنگ شدن فطحیه برای صیانت از امام ع
ادعای کذب ناصر قفاری در انتساب تفرق مسلین به شیعه
ادعای کذب ناصر قفاری در انتساب تحریف قرآن به شیعه؛ ابن شنبوذ
محو شدن فرقه‌ها و وضوح حقانیت شیعه؛ ناصر بالله عباسی
احتمال صیانت از جان امام توسط جعفر
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 313
احتمال تقیه جعفر برای صیانت از جان حضرت بقیة الله
ایجاد موج حساسیت به حضرت بقیة الله توسط قصیده دعبل در میان خلفاء عباسی
شاهد اول؛ امامی بودن تمام فرزندان و نوادگان جعفر
شاهد دوم؛ تعبیر شیخ مفید از جلالت فرزندان جعفر و عدم نقل روایات ذم او
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 314
جمله ابوسعید العصفری الرواجنی قبل از تولد حضرت بقیة الله در منابع اهل‌سنت
«لاقاتل مع مهدی»
احتمال حضور حضرت بقیة الله تا هفت سالگی در سامرا
نگاه شیعه به معصومین؛ مظلومیت ناسوتی همراه با سلطنت ملکوتی
ناصر بالله عباسی خروجی تجربه و شناخت اهل البیت
قضیه امام هادی ع و زینب کذابه در منابع اصلی اهل سنت
لزوم بررسی ذریه جعفر
برداشت شیخ صدوق از قضیه جعفر؛ خلاف احتمال تقیه جعفر
نقل اسامی مشاهدین حضرت بقیة الله در کمال الدین
جمله حضرت بقیة الله به احمد بن اسحاق؛ «فَلَا تَطْلُبْ أَثَراً بَعْدَ عَيْنٍ»
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 315
خروج حضرت از سامرا و رفع ممانعت از ارث توسط خلیفه بعد از هفت سال؛ تعبیر هدایة الکبری
تعبیر «صح عندنا»
لزوم بررسی عملکرد جعفر بعد از خروج امام علیه‌السلام از سامرا
انتساب افعال عجیب به جعفر و پیچیدگی شرائط
شرائط خرق عادت انبیاء و اوصیاء
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 316
نقد ادعای تصفیه روایات شاذ در قرن چهارم و احیاء آن توسط شیخ الطائفه
لزوم تذکر به این تصفیه توسط علماء
تهافت کلام مدعی در دو کلمه تصفیه و روایات غیر معمول
لزوم بررسی وجود روایات شاذه در جوامع قرن چهارم توسط مدعی
نقل بیش از صد روایت از عمارساباطی در کافی
ابهام در کلمه شاذ در کلام مدعی
روایت شاذه صحیح السند تطوق در کافی شریف
نقل روایات شاذه عدد
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 317
رجوع به نرم‌افزار انساب پیرامون ذریه جعفر
فطرت ذهن بشر در موضوع محوری در متن، نه سند محوری
تحقیقی راجع به عمار بن موسی ساباطی
تنبیه ثالث مصباح سید بحرالعلوم
اختلاف نسخ
وجه انتساب ضعف به سند روایت بطن نخله توسط سید؛ وصف دهقان و مجهول شدن عبیدالله بن احمد
محتوای روایت بطن نخله
سه احتمال در روایت اهل بطن نخله
توثیق حمید به زیاد و علی بن حسن طاطری
واقفی متعصب و واقفی ظاهری
ترحم امام رضا علیه‌السلام برای حمزة بن بزیع
عبارت دو پهلوی معصومین و رویکرد ایشان در مواجه با محکمات
اشتباه علامه در حمزة بن بزیع در کتاب خلاصه
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 318
تنبیه ثالث مصباح سید بحرالعلوم
سیر تاریخ بحث رؤیت هلال در فقه
ذریه جعفر در کتاب «موسوعة انساب آل البیت علیهم‌السلام»
چهار سال اختلاف سنی جعفر با امام عسکری ع
تصحیح نسب جعفر در کتاب موسوعه و پاسخ به شبهه وفات حضرت حجت عج
اختلاف در جزیره خضراء
بیان شیخ طوسی در عده پیرامون تهذیب و استبصار؛ به ضمیمه کتاب خلاف
تفاوت چاپ آل البیت وسائل الشیعه با چاپ اسلامیه
برداشت صاحب وسائل از روایت بطن نخله
سه احتمال در تعبیر امام علیه‌السلام؛ «ان اهل بطن النخلة حیث راوا الهلال قالوا قد دخل الشهر الحرام»
لزوم بررسی وجه اشکال سید به برداشت صاحب وسائل در تعبیر «و هو کما تری»
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 319
سند روایت اهل بطن نخله
«عبيد الله بن أحمد الدهقان» وجه تضعیف روایت نزد سیدبحر العلوم؛ وصف «دهقان»
بیان مرحوم مجلسی و ترجیح احتمال توثیق «عبيد الله بن أحمد الدهقان»؛ « عبيد الله أحمد بن نهيك»
اشاره به وصف «الدهقان» برای «عبيد الله أحمد بن نهيك» در روایت امالی
«عبيد الله أحمد بن نهيك» شیخ «حمید بن زیاد»
بررسی مضمون روایت «أ ما یعلمون انه انما یقتل السفیانی»
محوریت کلمه «انما» در ترجیح «یُقتل»
وجود مفاهیم منفرد در اعتقادات اهل‌سنت و توحید یافتن آنها با اعتقادات منسجم شیعی؛ تشابک شواهد
اشاره به مفهوم منفرد خسف بیداء در کتب اهل سنت
مفهوم منفرد خسف بیداء در صحیح مسلم و مستدرک و ضمیمه آن با سفیانی در تفسیر مقاتل
ضمیمه خسف بیداء سفیانی با عقیده منسجم شیعی
جمع قیام امام حسین ع با تعبیر «أ ما یعلمون انه انما یقتل السفیانی»؛ خون امام خواسته یزید
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 320
توثیق روایت اهل بطن نخله
نکته‌ای در ضبط کلمه «مُسَودة» در روایت « أ ما يعلمون أنه إنما يقتل السفياني»
ریشه‌دار بودن مؤلفه‌های مسأله مهدویت و مؤلفه‌های اعتقاد شیعه از زمان حضرت رسول ص
وضوح قضیه سفیانی نزد مردم؛ روایت زراره « أَ لَيْسَ يَقْتُلُهُ جَيْشُ السُّفْيَانِيِّ»
روایت فضل از برخورد امام صادق با نامه سفیانی؛ «لَيْسَ لِكِتَابِكَ جَوَابٌ اخْرُجْ عَنَّا»
موج اجتماعی سنگین و صفر شدن قدرت مرکزی در قیام ابومسلم، عامل فراموشی مقطعی مسأله سفیانی نزد بدنه شیعه
«تجعفرت» سید حمیری
مسأله ظهور، تلفیقی از کتاب و حکمت
تلفیق کتاب و حکمت در روایت «اَلشِّيعَةُ تُرَبَّى بِالْأَمَانِيِّ مُنْذُ مِائَتَيْ سَنَةٍ»
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 321
تذکری در نسخ مصابیح
وجه اشکال سید به برداشت صاحب وسائل؛ «کما تری»
تشابک شواهد در «الخلفاء الاثنی عشر»
مؤلفه ظهور در کلام امام حسن علیه‌السلام؛ «أَ مَا عَلِمْتُمْ أَنَّهُ مَا مِنَّا أَحَدٌ إِلَّا وَ يَقَعُ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ لِطَاغِيَةِ زَمَانِهِ إِلَّا الْقَائِمُ»
لزوم دقت در تعبیر سید الشهداء؛ «لا أعلم نظرا لنفسي .. أفضل من أن أجاهدك فإن فعلت فإنه قربة إلى الله و إن تركته فإني أستغفر الله لذنبي»
تعبیر «ابن سیدة الاماء»
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 322
سه احتمال در روایت اهل بطن نخله
دخول لحظهای شهر و تصحیح احکام با فعلیت تدریجی
فعلیت حکم دیه مغلظه عند الرویة یا عند اللیل؟
دقتی در قاعده «اذا جاء الاحتمال بطل الاستدلال»
سند روایت عیص بن قاسم؛ «رآه القوم جميعا فاتفقوا على انه لليلتين»
معرفی کتاب «نهج الإعلان بما یثبت به دخول شهر رمضان»
ادعای مضحک ابن تیمیه در لزوم رجوع عوام به علماء سنی؛ «تشیع یهود»
هم بافته کتاب و حکمت در فهم مهدویت
الف) روایت حکمت لقمان، معرفت امام زمان
ب) روایت «وَضَعَ اللَّهُ يَدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ»
نکته‌ای در نامه سید الشهدا علیه‌السلام به معاویه ملعون
عدم تنافی بداء معلل و مسأله تربّی شیعه در مسأله ظهور
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 323
سند روایت عیص بن قاسم؛ « إذا رآه القوم جميعا فاتفقوا على أنه لليلتين»
روایت عیص بن قاسم در کلام فقهاء
محقق اردبیلی در مجمع الفائده
کلام صاحب معالم در منتقی الجمان
کلام مجلسی در لوامع
کلام صاحب ذخیره
کلام رضی الدین خوانساری در تکمیل مشارق الشموس
میقاتیت مفاد روایت عیص بن قاسم
جایگاه بینه در میقاتیت
جایگاه حکم حاکم در میقاتیت
همبافته کتاب و حکمت در مسأله ظهور
مسأله «تربی» در روایات طولی ظهور
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 324
ذکر روایت عیص بن قاسم در غیر باب تطوق در تهذیب
دو روایت ابی الجارود و موافقت آن با مسأله مواقیت
روایت اول؛ «صم حین یصوم الناس… فان الله جعل الاهله مواقیت»
تحلیلی بر قیام جناب زید
تبیین محکم و روشن اهل البیت؛ « لَتُرْفَعَنَّ اِثْنَتَا عَشْرَةَ رَايَةً مُشْتَبِهَةً… لَأَمْرُنَا أَبْيَنُ مِنْ هَذِهِ اَلشَّمْسِ»
روایت دوم ابی الجارود؛ «الفطر يوم يفطر الناس، والأضحى يوم يضحي الناس، والصوم يوم يصوم الناس»
تأکید میقاتیت در روایات «صم للرویه» در کنار دو قرینه منفصله؛ «قضاء صوم» و «اتموا الده ثلاثین»
اشتباه در میقاتیت
تببین معنای «و لو أتاكم من يخبركم عن ذلك لتعجبتم» در روایت محاسن برقی
«لكن ليس شيء من كتاب الله إلا عليه دليل ناطق عن الله في كتابه مما لا يعلمه الناس»
منظومه اعتقادات شیعه در روایت امام رضا ع در اخبار به امامت امام جواد ع
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 325
روایات عدد
نظام اعتقادی شیعه؛ «الْإِمَامُ ابْنِي»
همبافته کتاب و حکمت؛ حکمت پشتوانه کتاب
نظام اعتقادی شیعه؛ حرمت بیعت امام با طاغی قبل از اتمام حجت و مسأله تقیه
ابن کثیر و محاکمه حضرت صدیقة س
عدم تنافی دو تعبیر «هيهات منّا الذلّة» و «ما منّا الّا و فی عنقه بیعة»
ریا دایه یزید؛ «كلما طلع منهم طالع أخذته سيوف آل أبي سفيان»
نظام اعتقادی شیعه؛ اخبار امام حسین به زهیر؛ «يَا زُهَيْرُ، اعْلَمْ أَنَّ هَاهُنَا مَشْهَدِي»
اعلی درجه انفتاح باب علم در کلام کاشف الغطاء
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 326
تذکر چند نکته
اصل عباد بن یعقوب رواجنی
جزیره خضراء در کتاب الذریعه
تعبیر «کلما نجم ناجم» در تاریخ مدینة دمشق
شخصیت محوری امامت نزد زیدیه؛ «خرج بالسیف»
جلالت علمی مرحوم کاشف الغطاء
تاملی در تعبیر کاشف الغطاء در «ليس مذهبنا أقلّ وضوحاً من مذهب الحنفيّة»
وضوح قرائات نزد کاشف الغطاء
اعتقاد کاشف الغطاء به تواتر عشر
استناد مورد تأمل علامه عسگری به «ان هذان لساحران»
سال ۱۴۰۴-جلسات مباحثه فقه-بحث رؤیت هلال-جلسه 327
ردی بر ادعای عدم خلاف در مذاهب عامه؛ متعه
اختلاف در قرائات مبتلی به در نماز
ادعای رجحان قرائت ابی توسط کاشف الغطاء و مخالفت آن با اجماع
شواهدی از کلام فقها در تواتر القرائات الی النبی ص
صدور «اقرئوا کما یقرأ الناس» قبل از قرائات سبع و تمسک به اجماع در قرائات
لزوم مطالعه فضای قرائات قبل از تحلیل قرائات
نقدی بر تحلیل علامه عسگری در قرائت «فلا یخاف عقباها»
عدم مخالفت «إن كان ابن مسعود لا يقرأ على قراءتنا فهو ضال» با اجماع بر قرائات؛ کلام مرحوم حکیم
ارتکازات واضحه و تعدد حیثیات، جمعی بین کلام کاشف الغطاء و اعتراض صاحب جواهر
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0001-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تبارشناسی بحث تعارض ادله
وجه عدول از تعبیر تعادل و تراجیح به تعارض ادله
تفکیک میان ادله و امارات
تعریف تعارض
ضابطه ای برای تشخیص تعارض
اشکالاتی به تعریف تعارض
تفاوت تنافی و تعارض
ادامه بحث از تعریف صاحب کفایه
دفاع از تعریف مشهور
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0002-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تاریخچه بحث تعادل و تراجیح
علت عدول شیخ انصاری از تعریف مشهور
تفاوت تعارض و تنافی
بررسی تعریف «تعارض» در دیدگاه آخوند خراسانی
اشکال آقا ضیاء به تعریف آخوند
تضادّ حقیقی و عَرَضی
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0003-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اشکال شیخ مرتضی حائری به تعریف آخوند
دفاع از مرحوم آخوند
مراتب سه گانه حجّیت روایات متعارضه
تبیین مراد آخوند از تعارض بالذات و بالعرض
لزوم وحدت موضوع در تعارض اصطلاحی
تعریف حکومت
ارکان حکم شرعی
معنای «موضوع» در اصول
بررسی اشتراط «نظارت» در حکومت
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0004-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی و نقد مثال مرحوم مظفر برای ورود
بررسی کلام آخوند در عدم اشتراط وحدت موضوع در تعارض بالعرض
بررسی مثال منتهی الدرایه برای تعارض بالعرض
ادامه بحث از تعریف حکومت
تصویر تعارض در عناصر چهار گانه حکم
تعریف نسخ و تفاوت آن با تخصیص
جریان حکومت در عناصر چهارگانه حکم
توفیق عرفی، طریقه ای دیگر برای جمع بین متعارضین
عدم انحصار طرق جمع بین متعارضین در چهار طریق
بررسی علت تقدّم قاعده «لا حرج» بر ادله اولیه
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0005-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی اشتراط تقدّم صدور محکوم بر حاکم
تقدّم صدور حاکم بر محکوم در «لا ضرر»
نظارت حاکم به محکوم، در کمیت و کیفیت
«ورود»؛ سیر تاریخی و تطبیقات فقهی
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0006-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
نظارت و تأخر دلیل حاکم، موافق با حکمت مفاهمه
تبیین حکومت دلیل «لاضرر» بنابر مبنای شیخ انصاری
تفکیک احکام مقام جعل و امتثال
«لاضرر»؛ قاعده‌ای متناسب با مقام امتثال
لحاظ طبیعت در مقام جعل و لحاظ حالات مکلفین در مقام امتثال
بررسی اطلاق لحاظی و ذاتی حکم، نسبت به حالات مکلف
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0007-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
ثمرات تفکیک احکام فرد و طبیعت
1. اعاده نماز واجب
2. نذر نافله مستحب
3. اتیان نماز یا روزه قضاء میت
4. امتثال عقیب امتثال و نماز احتیاطی
5. جمع بین غسل جمعه و جنابت
عناوین ثانویه؛ متناسب با احکام فرد
فعلیت تدریجی
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0008-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
حقیقت حکم ظاهری؛ امتثال حکم شرعی
انطباق حیثیّات متعدّد بر فرد خارجی
شرائط عامّه تکلیف؛ شرائط فعلیّت حکم
تفکیک احکام فرد و طبیعت
ثمره تفکیک مقام امتثال از مقام جعل در صلاه منذوره
عنوان اولی و ثانوی در نظر مرحوم مشکینی
تفاوت حکومت و ورود
عنوان اولی و ثانوی؛ مثال توفیق عرفی
انواع لحاظِ نفی عسر و حرج در شریعت
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0009-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تعریف ورود: رفع حقیقی به سبب تعبد
عنوان ثانوی؛ مُثبِت و نافیِ حکم
علت تقدیم عنوان ثانوی بر اولی
تفکیک بین ادله مقام جعل با ادله مقام امتثال در مسئله رویت هلال
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0010-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
مثال برای توفیق عرفی
لزوم کشف مبادی فهم عرف در مصادیق توفیق عرفی
چهار نوع نفی حکم به وسیله «لا حرج» و «لا ضرر»
نوع اول: اخبار به عدم وجود ضرر و حرج در تقنین شارع
نوع دوم: نفی تشریع حکم به خاطر حرج و ضرر نوعی
نوع سوم: نفی حکم در شبهات حکمیه موجب ضرر و حرج نوعی
نوع چهارم: نفی حکم در مصادیق ضرری و حرجی
تبیین جهت گیری شارع و شکل دادن نظام فکری متشرعه؛ ثمره نوع اول نفی ضرر و حرج
تفاوت نوع سوم و چهارم نفی ضرر و حرج
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0011-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی عبارت کفایه الاصول
تفاوت بین انواع جمع عرفی لبّی است، نه شکلی
ورود: فعلیت یک حکم، رافعِ موضوعِ حکمِ دیگر
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0012-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
علّت تقدّم امارات بر اصول عملیه
تخصّص در متعلّق الحکم و در متعلّق المتعلّق
دوری بودن تخصیص ادله اعتبار اماره توسّط ادلّه استصحاب
دوری بودن تخصیص ادله استصحاب توسط ادله اعتبار اماره و حلّ آن
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0013-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
سیر فکری آخوند در تبیین نحوه تقدّم امارات بر اصول
1. خروج تخصّصی امارات از ادله اصول عملیه
2. دوری بودن تخصیص ادله حجیت امارات توسط ادله اصول عملیه
3. دور معارض، مانع تخصیص ادله اعتبار اصول عملیه توسط ادله امارات
4. ورود ادله امارات بر اصول عملیه
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0014-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
طرح اصطلاح «ورود» در حاشیه رسائل مرحوم آخوند
[1]دور معارض در کلام شیخ
اقسام حکومت
1. حکومت واقعیه و ظاهریه
2. حکومت در عقد الوضع و در عقد الحمل
وجوه و مبانی چهار گانه در حکومت
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0015-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تبیین حقیقت معنای «ورود» و «تخصّص» و تفاوت آنها
تخصّص مربوط به واقعیّات موضوعات خارجی
تبیین حقیقت معنای «تخصیص»
تفاوت «ورود» و «حکومت»
عدم تفکیک بین اصول عقلیه و شرعیه در نحوه تقدم ادله حجیت امارات بر اصول
مراد از شک در اصول عملیه
رفع تکوینی تحیّر ، رمز ورود ادّله امارات بر اصول عملیه
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0016-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی کلام مرحوم نائینی در فرق بین حکومت و ورود
عدم انطباق ضابطه جامع حکومت بر حکومت ظاهریه
تعریف جامع «حکومت» در بیان مرحوم نائینی
عدم اشتراط «نظارت» در حکومت و تفاوت آن با فرمایش آخوند
بررسی کلام مرحوم نائینی؛
ورود؛ رفع موضوع به نفس تعبّد ،حکومت؛ رفع موضوع به متعبّد به
شواهد دیگری برای عدم انطباق ضابط کلی حکومت بر حکومت ظاهریه
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0017-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
لزوم تقسیم انواع مختلف جمع عرفی بر اساس متغیّرهایِ ثبوتیِ نفس الامری
عدم نظارت ادله حجیت امارات به ادله اصول
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0018-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی نحوه تقدیم ادله امارات بر اصول عملیه
بررسی دخالت جنبه احراز واقع در حجیت اصول عملیه و امارات
الغاء احتمال خلاف در امارات و تاثیر آن در چگونگی تقدیم امارات بر اصول
چگونگی تقدیم سیره عقلاء بر اصاله الطهاره
تبیین معنای لسان داشتن سیره عقلاء و متشرّعه
تاثیر سیره عقلاء در تعارض بین امارات و اصاله الطهاره
مبانی مشهور در نحوه حجیت امارات
مبنای چهارم در نحوه حجیت امارات
عدم مانعیت قِلَّت مبالات در دین برای اجرای سیره متشرّعه
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0019-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
عدم تخصیص دلیل اصل با دلیل اماره
عدم امکان نظارت دلیل اماره به دلیل اصل
تبیین نظریه شیخ در حکومت ادله امارات بر ادله اصول
اشکال آخوند به عدم نظارت دلیل اماره به دلیل اصل
رفعِ تکوینی موضوعِ دلیلِ اصل به وسیله دلیل اماره، نه رفع تعبّدی آن
مراد از شکّ در موضوع دلیل اصل
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0020-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بسترهای جریان حکومت و ورود
بررسی انواع توسعه و تضییق در ادله
الف: فرد خفیّ
ب: فرد ادعائی
ج: فرد اعتباری
د: فرد تنزیلی
نظارت دلیل به طبیعت انشاء یا حالات مکلف
بررسی لفظی یا لبّی بودن جوهره تقدّم در «حکومت»
«حکومت»؛ بیانگر تقدّم طبعی یک دلیل بر دلیل دیگر
تفاوت تخصیص و حکومت؛ تفاوتی لبّی و نه لفظی
الف. زمینه‌های تقدّم در عالم مصالح و مفاسد نفس الامریه
1. شرطیت برای نفس الاقتضاء
2. شرطیت برای ترتّب اثر بر مقتضی
3. مانعیت برای ترتّب اثر بر مقتضی
ب. زمینه‌های تقدّم در عالم «فعلیت» تکلیف
تفاوت «فعلیت» در علم کلام با «فعلیت» در علم فقه
معانی مختلف «فعلیت»
«علم»، شرط در عالم امتثال؛ نه عالم انشائاتِ شارع
ج. زمینه‌های تقدّم در عالم امتثال
علت تقدم عناوین ثانویه بر عناوین اولیه
د. زمینه‌های تقدم در دلیل کاشف از مناط واقعی
لزوم اسم‌گذاری مواردِ جدید از جمع عرفی
معیار و جوهره تخصیص
شبهه شرعیه، جزئیه و علمیه
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0021-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
معنای حکومت
مورد چهارم ؛ تزاحم ملاکات در مقام انشاء
تفاوت تعارض، تزاحم و اجتماع امر و نهی
بررسی سهولت تشخیص «حکومت» براساس مبنای استاد
بررسی تطبیق «حکومت» در نماز مسافر و تخییر در اماکن اربعه
معیار جواز مخالفت با مشهور
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0022-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
صور چهار گانه تصرف در متعارضین و موارد جمع عرفی
صور سه گانه تصرف در متعارضین در عنایة الاصول
معیار عرفی بودنِ «توفیق عرفی»
عدم تعارض بین روایات مربوط به رؤیت هلال
جمع عرفی بین رخصت و لزوم
تعارض بین روایات در صورت قطعی الدلاله و الجهه بودن آنها
بررسی اشکال مرحوم مشکینی به تفکیک «قطعی الجهه» از «قطعی الدلاله» در کلام آخوند
استدلال آخوند بر لغویت تعبد به سند متعارضین
نقد استدلال آخوند
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0023-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
«تعارض الادله» یا «روابط الادله»؟
تعریف ورود
تعریف حکومت
توسعه اعتباری ملکیت، نسبت به جایی که تزاحم نیست
مراحل چهارگانه حکم
الف) عالم اقتضاء
ب) عالم انشاء
تاریخچه حسن و قبح عقلی
عناصر عالم انشاء
ج) عالم فعلیت
تفکیک بین تنجز و فعلیت
د) عالم امتثال
حکومت در مراتب چهارگانه حکم
ثمره علمی تفاوت بین حکومت و ورود و تخصیص
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0024-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
مقدمه
تبیین معنای تقدم طبعی داشتن «حاکم»
انحصار «حکومت» در عالم اقتضاء
لزوم بررسی مثال‌های متعدد برای کشف انواع حکومت
بررسی تطبیق حکومت بر «الطواف بالبیت صلاه»
بررسی روایت «مسجد المراه بیتها»
حرمت قرائت برخی روایات برای گروه‌های خاص
مقدمه بحث جلسه بعد
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0025-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
فهمِ عرف یا فهمِ عالِم؟
بررسی سند روایت «الطواف بالبیت صلاة»
بررسی حکومت در مثال «الطواف بالبیت صلاه»
الف) حکومت در متعلق الحکم
ب) تصرف دلیل حاکم در طبیعت محکوم، نه در تک‌تک احکام آن
تفاوت دیدگاه سکاکی و دیدگاه آشیخ محمدرضا اصفهانی در تبیین حقیقت «مجاز»
استعاره بودن روایت «الطواف بالبیت صلاه»، نه «حکومت»
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0026-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی جریان «حکومت» در مثال «الطواف بالبیت صلاه»
تبیین روایت « من اقام بمکه سنهً استحب له اختیار الطواف »
عدم جریان حکومت در «الطواف بالبیت صلاه»
شاهد اول بر عدم جریان حکومت در «الطواف بالبیت صلاه»
شاهد دوم بر عدم جریان حکومت در «الطواف بالبیت صلاه»
شاهد سوم بر حکومت نبودن «الطواف بالبیت صلاه»
تحلیل استاد از روایت «الطواف بالبیت صلاه»
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0027-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی جریان حکومت ادله حرمت فقّاع، بر ادله حرمت خمر
چگونگی شکل‌گیری «اِسکار» در الکل طبیعی
تفاوت الکل صنعتی و الکل طبیعی و علت عدم نجاست الکل صنعتی
معیار در حرمت مُسکِر؛ میزان درصدِ الکل، نه فرمول شیمیاییِ آن
روایات دالّ بر حرمت فقاع
عدم حکومت ادله حرمت فقاع، بر ادله حرمت مُسکِر
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0028-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تقدم «المومنون عند شروطهم» بر دلیل خیار مجلس در بیان شیخ انصاری، شیخ مرتضی
الف: نظر به‌دلیل خیار و اثبات اصل شرعیت آن
ب: نظر به‌دلیل شرط و حکومت آن
بیان استاد
مقدمه: بیان ارتباط دو دلیل در موضوع یا متعلق
حکم وضعی و منشأ آن
جواز تقنین جزئی توسط مکلفین در فسحه احکام تکلیفی
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0029-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی جریان حکومت در «المومنون عند شروطهم» نسبت به ادلّه جعل «خیار»
جواز قانون گذاریِ عرفی، در احکام شرعیِ غیر الزامی
علت اشتراط «رجحان» در نذر
عدم حکومت «المومنون عند شروطهم» بر ادله خیار
عمومیت جریان «المومنون عند شروطهم»، نسبت به احکام وضعی و تکلیفی
تصویر «فُسحه»، در احکام وضعی
خلاصه بحث
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0030-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی جریان حکومت در «المومنون عند شروطهم» نسبت به ادله جعل خیار
عمومیت قاعده «المسلمون عند شروطهم»، نسبت به مسلمان و کافر
شرط ابتدائی و الزام در آن
عدم حکومت اسقاط خیار در عقود توسط متبایعان؛ بر ادله «البیعان بالخیار»
تفاوت فسحه اقتضائی و فسحه لا اقتضاء
اصل اولی بر لااقتضائی بودن فُسحه
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0031-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی مثال‌های «حکومت»
بررسی جریان حکومت در روایت «الآباء ثلاثه»
بررسی جریان حکومت در روایت « الْمُهاجِرُ مَنْ هَجَرَ السَيِّئات»
بررسی جریان حکومت در روایت «لا شک لکثیر الشک»
دیدگاه شیخ انصاری در رابطه با علت تقدّم «المومنون عند شروطهم» بر ادله جعل خیار
بررسی فرض اتصال «المومنون عند شروطهم» به ادله جعل خیار
تقدّم فعلیت «المومنون عند شروطهم» بر فعلیت دلیل جعل خیار
انواع مختلف «ورود»
تفسیر های مختلف علماء، از شرط مخالف کتاب و سنت
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0032-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تبیین قاعده اولیه در متعارضین در کلام آخوند
لزوم اخذ قاعده اولیه از لسان شارع
بررسی چگونگی رفع اشکال ثبوتی قول به تخییر در قاعده ثانویه
علم به کذب یکی از متعارضین، رمز قول به تساقط در قاعده اولیه و نقد آن
برخورد دوگانه‌ی شیخ انصاری با قاعده «الجمع مهما امکن»
حجیت اخبار متعارض در نفی ثالث، بعد از قول به تساقط
تساقط اخبار متعارض از حجیت بنابر مسلک سببیت
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0033-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تقدم قاعده «الجمع مهما امکن» بر اصل اولی در متعارضین
موانع اخذ به اطلاق قاعده «الجمع مهما امکن» در کلام شیخ اعظم
تبیین شیخ اعظم از منافات «صَدّق العادل» در روایات متعارض با «خُذ بِالظاهر»
تفاوت ادلّه مقطوع الصدور با امارات معتبر در باب تعارض
تبیین مراد شیخ اعظم از «ادله اعتبار سند»
تفسیر «ادله اعتبار سند» به ادله باب تعادل و تراجیح و نقد آن
وجوب تعبّد به ظاهر، مسبّب از وجوب تعبّد به سند
ثمره عملی تبیین قاعده اولیه باب تعارض
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0034-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
ردّ قاعده «الجمع مهما امکن» در کلام شیخ انصاری
اشکال اول به مدعای شیخ و جواب ایشان
تقدّم وجوب تصدیق عادل بر وجوب اخذ به ظاهر و عدم تزاحم سند یکی با ظهور دیگری
شواهد عدم تساقط روایات متعارض: بقاء حجیت سابق و تخییر استمراری
اشکال دوم به فرمایش شیخ و جواب ایشان
عدم فرق بین ادله مقطوع الصدور و مظنون الصدورِ
دلالت قاعده «الجمع مهما امکن اولی من الطرح» بر اولویت جمع، و نه وجوب آن
تبیین حدّ واجب از تلاش برای دستیابی به جمع بین روایات
استحباب عمل به مرجّحات
عمل به مرجحات؛ مرتبه بالاتر از جمع بین متعارضین
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0035-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
با وجود قاعده اولیه در متعارضین، وجه سوال از روایات متعارض چیست؟
نظر آخوند در مورد غیر الزامی بودن اجرای مرجّحات
استشهاد به کلام مرحوم کلینی در موافق احتیاط بودن تخییر
چگونگی برخورد شیخ با روایات متعارض
جواز تقدیم تخییر بر جمع عرفی بین متعارضین، در نگاه آخوند
معنای قاعده «الجمع مهما امکن»
عدم الزام به جمع بین روایات متعارض
استمراری یا بدوی بودن تخییر
تقدیم مرجحات سندی بر جمع دلالی در مفاتیح الاصول
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0036-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
جریان قاعده اولیه یِ تخییر در زمان حضور امام
تفاوت بین حکم عقل و بناء عقلاء و تاثیر آن بر جریان تخییر در زمان حضور
تفاوت حکم عقل و بناء عقلاء
نقش احراز واقع، در بناء گذاری عقلاء
ردع از سیره؛ وظیفه شارع، نه مکلف
روایاتِ تخییر، ارشاد به بناء عقلاء
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0037-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
مراد از «ادله اعتبار سند» در عبارت شیخ، ادله عام حجیت یا ادله باب تعادل و تراجیح؟
عدم قرینیت «قطع» برای وجوب تاویل متعارضینِ مقطوع الصدور
تزاحم دو امر «خُذ بالظاهر» در متعارضین
امکان حمل بر تقیه، مانعِ ضرورتِ تاویلِ روایاتِ متعارض
یکسان بودن حکم تعارض در روایات مقطوع الصدور با تعارض در روایات ظنی الصدورِ معتبر
جمع مع الشاهد در نگاه شیخ انصاری
قاعده اولیه در برخورد با متعارضین، حرمت جمع یا جواز آن؟
تفاوت رویکرد شیخ در جمع بین المتعارضین با رویکرد استاد
عدم لزوم فحص از شاهدِ جمع
دیدگاه شیخ انصاری در قاعدهی اولیِ جواز یا حرمت جمع بین المتعارضین
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0038-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
وجوب فحص در شبهات حکمیه
نقد فرمایش شیخ انصاری در معیار بودن جمع عرفی
وجه حرمت جمع تبرّعی در دیدگاه شیخ انصاری
عدم حرمت جمع تبرّعی
اعتبار جمع غیر مقبول نزد عرف
عدم حجیت جمع تبرّعی
بررسی مبنای شیخ در ملاک اعتبار جمع
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0039-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
برخورد عملی شیخ انصاری در جمع اخبار متعارض
لزوم عمل بر طبق جمع، بعد از اطمینان از فهم مرادات شارع
تطبیق بحث در جمع روایات متعارض مربوط به «جواز بیع العذره»
تفاوت‌های عملی دیدگاه جواز و حرمت اوّلیِ جمع بین اخبار
جمعِ تبرّعی عنوانی و جمعِ حجت عمومی
قاعده اولی در تعارض اخبار بنابر مبنای سببیت، در دیدگاه آخوند
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0040-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
لزوم اخذ به ذو الترجیح در دیدگاه آخوند
تقریب عدم لزوم اخذ به ذو الترجیح
عدم جریان قاعده «مشکوک الحجیه مقطوع عدم الحجیه»، در حجت شانی
عدم اثبات سیره عقلاء در لزوم اخذ به ذو الترجیح
شمول ادله عامه حجیت نسبت به روایات متعارض
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0041-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تحقیق در مسأله علمی و ترس نداشتن از مخالفت با نظرات بزرگان
اختلاف شیخ و صاحب ضوابط الاصول در تواترِ روایتِ دالّ بر تخییر
حجیت اخبارِ متواترِ منقولِ از طرقِ ضعیف
تعارض در اخبار علاجیه و رجوع به عقل در حلّ تعارض آنها
روایات دالّ بر تخییر
لزوم سنجش روایات با آیات قرآن و نظام فکری اهل بیت
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0042-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
روایات دالّ بر توقف در اخبار متعارض
روایات دالّ بر احتیاط در اخبار متعارض
روایات دالّ بر وجوب ترجیح در اخبار متعارض
«اقوائیت و اقربیت»؛ دو نظریه یا دو تعبیر از یک نظریه
ردّ ادله وجوبِ ترجیح و اخذ به ادله تخییر در دیدگاه آخوند
موافقت با قرآن و شهرت و مخالفت با عامه؛ ممیّز حجت از لاحجت در دیدگاه علامه طباطبایی
تفسیر علامه طباطبایی از تعبیر «حتی تلقی صاحبک»
جمع بین اخبار توقف و تخییر در دیدگاه علامه طباطبایی
مخالفت واقعیه با قرآن ممیّز، مخالفت ظاهریه مرجّح
تصویر عرفی از مرجّح بودن موافقت با قرآن
تعارض با قرآن به معنای مخالفت یا عدم الموافقه؛ و تاثیر آن در مرجّح یا ممیّز بودن آن
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0043-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تبیین و توضیح متن کفایه
دیدگاهِ متفاوتِ شیخ انصاری در عدم علم به کذب یکی از روایات متعارض
اثبات حجیت مرفوعه زراره و مقبوله عمر بن حنظله
بررسی کتاب غوالی اللئالی و ردّ اتهامات وارد بر کتاب و مولّف
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0044-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
دفاع محدث نوری از ابن ابی جمهور احسائی و کتاب غوالی اللئالی
ذکر اوصافِ غیر موثّر در وثاقت ابن ابی جمهور احسائی و اعتبارِ کتاب ایشان
1. تمایل به صوفیه
1. تساهل در نقل اخبار
اختصاص مقبوله به مقام قضاوت و مرفوعه به مقام افتاء
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0045-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
عدم جریان مرجّحاتِ مقام قضاوت در مقام افتاء
استفاده‌ی مرجّحات باب افتاء از مقبوله، بدون نیاز به تنقیح مناط
هماهنگی مقبوله و مرفوعه در ذکر ترجیحات
اطلاقات تخییر؛ مانع استفاده‌ی وجوب از ادله‌ی ترجیح
مقتضای جمع بین روایات باب تعارض الادله؛ حمل ادله تخییر بر جواز و ادله توقف و ترجیح بر استحباب
عدم تنافی بین امر به تخییر با تبعیت احکام از مصالح و مفاسد واقعیه
عدم تنافی بین طریقیت امارات و حکم تکلیفیِ استحبابِ عمل به یکی
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0046-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
عدم تقیید اطلاقات دالّ بر تخییر، توسّط اخبار ترجیح
ترجیح دلالی؛ یکی از موارد جمع بین ادله
عدم دلالت روایت بر لزوم فحص از مرجّح دلالی
عدم توقف عمل به مرجّحات بر احراز عدمِ امکان جمع عرفی
عدم لزوم فحص از مخصّص منفصل
ارث گذاشتن پیامبر و عدم تخصیص آن از عمومات ادله ارث
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0047-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
موافقت با کتاب و مخالفت با عامه؛ ممیّز حجت از لاحجت در دیدگاه آخوند
اصاله التعیین، مبنای قول به عدم صدور موافق عامّه و نقد آن
نگاه وسیع و غیر مضیّق در فهم روایات
تقسیم علم اجمالی به کم مؤونه و مؤونه دار
تنافی تعبیر «من باب التسلیم» با علم به کذب اَحَد الدلیلین
استشهاد به مقبوله عمر بن حنظله برای تقریب مرجّح بودن موافقت با کتاب
استشهاد به مرفوعه زراره برای تقریب مرجّح بودن موافقت با کتاب
تصویر ممکن از مخالفت روایت با کتاب الله با حفظ حجیت آن
بررسی تخصیص کتاب الله به وسیله روایت ابوبکر
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0048-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
موافقت کتاب و مخالفت عامه؛ ممیّز حجت از لا حجت در دیدگاه آخوند
لزوم تأویل روایات موافقت با کتاب و مخالفت با عامه به حمل بر استحباب یا تمییز حجت از لا حجت در دیدگاه آخوند
عدم تمامیت نتیجه گیری آخوند به دلیل عدم طرح ادله توقف
بررسی اخبار دالّ بر توقف
روایت حسن بن جهم
فوائد وجود روایات ضعاف در کتب حدیثی
تقدم بررسی محتوایی روایات بر بررسی سندی
روایت حارث بن مغیره
تقریب دلالت روایت حارث بن مغیره بر تخییر و نه توقف
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0049-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی دلالت روایت سماعه بر لزوم توقّف در مواجهه با روایات متعارض
بررسی دلالت مکاتبه عبد الله بن محمد بر تخییر در مواجهه با روایات متعارض
تقریب دلالت مکاتبه عبد الله بن محمد بر تخییر واقعی
تقیّد عملی به روایات متعارض
تقریب دلالت مکاتبه عبد الله بن محمد بر اصاله التخییر عند التعارض بنابر دیدگاه آخوند و نقد آن
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0050-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی روایات باب تعارض الادله
روایت حسن بن جهم
روایت حارث بن مغیره
مکاتبه عبد الله بن محمد
مکاتبه حمیری
رفع اشکال از دلالت مکاتبه حمیری بر اصاله التخییر
علت عدم حمل عام بر خاص در مکاتبه حمیری
عدم ترتّب حکم وضعی در پیِ اخلال در حکم تکلیفی
روایت فقه الرضا
روایت سماعه
تقریب دلالت روایت سماعه بر تخییر
روایت میثمی
تفاوت نهی اعافه‌ای با نهی کراهتی
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0051-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تفاوت نهی اعافه و نهی کراهتی
روایت عیون اخبار الرضا (علیه السلام)
تبیین معنای «مخالفت با کتاب» در روایت عیون
تقریب دلالت روایت عیون بر توقف
وجه جمع ادله توقف با روایات تخییر
نهی روایت عیون از جمع بین روایات بر اساس شاهدِ جمعِ استحسانی غیر اطمینانی
بررسی سند روایت محمد بن علی بن عیسی
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0052-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی سندی روایت بصائر و مستطرفات
اقوال و وجوه هشتگانه در جمع بین روایات تخییر و توقف
طریقه فطری در برخورد با روایات؛ تقدّم برّرسی محتوایی بر برّرسی سندی
وجه مختار در جمع بین روایات؛ حمل روایات تخییر بر جواز و روایات توقّف بر افضلیت
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0053-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
ردّ دلیل اول وجوب تقدّم ترجیح بر تخییر در کلام آخوند
شواهد روایی تقدّمِ بررسی محتوایی روایات بر بررسی سندی
علت اختلاف در روایات
ردّ دلیل دوم وجوب تقدّم ترجیح بر تخییر در کلام آخوند
روایت «اشتملت شمله الجنین و قعدت حجره الظنین»؛ بالاترین توصیف ادبی از مظلومیت امیرالمومنین علیه السلام
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0054-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
ردّ دلیل دومِ لزوم تقدیم ترجیح بر تخییر در کلام آخوند
تعبیر دقیق در بیان قاعده، «ترجیح بِلا رجحان»، نه «بِلا مرجِّح»
امکان انتخاب احد المتساویین و عقلائی بودن آن
قرعه کشی، شاهد امکان انتخاب احد المتساویین
اشکال آخوند بر دلیل دومِ لزوم تقدم ترجیح بر تخییر
عدم تنافی بین جواب آخوند و استحباب ترجیح به مرجّحات
عدم امتناع ترجیح بلا رجحان در افعال اختیاریه
استحاله ترجّح بلارجحان، ناشی از استحاله معلول بدون علت؛ و نه استحاله تناقض
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0055-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
ادله وجوب ترجیح در متعارضین
جواز حکم به تخییر فقهی در مواجهه با روایات متعارض
تخییر در دوران امر بین محذورین، مستلزم مخالفت التزامیه و نه مخالفت قطعیه عملیه
جواز حکم به تخییر استمراری
لزوم استفاده از روشِ شارع در بیان احکام
بررسی جواز یا عدم جواز حکم به تخییر در فرض علم اجمالی به کذب یکی از روایات متعارض
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0056-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تخییر استمراری بین متعارضین در کلام شیخ و آخوند
مناقشات در استمراری بودن تخییر:
مناقشه اول: عدم جریان استصحاب تخییر
مناقشه دوم: انصراف اطلاقات
مناقشه سوم: امتناع امتثال بعد الامتثال
جواب از مناقشات در تخییر استمراری
جواب اول: استظهار تخییر استمراری از اطلاقات ادلّه تخییر
جواب دوم: استصحاب تخییر
تخییر، حکم وضعی یا حکم تکلیفی
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0057-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تعدی از مرجّحات منصوصه
عدم ابتناء تعدّی از مرجحات منصوصه بر قول به وجوب ترجیح
تعدی از مرجّحات مربوط به صفات راوی
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0058-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تقسیم ترجیحات به الزامی و استحبابی
تقویت فهم، موجب کم شدن موارد تعارض بین آیات و روایات
استظهار شیخ از عبارت «ما نعرف منها الا اقله» مرحوم کلینی و علت عدم ذکر مخالفت با کتاب
بررسی تعدّی از مرجّحات منصوصه بنابر اینکه اصل تخییر باشد یا احتیاط در دیدگاه شیخ انصاری
تبیین لزوم تعدّی از مرجّحات منصوصه در کلام شیخ انصاری
عدم دلالت اجماع بر وجوب اخذ به مطلق مرجّحات
عدم التزام عملی علماء به لزوم اعمال مرجّحات غیر منصوصه
استظهار از ترادف کلمه «ترجیح» و «جمع» در کلام شیخ انصاری بر لزوم پذیرش قاعده «الجمع مهما امکن»
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0059-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی اجماع بر لزوم اعمال مرجّحات غیر منصوص
تنقیح مناط از اصدق و اوثق و تعدّی از آنها
تبیین مفهوم افعل تفضیل در «اَصدَق»
تفاوت اصدق و اضبط
عدم لحاظ «کمیّت» برای صدق مفهومِ «اصدق» در بحث حاضر
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0060-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تفاوت تنقیح مناط با قیاس
استعمال واژه «اَصدَق» به لحاظ احتمال دروغگویی
تبیین معنای «اَعدَل»
تبیین معنای «اَورَع» و تفاوت آن با «اَعدَل»
تبیین معنای «اوثق»
تبیین معنای «اَفقَه»
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0061-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تعدّی از مرجّحات منصوصه به غیر منصوصه
گام اول: «اَصدَق»؛ ناظر به صدق خبری یا مخبری؟
گام دوم: تعدّی از صفات راوی به صفات روایت
بررسی صحت استظهار صدق خبری از واژه «اَصدَق»
انواع تنقیح مناط
تفاوت الغاء خصوصیت و تنقیح مناط
تنقیح مناط در اشتراط ذبح با آهن
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0062-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی صحت ردّ تنقیح مناط عرفی
نمونه‌ای از تنقیح مناط در کلام صاحب جواهر
حرمت، اصل اولی در تسرّی حکم
ضابطهی قیاس و تفکیک آن از تنقیح مناط
تفاوت بین تنقیح مناطِ غلط با قیاس
تبیین تفاوت بین علت حکم و مناط حکم
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0063-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
دسته‌بندی روایات قیاس
بررسی روایت اَبان و چگونگی تطبیق قیاس در آن
تعجّب ابان ناشی از عدم افزایش دیه ی چهار انگشت
قیاس به معنای اجتهاد در مقابل نصّ
چگونگی برخورد قوشجی با تحریم متعه توسط خلیفه دوم
شاهد اول بر تعریف قیاس به اجتهاد در مقابل نص
شاهد دوم بر تعریف قیاس به اجتهاد در مقابل نصّ
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0064-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
لزوم جمع‌آوری و بررسی مصادیق قیاس و تنقیح مناط در فقه
نهی امام صادق (ع) از تمسک به قیاس اولویت در مواجهه با ابوحنیفه
ابن جنید و دیدگاه او در رابطه با قیاس
لزوم شناسایی فضایِ صدورِ روایات ناهی از قیاس
تطبیق مفهوم «قیاس» بر مصداق در روایت عبد الرحمن بن الحجاج
مشکلات ناشی از تطبیق قانون و عدم تنافی آن با عادلانه بودن قانون کلی
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0065-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
علت بطلان قیاس منصوص العله نزد سید مرتضی
امکان ترتّب احکام تکلیفی بر «قیاس»
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0066-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
لزوم تحقیق جهت دستیابی به قاعده اولی در تسرّی حکم
شمول اطلاق روایات ناهی از قیاس نسبت به تنقیح مناط
عدم صدق قیاس منهیٌ عنه بر تشبیهات مصداقی
ضابطه تشخیص قیاس از تنقیح مناط
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0067-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
نقد سید مرتضی در ردّ قیاس منصوص العله
1. تسرّی حرمت از بیع به سایر معاملات در هنگام نماز جمعه
2. تسرّی حکم از جواز ذبح گوسفند با حدید، به غیر حدید
مصادیق تسرّی حکم از یک مورد به دیگری در استدلالات معصومین علیهم السلام
مظلوم واقع شدن شارع در فهم مشهور
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0068-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
نمونه‌هایی از کاربرد قیاس در فقه اهل سنت
قاعده اولی در تسرّی حکم از یک موضوع به موضوع دیگر
گام اول: عدم جواز تمسک به عمومات نهی از تمسک به قیاس
گام دوم: جریان اصاله عدم الحجیه در موارد مشکوک
غیر عقلائی بودن تمسّک به قیاس جهت تسرّی حکم در شریعت الهی
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0069-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
وجه دیگری برای تعدّی از مرجحات منصوصه و اشکال به آن
اقربیت به واقع؛ حکمت ترجیح مرجحات منصوصه در نگاه آخوند و ردّ آن
احتمال خصوصیت مرجّحات منصوصه در نگاه آخوند و ردّ آن
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0070-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
دلالت «لاریب فیه» بر عدم الریب نسبی، نه عدم الریب مطلق در دیدگاه شیخ انصاری
دلالت تعبیر «فان المجمع علیه لاریب فیه» بر عدم الریب مطلق دردیدگاه آخوند
مراد از «مشهور» در مقبوله شهرت روایی
تایید دیدگاه شیخ انصاری با تمسک به ذیل مقبوله
تعریف قیاس، به تسرّی حکم از یک موضوع حقوقی به موضوع حقوقی دیگر به جهت شباهت
چگونگی تشخیص موضوع حقوقی
تضایف بین موضوع حقوقی و حکم
قیاس در روایت اَبان
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0071-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تطبیق تعریف «قیاس» بر روایت اَبان
تبدّل موضوع منطقی و فیزیکی، موضوع قیاسِ حق
جواز تسرّی حکم برای فقیهِ عالم به تمام کبریات شرعی
تصادم قوانین در تطبیقات و عدم منافات آن با حقانیت قانون کلی
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0072-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
زمینه‌های تاریخی صدور روایت اَبان
اقسام قیاس
تضایف موضوع و حکم فقهی
ضرورت حیثیات داشتن موضوعات فقهی
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0073-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اختصاص قیاس منهیّ عنه به «قیاس فی السنة»، نه «قیاس بعد السنة»
بررسی موارد استعمال قیاس در روایات
ادله نفی حرج؛ مبیِّن چگونگی امتثال اوامر شرعی، نه بیان کننده حکم شرعی
روایت وضوء بر جبیره، یکی از ادله قاعده «المیسور لا یسقط بالمعسور»
بررسی روایت ابی ولّاد و استدلال ابوحنیفه به عدم اجتماع ضمان عین و منفعت
قصاص و دیه؛ استیفاء الحق اند، نه حقّ
چگونگی استدلال به آیه «و ما جعل علیکم فی الدین من حرج» در نظایر «وضوء جبیره»
از مصادیق «قیاس بعد السنه»، تعلیم نحوهی امتثال
از مصادیق «قیاس بعد السنه»، تطبیق کبریات شرعی بر مصادیق مختلف
لزوم دسته بندی انواع «قیاس بعد السنه»
اطلاع از کبریات شرعی، شرط لازم برای تنقیح مناط
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0074-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
معیارهای سه گانه صاحب جواهر برای تنقیح مناط صحیح
تنقیح مناط از جواز استنابه در نماز جماعت در صورت عروض موت بر امام جماعت
تنقیح مناط از گفتن «الصلاه» در نماز عیدین
تنقیح مناط از جواز نوشیدن آب در نماز وتر
تنقیح مناط از حرمت اکل و شرب در روزه
تنقیح مناط از عده مدخول بها
عدم جریان تنقیح مناط در مسافت مسافر
عدم تخصیص حکم به خاطر حکمت حکم
تنقیح مناط از عدم وجوب عده بر یائسه
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0075-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
ضرورت ضابطه مند کردن «قیاس» و تدوین عِلَل تعدیه حکم
تنقیح مناط از نگاه مستقیم به اجنبیه
تفاوت نگاهِ مستقیم با نگاه در آیینه
تنقیح مناط از حرمت استماع غناء از آلات موسیقی
تنقیح مناط از وجوب سجده هنگام قرائت آیات سجده‌دار
اختصاص حکم به ماهیت، نه به خصوصیات مصادیق؛ یکی از رموز تسرّی حکم
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0076-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی ضابطه تنقیح مناط در کلام صاحب حدائق
عدم پایبندی صاحب حدائق به ضابطهی خودشان در تنقیح مناط
جایگزینی «اعتناء» به جای «علم» در کشف مناطات و الغاء خصوصیات
تفاوت تنقیح مناط و الغاء خصوصیت
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0077-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تعدّی از لزوم تطهیر نجاست فرج قبل از غسل جنابت به لزوم طاهر بودن اعضاء قبل از غسل
تعدّی از توارث در میرات غرقی
تعدی از جواز آب خوردن در قنوت در نماز وتر
بررسی خصوصیات احتمالی روایت سعید الاعرج
بساطت مشتق
بررسی احتمال دلالت روایت سعید الاعرج بر عدم مانعیت فعل غیر ماحی للصلاه
عدم موازنه بین روایات ناهی از قیاس با مُبتَلی بِه بودن تعدیه حکم
عدم مانعیت روایات کثیره ناهی از قیاس، از عمل به تنقیح مناط
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0078-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
روایتی دیگر در تبیین مراد از «قیاس»
تعدّی از ثبوت دیه با فرار قاتل به ثبوت دیه با موتِ قاتل
الف: استدلال صاحب جواهر بر عدم ثبوت دیه
ب. استدلال علامه حلی بر ثبوت دیه با موت قاتل و جواب از آن
عدم تنقیح مناط صاحب جواهر از روایت ابوبصیر و بزنطی
مخالفت ابن ادریس با تعدّی از مورد روایت
عدم تعدّی از قید مذکور در سوال سائل
جمع آوری شواهد برای اثبات دیه در فرض موتِ قاتل
1. لزوم جمع آوری شواهد بر ثبوت دیه در صورت فوت محل قصاص
2. لزوم جمع آوری شواهد بر انتفاء دیه در صورت فوت محل قصاص
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0079-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
حکم قانون مجازات اسلامی در فرض فرار و موت قاتلِ عمد
بررسی کلمات قدماء در چگونگی وجوب قصاص و دیه در قتل عمد
1. سیر تحول نظر شیخ طوسی در موت قاتل
2. نظر شیخ مفید در مسئله
3. نظر علامه حلی در مسئله
4. نظر ابن جنید و عمانی در مسئله
5. بیان ابن ادریس در مسئله و نقد علامه حلی
عدم ثبوت دیه در فرض موت قاتل به خاطر تحرّز از قیاس در کلام صاحب جواهر
اشکال محقق اردبیلی به استدلال علامه حلی
قصاص و دیه طریقه استیفاء حق اند، نه خود حق
شواهد روائی بر موضوعیت حق الجنایه
الف: روایت اوّل ابی ولاد
ب: روایت دوم ابی ولاد
ج: صحیحه سجستانی
د: روایت العلاء بن فضیل
ه: روایت محمد بن مسلم و زراره
و: مرسله یونس
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0080-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تعدی از «هَرَبَ» در این روایت به «هَلَکَ» در نگاه فقهاء
عدم عمل مشهور به برخی فقرات روایت ابوبصیر، مانع انجبار ضعف کل روایت
شواهد روائی بر ثبوت دیه در قتل عمد بدون مصالحه
الف: روایت عیسی الضریر
ب: روایت سماعه
حق الناس بودن یا حق الله بودن قصاص
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0081-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
جایگاه مصالحه در ثبوت دیه
الف: روایت عبد الله بن سنان
قیاسی بودن اثبات دیه در صورت فوت محل قصاص در نظر صاحب جواهر
اشکال به صاحب جواهر در قیاسی بودن تبدیل قصاص به دیه در جنایت بر تمام اعضاء
ب: روایت عبد الرحمان
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0082-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی شواهد بر ثبوت دیه در صورت فوت محل قصاص:
1. ثبوت دیه در قتل عمد توسط صبی
حقیقی بودن اطلاق صبی بر غیر بالغ
2. مثال دیگر برای تقریب ثبوت دیه در صورت فوت محل قصاص در قتل عمد
اشکال به نفی مطلق عدم ضمان «سبب» در فرض اقوائیت «مباشر»
ضَمان قراری؛ ثبوت آن بر «مباشر» و نفی آن از «سبب»
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0083-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
جمع بندی بحث در حق الجنایه
تاکید بر تفاوت واضح بین قیاس و تنقیح مناط
ملاک کشف وحدت موضوع و تعدّد موضوع
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0084-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تفسیر «لا ریب فیه» به ریب اضافی در نگاه شیخ انصاری
تفسیر «لا ریب فیه» به ریب مطلق در نگاه آخوند
بیان آخوند در تبیین علت تفسیر «لاریب فیه» به ریب مطلق در درر الفوائد
پاسخ آخوند به استدلال دوم شیخ انصاری
پاسخ آخوند به استدلال سوم شیخ انصاری
عدم تعرض به سوال از فرض اختلاف رواه در صفات؛ اشکال مشترک در بیان شیخ انصاری و آخوند
تفسیر «لاریب فیه» به ریب اضافی با توجه به ذیل مقبوله
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0085-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
منطوق و مفهوم در جملات کنایه‌ای
اصل عملی نبودن «قیاس»
مقصود اصلی راوی در مقبوله، سوال از فرض تکافؤ دلیلین
وجه تفاوت مقبوله و مرفوعه در صورت تکافئ
علت عدم امر به تخییر در مقبوله
سال ۱۳۸۸-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0086-1388-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
قصاص قتل عمد و تبدیل آن به دیه در کلام شیخ طوسی
برخورد میرزای شیرازی و آخوند خراسانی با پیشنهاد مشروطه خواهان
عدم تفاوت جوهری بین فکر اخباری با اصولی
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0087-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
استدلال شیخ بر لزوم تعدی از مرجحات منصوصه
غیرقابل تغییر بودن حکم واقعی اولی
نقد عبارت صاحب کفایه؛ موضوعیت یا طریقیت مخالفت با عامه
نفی کلیت « الرشد فی مخالفتهم»
اختلاف کلام آخوند درحاشیه رسائل با کفایه
بررسی دیدگاه آخوند در تعدی از مرجحات منصوصه
تعارض اصطلاحی
حجیت اطمینان درنظر آخوند
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0088-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
استدلال آخوند بر عدم تعدی از مرجحات منصوصه
رد ادله آخوند بر عدم تعدی از مرجحات منصوصه
1. وجوه محتمل در بیان تفصیلی مرجّحات در مقبوله و مرفوعه
وجه اول: بیان ترتیب بین مرجحات
وجه دوم: بیان فرد خفی
وجه سوم: بیان فرد اوسع و انفع
2. تبیین علت عدم بیان قاعده کلی در ترجیحات
3. تبیین مرّجحاتی غیر از مرجّحات مذکور در مقبوله و مرفوعه
4. علت امر به احتیاط در مقبوله
بررسی محتملات در روایت «دع ما یریبک»
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0089-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
تصویر دوران بین تعیین و تخییر در خبرین متعارض
دوران بین تعیین و تخییر در لزوم اعمال مرجحات منصوصه
مقتضای اصل در دوران بین تعیین و تخییر در اعمال مرجّحات غیر منصوصه
جریان اصل در دوران بین انشاء تعیینی و انشاء تخییری در عالم ثبوت
تاسیس اصل در دوران بین تعیین و تخییر ثبوتی
تفاوت تاسیس اصل در انشاءات شارع با اصل در مصالح و مفاسد
تفکیک بین تاسیس اصل ثبوتی و مقام احراز واقع
تفکیک بین بناءگذاری در عالم اثبات با بناءگذاری بعد از تحیّر در عالم اثبات
مراتب عالم ثبوت و اثبات
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0090-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اراده خداوند و دفع برخی از اشکالات
دوران بین تعیین و تخییر در کلام آقا ضیاء
جریان اصل برائت در مقام ثبوت و اصل اشتغال ذمّه در امتثال، در دوران بین تعیین و تخییر
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0091-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی کلام آقا ضیاء در دوران بین تعیین و تخییر در متعارضین
تصحیح جریان برائت در شرط و جزء با مبنای «وجوب نفسی انبساطی»
برائت از تعیین در دوران بین تعیین و تخییر
الغاء خصوصیت صاحب کفایه از مرجحات منصوصه به مطلق مرجّح
تفاوت تنقیح مناط به معنای کشف موضوع حکم، با تنقیح مناط به معنای کشف علت حکم
ترجیح به «اورعیت» به جهت اقربیت به واقع
اشکال شیخ بر مفاتیح الاصول در تعدی از مرجحات
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0092-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اشکال شیخ انصاری به صاحب مفاتیح الاصول
اشکالات استاد به شیخ انصاری در تفسیر کلام صاحب مفاتیح
1. ملازمه گیری اشتباه از کلام صاحب مفاتیح
اشکال آخوند بر شیخ انصاری
علم به کذب یکی از روایات متعارض، در کلام صاحب کفایه
تخییر، زمینه ذهنی قدماء در برخورد با روایات متعارض
2. تبیین مقصود از «ظن» در کلام صاحب مفاتیح الاصول
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0093-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
نکاتی در کلام آخوند در ظن حاصل از مرجحات
تبیین مراد صاحب مفاتیح الاصول از واژه «ظن»
تعریف ظن شخصی، نوعی، فعلی و شأنی
وجه عدم بحث از «یقین به ترجیح»
جایگاه اصاله التخییر در تعارض بین روایات نزد علماء در کلام صاحب مفاتیح الاصول
بررسی کلام مفاتیح الاصول در مقدّم بودن مرجّحات سندی یا مرجّحات دلالی
مقدم نبودن جمع عرفی بر ادله علاجیه
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0094-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
ضابطه مرجحات؛ وثوق به مدلول
عدم وجوب شرعی عمل به مرجّحات عند التبیّن
بررسی روش عملی قائلین به وجوب اعمال مرجّحات در مباحث فقهی
سیره عقلاء در اعمال مرجّحات، دالّ بر افضلیت، نه وجوب شرعی
اقوائیت مدلول، ملاک تعدی از مرجّحات منصوصه
ترجیح به «اَحدَثیت»
افضیلت رعایت ترتیب بین مرجّحات
بررسی تاثیر مبنای حجیت خبر موثوق الصدور در کاهش موارد تعارض
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0095-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
بررسی شمول ادله علاجیه نسبت به موارد وجود جمع عرفی
1. دیدگاه آخوند
2. دیدگاه شیخ انصاری
3. دیدگاه سید مجاهد
4. دیدگاه شیخ طوسی
تخصیص عام به خاص، تابع اقوائیت ظهور خاص
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0096-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(٩۶)- بررسی اختصاص اخبار علاجیه به غیر موارد جمع عرفی
تفکیک بین جمع عرفی و تنقیح مناط متفرّع بر آن
ثمره اصاله التخییر در بحث اجزاء
دیدگاه میرزای قمی در مورد تقدّم «تخصیص» بر ادله علاجیه
بررسی دیدگاه آخوند در عدم اختصاص اخبار علاجیه به غیر موارد جمع عرفی
نقد دیدگاه آخوند:
الف: استشهاد به کلام آخوند در عدم شمول اصاله التساقط نسبت به موارد جمع عرفی به خاطر عدم وجود تحیّر
ب: عدم شمول اخبار علاجیه نسبت به تحیّر ابتدائی
ج: انصراف اخبار علاجیه از موارد جمع عرفی
د: شمول روایات علاجیه نسبت به موارد جمع عرفی، مستلزم ردع از سیره عقلاء در جمع بین اخبار
جمع بین متعارضین، یکی از راهکارهای مذکور در روایات برای حلّ تعارض
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0097-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(٩٧)- بررسی حدود سیره عقلاء در تخصیص عام به وسیله خاص
بررسی حدود سیره عقلاء در تخصیص عام به وسیله خاص
ملاک در جمع بین اخبار متعارض، حمل ظاهر بر اظهر
عموم و خصوص یکی از مولفه های ظهور
حمل بر تقیه، یکی از راه‌های جمع عرفی
وجه عدم تقیید اطلاقات تخییر به وسیله ادله علاجیه
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0098-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(٩٨)- مصادیق عدم تخصیص عام به وسیله خاص لزوم تدوین مبادی استظهارات عرفی
مصادیق عدم تخصیص عام به وسیله خاص در کلمات فقهاء
تمییز ظاهر از اظهر
لزوم تدوین مبادی استظهارات عرفی
تناسب حکم و موضوع و نقش مهم آن در استظهارات
بررسی عبارت شیخ انصاری و آخوند
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0099-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(٩٩)- دوران بین تقیید و تخصیص
دوران بین تقیید و تخصیص
ترجیح تقیید بر تخصیص در نگاه شیخ انصاری
رد استدلال اول شیخ انصاری توسط آخوند
ظهور «مطلق» معلّق بر عدم القرینه در مقام تخاطب، نه عدم القرینه الی الابد
استدلال دیگر برای تقدیم تقیید بر تخصیص در نگاه شیخ انصاری
نقش تناسب حکم و موضوع در کشف اظهر و ظاهر
تفاوت تبیین سلطان العلماء از «مطلق» با تبیین دیگران
رد استدلال دوم شیخ انصاری بر تقدیم تقیید بر تخصیص
حجیت «مطلق» معلّق بر عدم مقید، نه ظهور آن
دوران بین تخصیص و نسخ در بیان آخوند
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0100-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٠٠)- دوران بین نسخ وتخصیص ولایت تشریعی پیامبر و ائمه علیهم السلام و جواز نسخ قرآن توسط روایات
دوران بین تخصیص و نسخ
بررسی قبح تخصیص و نسخ عمومات کتاب و سنت بعد از عمل به آنها
نسخ قرآن توسط روایات
تفاوت بداء و نسخ
ولایت تشریعی پیامبر و ائمه علیهم السلام
جعل زکات بر «اسب» توسط امیرالمومنین علیه السلام
عمومیت عام و مقدمات حکمت
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0101-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٠١)- حل اشکال قبح تخصیص عام بعد از وقت عمل
تخصیص عام بعد از وقت حاجت
تعریف نسخ در نگاه آخوند
عدم واگذاری ولایت تشریعی به غیر معصوم
شرائط واگذاری ولایت امور شرعی به غیر معصوم
ولایت تشریعی ائمه اطهار علیهم السلام
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0102-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٠٢)- انقلاب نسبت
انقلاب نسبت
بررسی مصداق انقلاب نسبت در کتاب الحج مرحوم شاهرودی
تفاوت تقریر مرحوم شیخ از انقلاب نسبت با بیان مرحوم نراقی
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0103-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٠٣)- انقلاب نسبت در کلام مرحوم نراقی
انقلاب نسبت در کلام مرحوم نراقی
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0104-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٠۴)- انقلاب نسبت در کلام مرحوم نراقی
انقلاب نسبت در کلام مرحوم نراقی
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0105-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٠۵)- لزوم بررسی تاریخچه انقلاب نسبت و صحت انتساب قول به انقلاب نسبت به مرحوم نراقی
تفاوت وجوه سه گانه جمع بین ادله متعارض متعدد در کلام نراقی
لزوم بررسی تاریخچه بحث انقلاب نسبت
بررسی صحت انتساب قول به انقلاب نسبت به مرحوم نراقی
لزوم تحرّز از نفی کلی انقلاب نسبت
تصریح مرحوم نراقی به مخالف با نقل شیخ از ایشان
کلام شیخ انصاری در بحث انقلاب نسبت
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0106-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٠۶)- اساس اشکال شیخ انصاری به انقلاب نسبت انقلاب نسبت در کلام اصولیون متاخر
بیان مرحوم نراقی در مورد انقلاب نسبت در مناهج
مراد از «تباین» تباین حکمی و تساوی موضوعی
تفاوت اصاله الاطلاق در متعلق حکم با اصاله الاطلاق در موضوع حکم
رگه های بحث انقلاب نسبت در مفاتیح الاصول
اساس فرمایش شیخ انصاری در اشکال به انقلاب نسبت
اشکال صاحب کفایه به فرمایش شیخ انصاری
انقلاب نسبت در کلام اصولیون متاخر
کلام مرحوم نائینی در قبول «انقلاب نسبت»
تقریر شیخ از بیان نراقی در انقلاب نسبت
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0107-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٠٧)- تبیین مراد مرحوم نراقی در انقلاب نسبت
بررسی عبارت مرحوم نراقی در مورد انقلاب نسبت در مناهج
تقریر شیخ از عبارت مناهج
کلام منتقی الاصول در مورد ثمره بحث انقلاب نسبت
تبیین مراد مرحوم نراقی در مناهج و عوائد
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0108-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٠٨)- مجاز نبودن عام مخصّص در ما بَقِی
ظهور عام در عمومیت بعد از تخصیص
حجیت عام بعد التخصیص
بیان مرحوم شیخ در حجیت عام مخصَّص
«مجاز» در دیدگاه شیخ محمد رضا اصفهانی و تفاوت آن با نظر سکاکی
نقد فرمایش شیخ انصاری
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0109-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٠٩)- بررسی دیدگاه شیخ انصاری و آخوند در مورد عام مخصّص اصاله الظهور؛ اصل عملی در ناحیه دلالات لفظیه
دیدگاه شیخ انصاری در مورد مجمل بودن عام مخصص
دیدگاه آخوند در مورد ظهور عام مخصّص در مقدار تخصیص خورده
تفاوت ظهور و اصاله الظهور
اصاله الظهور؛ اصل عملی در محدودهی دلالت الفاظ
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0110-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١١٠)- تقسیم اصول عملی و لفظی به محرز و غیر محرز
امکان کشف حیثیت اصلی موضوع در احکام تعبدیه شارع
تقسیم اصول عقلائیه به مُحرِز و غیر محرز
تقسیم استصحاب به اماره و اصل عملی
تقسیم اصول لفظی به اماره و اصل عملی
جریان مقدمات حکمت در مدخول لفظ دالّ بر عموم
تبیین عبارت شیخ انصاری
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0111-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١١١)- دیدگاه آخوند در انقلاب نسبت
دیدگاه آخوند در انقلاب نسبت
پیشینه بحث استعمال لفظ در بیش از یک معنا
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0112-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١١٢)- تبیین عبارت کفایه الاصول در بحث انقلاب نسبت
تبیین عبارت کفایه الاصول در بحث انقلاب نسبت
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0113-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١١٣)- ضمان در عاریه درهم و دینار
جمعبندی بحث انقلاب نسبت
تطبیق انقلاب نسبت در ارث زوجه
عاریه ذهب و فضه
اصل اولی در عاریه، ضمان یا عدم ضمان
عاریه درهم و دینار
ملکیت منفعت و ملکیت انتفاع
روایات مربوط به ضمان در عاریه درهم و دینار
1. روایت زراره
2. روایت اسحاق بن عمار:
3. روایت ابن مسکان:
بررسی تعدی از ضمان در عاریه درهم و دینار، به ضمان در عاریه پول
ماهیت پول
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0114-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
درس فقه(١١۴)- تفاوت عاریه درهم و دینار با سایر موارد عاریه
تبیین عبارت آخوند در بحث انقلاب نسبت
بررسی روایات مربوط به عاریه درهم و دینار
تفاوت عاریه و قرض
تفاوت عاریه درهم و دینار با سایر موارد آن
تمسک به روایات ضعیف برای حل ابهامات
ماهیت پول
ثمرات تبیین ماهیت پول
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0115-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١١۵)- عاریه درهم و دینار
تبیین دیدگاه شیخ انصاری و بررسی تفاوت «درهم و دینار» با «ذهب و فضه»
عاریه درهم و دینار در کتب فقهی
نقش روایت ضعیف در استنباط
تبیین برداشت شیخ مفید از روایات عاریه درهم و دینار
تبیین فرمایش شیخ انصاری در نسبت سنجی روایات عاریه ذهب و فضه با روایات عاریه درهم و دینار
شمول «ذهب و فضه» در روایات نسبت به «درهم و دینار»
بررسی احتمال عدم صدق ذهب و فضه بر غیر مسکوک
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0116-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١١۶)- تبیین معنای ذهب و فضه در روایات و عدم اختصاص آن به ذهب و فضه مسکوک تبیین دیدگاه آخوند و شهیدثانی در مورد استثنائات از حکم عدم ضمان در عاریه
تبیین معنای ذهب و فضه در روایات و عدم اختصاص آن به درهم و دینار
ظهور عموم در عمومیت و عدم تفاوت بین خاص متّصل و منفصل
اشکال آخوند به فرمایش شیخ انصاری
کلام شهید ثانی در مورد عاریه ذهب و فضه
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0117-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١١٧)- تعارض بین مرجحات
جمعبندی بحث انقلاب نسبت
تعارض بین مرجحات
دیدگاه علماء در تعارض مرجحات
1. دیدگاه وحید بهبهانی و میرزا حبیب الله کاشانی: تقدیم مرجح جهتی
٢. دیدگاه شیخ انصاری: تقدیم مرجح صدوری
٣. دیدگاه آخوند خراسانی
استدلال آخوند بر عدم تقدیم مرجحات متعارض
رد استدلال آخوند
اشکال اول: تعلق اوامر به طبیعت و تفکیک بین طبیعت و فرد
اشکال دوم به فرمایش آخوند
«حجیت بالفعل»، برآیندی از حجیت سند و دلالت
اشکال سوم به فرمایش آخوند
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0118-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١١٨)- تعارض بین مرجحات٢
مناط تعدی از مرجحات منصوصه: اقربیت به واقع یا حصول ظن؟
منافات لزوم رعایت ترتیب بین مرجّحات با مناط بودن «اقربیت الی الواقع» در دیدگاه شیخ‌اعظم
حلّ تنافی در فرمایش شیخ اعظم: اقتضائی بودن لزوم رعایت ترتیب
دیدگاه آخوند در تعارض بین مرجحات
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0119-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١١٩)- علت ترجیح به مخالفت عامه در نگاه شیخ انصاری
عدم لزوم رعایت ترتیب بین مرجحات در نگاه شیخ انصاری
علت ترجیح به مخالفت با عامه در نگاه شیخ انصاری
بررسی مرجّح جهتی بودن «اعراض مشهور»
ثمرات حجیت سند روایت تقیهای
اشکال میرزا حبیب الله رشتی به کلام شیخ انصاری
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0120-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٢٠)- بررسی اشکال میرزا حبیب الله بر لزوم تقدیم مرجّح صدوری بر جهتی
اشکال آخوند به میرزا حبیب الله
دفاع استاد از اشکال میرزا حبیب الله
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0121-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٢١)- علت دیگر تقدیم اخبار مخالف عامه در دیدگاه آخوند
احتمال دیگر در علت تقدیم اخبار مخالف عامه، در بیان آخوند
مصادیق «توریه» در قرآن کریم
اشکال آخوند به احتمال آخر در علت تقدیم خبر مخالف با عامه
حمل بر توریه، یکی از مصادیق جمع بین ادله در دیدگاه استاد
تفاوت حمل بر تقیه با حمل بر توریه
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0122-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٢٢)- مرجحات خارجیه
بررسی اشکال اول میرزا حبیب الله رشتی
بررسی اشکال دوم میرزا حبیب الله رشتی
ترجیح به روایات ضعیف
مرجحات خارجیه
اشکال آخوند به تسمیه مرجحات خارجیه
ترجیح به مرجحات خارجیه، بنابر قول به عدم لزوم ترجیح
بررسی مناط ترجیح در کلام آخوند
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0123-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٢٣)- مرجحات خارجیه (٢)
علت ترجیح به مرجّحات خارجیه در دیدگاه شیخ انصاری
نقد دیدگاه شیخ توسط آخوند
عدم تمامیت نقد آخوند خراسانی نسبت به شیخ انصاری
اعتبارسنجی آیات و روایات معارفی و فقهی
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0124-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٢۴)- ترجیح بین متعارضین به وسیله «قیاس»
بررسی جواز ترجیح بین روایات متعارض به وسیله «قیاس»
قیاس در مقام ترجیح؛ مسأله اصولی یا فقهی؟
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0125-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
اصول فقه(١٢۵)- ترجیح بین متعارضین به وسیله «قیاس» (٢)
جواز ترجیح به قیاس در مسأله اصولی
عدم تفاوت جوهری مسائل اصولی و فقهی
بررسی مثال‌هایِ قیاس منقّح موضوع
مثال اول برای قیاس منقّح موضوع
مثال دوم برای قیاس منقّح موضوع
مثال سوم برای قیاس منقّح موضوع
تعریف قیاس و انواع آن
منافات جواز ترجیح به قیاس، با واجب دانستن اعمال مرجحات
ترجیح به قیاس؛ اعمال قیاس در شبهه موضوعیه
جواز ترجیح به قیاس، بر مبنای افضلیت اِعمال مرجحات
نهی از ترجیح به قیاس، بر مبنای وجوب اعمال مرجحات
سال ۱۳۸۹-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0126-1389-kefayah-traajih
كفاية الأصول-تعادل و تراجيح
ترجیح روایات متعارض با کتاب یا سنت قطعی
الف. تعارض و تباین کلی
ب. مخالفت به عموم و خصوص مطلق
احتمال دلالت اخبار اخذ به موافق با کتاب بر تعیین حجت از لا حجت
ردّ احتمال
ترجیح به مرجحات خارجیه غیر مضمونیه
اثبات امکان ترجیح به اصول عملیه
عدم تمسک به قیاس در ترجیح اخبار متعارض
«قیاس» در نگاه شیخ انصاری
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0131-1390-mabaahes
توضیحی راجع به کتاب مباحث الاصول
شرح متن کتاب مباحث الاصول
موضوع علم
واسطه در عروض
معنای عروض
اقسام واسطه در عروض
بررسی دو تعریف از موضوع علم در مباحث الاصول
واسطه در عروض و تعریف موضوع علم
شرح عبارت المطالع در پاورقی
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0132-1390-mabaahes
شرح مختصری از قطب
سیر تاریخی بحث واسطه در عروض
هندسه؛ اولین علم بشری
نقش هندسه در تدوین منطق
متن کتاب مباحث الاصول
نقض و ابرام درباره موضوع علم
اشکال: اخصیت موضوع مسائل علم از موضوع تعریف
جواب: اعمیت موضوع علم؛ حیثی بودن موضوع علم
نقد جواب: تفکیک بین قید و تقید
نقد دوم: ملاک نبودن اتحاد وجودی برای عرض ذاتی
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0133-1390-mabaahes
مراد از «موضوع» در بحث از موضوع علم
رمز وحدت علم
ماهیت و چیستی «علم»
علم هندسه منشأ تحلیل موضوع علم به عوارض ذاتیه
تأخر بحث عوارض ذاتیه از موضوع علم
ادامه متن کتاب مباحث الاصول
نظر نهایی آقای بهجت در بحث موضوع علم
اشکالات به جواب تفکیک حیثیات در نقد موضوع علم
اشکال اول؛ عدم ملاکیت اتحاد وجودی برای عرض ذاتی
اشکال دوم؛ اعمیت موضوع حتی در فرض حیثی بودن موضوع
نقد سوم؛ عدم ملازمه تحیث و تحصص
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0134-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0135-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0136-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0137-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0138-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0139-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0140-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0170-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0171-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0172-1390-mabaahes
ملحوظ در استعمال، طبیعی لفظ است
طبیعت همان فرد است و طبیعت در ظرف فرد موجود شده است
اوسعیت نفس الامر از وجود و استشهاد به برهان بینهایت بودن عدد اول
فیض مقدس و فیض اقدس
عدم مانعیت وضع (افناء) از احضار جداگانه لفظ و معنا
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0173-1390-mabaahes
ملحوظ در استعمال، طبیعی لفظ است
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0174-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0175-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0176-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0177-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0178-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0179-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۰-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0180-1390-mabaahes
سال ۱۳۹۲-جلسات مباحثه اصول فقه-جلسه 0382-1392-mabaahes
تبیین مراد ازمخالفت روایت با کتاب وتفاوت آن با مفسّریت و شارحیت روایات نسبت به کتاب
رساله الرد علی الجهمیه و الزنادقه ابن حنبل
ترتیب شماره بندی دست‌نوشته‌های آیت‌الله بهجت رحمه‌الله
کلید حلّ تصویر جامع ؛ تفکیک بین ظرف و مظروف و توجه به طبیعت عناصر
اجرای اشتغال یا برائت با تمایز بین محصِّل مکلف به و فرد مکلف به
عدم لزوم تعلق خطاب به نفس مأموربه و جامع
تصحیح تعلق خطاب به امر معلوم عند المخاطِب مجهول عند المخاطَب مع معلومیه أثره
حکم وضعی اعمالی که با آبی انجام شده است که به‌طور مستقیم از پمپ آب، از شبکه آب شهری استحصال شده است
بحثی راجع به فیزیک
مقدمه؛ تجلیلی از مرحوم راشد
لزوم توجه به تاریخ علم در فیزیک کوانتوم
تعریف علم، تفاوت متافیزیک و ماوراء الطبیعه
از نامه کوپرنیک به پاپ تا جاذبیت نیوتون
تقریر جاذبیت توسط ثابت بن قره قبل از نیوتون
شروع فیزیک جدید از مکانیک نیوتون، تأخیر پیشرفت شیمی از فیزیک
نظریه اتمی دالتون در شیمی منجر به پیوند بین شیمی و فیزیک شد
مدل هندوانهای تامسون
مدل منظومهای رادرفورد
کشف فروپاشی هسته‌ای ایّام الله علمی
مدل اربیتالی هایزنبرگ
اشاره به درجا زدن فیزیک اتمی در کلام شهید صدر
تغیر زیر اتمیها با ابصار ناظر، دلیل درجا زدن فیزیک
دو مثال برای تأثیر ابصار بر بیرون از خود
اصل عدم قطعیت هایزنبرگ در مقابل نسبیت اینشتین
ابهام واقعی در واقعیت؛ اصل عدم قطعیت
عوالم موازی، تلاشی برای توجیه ابهام واقع
مناظره الهی اینشتین و بور در نفی و اثبات ابهام واقعیت
تناسب نسبیت با قاعده علیت و تناسب اصل عدم قطعیت با مفهوم بداء
معنای عوالم موازی؛ تراکنش عوالم بر یکدیگر در عین حفظ استقلال آنها
رفع ابهام عوالم موازی با در نظر گرفتن همه آنها با هم
نظریه ریسمان نظریه‌ای قابل انکار
تموج پایه، بینادیترین ذره و تفسیری از جهانهای موازی
توجیه برخی از کرامات با نظریه تموج پایه
نظریه وحدت بزرگ در حیطه نقد
زمان مند شدن مجردات در نظام وجود مقابل عدم
شکل نیمه مجرد
ماده برزخی در کلام مرحوم شاه آبادی
بحثی راجع به تکنولوژي
بایسته‌های حوزوی در عصر حاضر-بحثی راجع به لزوم شناسایی خلأهای تحقیقی و تبیینی
مدخل
مهم‌ترین امر در زمان حاضر
١. شناسایی خلأها
٢. شناسایی راه پر کردن خلأها
بالاترین قصد قربت
فصل اول: شناسایی خلأها
اقسام خلأ
١. خلأ تحقیقی
٢. خلأ تبیینی
مثال
١. سقیفه؛ تنها دو ماه بعد از غدیر؟
٢. مناظره شبکه المستقله
ارتداد صحابه؛ مذمّت صحابه یا پیامبر خدا؟
پاسخ
پاسخ نقضی
١. و اذا رأو تجاره…ترکوک قائماً
٢. لم یزدهم دعائی الا فراراً
پاسخ حلّی
پیامبران؛ معلّم نخبگان
«دخلوا جحر ضبّ»
گوساله پرستی قوم موسی
«اجعل لنا الهاً»
امتحانات الهی
«انهم ارتدّوا بعدک»
«مثل همل النعم»
دامنه خلأ
حوزه خلأ
الف) اختلافات مذاهب اسلامی
گفت و گو؛ محلّ ظهور خلأها
ب) شبهات آتئیست ها
فصل دوم: مباحث کلامی و خلأهای موجود
دو حکایت
١. خاطره استاد
٢. اعلام آمادگی وهابیت برای مناظره
نمونه کارهای وهابیت
ارائه احادیث مغفول در کتب شیعه
مقدمه
مراتب دسته‌بندی اطّلاعات
الف: مدیریت اطّلاعات
ب: مهندسی اطّلاعات
ج: معماری اطّلاعات
تدوین علم معماری اطلاعات
خلأ موجود: فقدان مهندسی اطلاعات
ضابطه مناظره
حفظ حالت اعتدال و آرامش
نسبت کذب به شیعه
راهکارها
١. بانک سؤال و جواب
طبقه‌بندی جواب ها
شاخصه پاسخ مناسب
١. کوتاه
٢. قاطع
٢. موضوع محوری+ارجاع معجمی
موضوع محوری
سند محوری در اهل سنت
تحلیل موضوع
ارجاع معجمی
فایده روش ارجاع معجمی
قضیه مؤمن نجد
رزیه یوم الخمیس
در صحیح بخاری
نبض نگرفته…
فصل سوم: مهندسی اطّلاعات؛ مراتب و مقوّمات
گام اول: ارزشگذاری نفسی
گام دوم: ارزشگذاری سیستمی
ارزش واژگان در مهندسی اطّلاعات
١. واژگان کم‌ارزش: الفاظ سیّال
مبهمات
اسماء اجناس
اعلام متداول
واژگان ارزشمند: ثابتات در فضای تحقیق
تعریف: معلومات
ثابتات مسلّمات
١. ثابت شخص
٢. ثابت مکان
٣. ثابت زمان
۴. ثابت شعر
علامه امینی و استفاده از ثابت شعر
شعر حسان بن ثابت
عمرو عاص و مدح امیرالمؤمنین
۵. ثابت رخداد
«کما یقاد الجمل المخشوش»
۶. ثابت لغت
کنّا نبور اولادنا
الفاظ خطبه شقشقیه
بررسی ابهامات و اشکالات
الف ) شعر؛ ثابت؟
طبیعت شعر؛ طبیعت شخصی پسین
ب) روایت؛ ثابت؟
تشکیک در ثبات
ج) عناصر دخیل در ارزش گذاری
لزوم تدوین روش تشابک شواهد
فصل چهارم: مراحل معماری اطلاعات
مرحله اول: ارزشگذاری
الف) ارزش گذاری کتب
گام اول: شروع بحث با صحیحین
مقبولیت صحیحین؛ خلاف فطرت بشر
سرّ مقبولیت صحیحین
گام دوم: حلّ ابهامات به وسیله سایر کتب
ب) ارزشگذاری عالمان
١. ابن تیمیّه
٢. ابن قیّم
٣. ابن کثیر
۴. ذهبی
۵. ابن حجر عسقلانی
فصل پنجم: تطبیقات در حوزه مباحث کلامی
مفتاحیات الصحیحین
١. شبهه: رابطه صمیمی صحابه
ارجاع معجمی:«کراهیه محضر عمر»
شرح ابن حجر: ترس از مشکل شدن کار
نقد کلام ابن حجر
پ: کراهیه لمحضر عمر- م: احراق البیت
[۱۰۳]٢. ارجاع معجمی: «لم یؤذن بها ابابکر»
پ: «لم یؤذن بها ابابکر»- م: ابوبکر افضل الناس بعد رسول الله»
٣. ارجاع معجمی: «لم یکن بایع تلک الاشهر»
روایات اهل‌سنت در بیعت امام
١. بیعت در ابتدای امر
٢. بیعت بعد از شش ماه
جمع میان دو قول
١. تا قبل از قرن هشتم: ترجیح روایت اول
٢. ابن کثیر: دو بیعت
رابطه صمیمی امام علی و ابوبکر
شیخ المنجد سلفی و ردّ کلام ابن کثیر
غضب امام علی بر ابوبکر
لیحرقنّ علیکم البیت
نقد کلام شیخ المنجد
۴. ارجاع معجمی: «فأتوا به»
پ: «فاتوا به» – م:«کما یقاد الجمل المخشوش»
۵. ارجاع معجمی: «فهجرته»
پ: «فهجرته» –م:«لا یحل لمسلم ان یهجر اخاه»
ابن کثیر و محاکمه حضرت زهرا
۶. شبهه:«حسبنا کتاب الله»
مهره های متناسب با این شبهه
١. «هذه الآیه فی القرآن»؟
٢. «افقه من عمر»
٣. ماجرای استخلاف
۴.« ان استخلف…ان لم استخلف»
فصل ششم: علوم و خلأهای موجود
روش کار در علوم انسانی
شروع کار از علوم پایه
سرّ شروع از علوم پایه
تشبیه: منطق فازی و منطق دوارزشی
تطبیق بر روانشناسی و سیر آن
١. علم انسانی محض
٢. علم میان رشته ای
علوم پایه
فیزیک و ریاضیات
ریاضیات در سابقه حوزه
فلسفه و علوم پایه
فصل هفتم: رفع خلأ در علوم؛ پیش‌نیازها و راهکارها
الف) رفع خلأها؛ برنامه اصلی یا جنبی؟
ب) پیش نیازها
١. یادگیری زبان
فرّار بودن زبان
لزوم هدف گذاری
متن خوانی
٢.ورود به دانشگاه؟
تسلط بر علوم دانشگاهی
استفاده از اساتید دانشگاهی
حضور موفق حوزویان
شهید مطهری
آیت الله مصباح
٣. لزوم تدوین زبان مشترک
ج) راهکارها
مواجهه با اشکالات مبنایی
راهکار: تبدیل جهل مرکّب به جهل بسیط
فصل هشتم : تطبیقات در حوزه علوم
١. مناظره با آتئیست
سخن گودل
٢. منطق ریاضی
پیوست شماره ١: «الا اثنا عشر»؛ موارد تخلف چشمگیر اصحاب
ماجرای یوم الجمعة
تعداد افراد
صحیح بخاری
صحيح مسلم
تعیین افراد
معضل تطبیق عدد بر افراد
قول به حضور ابوبکر و عمر در کاروان
تصریح به عدم تعیین دوازده نفر
تکرار ماجرا
جنگ احد
صحیح بخاری
جنگ احزاب
دلائل النبوه
جنگ حنین
پیوست شماره ٢: «حتی بقی وحده»؛ غزوه حنین
اصل ماجرا
صحیح بخاری
صحیح مسلم
شرح عبارت بقی وحده
تعداد ثابتین نزد رسول خدا
تلاش برای جمع بین اقوال
پیوست شماره ٣: ارتداد اصحاب- الا مثل همل النعم
ارتدّوا…علی ادبارهم القهقری
حدیث اول
حدیث دوم
حدیث سوم
انهم لم یزالوا مرتدّین علی اعقابهم
ما برحوا یرجعون علی اعقابهم
مشوا علی القهقری
ما زالوا یرجعون علی اعقابهم
صحیح مسلم
لیختلجنّ/ اختلجوا دونی
صحیح بخاری
صحیح مسلم
یحال بینی و بینهم
لیذادنّ رجال عن حوضی
صحیح مسلم
لیصدنّ عنی طائفه منکم
لأذود عنه الرجال
صحیح بخاری
صحيح مسلم
لا تدری ما احدثنا بعده
الا مثل همل النعم
بررسی سندی روایت
مناقشه البانی در سند
در کتب لغت
در کلام شرّاح
پیوست شماره ۴: رزیه یوم الخمیس
ان رسول الله یهجر
هجر رسول الله
ما شأنه اهجر؟
صحیح بخاری
حدیث اول
حدیث دوم
صحیح مسلم
قد غلب علیه/غلبه الوجع
صحیح بخاری
حدیث اول
حدیث دوم
حدیث سوم
حدیث چهارم
صحیح مسلم
پیوست شماره ۵ : شواهد عدم تشیع ابن ابی الحدید- مسئله خلافت
درآمد
مقدمه
مکتب اعتزال
افضل صحابه؟
خلافت از دیدگاه ابن ابی الحدید
گام اول: انکار نصّ بر خلافت امام علی علیه السلام
الف) لم یکن هناک نصّ صریح
ب) حدیث منزلت و ولایت و طیر؛ کنایات و رموز
ج) لو کان هناک نصّ صریح لاحتج به
د) تعجب از عدم سؤال از وصی
گام دوم: تأویل روایات تعیین امام
الف) تأویل روایت خاصف النعل
ب) تأویل ظهور روایات
ج) تأویل وصایت امام
علی علیه‌السلام؛ وصیّ در امور مالی
وجه انکار نصوص از سوی ابن ابی الحدید
دفاع از صحابه- نفسی لا تسامحنی
دعنی من التأویلات البارده
ابیت الا میلا الی المعتزله
گام سوم : امامت، به اختیار مردم
گام چهارم: بررسی شرایط امام
قرشی بودن
امام؛ شخص یا شخصیّت؟
گام پنجم: امام و خلافت خلفا
مصلحت اندیشی امام
ترک حقه لما علمه من المصلحه
صحت خلافت خلفا
تأویل شقشقه های امام
نسبت خطا به شیعه در تحلیل سقیفه
الهام الهی؛ مانع خلافت علی علیه‌السلام!
ملخّص الکلام
پیوست شماره ۶ : مفتاحیات الصحیحین
١. اثناعشر اميرا /خليفه/ نقباء/ اسباط
صحيح بخاري
صحیح مسلم
٢. ولي الامر
صحیح بخاری
صحیح مسلم
٣ و٢٢ . «يهلك الناس هذا الحي من قريش» و «لو ان الناس اعتزلوهم»
صحيح بخاري
۵. الي من اوصي؟/ ذكروا عند عائشة ان عليا كان وصيا
صحیح بخاری
صحیح مسلم
٨. بني اسرائيل تسوسهم الانبياء/ فوا ببيعه الاول فالاول
صحیح بخاری
صحیح مسلم
٩. علي اقضانا
١٠. لعن وسب؛ موجب رحمت براي معاويه
١١. غادرا كاذبا خائنا
١٢. والله ما اخاف علیکم ان تشرکوا و لکن اخاف علیکم ان تنافسوا فیها
صحيح بخاري
صحیح مسلم
١٣. کلام براء: لا تدری ما احدثنا بعده
١۵. کاد الخیرا ان یهلکا
١٧ و ١٨ و ١٩ . بایعنا فلانا / فلته و «نزونا علی سعد» و «زوّرت مقاله»
٢٠. لم تعطی الدنیّه فی دیننا
صحیح بخاری
صحیح مسلم
٢١ و ٢٩ . احراق مصاحف و اختلافهم فی القراءه
صحیح بخاری
٢٣. لکتبت آیه الرجم بیدی
٢۴.: لو کلفونی نقل جبل من الجبال
٢۵. الفئه الباغیه
صحیح بخاری
صحیح مسلم
٢٧. اللدود
٢٨. نظام اللؤلؤ اشکهای ابن عباس
٣٠. القی… بصحیفه هذا المسجی
صحیح بخاری
صحیح مسلم
کتاب سیر السلف الصالحین
کتاب مستخرج ابی عوانه
٣١. خطبه در «ماء یدعی خما»
صحیح مسلم
٣٢. قطع هذا البلعوم/ دو علم دارم
٣٣.بينك و بينها بابا مغلقا
صحیح بخاری
صحیح مسلم
٣۴. تظاهرا علیه
٣۶ و ٣٧ . استبددت علینا و تخلفه عن البیعه
صحیح بخاری
صحیح مسلم
٣٩.اباء سعد از سب:ما منعک ان تسبّ اباالتراب
پیوست شماره ٧: شرح عبارت «کراهیه لمحضر عمر» در شروح بخاری و مسلم
١. «خافوا ان ینتصر لابی بکر فیغلظ علیهم»
قاضی عیاض
المازری
نووی
العامری الحرضی
٢.«خافوا کثره المعاتبه»
ابن حجر عسقلانی
عینی
سیوطی
القسطلانی
محمد صالح المنجد
عبارتی جامع در سرّ کراهت محضر عمر
ابوالاشبال
پیوست شماره ٨: «حسبنا کتاب الله – کلّ الناس افقه من عمر»
متن روایت اعتراض المرأه
سنن سعید بن منصور
تاریخ ابن ابی خثیمه
مشکل الآثار طحاوی
سنن بیهقی
موسوعه التفسیر المأثور
روایات مشابه
احمد بن حنبل
ابن ابی شیبه
بررسی سندی
تصحیح سند
ابن کثیر
زیلعی
زرکشی
سخاوی
سیوطی
عجلانی
الحوت
شوکانی
محمود شاکر
الدویش
مناقشه سندی
دارقطنی
الاستانبولی
البانی
رد بر کلام البانی
ضیاء الرحمن
آل الشیخ
ارنؤوط
الشثری
در سایر کتب
کتب اصولی
سکوت اصحاب؛ اجماع؟
تصویب المجتهدین فی الفروع
تخصیص عام به قول صحابی
در کتب فقهی
المغالاه فی المهر
النظر الی الاجنبیه
العدوی و الهجوم
کتب کلامی
ماوردی
ابن تیمیه
ذهبی
التویجری
کتب تفسیری
تتمه: مسائل خفیت علی عمر
ابن قیم
پیوست شماره ٩: استفاده از مباحث علوم پایه در مناظرات استاد
مناظره اول
اشکال: نادرست بودن سؤال از وجود خداوند
پاسخ استاد
تحقیق؛ بی‌نیاز از تعریف
چند مثال: اتر، انرژی، عدد پی
موطن سرمد الهی و کوارک ها
مفاهیم غیرمقابلی
سؤالات استاد
پاسخ کاربر مقابل
پاسخ بر پاسخ
پاسخ کاربر مقابل
پیوستگی نقاط؛ امری بدیهی
پاسخ استاد
بدیهی نبودن پیوستگی نقاط
اشتباهات فاحش کاربر مقابل
مناظره دوم
سؤالات استاد
اطّلاعات؛ مادّی یا مجرد؟
برابری در قضیه فیثاغورث؛ مادّی یا مجرد؟
پاسخ کاربر مقابل
یک مثلث غیر مادّی نشان دهید
پاسخ استاد
نظریه نسبیت و مثلث غیرمادّی
دیدگاه کاربر مقابل
جایگاه مثلث؛ در مغز انسان
پاسخ استاد
هندسه اقلیدسی، مطلق نیست
سؤال دوم استاد
جایگاه اعداد اول؟
پاسخ کاربر مقابل
اعداد اول؛ در ذهن انسان
پاسخ استاد
اگر اصلا بشر نبود قضیه فیثاغورث بی معنا بود؟
سؤال یکی دیگر از کاربران
اگر بشر نبود ٢=٢=۴ نبود؟
پاسخ کاربر مقابل
پاسخ استاد
دستگاه اعداد بر مبانی مختلف
تطبیق ٢+٢=۴ بر لایه‌های الکترون
سؤال سوم استاد
عدد پی
عدد بعدی در اعشار پی؛ معین یا نامعین؟
پاسخ کاربر مقابل
عدد بعدی؛ در ذات تعریف دایره
سؤال بعدی استاد
جایگاه بینهایت عدد پشت ممیّز
سؤال بعدی
وجه ابهام برخی از اعداد پشت ممیز
سؤال بعدی
ارقام بینهایت در عدد پی؛ اطّلاعات؟
بینهایت موهوم نیست
در باغ سبز کانتور
سؤال بعدی استاد
مجموعه اعداد طبیعی؛ موهوم؟
پاسخ کاربر مقابل
مجموعه اعداد طبیعی؛ مبهم
پاسخ استاد
کدام ابهام؟
پاسخ کاربر مقابل
ابهام، ابهام است
پاسخ استاد
دوران عوض شده است
بی نهایت بالفعل؛ قابل ارائه به همگان
توضیحات تکمیلی عدد پی
پاسخ کاربر مقابل
عدد پی؛ گنگ نه معیّن
پاسخ استاد
گنگ بودن منافاتی با معین بودن ندارد
گنگ بودن به معنای ابهام نیست
فوائد بحث
پیوست شماره ١٠ : جایگاه جبر و مقابله در کتب فقهی
کلام علامه حلی
شرح این عبارت
جامع المقاصد
فوائد القواعد (شهید ثانی)
مفتاح الکرامه
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 001
طرح بحث
امکان یا عدم امکان استناد ضمان به هوش مصنوعی و محوریت استناد در ضمان
ربات هوش مصنوعی عمومی بارزترین مثال برای طرح بحث
عدم امکان تحقق هوش مصنوعی عمومی خودآگاه در کامپیوترهای سیلیکون پایه
لزوم آموختن زبان‌های برنامه‌نویسی و نقص ندانستن آن در مسیر طلبگی
عبور از کامپیوترهای سیلیکونی به زیستي و کوانتومی، و طرح سؤالی در مقدمه کتاب «جادوی هومص»
پیشنهاد اسم «خودرایان» برای هوش مصنوعی
فقره‌ای از کتاب «فهم اصول اخلاقی و امنیتی حاکم بر هوش مصنوعی»
طرح بحث
امکان یا عدم امکان استناد ضمان به هوش مصنوعی و محوریت استناد در ضمان
ربات هوش مصنوعی عمومی بارزترین مثال برای طرح بحث
عدم امکان تحقق هوش مصنوعی عمومی خودآگاه در کامپیوترهای سیلیکون پایه
لزوم آموختن زبان‌های برنامه‌نویسی و نقص ندانستن آن در مسیر طلبگی
عبور از کامپیوترهای سیلیکونی به زیستي و کوانتومی، و طرح سؤالی در مقدمه کتاب «جادوی هومص»
پیشنهاد اسم «خودرایان» برای هوش مصنوعی
فقره‌ای از کتاب «فهم اصول اخلاقی و امنیتی حاکم بر هوش مصنوعی»
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 002
خودرایان و هوش مصنوعی محاسباتی
اهمیت جنبه فقهی-حقوقی موضوعات
فقهی بودن بحث مسئولیت‌پذیری هوش مصنوعی
استناد، مبدأ تعیین متلِف و تلافی
اهمیت تشخیص ملاک قرار ضمان در بحث
اتاق چینی و نفی قصد از هوش منصوعی
ماشین تورینگ
معنای الگوریتم
جایگاه مسلمین در توسعه علوم
خودرایان و هوش مصنوعی محاسباتی
اهمیت جنبه فقهی-حقوقی موضوعات
فقهی بودن بحث مسئولیت‌پذیری هوش مصنوعی
استناد، مبدأ تعیین متلِف و تلافی
اهمیت تشخیص ملاک قرار ضمان در بحث
اتاق چینی و نفی قصد از هوش منصوعی
ماشین تورینگ
معنای الگوریتم
جایگاه مسلمین در توسعه علوم
عدم ترادف کلمه خودرایان با هوش قوی
عناصر فقهی-حقوقی و محدوده فقه
فقهی بودن بحث مسئولیت‌پذیری هوش مصنوعی
استناد، مبادی تعیین متلِف و تلافی
اهمیت تشخیص ملاک قرار ضمان در بحث
اتاق چینی و نفی قصد از هوش منصوعی
فقره ای از کتاب «فهم اصول اخلاقی و امنیتی حاکم بر هوش مصنوعی»
الف) ماشین تورینگ
ب) معنای الگوریتم
اتخاذ نام الگوریتم از نام مبدع آن (خوارزمی)
علو جایگاه علم در آیه «قَالَ ٱلَّذِي عِندَهُۥ عِلۡم مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِ»
نسبت دو روایت هفتاد و سه حرف بودن اسم اعظم با بیست و هفت حرف بودن علم
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 003
فقه هوش مصنوعی یا هوش مصنوعی به مثابه موضوع فقهی
حوزوی بودن جهات مختلف هوش مصنوعی
به‌کارگیری هوش محاسباتی نرم و سخت در علوم حوزوی
اتاق چینی و مسأله قصد و آگاهی هوش مصنوعی
هوش مصنوعی یکی از زیرشاخه‌های علوم شناختی
چیستی اتاق چینی
الف) فلسفه تحلیلی سرل و فلسفه قاره‌ای درایفوس در نقد آگاهی هوش مصنوعی
ب) تفکیک فهم انسانی از قواعد کار با نمادها در اتاق چینی
ج) آشنایی کودک با ارائه جواب در جدول ضرب؛ نظیری برای اتاق چینی
د) جداسازی مرز بین نرم‌افزار و سخت‌افزار در اتاق چینی
فیزیکالیسم ادامه تفکر ماتریالیسم
پنج مرحله فیزیکالیسم
ایده غلط اما رویکرد صحیح علوم شناختی
مرحله اول فیزیکالیسم؛ محوریت ماده در قانون لاوازیه
مرحله دوم فیزیکالیسم؛ پایستگی ماده و انرژی
مرحله سوم؛ ورود عنصر اطلاعات در کنار ماده و انرژی
مرحله چهارم؛ توجه به عنصر اطلاعات منفصل در کنار سه عنصر قبل
مرحله پنجم؛ فهم ربط بین اطلاعات منفصل با عالم فیزیکی
اهمیت دستیابی به اطلاعات منفصل در مسأله هوش مصنوعی
فقه هوش مصنوعی یا موضوع شناسی هوش مصنوعی
حوزوی بودن جهات مختلف هوش مصنوعی
موارد کارکرد هوش محاسباتی نرم و سخت در علوم حوزوی
اتاق چینی و مسأله ذهن داشتن هوش مصنوعی
هوش مصنوعی یکی از زیرشاخه های علوم شناختی
چیستی اتاق چینی
الف) فلسفه تحلیلی سرل و فلسفه قاره‌ای درایفوس در نقد ذهن داشتن هوش مصنوعی
ب) تفکیک فهم انسانی از قواعد بین نمادها در اتاق چینی
ج) آشنایی کودک با ارائه جواب در جدول ضرب؛ تنظیری برای اتاق چینی
د) جداسازی مرز بین نرم‌افزار و سخت‌افزار در اتاق چینی
فیزیکالیسم ادامه تفکر ماتریالیسم
پنج مرحله گذر علم تجربی
ایده غلط اما رویکرد صحیح علوم شناختی
مرحله اول علم تجربی؛ محوریت ماده در قانون لاوازیه
مرحله دوم علم تجربی؛ پایستگی ماده و انرژی
مرحله سوم؛ ورود عنصر اطلاعات در کنار ماده و انرژی
مرحله چهارم؛ توجه به عنصر اطلاعات منفصل در کنار سه عنصر قبل
مرحله پنجم؛ فهم ربط بین اطلاعات منفصل با درون
دست یابی به اطلاعات منفصل، اصل محوری در امکان با عدم امکان هوش مصنوعی عمومی
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 004
امکان افزایش نشاط علمی با وجود ورود هوش مصنوعی به عرصه تفقه
امکان وجود قصد در هوش مصنوعی
صفر و یک نرم‌افزار است یا سخت‌افزار؟
نگاهی به پیشرفت تاریخی علم با رویکرد فیزیکالیسم، بدون نگاه فلسفی، و آینده مطلوب در این رویکرد
نم‌افزار و کامپیوتر زیستی؛ راه‌حل امروزه بشر برای رسیدن به قصد و خودآگاهی و ذهن مصنوعی
بررسی ابتدائی سخت‌افزار و خلو آن از نرم‌افزار، شیوه‌ای مناسب در بررسی امکان قصد در کامپیوتر
افزایش نشاط علمی با ورود هوش مصنوعی به عرصه تفقه
خلاصه‌ای از جلسات گذشته
امکان وجود قصد در هوش مصنوعی
نگاهی به پیشرفت تاریخ علم با رویکرد فیزیکالیسم، بدون نگاه فلسفی، و آینده مطلوب در این رویکرد
نم افزار و کامپیوتر زیستی راه‌حل امروزه بشر برای رسیدن به قصد و خودآگاهی و ذهن در کامپیوتر
بررسی ابتدائی سخت‌افزار و خلو آن از نرم‌افزار، شیوه‌ای مناسب در بررسی امکان قصد در کامپیوتر
تنظیر رویکرد پیشرفت علم با رویکرد بررسی امکان قصد در کامپیوتر
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 005
مسئولیت‌پذیری در هوش مصنوعی
معنای لغوی قصد
تصویر معنای قصد در هوش مصنوعی
امکان قصد پایه‌محور در هوش مصنوعی و عدم آن در قصد اشراق‌محور
محدوده کارکرد کامپیوترهای زیستی
پرهیز از فلسفه‌گرائی در نقد هوش مصنوعی؛ نقد فلسفه‌گرائی سرل و درایفوس
پرهیز از تفلسف در اثبات افلاطون‌گرائی
شروع اتاق چینی با رویکردی غیرفلسفی
تقابل افلاطون‌گرائی و ماتریالیسم؛ ماده در بستر تجرد
شروع از سخت‌افزار و بیت‌های آن برای یافتن قصد، بدون دخالت روش سخت فلسفی
وجود «یا»ی منطقی در سیستم فیزیکی
قصد پایه‌محور در امور معاملی و امکان قصد آنها توسط هوش مصنوعی
تجلیل از رویکرد علوم شناختی و استفاده از آن در امکان قصد در هوش مصنوعی
عدم تنافی انقلاب کوپرنیکی کانت با رویکرد فیزیکالسیم
تفاوت رویکرد پدیدارشناسی با رویکرد فیزیکالیسم
تعین عدد پی در عین بینهایت بودن ارقام بعد از ممیز آن، مثالی برای افلاطون‌گرائی
مسئولیت‌پذیری در هوش مصنوعی
معنای لغوی قصد
تصویر معنای قصد در هوش مصنوعی
امکان قصد پایه محور در هوش مصنوعی و عدم آن در قصد اشراق محور
محدوده کارکرد کامپیوترهای زیستی
پرهیز از فلسفه گرائی در نقد هوش مصنوعی؛ نقد فلسفه گرائی سرل و درایفوس
پرهیز از تفلسف در اثبات افلاطون گرائی
شروع اتاق چینی با رویکردی غیر فلسفی
تقابل افلاطون گرائی و ماتریالیسم؛ ماده در بستر تجرد
شروع از سخت‌افزار و بیت‌های آن برای یافتن قصد، بدون دخالت روش سخت فلسفی
وجود «یا» منطقی و تنویعی در سیستم فیزیکی
قصد پایه محور در امور معاملی و امکان قصد آنها توسط هوش مصنوعی
تجلیل از رویکرد علوم شناختی و استفاده از آن در امکان قصد در هوش مصنوعی
عدم تنافی انقلاب کوپرنیکی کانت با رویکرد فیزیکالسیم در امکان قصد در هوش مصنوعی
تفاوت رویکرد پدیدارشناسی با رویکرد فیزیکالیسم در امکان قصد در هوش مصنوعی
تعین عدد پی در عین بینهایت بودن کسر آن، مثالی برای افلاطون گرائی
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 006
هوش ضعیف رفتارمحور و هوش قوی پایه‌محور و اشراق‌محور
امکان تحقق هوش پایه‌محور در ماشین
ثمره فقهی تقسیم‌بندی هوش به پایه‌محور و اشراق‌محور
برخی خطابات شرعیه به هوش اشراق‌محور
امکان صحت انشاء عقود و حلیت ذبیحه در هوش پایه‌محور
کرسی ظهور طبایع و تسمیه «هوش پایه‌محور»
بررسی ادعای انصراف ادله شرعی از غیر انسان
تحقق هوش پایه‌محور در شبکه‌های عصبی هوش مصنوعی
تفکیک بین نشان دادن و تجربه‌گرائی
افلاطون‌گرائی در ریاضیات
افلاطون‌گرائی در مناظره فرگه با هوسِرْل
افلاطون‌گرائی در نزاع هیلبرت و براور
افلاطون‌گرائی در بیان گودل
مراتب روح اشراق‌محور در انسان و حیوان
تفاوت تفلسف با نشان دادن و رویکرد علوم شناختی
هوش ضعیف رفتار محور و هوش قوی پایه محور و اشراق محور
امکان تحقق هوش پایه محور در ماشین
ثمره فقهی تقسیم‌بندی هوش به پایه محور و اشراق محور
خطابات شرعیه به هوش اشراق محور
امکان حلیت ذبیحه در هوش پایه محور
کرسی ظهور طبایع و تسمیه «هوش پایه محور»
بررسی ادعای انصراف ادله شرعی از غیر انسان
تحقق هوش پایه محور در شبکه‌های عصبی هوش مصنوعی
تفکیک بین روش فیزیکالیسم و تجربه گرائی
افلاطون گرائی در ریاضیات
افلاطون گرائی در مناظره فرگه با هوسِرْل
افلاطون گرائی در نزاع هیلبرت و براور
افلاطون گرائی در بیان گودل
مراتب روح اشراقی در انسان و حیوان
عدم پاسخ گویی رویکرد فیزیکالیسم به سؤالات ریاضی و تجربیات نزدیک به مرگ
نقد و بررسی
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 007
وضوح بیرون از بدن بدون روح در ادله و ارتباط روح و بدن در آیات و روایات
«فَإِذَا سَوَّيتُهُۥ وَنَفَختُ فِيهِ مِن رُّوحِي»
« اذا صفی مزاجه قوی اثر النفس فیه»
«عرفان المرء نفسه بأربع طبائع»
حدیث نفس کمیل
«اذا اعتدل مزاجها و فارقت الأضداد فقد شارك بها السّبع الشّداد»
مثال منفصل و مثال متصل
روایات دال بر ارتباط روح با غذا
عدم تحقق حرکت جوهری در سخت‌افزارهای فعلی
حیثیت صوریسازی در اتاق چینی
اثبات افلاطون‌گرائی و ارائه مثال‌های همه‌فهم
الف) بحران رادیکال دو
ب) عدد پی
تعین عدد پی در بیرون از ذهن
استقرار ما در میانه عالم بینهایت بزرگ‌ها و بینهایت کوچک‌ها
رسم‌ناپذیری عدد پی و رسم‌پذیری رادیکال دو
بازتاب روح اشراق محور و روح پایه محور در آیات و روایات
«فَإِذَا سَوَّيتُهُۥ وَنَفَختُ فِيهِ مِن رُّوحِي»
« اذا صفی مزاجه قوی اثر النفس فیه»
«عرفان المرء نفسه بأربع طبائع»
حدیث نفس کمیل
« اذا اعتدل مزاجها و فارقت الأضداد فقد شارك بها السّبع الشّداد»
مثال منفصل و مثال متصل
روایات دال بر ارتباط روح با غذا
عدم تحقق حرکت جوهری در سخت‌افزارهای فعلی
حیثیت صوری سازی در اتاق چینی و قبول آن نزد تمام فلسفه‌ها
اثبات افلاطون گرائی و ارائه مثال‌های همه فهم
الف) بحران رادیکال دو
ب) عدد پی
تعین عدد پی در بیرون از ذهن
استقرار ما در میانه عالم بینهایت بزرگ‌ها و بینهایت کوچک‌ها
گسستگی و پیوستگی در عدد پی و رادیکال دو
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 008
تقسیم هوش قوی به هوش پایه‌محور و اشراق‌محور؛ نمود آنها در روایات
روایت ارواح خمسه
اشراق‌محوری در روح الایمان
اشراق‌محوری در روایت «لیس العلم بکثرة التعلم»
پایه‌محوری در روح البدن
نشان‌دادن عالم مجردات و هوش اشراق‌محور به وسیله مثال‌های ساده
مثال عدد پی؛ فیزیکی نبودن و ذهنی نبودن عدد پی
عدم دخالت نظریه پیوستگی ارسطو در مثال عدد پی
تجرد روح حیوانی
بستر هوش پایه‌محور برای فعالیت روح اشراق‌محور
اهمیت تعیین معنای مراد از سه اصطلاح صوری، معناشناسی و مکانیکی
قوام هوش پایه‌محور به چهار بُعد
تقسیم هوش قوی به هوش پایه محور و اشراق محور؛ نمود آنها در روایات
روایت ارواح خمسه
اشراق محوری در روح الایمان
اشراق محوری در روایت «لیس العلم بکثرة التعلم»
پایه محوری در روح البدن
نشان‌دادن عالم مجردات و هوش اشراق محور به وسیله مثال‌های ساده
مثال عدد پی؛ فیزیکی نبودن و ذهنی نبودن عدد پی
عدم دخالت نظریه پیوستگی یا گسستگی در مثال عدد پی
تجرد روح حیوانی
بستر هوش پایه محور برای فعالیت روح اشراق محور
تفکیک سه اصطلاح صوری، معناشناسی و مکانیکی
قوام هوش پایه محور به چهار بُعد
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 009
نیازمندی هوش پایه‌محور به کرسی و پایه ظهور
عدد پی، شاهدی برای فهم مجردات و تجرد هوش اشراق‌محور
تعبیر «بِنیة» برای کلمه «پایه» در تجرید الاعتقاد
نیازمندی پایه و بِنیة به روح بخاری در کلام علامه حلی
عدم تحقق آگاهی در سه بُعد؛ تحقق آگاهی در بُعد زمان
مثال؛ قوام نمو و نفس نباتی به زمان
قوام «حساس متحرک بالاراده» و نفس حیوانی به زمان
تطبیق اصطلاح «نامی» و «غیرنامی» بر DNA و عناصر شیمیایی در علم امروز
تفاوت آگاهی و درک در گیاه با عکس‌العمل در معدنیات
حسّاس بودن، تفاوت نبات و حیوان
اشکال به اتاق چینی سرل با شبکه‌های عصبی و ناتوانی سرل در پاسخ به آن
زمان و اطلاعات، دو عامل مهم برای تحقق هوش پایه‌محور
اهمیت جزء لایتجزای زمانی در تحقق هوش پایه‌محور
مثال تحقق دیدن در جزء لایتجزای زمانی
ظهور آگاهی پایه‌محور در جزء لایتجزای زمانیِ متکی به فرآیندهای بسیار
دخالت زمان در ماهیت نمو و تحقق جماد در ظرف زمان
نیازمندی هوش پایه محور، به کرسی و پایه ظهور
عدد پی شاهدی برای فهم مجردات و تجرد هوش اشراق محور
تعبیر «بِنیة» برای کلمه «پایه»، در تجرید الاعتقاد
نیازمندی پایه و بِنیة به روح بخاری، در کلام علامه حلی
عدم تحقق آگاهی در سه بُعد؛ تحقق آگاهی در بعد زمان
مثال؛ قوام نمو و نفس نباتی به زمان
قوام «حساس متحرک بالاراده» و نفس حیوانی به زمان
تطبیق اصطلاح «نامی» و «غیر نامی» بر DNA و عناصر شیمیایی در علم امروز
تفاوت آگاهی و درک در گیاه و معدنیات
حسّاس بودن، تفاوت نبات و حیوان
اشکال به اتاق چینی سرل با شبکه‌های عصبی و ناتوانی سرل در پاسخ به آن
زمان و اطلاعات، دو عامل مهم برای تحقق هوش پایه محور
لابدیت وجود جزء لایتجزای زمانی در تحقق هوش پایه محور
مثال تحقق دیدن در جزء لایتجزای زمانی
ظهور آگاهی پایه محور در جزء لایتجزای زمانیِ متکی به فرایندهای بسیار
دخالت زمان در ماهیت نمو و تحقق جماد در ظرف زمان
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 010
جزء لایتجزای زمانی و مکانی در هوش پایه‌محور
مراتب آگاهی
نزاع لفظی در امکان تحقق حیات و آگاهی بدون اتکاء به بنیه و پایه
مراتب پایه در هوش پایه‌محور
الف) پایه غیرفیزیکی و مجرد
مثال ملائکه
مثال بدن برزخی و مثالی
استفاده از روش نادرست حذفی در علوم شناختی برای توضیح پدیده‌ها
مثال تجربه نزدیک به مرگ
نظریه تکامل برزخی در ماده برزخی
ب) پایههای فیزیکی در سه سطح زیراتمی، اتمی، وراء اتمی
پایه زیراتمی و مسأله کیوبیت
مدل رادرفورد و پایههای زیراتمی
پایه هم‌سطح اتم
پایه مولکولی ورای اتم
مولکول‌های کربن-پایه زمینه‌ای برای تحقق پایه حیات و آگاهی
DNA عامل نمو و تکثیر سلولی، مقدمه‌ای برای تحقق پایه حیات و آگاهی
نورون، اولین گام در تحقق هوش
مراتب آگاهی و مسأله تفاوت بین آگاهی و درک معنا
جزء لایتجزی زمانی و مکانی در هوش پایه محور
مراتب آگاهی
نزاع لفظی امکان تحقق حیات و آگاهی بدون اتکاء به بنیه و پایه مثل جمادات
مراتب پایه در هوش پایه محور
الف) پایه غیر فیزیکی و مجرد
مثال ملائکه
مثال بدن برزخی و مثالی
استفاده از روش نادرست حذفی در علوم شناختی برای توجیه پدیده‌ها
مثال تجربه نزدیک به مرگ
نظریه تکامل برزخی در ماده برزخی
ب) پایههای فیزیکی در سه رتبه زیر اتمی، سطح اتمی، وراء اتمی
پایه زیر اتمی و مسأله کیوبیت
مدل رادرفورد و تبدیل اتم به اتمی دیگر
پایه هم سطح اتم
پایه مولکولی ورای اتم
مولکول‌های کربن پایه مقدمه‌ای برای تحقق پایه حیات و آگاهی
DNA عامل نمو و تکثیر سلولی، مقدمه‌ای برای تحقق پایه حیات و آگاهی
نورون، پایه تحقق حیات و آگاهی
مراتب آگاهی و مسأله تفاوت بین آگاهی و درک معنا
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 011
یادآوری مباحث جلسات پیشین
بررسی مثال «فرضیه نفسمندی هوش مصنوعی» کاتر
الف) فراهم آوردن پایه و بستر برای فعالیت هوش اشراق‌محور
ب) دوالیسم جوهری نفس و بدن
استدلال اول: قیاس با بیگانه
استدلال دوم: دریافت‌کننده مناسب
تطابق سؤال کمیل از نفس با مبنای دوآلیسم، و تطابق جواب امام با فایوالیسم
اینفینیتالیسم در معرفت‌شناسی و نظریه صدق و اینفینیتالیسم در پایهها
اهمیت کلام صدرا در اسفار در خصوص صور و مثل افلاطونی
انفصال و گسستگی در پایههای مادی و بینهایت بودن آنها از نوع درجه اول
تهافت مبنای جسم پیوستار با مثل افلاطونی
پایه‌محوری در ماده و لزوم ترسیم اتر جدید در فضای فیزیک
عدم صحت نظریه «همه چیز» با بینهایت بودن پایهها و تموج آنها
پایههای برزخی
نظریه بدن اختراعی صدرا و بدن با فعلیت تامّه آقا علی
تموج پایه و اتر در فضای پایههای غیرفیزیکی
نفی رویکرد مونیسم فیزیکالیستی
استفاده از منطقهای جدید، در عین مدون نبودن آنها
تقسیم ثنائی هوش به اشراق محور و پایه محور
بررسی مثال «فرضیه نفسمندی هوش مصنوعی» کاتر
الف) فراهم آوردن پایه و بستر برای فعالیت هوش اشراق محور
ب) دوالیسم جوهری نفس و بدن
تطابق سؤال کمیل از نفس با مبنای دوالیسم، و تطابق جواب امام با فایوالیسم
مبنای اینفینیتالیسم در پایه محوری
مبنای اینفینیتالیسم در معرفت و نظریه صدق
کلام نافع صدرا در اسفار در حوزه نفس
انفصال و گسستگی در پایههای مادی و بینهایت بودن آنها از نوع درجه اول
تهافت مبنای جسم پیوستار با مثل افلاطونی
پایه محوری در ماده و لزوم ترسیم اتر جدید در فضای فیزیک
نقش هندسه های ترکیبی در تبیین شهود
عدم صحت نظریه «همه چیز»، در مبنای نامتناهی بودن پایهها
پایههای برزخی
نظریه بدن انشائی صدرا و بدن کامل آقا علی
تفاوت پایه مادی و پایه برزخی
نفی رویکرد مونیسمی در فیزیکالیسم
استفاده بشر از منطقهای جدید، در عین مدون نبودن آنها
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 012
امکان وجود آگاهی در هوش پایه‌محور
عدم تنافی هوش پایه‌محور با خرق عادت
تفاوت بحث از جزء لایتجزی در پایه با بحث از تموج پایهی عالَم
امکان تداخل عوالم و تموج پایه عوالم، در عین استقلال احکام هر عالم
بستر پیوسته تموج پایه هر عالم
ظهور حقیقت آب در عالم ماده بر کرسی H2O
سنگین بودن بحث جزء لایتجزی
عدم امکان توجیه حرکت و زمان، بدون پذیرش جزء لایتجزی و تموج پایه
مراتب آگاهی
الف) آگاهی مجردات تام بدون نیاز به پایه
ب) آگاهی مجرد برزخی با پایه‌ای مخصوص به خود
ج) آگاهی خرق عادت در پایه فیزیکی
تبیین خرق عادت با تکیه بر عوالم موازی
موج مکانیکی در ورای اتم و موج الکترومغناطیس در زیر اتم
د) آگاهی در پایه فیزیکی در نظام اسباب و مسببات (محل بحث)
DNA جزء لایتجزای تحقق جسم نامی
نورون، جزء لایتجزای تحقق جسم حساس
کلاستروم، گزینه‌ای برای جزء لایتجزای تحقق خودآگاهی
مراتب حس و تفکیک آنها از خودآگاهی
معنا، قوام منطق گزاره‌ها
لزوم درک معنا توسط پایه آگاهی و تفاوت آن با ماشین مکانیکی تورینگ
مراتب آگاهی در فقه؛ عاقل، مجنون، سکران، ممیز و غیر ممیز
آگاهی ضعیف در ماشین تورینگ و هوش مولد
شبکه‌های عصبی و تشکیل مراتب آگاهی
معرفی پروژه مغز آبی؛ فیزیولوژی و ارگانویید
اهمیت جزء لایتجزای زمان در تحقق آگاهی
اهمیت عنصر پیام در آگاهی
امکان وجود آگاهی در هوش پایه محور، غیر از هوش اشراق محور
عدم تنافی هوش پایه محور با خرق عادت
جزء لایتجزی پایه ظهور حقائق، تموج پایه جزء لایتجزای ظهور عالم پایهها
امکان تداخل عوالم و تموج پایه عوالم، در عین استقلال احکام هر عالم
بستر پیوسته تموج پایه هر عالم
ظهور حقیقت آب در عالم ماده بر کرسی H2o
سنگین بودن بحث جزء لایتجزی
عدم امکان توجیه حرکت و زمان، بدون پذیرش جزء لایتجزی و تموج پایه
مراتب آگاهی
الف) آگاهی مجردات تام بدون نیاز به پایه
ب) آگاهی مجرد برزخی با پایه‌ای مخصوص به خود
ج) آگاهی خرق عاده در پایه فیزیکی
د) آگاهی در پایه فیزیکی در نظام اسباب و مسببات (محل بحث)
تبیین خرق عادت با تکیه بر عوالم موازی
اصطلاح مکانیک و کاربردهای آن
موج مکانیکی در ورای اتم و موج الکترومغناطیس در زیر اتم
DNA جزء لایتجزای تحقق جسم نامی
نورون، جزء لایتجزای تحقق جسم حساس
کلاستروم، جزء لایتجزای تحقق خودآگاهی
مراتب حس و تفکیک آنها از خودآگاهی
معنا، قوام منطق گزارها
لزوم درک معنا توسط پایه آگاهی و تفاوت آن با ماشین مکانیکی تورینگ
مراتب آگاهی در فقه؛ عاقل، مجنون، سکران، ممیز و غیر ممیز
آگاهی ضعیف در ماشین تورینگ و هوش مولد
شبکه‌های عصبی و تشکیل مراتب آگاهی
معرفی پروژه مغز آبی؛ فیزیولوژی و ارگانویید
موضوعیت جزء لایتجزای قطعه زمانی و بُعد فیزیکی در تحقق آگاهی
موضوعیت عنصر اطلاعات در تحقق آگاهی
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 013
تصحیح واژه مونیسم
مروری بر برخی مباحث جلسات قبل
پیشبینی پذیرش مبنای افلاطون‌گرائی نزد بشر
رویکرد علوم شناختی و مبنای افلاطون‌گرائی، مستلزم پذیرش گیرنده‌ای در مغز
تعبیر عرشی «أَمْ هُوَ سَاکِنٌ مَعَهُ فِی أَحْشَائِهَا»
تعبیر حاجی سبزواری از نحوه درک کلیات؛ «انه على سبيل الفناء في القدسي»
اشکالات درایفوس و شکست پروژههای سمبل‌گرا در هوش مصنوعی و تغییر جهت به شبکه‌های عصبی
امکان تعدد پایه آگاهی در کنار شبکه‌های عصبی
فهرست مراتب پایه آگاهی و انواع و مراتب آگاهی
آگاهی پایه‌محور و بدنمند، جایگاه برهان طلق ابن‌سینا در مراتب آگاهی
سؤال: آیا می‌توان در ماشین، پایه‌ای درست کرد که برهان طلق ابن‌سینا در آن محقق باشد؟
ایجاد اتصال بین اجزاء مادی و تحقق آگاهی در پایه و جزء لایتجزای فیزیکی
مثال ایجاد آگاهی در پاره‌خط ده سانتی
جایگاه آگاهی پایه‌محور در حدیث نفس کمیل
تصحیح واژه مونیسم
جزء لایتجزای حس و جزء لایتجزای آگاهی
پیشبینی پذیرش مبنای افلاطون گرائی نزد بشر
رویکرد علوم شناختی و مبنای افلاطون گرائی مستلزم پذیرش گیرنده ای در مغز
جزء لایتجزای آگاهی، پایه‌ای برای ارتباط با بیرون از مغز
تعبیر عرشی «أَمْ هُوَ سَاکِنٌ مَعَهُ فِی أَحْشَائِهَا» امیرالمؤمنین ع
تعبیر حاجی سبزواری از نحوه درک کلیات؛ «انه على سبيل الفناء في القدسي»
اشکالات درایفوس و شکست پروژههای سمبل گرا در هوش مصنوعی و تغییر جهت به شبکه‌های عصبی
امکان تعدد پایه آگاهی در کنار شبکه‌های عصبی
انواع مراتب و پایه آگاهی
انواع و مراتب آگاهی
آگاهی پایه محور و بدنمند، جایگاه برهان طلق ابن‌سینا در مراتب آگاهی
سؤال: آیا می‌توان در ماشین پایه‌ای درست کرد که برهان طلق ابن‌سینا در آن محقق باشد؟
ایجاد اتصال بین اجزاء مادی و تحقق آگاهی در پایه و جزء لایتجزای فیزیکی
مثال ایجاد آگاهی در پاره خط ده سانتی
جایگاه آگاهی پایه محور در حدیث نفس کمیل
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 014
خلاصه؛ شروع از سخت‌افزار و امکان تحقق آگاهی در پایه سخت‌افزار
پردازش و اتصال اجزاء به یکدیگر
ایگو در روانشناسی فروید
جزء لایتجزای معنای پایه‌محور و اشاره‌گرها
تفاوت حوزه احساس و درک عقلی
تشکیکی بودن ادراک «من» در برهان طلق ابن سینا
نقد رویکرد دوآلیستی در هوش مصنوعی و اشراق روح به آن
نقد داوکینز در پیشنهاد روش انتخاب طبیعی به فیزیک
امکان خودآگاهی پایه‌محور
تفاوت احساس خودآگاهی پایه‌محور با درک معنا
اتصال‌گرائی در ماشین و محدوده درک معنا
نرم‌افزار بودن بیت
سه قابلیت در هر نماد
وقوع خلط در صوریسازی منطق
پرسش‌های بعد از درس:
امکان فهم معنای نماد توسط ماشین
مدیریت درک معنا با اشاره‌گرها
عدم منافات خلو حروف از معنا با استفاده معنایی در مراحل بعدی
خلاصه؛ شروع بحث از سخت‌افزار و امکان تحقق آگاهی در پایه سخت افزار
پردازش و اتصال اجزاء به یک دیگر
ایگو در روانشناسی فروید
جزء لایتجزی پایه محور و عنصر اشاره گر معنا
تفاوت حوزه احساس و درک عقلی
فضای مشاعر و بدنمندی و پایه در برهان طلق ابن‌سینا
نقص مزاجی نوزاد در جلوه دادن روح
تشکیکی بودن ادراک «من» در برهان طلق ابن سینا
نقد رویکرد دوآلیسمی در هوش مصنوعی و اشراق روح به آن
نقد داوکینز در پیشنهاد روش انتخاب طبیعی به فیزیک
تساوق آگاهی با تجرد و امکان خودآگاهی پایه محور؟
تفاوت احساس خودآگاهی پایه محور با درک معنا
اتصال گرائی در ماشین و محدوده درک معنا
نرم‌افزار بودن بیت
سه قابلیت در هر نماد
وقوع خلط در صوری سازی منطق
امکان فهم معنای نماد توسط ماشین
مدیریت درک معنا با اشارهگرهای نمادین
معانی چهارگانه آگاهی
معنای طولی حروف
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 015
خلاصه: لزوم عینک معنابین و تشخیص معنا از غیر آن
غیرممکن بودن هوش اشراق‌محور در پایه بدنمند
درک معنا توسط ماشین و موضوعیت آن در بعضی احکام شرعی
سطوح پنجگانه زبان
معانی سهگانه برای هر نماد
اتاق چینی و مثال کودک و جدول ضرب
زبان صوری محض
عدم موفقیت فرگه در صوریسازی منطق گزاره‌ها
خلاصه؛ لزوم عینک معنا بین و تشخیص معنا از غیر آن
استحاله هوش اشراق محور در پایه بدنمند
درک معنا توسط ماشین و موضوعیت در حکم شرعی
سطح پنج گانه زبان و نقدی برزبان شناسی غربی
نمادهای صوری و معنادار
زبان صوری محض و لزوم تشخیص آن از زبان معنادار
دشواری ورود معنا به زبان صوری
عدم موفقیت فرگه در صوری سازی منطق گزاره‌ها
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 016
استقلال زبان و منطق از یکدیگر
تفکیک زبان از معنا
طرح اشکال به صوریسازی در مثال کودک و جدول ضرب
وجود معنا در نماد و انواع آن
الف) معنای ذاتی در هر نماد
ب) معنای طبعی در هر نماد
ج) معنای وضعی نماد
صوریسازی نسبت به معنای وضعی محل بحث در جدول ضرب
بهترین نماد، نماد فارغ از معنا؛ نقش بهترین نماد در صوریسازی
حروف الفبا نمونه‌ای از نماد بدون معنا
خلو حرکت دست از معنا در جدول ضرب
مثال تابلو و ایده موجود در آن
تفاهم با کودک در یادگیری جدول ضرب در فرا زبان
تقلید کودک
انضمام حافظه به ماشین و هوشمند شدن آن و تفکیک آن از ادراک
نتیجه: خلو مثال جدول ضرب و قواعد صوری از معانی
استقلال زبان و منطق از یک دیگر
تفکیک زبان از معنا
اشکال به صوری سازی در مثال جدول ضرب و اثبات وجود معنا در آن
وجود معنا در نماد و انواع آن
الف) معنای ذاتی در هر نماد
ب) معنای طبعی در هر نماد
ج) معنا وضعی نماد
صوری سازی از معنای وضعی محل بحث در جدول ضرب
بهترین نماد، نماد فارغ از معنا
نقش بهترین نماد در صوری سازی
حروف الفبا نمونه‌ای از نماد بدون معنا
خلو حرکت دست از معنا در جدول ضرب
افلاطون گرائی و مثال تابلو و آیینه و ایده موجود در آنها
تفاهم با کودک در یادگیری جدول ضرب در فرازبان
تقلید کودک در جدول ضرب
انضمام حافظه به ماشین و هوشمند شودن آن و تفکیک آن از ادراک
نتیجه: خلو مثال جدول ضرب از معانی
خلو قواعد زبان صوری از معنا
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 017
خلاصه؛ لزوم عینک معنابین
حافظه فیزیولوژیکی؛ یکی از انواع حافظه
حافظه فیزیولوژیکی؛ بستری برای درک معنا
پاسخ امام(علیه‌السلام) به طبیب مادی‌گرا در رساله اهلیلجه
کرامت آیت‌الله نخودکی در اثبات خدا
درک معنا و نقش حافظه در ظهور آن
علم حضوری در تمام موجودات
تلازم علوّ وجودی و ادراکات طولی
بیماری آلزایمر، شاهدی بر وجود حافظه فیزیولوژیکی
کارکرد سیستم‌های علی البدل در نمادها
تفاوت اتحاد عاقل و معقول با فناء
خلاصه
لزوم عینک معنا بین
حافظه فیزیولوژیکی یکی از انواع حافظه
حافظه فیزیولوژیکی بستری برای ظهور معنا
پاسخ امام ع به طبیب مادی‌گرا در رساله اهلیلجه
کرامت آیت‌الله نخودکی در اثبات خدا
درک معنا و نقش حافظه در ظهور آن
علم حضوری در تمام موجودات
تلازم سعه وجودی و ادراکات طولی
بیماری آلزایمر، شاهدی بر وجود حافظه فیزیولوژیکی
عدم مانعیت شکاف تبیین در نحوه کارکرد حافظه، در اثبات حافظه
کارکرد سیستم های علی البدل در نمادها
تفاوت اتحاد عاقل و معقول با فناء
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 018
خلاصه بحث؛ مسئولیت‌پذیری هوش مصنوعی
تفاوت نحوه اعتبار قصد در موضوعات فقهی
تفاوت پایه مُدرِک معنا با پایه ظهور معنا
محوریت جزء لایتجزای زمانی و بسته‌های زمانی در شکل‌گیری آگاهی
رابطه عقل با پایه بدن در روایت کافی
تخطئه نگاه نقطه‌ای به پایهها و مسیر نادرست علوم شناختی
تفاوت هوش مصنوعی پایه‌محور با پایههای نفسمند و اشراق‌محور
قوام درک معنا به بسته‌بندی شبکه‌ای و اشارهگرهای نمادی
شباهت برخی مباحث در معانی حرفیه با ما نحن فیه
مسئولیت‌پذیری هوش مصنوعی در هوش پایه محور
تفکیک بین درک معنا با ظهور معنا
درک معنا در هوش پایه محور عدم آن در اتاق چینی
محوریت جزء لایتجزی زمانی و بسته‌های زمانی در شکل‌گیری آگاهی
ایجاد آگاهی پایه محور با شبکه‌های عصبی
رابطه عقل با پایه بدن در روایت کافی
ممنوعیت نگاه نقطه‌ای به پایهها و مسیر نادرست علوم شناختی
تفاوت هوش پایه محور با پایههای نفسمند و اشراق محور
قوام درک معنا به بسته‌بندی شبکه‌ای و اشاره گرهای نمادی
تفکیک درک معنا از آگاهی و امکان تجمیع آنها در ماشین
بستر تحقق معانی حرفیه در نفس الامر
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 019
خلاصه؛ شروع از سخت‌افزار برای پیجویی اولین جایگاه ظهور آگاهی
اعداد دودویی در بیت
بایت، اولین واحد کاراکتر و اطلاعات در کامپیوتر
زبان ماشین و مدیریت بایتها در پردازش‌گر کامپیوتر و خلو آن از آگاهی
مبنای هگزادسیمال
نماد و معنا در هوش مصنوعی
خلاصه؛ شروع آگاهی از کدام لایه سخت‌افزار؟
اعداد باینری در بیت
خلو بیت از معنا
بایت، اولین واحد دارای معنا و اطلاعات در کامپیوتر
زبان ماشین و مدیریت بایت ها در پردازش گر کامپیوتر و خلو آن از آگاهی
مبنای هگزادسیمال در مدیریت بایتها
آگاهی پایه محور در هوش مصنوعی
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 020
تفاوت آگاهی پایه‌محور با آگاهی اشراق‌محور
شواهد رابطه پایه با ظهور عقل و آگاهی در روایات طبی
آگاهی پایه‌محور؛ آگاهی از سنخ ظهور در پایه و نه متکی به نفس
واکنش‌های پایه‌محور بدن انسان
بیت و نگاه معنایی و منطقی
نوع داده در زبان‌های مختلف
نگاهی به روند تکاملی زبان‌های برنامه‌نویسی و تفاوت آنها با هوش مصنوعی
سؤالات بعد از درس
آگاهی در سطحی از نرم‌افزار پایه محور
شواهد تأثیر پایه در ظهور معانی و آگاهی؛ روایات طبی
تنظیر هوش پایه محور به نانوتکنولوژی
فهم کارکرد سخت‌افزار مقدمه‌ای برای کشف سطح شکل‌گیری آگاهی
واکنش‌های پایه محور بدن انسان
خلو بیت و بایت از آگاهی و تزریق معنای منطقی به آنها
نوع داده در زبان‌های مختلف
لزوم بررسی روال تکاملی زبان‌ها و تفاوت زبان‌ها با هوش مصنوعی
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 021
تفکیک آگاهی نفسمند با آگاهی پایه‌محور
درک پایه‌محور در دستگاه تجرید ارسطویی
بیت، جبر بولی و سطوح منطقی
مثال‌هایی برای ظهور حقایق در پایهها
روند نمادگذاری
ظهور ما به الاشتراک معانی و نمادها در ماشین
ذخیره نمادها و معانی در حافظه ماشین و تطبیق مصادیق بر آنها توسط پردازش‌گر
تفاوت هوش مصنوعی با اتاق چینی
چینش بیتها و سطوح مختلف نمادها؛ پایه‌ای برای ظهور معنا
تفکیک آگاهی نفسمند با آگاهی پایه محور
درک آگاهی پایه محور در دستگاه تجرید ارسطویی
عدم آگاهی در بیت در عین نرم‌افزار بودن علی البدلی آنها
نقش پر رنگ نمادها در به وجود آمدن کامپیوترها
ظهور معانی ریاضی و غیر مقولی در بستر نمادها
روند نمادگذاری
فهم ما به الاشتراک معانی و نمادها در ماشین
ذخیره نمادها و معانی در حافظه ماشین و تطبیق مصادیق بر آنها توسط پردازش گر
تفاوت هوش مصنوعی با اتاق چینی
چینش بیتها و سطوح مختلف نمادهای بالایی، پایه‌ای برای ظهور معنا
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 022
جسم درّاک؛ معنایی غیر از هوش پایه‌محور
خلاصه بحث؛ پیدا کردن اثرات هوش با حرکت از سخت‌افزار به نرم‌افزار
حرکت از بیت به بایت و نمادگذاری
ترکیب بایتها و گروه‌بندی آنها در کامپیوتر
انواع ترکیب غامض؛ اعتباری و انضمامی
ترکیب انضمامی اکسیژن و هیدروژن و تشکیل شیء ثالثی به نام آب
مثال جفت شدن پیچ و مهره و تشکیل شیء ثالث
انواع ترکیب؛ تشکیل جزء لایتجزی در ترکیب و عدم آن
اختلاف اقوال در فروکاستن خواص ترکیب به اجزاء
کلام علامه طباطبایی در رابطه فرد و اجتماع
جوهر جسم درّاک، معنایی غیر از هوش پایه محور
خلاصه بحث
نقش بیت، بایت و نمادها در تشکیل کامپیوتر
ترکیب بایت ها و گروه بندی آنها در کامپیوتر
انواع ترکیب غامض؛ اعتباری و انضمامی
مثال جمع و ضرب ریاضی
ترکیب انضمامی اکسیژن و هیدروژن، و تشکیل شیء ثالثی به نام آب
مثال جفت شدن پیچ و مهره، و تشکیل شیء ثالث
انواع ترکیب انضمامی؛ تشکیل جزء لایتجزی درترکیب و عدم آن
اختلاف اقوال در فروکاستن خواص ترکیب به اجزاء
کلام علامه طباطبایی در رابطه فرد و اجتماع
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 023
اوسعیت نفس الامر از وجود و مسأله اصالت جامعه
تهافت کلام قائلین به اصالت جامعه و قائلین به اصالت فرد
واقعیت زبان و نفس الامری بودن آن
محل بحث در هوش مصنوعی؛ داشتن ذهن و حالات ذهنی و عدم نفسمند بودن آن
ترکیب اجزاء غیر متشابه؛ عاملی در تشکیل جزء لایتجزی
تقابل دو مبنای کل‌گرائی و نوظهورگرائی با مبنای فروکاستن
دور معی، مثالی برای کل‌گراها
تابلوی نقاشی، مثالی دیگر برای کل‌گراها
متشابه بودن اجزاء در عملگرهای ریاضی
ترکیب بایتها و تشکیل جزء لایتجزای جدید
تفاوت هوش مصنوعی با زبان‌های شیءگرا
منِ پایه‌محور، جزء لایتجزی در هوش مصنوعی قوی
قوام «من» پایه‌محور در هوش مصنوعی قوی
اوسعیت نفس الامر از وجود و مسأله اصالت جامعه
تهافت کلام قائلین به اصالت جامعه و قائلین به اصالت فرد
واقعیت زبان و نفس الامری بودن آن
محل بحث در هوش مصنوعی؛ داشتن ذهن و حالات ذهنی و عدم نفسمند بودن آن
ترکیب اجزاء غیر متشابه، عاملی در تشکیل جزء لایتجزی
لزوم خلو بحث از مبانی فلسفی و بحث از مشترکات
تقابل دو مبنای کل گرائی و نوظهورگرائی با مبنای فروکاستن
دور معی، مثالی برای کل گراءها
تابلوی نقاشی، مثالی دیگر برای کل گراها
متشابه بودن اجزاء در عملگرهای ریاضی
بایتها و نمادها، جزء لایتجزای اطلاعات
ترکیب بایت ها و تشکیل جزء لایتجزای جدید
شیء به عنوان جزء لایتجزی در زبان‌های شیء گرا
هدف، جزء لایتجزی در هوش مصنوعی ضعیف
منِ پایه محور، جزء لایتجزی در هوش مصنوعی قوی
قوام «من» در هوش مصنوعی قوی؛ ورودی اطلاعات بر «منِ» در حافظه و فعالیت آن
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 024
خلاصه
تحقق یا عدم تحقق موضوع فقهی در هوش پایه‌محور
مراحل تشکیل جزء لایتجزی از بایت تا جزء لایتجزای هوش قوی
ارث‌بری در زبان شیءگرا و تناسب آن با اشتقاق کبیر
اقسام پایهها؛ متشابه الاجزاء، غیر متشابه الاجزاء معدّ و غیر متشابه الاجزاء مستقل از ناظر
تصحیح اشتباه و عدم تکرار آن، تفاوت هوش قوی و ضعیف
کارکرد در زبان‌های شیءگرا
منِ پایه‌محور، یادگیری و تصحیح اشتباه؛ شاخصه‌های هوش قوی
انطباق نظام ارزش و قیم در اعتباریات بر قواعد و واقعیات در هوش مصنوعی
تفاوت زبان شیءگرا با هوش مصنوعی
نمادگذاری در هوش مصنوعی و تشکیل نظامی مستقل از ناظر
احساس، درک معنا و تغییر وضعیت و امکان وجود آنها در هوش مصنوعی
حقایق غیر مادی ریاضی و سؤالاتی برای فهمیدن مجردات
خلاصه
تحقق موضوع فقهی در هوش پایه محور
مراحل تشکیل جزء لایتجزی از بایت تا هوش قوی در حافظه ماشین
ارث بری در زبان شیء گرا و تناسب آن با اشتقاق کبیر
تقسیم پایه غیر متشابه الاجزاء؛ قوام ظهور ثالث به ناظر و بودن آن
تصحیح اشتباه و عدم تکرار آن، تفاوت هوش قوی و ضعیف
کارکرد جزء لایتجزی در زبان شیء گرا، هوش ضعیف و قوی، دلیل وابسته نبودن آنها به ناظر
انطباق نظام ارزش و قیم در اعتباریات بر قواعد و واقعیات در هوش مصنوعی
تفاوت زبان شیء گرا با هوش مصنوعی
نمادگذاری در هوش مصنوعی و تشکیل نظامی غیر مقوم به ناظر
احساس، درک معنا و تغییر حالت، سه کارکرد انسانی و امکان وجود آنها در هوش مصنوعی
حقائق غیر مادی ریاضی و سؤالاتی برای فهم مجرد
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 025
خلاصه مباحث سال گذشته
سه بخش محوری بحث
بخش اول: تفکیک پدیده‌های پایه‌محور از اشراق‌محور
تقسیم قدرت به قدرت بدنی، روحی و علمی
بخش دوم: مسأله قصد در هوش پایه‌محور
بخش سوم: مسأله استناد و قرار ضمان
معرفی برخی از کتب و مقالات مرتبط با هوش مصنوعی
نکاتی درباره قدرت علمی
خلاصه مباحث سال گذشته
سه بخش محوری بحث
بخش اول؛ تفکیک هوش پایه محور از اشراق محور
تقسیم قدرت به قدرت بدنی، روحی و علمی
بخش دوم؛ مسأله قصد در هوش پایه محور
بخش سوم؛ مسأله استناد و قرار ضمان
معرفی برخی از کتب و مقالات مرتبط با هوش مصنوعی
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 026
خلاصه جلسه قبل
صوری سازی در اتاق چینی
معنای کلمه «صوری»
نفی ذهن از ماشین در اتاق چینی
اشکالات درایفوس؛ رد موفقیت ماشین در تست تورینگ
حقائق پیوسته و غیر اتمیک عالم در نظر درایفوس؛ ناخودآگاه
تقسیم علم حضوری به علم حضوری نفسانی و عقلانی
حیطه ناخودآگاه؛ علم حضوری نفسانی
حقائق اتمیک در فضای علم حضوری عقلانی
ادراکات اشراقی عقلانی و تأثیر آن در پایه
امکان نمادین‌سازی حقائق، حتی ناخودآگاه
خلاصه جلسه قبل
صوری سازی در اتاق چینی
معنای کلمه «صوری»
نفی ذهن از ماشین در تست تورینگ
اشکالات درایفوس؛ رد موفقیت ماشین در تست تورینگ
حقائق پیوسته و غیر اتمیک عالم در نظر درایفوس؛ ناخودآگاه
تقسیم علم حضوری به علم حضوری نفسانی و عقلانی
حیطه ناخودآگاه، علم حضوری نفسانی
حقائق اتمیک در فضای علم حضوری عقلانی
ادراکات اشراقی عقلانی و تأثیر آن در پایه
امکان سمبلیک سازی حقائق، حتی ناخودآگاه
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 027
تفکیک هوش نمادگرا و شبکه عصبی مصنوعی در تاریخ هوش مصنوعی
شکست پروژه هوش مصنوعی نمادگرا
هوش مصنوعی جدید و تعامل با محیط بدون محاسبه‌گری
تفاوت روش در هوش قدیم و جدید
ظهور معنا در پایه
انواع پایه برای ظهور معنا
الف) ظهور معنای ثابت بدون وجود ناظر
ب) ظهور معنای ثابت مشروط به وجود ناظر
ج) ظهور معنای متحرک عند الناظر
د) ظهور معنای حرکت حقیقی بدون وجود ناظر؛ مثال جدول ضرب
خروجی داشتن یک فرآیند و عدم وابستگی به ناظر
ظهور معنا در بستر ارتباط نمادها
تفکیک هوش نمادگرا و شبکه عصبی مصنوعی در تاریخ هوش مصنوعی
شکست پروژه هوش مصنوعی نمادگرا
هوش مصنوعی جدید و تعامل با محیط بدون محاسبه گری
حل مشکل چهارچوب با راه‌حل تعامل با محیط در حیات مصنوعی
تفاوت روش در هوش قدیم و جدید
ظهور معنا در پایه پیوند شبکه‌ای
انواع پایه برای ظهور معنا
الف) ظهور معنای ثابت بدون وجود ناظر
ب) ظهور معنای ثابت مشروط به وجود ناظر
ج) ظهور معنای متحرک عند الناظر
د) ظهور معنای متحرک حقیقی بدون وجود ناظر؛ مثال جدول ضرب
خروجی داشتین یک فرایند و عدم وابستگی به ناظر
ظهور معنا در بستر ارتباط نمادها بدون درک معنا
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 028
انواع ظهور معنا در پایه: مشروط به ناظر و غیر مشروط
مثال ظهور علیت در بستر علت و معلول؛ ظهوری غیر مشروط به ناظر
عدم توجه به تفکیک پایههای ناظرمحور و غیر آن؛ منشأ اختلاف در اصالت فرد و جامعه
کل‌گرائی درک انسان؛ اشکال معرفت‌شناختی درایفوس به تحقق هوش مصنوعی
واقعیات غیراتمیک هستی، اشکال هستی‌شناختی درایفوس به هوش مصنوعی
امکان بازگشت عوالم وجودی به گزاره‌های اتمیک لایتناهی
امکان نمادین کردن واقعیات اتمیک لایتناهی
مثال حروف مقطعه
مثال کدهای ژنتیک
مثال تناظر یک به یک مجموعه اعداد فشرده گویا با مجموعه اعداد طبیعی
انواع ظهور معنا در پایه؛ مشروط به ناظر و غیر مشروط
مثال ظهور علیت در بستر علت و معلول؛ ظهوری غیر مشروط به ناظر
عدم توجه به تفکیک پایههای ناظر محور و غیر آن، منشأ اختلاف در اصالت فرد و جامعه
کل گرائی درک انسان، اشکال معرفت‌شناسی درایفوس به تحقق هوش مصنوعی
واقعیات غیر اتمیک هستی، اشکال هستی‌شناسی درایفوس به هوش مصنوعی
امکان بازگشت عوالم وجودی به گزاره‌های اتمیک مالایتناهی
امکان نمادین کردن واقعیات اتمیک مالایتناهی
مثال حروف مقطعه
مثال کدهای ژنتیک
مثال تناظر یک به یک مجموعه اعداد فشرده گویا با مجموعه اعداد طبیعی
مکاتبه ای در باب ظهور حقایق نفس الامری
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 029
ظهور هوش پایه‌محور غیر متقوم به وجود ناظر
ظهور استلزامات و نسب در موطن وجود و عدم مقابلی
غیر متقوم بودن مفهوم ظهور به ناظر
انواع وجود و حقیقت علم
ینبوعیت ذات برای صفات
تبیین مختصر ظهور هوش پایه‌محور
بررسی مسأله خلق ماهیات در قوس صعود و نزول
ظهور معنا در پایه هوشمند، غیر مقوم به وجود ناظر
ظهور استلزامات و نسب در موطن وجود و عدم مقابلی
غیر مقوم بودن مفهوم ظهور به ناظر
جواز اتصاف حقائق نفس الامری به وجود، بعد از تصورآن‌ها
ینبوعیت ذات برای صفات
بررسی مسأله خلق ماهیات در قوس صعود و نزول
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 030
خلاصه بحث
تحقق قصد در ماشین و تصویر قصاص در آن
تأثیر مسأله قرار الضمان عبد در مانحن فیه
ظهور معنا در پایه متناهی و غیر متناهی
خاطره‌ای از دو استاد در نقد براهین تناهی ابعاد
کلام علامه طباطبایی در تناهی ابعاد
خلاصه بحث
تحقق قصد در ماشین و تصویر قصاص در آن
تأثیر مسأله قرار الضمان عبد در مانحن فیه
ظهور معنا در پایه متناهی و غیر متناهی
خاطره‌ای از دو استاد در نقد براهین تناهی ابعاد
کلام علامه طباطبایی در تناهی ابعاد
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 031
خلاصه بحث
لزوم توجه به هوش اشراق‌محور
مثال رؤیای صادقه
مثال تجربه‌های ریاضی افلاطونی
کما و رؤیا به‌عنوان مؤیدات شؤونات اشراقی
امکان یا عدم امکان ساخت پایه هوش اشراق‌محور توسط انسان
معنایی لطیف در آیه «رَبِّ أَرِنِي كَيفَ تُحیي ٱلمَوتَی»
مسأله استناد در هوش مصنوعی؛ کشف حیثیات
خلاصه بحث
لزوم توجه به هوش اشراق محور
مثال رؤیای صادقه در هوش اشراق محور
مثال تجربه‌های ریاضی افلاطونی
مثال کما در هوش اشراق محور
امکان یا عدم امکان ساخت پایه هوش اشراق محور توسط انسان
معنایی لطیف در آیه «رَبِّ أَرِنِي كَيفَ تُحيِ ٱلمَوتَ»
مسأله استناد در هوش مصنوعی؛ کشف حیثیات
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 032
اهمیت تفکیک هوش اشراق‌محور از پایه‌محور؛ بهشت کانتور
تقابل میان فلسفه تحلیلی و فلسفه قاره‌ای
ارقام معیّن بعد از اعشار در عدد پی
مشکل نمادگذاری برای پیشرفت هوش مصنوعی نمادگرا
تحقق احساس در ربات و مسأله شکاف تبیین
عدم تمشی قصد قربت توسط ربات
تنظیر استناد در هوش مصنوعی به استناد در کلب معلَّم
اهمیت تفکیک هوش اشراق محور از پایه محور؛ بهشت کانتور
امکان جمع بین تقابل‌های فلسفی
ارقام معیّن بعد از اعشار در عدد پی
تفاوت نمادها در علم حصولی و حضوری
تحقق احساس در ربات و مسأله شکاف تبیین
عدم تمشی قصد قربت توسط ربات
تنظیر استناد در هوش مصنوعی به استناد در کلب معلَّم
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 033
لزوم تفکیک بین هوش اشراق‌محور و پایه‌محور؛ بهشت کانتور
نظریه مجموعه‌ها و مقدماتی برای دفع اشکال درایفوس
قدرت نمادهای ترکیبی
نحوه انتساب آگاهی به انسان و پایه
لزوم تفکیک بین هوش اشراق محور و پایه محور؛ بهشت کانتور
تطبیق قدرت نمادها بر نظریه مجموعه‌ها و دفع اشکال درایفوس
قدرت نمادهای ترکیبی
نحوه انتساب آگاهی به انسان و پایه
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 034
هوش سخت و هوش نرم محاسباتی
تفاوت هوش نمادین و هوش زیرنمادین
استعمال شبه مَجاز کلمه آگاهی در هوش پایه‌محور
قدرت وسیع نماد در انواع مختلف نماد
الف)نماد ترکیبی؛ نماد در اعداد گویا
ب) نمادهای معنانگار
ج) نماد نگاشتی و لفظ‌نگار
برخی از نمادهای معنانگار
معرفی هوش سخت و هوش نرم محاسباتی
تفاوت نماد و زیر نماد در انواع هوش
استعمال شبه مجاز کلمه آگاهی در هوش پایه محور
قدرت وسیع نماد در انواع مختلف نماد
الف)نماد ترکیبی؛ نماد در اعداد گویا
ب) نمادهای معنانگار؛ نماد در اعداد گنگ
ج) نماد نگاشتی و لفظ نگار
برخی از نمادهای معنانگار در اعداد گنگ
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 035
ظهور معنا در پایه؛ جدول ضرب
جبر بولی، نقطه عطفی در پیشرفت نسل اول هوش مصنوعی
قدرت نماد؛ نماد گروهی و پردازش زبان طبیعی
قدرت نماد؛ نماد معنانگار
رد توجیه ابن حجر در اختلاف جزئی حضرت زهرا (س) با ابوبکر
نکاتی درباره معانی الفاظ با نگاه اشتقاق کبیر
قدرت نماد؛ نماد گزاره‌نگار
انواع داده و تشکیل شبکه معنایی
ظهور معنا در پایه؛ جدول ضرب
جبر بولی، نقطه عطفی در پیشرفت نسل اول هوش مصنوعی
قدرت نماد؛ نماد گروهی و زبان طبیعی ماشین
قدرت نماد؛ نماد معنانگار
رد توجیه ابن حجر در اختلاف جزئی حضرت زهرا (س) با ابوبکر
قدرت نماد؛ نمادگزاره نگار
انواع داده و تشکیل شبکه معنایی
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 036
سه بخش کلی بحث هوش مصنوعی
مسئولیت مطلق و مسئولیت مبتنی بر تقصیر
مسئولیت مبتنی بر استناد
قصد و استناد در هوش مصنوعی
پیشرفت هوش مصنوعی و مسأله استناد
ابهام در هستی‌شناسی و مسأله توزیع‌پذیری استناد
سه بخش کلی بحث هوش مصنوعی
مسئولیت مطلق و مسئولیت مبتنی‌بر تقصیر
مسئولیت مبتنی‌بر استناد
پیشرفت هوش مصنوعی و مسأله استناد
ابهام در هستی و مسأله توزیع پذیری استناد
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 037
سه بخش کلی مطالب فقه هوش مصنوعی
هوش مصنوعی مجتهد! منشی مجتهد یا استدلال‌گر یا مجتهد؟
جلالت علمی شیخ انصاری
اوسعیت معیار استناد در ضمان، از دو معیار ایجاد خطر و تقصیر
تعاقب ایدی و نفی معیار تقصیر
سه بخش کلی مطالب فقه هوش مصنوعی
هوش مصنوعی مجتهد! منشی مجتهد یا استدلال‌گر یا مجتهد؟
جلالت علمی شیخ انصاری
اوسعیت معیار استناد در ضمان، از معیار ایجاد و تقصیر
تعاقب ایدی و نفی معیار تقصیر
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 038
خلاصه؛ استناد، معیاری برای ضمان
نقد مبنای تقصیر در ضمان
مسأله تعاقب ایدی و استقرار ضمان
تفکیک جایگاه احترام مال مسلمان و مبنای استناد در ضمان
حکمت اقصر الطرق در استیفاء حق مالک، در قرار ضمان
اوسعیت ضمان از مبنای استناد
فراتر بودن محل نزاع از قرارداد طرفینی
تفاوت مثال تلف سماوی ماشین و باغ
اقصر الطرق استیفاء حق مالک در تعاقب ایدی و مسأله جنایت عبد
خلاصه؛ استناد، معیاری برای ضمان
نقد مبنای تقصیر در ضمان
مسأله تعاقب ایدی و فرض عدم وجود مقصر
تفکیک جایگاه احترام مال مسلمان و مبنای استناد در ضمان
حکمت اقصر الطرق در استیفاء حق مالک، در قرار ضمان
اوسعیت ضمان از مبنای استناد
فراتر بودن محل نزاع از قرارداد طرفینی
عدم وجود استناد در فرض قرار ضمان به تلف سماوی
اقصر الطرق استیفاء حق مالک در تعاقب ایدی و مسأله جنایت عبد
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 039
تحلیل اختیار مالک عین تلف‌شده در رجوع در مسأله تعاقب ایدی
مطابقت حکمت اقصر الطرق در تقنین با مسأله قرار ضمان
فقه الفقهاء و فقه الادله
صیانت، حکمت تعلق حق به عین؛ اقصر الطرق
موارد تعلق حق به عین
الف) خمس و زکات
ب) حق الرهانه
ج) حق الجنایه در عبد
تأسیس انشاء طولی و اصل اولی در ما نحن فیه
امکان تطبیق ضمان در ربات با مسأله حق الجنایه در عبد
موافقت اختیار مالک در رجوع در مسأله تعاقب ایدی با نظام اغراض قیم
مطابقت حکمت اقصر الطرق در تقنین با مسأله قرار ضمان
فقه الفقها و فقه الادله
فقه جواهری و محدوده مخالفت با مشهور
صیانت، حکمت تعلق حق به عین؛ اقصر الطرق
موارد تعلق حق به عین
الف) خمس و زکات
ب) قرار ضمان
ج) حق الرهانه
د) حق الجنایه در عبد
تأسیس انشاء طولی و اصل اولی در مانحن فیه
امکان تطبیق ضمان در ربات با مسأله حق الجنایه در عبد
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 040
اقصر الطرق در قرار ضمان؛ استیفاء حق
اقصر الطرق و تعلق حق به عین
لزوم نگاه به ادله با عینک تحقیق
تعلق ابتدائی ضمان به عین؛ معیاری ثبوتی برای اقصر الطرق
فرض تعلق ضمان به عین در جنایة الحیوان
حق الجنایه در عبد و ربات؛ تعلق ضمان به عین در قتل عمد
تحلیل قصد در هوش پایه‌محور و تفاوت آن با انواع قصد انسانی
اقصر الطرق در قرار ضمان؛ استیفاء حق
اقصر الطرق در تعلق ضمان به عین
لزوم نگاه به ادله با عینک اقصر الطرق
تعلق ابتدائی ضمان به عین؛ معیاری ثبوتی برای اقصر الطرق
تعلق ضمان به عین در جنایة الحیوان
حق الجنایه در عبد و ربات؛ تعلق ضمان به عین در قتل عمد
تحلیل قصد در هوش پایه محور و تفاوت آن با انواع قصد انسانی
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 041
تفاوت ضمان در روایت «ثور الرجل قتل حمار الآخر» با فتوای فقهی
مناط حریم در روایت «ثور الرجل قتل حمار الآخر»
تفاوت ضمان در روایت «ثور الرجل قتل حمار الآخر» با فتوای فقهی
مناط حریم در روایت «ثور الرجل قتل حمار الآخر»
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 042
مرور مباحث گذشته؛ سه بخش بحث
قصد پایه‌محور در هوش مصنوعی و امکان تصحیح معاملات هوش مصنوعی
الف) قصد در معاملات
مثال وجوب نفقه حائض
قصد در معاملات؛ شرطیت یا مانعیت عدم؟
عبارات فقها در تعبیر شرطیت عقل و عدم سفه
ب) عدم اتصاف هوش مصنوعی به صباوت
ج) قصد پایه‌محور در فراتر از مدل‌های زبانی هوش مصنوعی
تفاوت هوش اشراق محور و پایه محور
قصد پایه محور در هوش مصنوعی و امکان تصحیح معاملات هوش مصنوعی
الف) قصد در معاملات، شرطیت یا عدم المانع
مثال وجوب نفقه حائض
عبارات فقها در تعبیر شرطیت عقل و عدم سفه
ب) اتصاف هوش مصنوعی به قصد و عدم صباوت
ج) قصد پایه محور در فراتر از مدل‌های زبانی هوش مصنوعی
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 043
بیان مانعیت عقل و بلوغ و … به لسان شرط
استقلال مفاهیم اعتباری و حقوقی از انسان
رد انصراف اطلاقات معاملات به انسان و شمول اطلاقات در معامله هوش مصنوعی
مالکیت غیر انسان نسبت به عین موقوفه یا ملکیت شخص اعتباری
انتزاع طبایع حقوقی از دل جزئیات
تجرید طبایع حقوقی از انسان و امکان قصد انشاء در هوش مصنوعی
روابط نفس الامری بین حامل ارزش و غرض، پشتوانه اعتبار حکیمانه
لزوم توجه به انواع یادگیری ماشین در تبیین قصد پایه محور
یادیگری نظارت شده
یادگیری نظارت ناشده
یادگیری تقویت شده
یادگیری نیمه نظارت شده
کاربرد هوش نظارت نشده در کشف الگوی زبانی در اشتقاق کبیر
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 044
بررسی ادعای اعتبار عقلاء به معامله هوش مصنوعی، بدون نیاز به تصویر قصد در هوش
پشتوانه تکوینی اعتبار و تطبیق آن بر اعتبار پول
تفاوت ملکیت و عاقدیت در هوش مصنوعی
تفاوت کلی عقد البیع با انشاء فردی از آن؛ تصویر قصد در انشاء عقد
عدم قصد در صبی و نفی معامله صبی
رابطه نفس الامری در اعتبار معتبر و غرض
استقلال و تجرید عنصر حقوقی و اعتباری از بستر تحققش
نسبت قصد پایه محور در هوش مصنوعی با عنصر حقوقی قصد در معامله
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 045
تفاوت کارگزار در شخصیت اعتباری و هوش مصنوعی
ضرورت بحث از قصد و انواع آن در هوش مصنوعی
الکترودهای مغزی برای کمک به انسان؛ قصد
انرژی ساطع شده از چشم؛ «کالبصر من العین»
تلفیق مدل زبان بزرگ با سیگنال های مغناطسی مغز
ذهن خوانی هوش مصنوعی؛ fMRI
کلام علامه طباطبایی ذیل آیه «أَنِّي مَسَّنِيَ الشَّيْطَانُ بِنُصْبٍ»
حافظه‌ای میان دو چشم؛ «کاذن الفأرة»
اشاره به‌سبب و هدف انسان در دو آیه
ضرورت قصد در معاملات و انواع قصد پایه محور
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 046
تمایز بین هوش اشراق محور و پایه محور
سیر تحلیل هوش پایه محور با شروع از اعداد باینری
شروع نسل اول هوش مصنوعی با جبر صفر و یکی
نسل دوم هوش مصنوعی با جبر خطی
یادگیری عمیق و مشکل جعبه سیاه در هوش مصنوعی
نسل سوم هوش مصنوعی و روش داده محوری
تنظیر توضیح ناپذیری هوش مصنوعی به پرنده هدهد
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 047
خلاصه بحث
منشأ غیر فلسفی در پیشرفت هوش مصنوعی
ماتریس و بردار، مبادی فهم هوش مصنوعی
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 048
روش ارائه در تبیین تفاوت انسان و هوش مصنوعی؛ اشراق از بیرون
تفاوت گذاری بین انواع شناخت
نقدی بر شعر «ای برادر تو همه اندیشه‌ای»
کارکردگرائی در آموزش زبان طبیعی هوش مصنوعی؛ تمثیل دو نقطه
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 049
تنسور و ابعاد آن
مفهوم بردار
برداری کردن مفاهیم کیفی
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 050
حدس شب‌های بی خوابی؛ ارائه‌ای برای هوش اشراق محور
اشراق محوری در اندیشه فرگه یا نفس الامر
اشراق محوی در القائات ذهنی مطابق با واقع در خواب
پایه محوری در مدل زبانی بزرگ «llm»
عملیات معنادار، نه درک معنا، در هوش مصنوعی پایه محور متکی بر روش آماری
تفاوت پایه با ماده و صورت
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 051
تله پاتی و ارائه اشراق محوری و افلاطون گرائی
ضعف فیزیکالیسم در توجیه پیام های خارجی
اشراق محوری در عدد پی
معیار تشخیص اشراق از پایه
لزوم تغییر پارادایم فیزیکالیسم به اصالت اطلاعات
پارادوکس «EPR» و نظریه درهم تنیدگی
تفاوت ریخت پایه و اطلاعات؛ تنافی ریخت اطلاعات با انتقال
مسبوقیت ایده به ذات خداوند
وجود اشاری، مفهومی برای مواطن وجود و عدم غیر مقابلی
جلسات فقه هوش مصنوعي-جلسه 052
کثرت عناوین غیر تبویب شده در فقه؛ ضمان حکمی
پایه محوری در هوش مصنوعی و تفات آن با H2O
تنظیر پایه محوری به تمثیل نقطه
کتاب جهان ریاضی ما و مسأله اشراق محوری
اشراق محوری در جمله گواس ریاضی دان
اشراق محوری در نظریه سلول هوش مصنوعی
انواع زبان‌های «Large»
ظهور معنا در مراحلی از زبان «Large»
تفاوت مبنای اشاره گر با زبان‌های «Large»